Forrœða (Strengleikar)

Fra heimskringla.no
Revisjon per 7. apr. 2016 kl. 15:50 av August (diskusjon | bidrag)
(diff) ← Eldre revisjon | Nåværende revisjon (diff) | Nyere revisjon → (diff)
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Norsk.gif


Strengleikar


Forrœða[1]


Athæve þæirra er i fyrnskunni varo likaðe oss at forvitna oc rannzaka. Þui at þæir varo listugir i velom sinom glœgsynir i skynsemdom hygnir i raðagærðom vaskir i vapnom hœverskir i hirðsiðum millder i giofum oc (at) allzskonar drængscap hinir frægiazsto. Oc fyrir þui at i fyrnskunni gerðuzc marger undarleger lutir oc ohœyrðir atburðir a varom dogum. þa syndizc oss at frœða verande oc viðrkomande þæim sogum er margfroðer menn gærðo um athæve þæirra sem i fyrnskunni varo oc a bokom leto rita til ævenlægrar aminningar til skæmtanar oc margfrœðes viðrkomande þioða. at huerr bœte oc birte sitt lif af kunnasto liðenna luta. oc at æigi lœynizsk þat at hinum siðarstom dogum er gærðezk[2] i andværðom. sva oc at huerr ihugi með allre kunnasto oc koste með ollu afle freme oc fullgere með ollum fongum at bua oc bœta sialvan sec til rikis guðs með somasamlegum siðum oc goðom athævom oc hælgom lifsænda. Þui at daðer oc drængskaper oc allzkonar goðlæikr er skryddi oc pryddi lif þæirra er guði likaðo. oc þæirra er i þæssa hæims atgærðom frægðost oc vinsælldozt i fyrnskonne. huerfr þess giorsamlegre sem hæims þæssa dagar mæirr fram liða.

En bok þessor er hinn virðulege Hacon konongr let norrœna or volsko male ma hæita lioða bok. Þui at af þæim sogum er þæssor[3] bok birtir gærðo skolld i syðra Brætlande er liggr i Frannz lioðsonga. þa er gærazc i horpum gigiom simphanom organom timpanom sallterium oc corom oc allzkonar oðrum strænglæikum er menn gera ser oc oðrum til skemtanar þæssa lifs. oc lykr her forrœðo þæssare. oc þesso nest er upphaf sanganna.


Ollum þæim er guð hævir let vizsku oc kunnasto oc snilld at birta. þa samer æigi at fela ne lœyna lan guðs i ser. hælldr fellr þæim at syna oðrom með goðvilia þat sem guði likaðe þæim at lia. þa bera þæir sem hinn villdaste viðr lauf oc blóm. oc sem guðlæikr þæirra frægizst i annars umbotum. þa fullgærezt allden þæirra oc nœrer aðra. Þa var siðr hygginna oc hœverskra manna i fyrnskonne. at þæir mællto frœðe sin sua sem segi með myrkum orðum oc diupom skilnengom saker þæirra sem ukomner varo. at þæir skylldo lysa með liosom umrœðum þat sem hinir fyrro hofðo mællt. oc rannzaka af sinu viti þat sem til skyringar horfðe oc rettrar skilnengar af þæim kænnengom er philosophi fornar spekingar hofðu gort. Siðan sem alldren læið framm oc æve mannanna þa vox list oc athygli oc smasmygli mannkynsens með margskonar hætte. sva at i ollom londum gærðuzc hinir margfroðasto menn mælande sinna landa tungum. En þæir sem lif sitt vilia lytalaust varðvæita. þa samer iamnan nokut þat at ihuga oc iðna er þa gære sialfa vinsæla oc af kunnasto sinne mege aðra frœða. Oc fyrir þui ihugaða ec at gæra nokora goða sogu oc or volsku i bokmal snua. at þat mætte flæsta hugga er flæstir mego skilia. En lioð þau er ec hævi hœyrt er gor varo i syðra Brætlande af þæim kynlegom atburðom er i þui lande gærðuzc. þa likaðe mer at snua oc oðrum segia. þui at ec hafða mioc morg hœyrt þau er ec vil at visu fram telia. oc engum glœyma af þui er ec ma minni minu a koma. æinum kurtæisum konongi er guð leðe yvir oss vizku oc valld. gævo oc gnott margfallegs hins frægiazta goðlæiks. Þui ihuga ec oftsamlega at samna lioðen oll oc i æina bok at fœra þer herra minn hinn hœverske konongr. ef þer lika þa er mer fagnaðr at starf mitt þækkez oc hugnar sua hygnum hofðingia oc hans hirðar kurtæisom klærkom oc hœværskom hirðmonnom.




Fotnoter

  1. Overskriften mangler i Codex.
  2. rettet for gærðozk
  3. r. f. þæssir