Hákonarmál

Velg språk	Norrønt	Islandsk	Norsk	Dansk	Svensk	Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ►

Carmina Scaldica

Udvalg af norske og islandske skjaldekvad ved Finnur Jónsson
G.E.C. Gads Forlag - København 1929

Eyvindr skáldaspillir
Hákonarmál

1.
Göndul ok Skögul
sendi Gautatýr
at kjósa of konunga,
hverr Yngva ættar
skyldi með Óðni fara
ok í Valhöll vesa.

2.
Bróður fundu Bjarnar
í brynju fara,
konung hinn kostsama,
kominn und gunnfana;
drúpðu dólgáar,
en darraðr hristisk,
upp vas þá hildr of hafin.

3.
Hét á Háleygi
sem á Holmrygi
jarla einbani,
fór til orrostu,
gótt hafði hinn gjöfli
gengi Norðmanna
œgir Eydana,
stóð und árhjalmi.

4.
Hrauzk ór herváðum,
hratt á völl brynju
vísi verðungar,
áðr til vígs tœki.
Lék við ljóðmögu,
skyldi land verja
gramr hinn glaðværi
stóð und gollhjalmi.

5.
Svá beit þá sverð
ór siklings hendi
váðir Váfaðar,
sem í vatn brygði.
Brökuðu broddar,
brotnuðu skildir,
glumruðu gylfringar
í gotna hausum.

6.
Tröddusk törgur
fyr Týs ok bauga
hjalta harðfótum
hausar Norðmanna.
Róma varð í eyju,
ruðu konungar
skírar skjaldborgir
í skatna blóði.

7.
Brunnu beneldar
í blóðgum undum,
lutu langbarðar
at lýða fjörvi,
svarraði sárgymir
á sverða nesi,
fell flóð fleina
í fjöru Storðar.

8.
Blendusk við roðnum
und randar himni
Sköglar veðr, léku
við ský of bauga;
umðu oddláar
í Óðins veðri,
hné mart manna
fyr mækis straumi.

9.
Sátu þá döglingar
með sverð of togin,
með skarða skjöldu
ok skotnar brynjur;
vasa sá herr
í hugum ok átti
til Valhallar vega.

10.
Göndul þat mælti,
studdisk geirs skapti:
"vex nú gengi goða,
es Hákoni hafa
með her mikinn
heim bönd of boðit."

11.
Vísi þat heyrði,
hvat valkyrjur mæltu
mærar af mars baki;
hyggiliga létu
ok hjalmaðar sátu
ok höfðusk hlífar fyrir.

12.
"Hví þú svá gunni
skiptir, Geirskögul?
órum þó verðir gagns frá goðum."
"Vér því völdum,
at þú velli helt,
en þínir fíendr flugu.

13.
Ríða vit skolum,
kvað hin ríkja Skögul,
grœnna heima goða,
Óðni at segja,
at nú mun allvaldr koma
á hann sjalfan at séa".

14.
"Hermóðr ok Bragi,
kvað Hroptatýr,
gangið í gögn grami,
alls konungr ferr,
sás kappi þykkir,
til hallar hinig".

15.
Ræsir þat mælti
vars frá rómu kominn,
- stóð allr í dreyra drifinn -:
"Illúðigr mjök
þykkir oss Óðinn vesa,
séumk vér hans of hugi".

16.
"Einherja grið
skalt þú allra hafa,
þigg þú at ásum öl.
Jarla bági,
þú átt inni hér
átta brœðr" kvað Bragi.

17.
"Gerðar órar,
kvað hinn góði konungr,
viljum vér sjalfir hafa;
hjalm ok brynju
skal hirða vel,
gótt es til görs at taka".

18.
Þá þat kyndisk,
hvé sá konungr hafði
vel of þyrmt véum,
es Hákon
báðu heilan koma
ráð öll ok regin.

19.
Góðu dœgri
verðr sá garmr of borinn,
es sér getr slíkan sefa,
hans aldar
mun æ vesa
at góðu getit.

20.
Mun óbundinn
á ýta sjöt
Fenrisulfr of fara,
áðr jafngóðr
á auða tröð
konungmaðr komi.

21.
Deyr fé,
deyja frændr,
eyðisk land ok láð;
síts Hákon
fór með heiðin goð,
mörg es þjóð of þéuð.

Hákonarmál, kvad om Håkon den gode, av Øyvind Skaldespille. Det forteller om slaget på Stord og den falne Håkons ankomst til Valhall, hvor han blir godt mottatt fordi han har vernet gudehovene.

Øyvind Finsson Skaldespiller (norrønt Eyvindr Finnsson skáldaspillir), norsk skald fra 900-tallet, av meget høy byrd; hans mor var var datterdatter av Harald Hårfagre. Hans sønn var Hårek fra Tjøtta. Øyvind var hirdskald hos kong Håkon den gode. Da kongen døde av et sår etter slaget på stord 961 diktet Øyvind sitt mest berømte kvad, Hákonarmál, hvor han med kraft og patos skildrer kampen og kongens tapperhet, og deretter hvordan kongen blir ærefullt mottatt av Odin i Valhall. Både i innhold og form minner Hákonarmál om et eldre, anonymt dikt om kong Eirik Blodøks, og slutten har påfallende likhet med et par strofer i Hávamál. Det er også bevart betydelige rester av et annet større dikt av Øyvind, Háleygjatal, som gjør rede for ladejarlenes ætt fra Sæming (en sønn av Yngve-Frøy) til Håkon Ladejarl (død 995). Likheten med Tjodolv fra Kvines Ynglingatal ble påpeket allerede av Snorre Sturlason. Man har ment at likheten mellom disse kvad og eldre diktning er bakgrunnen for tilnavnet skáldaspillir, dvs. "skaldeforderveren". Men Hákonarmál viser at Øyvind var en betydelig kunstner. Han var den siste norske hirdskald som vi vet om.

Kildetekst: SNL