Placidus Saga

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif


Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.


Heilagra Manna Sögur


Placidus Saga


C. R. UNGER

Christiania 1877



I. (Efter Cd. Holm. 8 octavo, paa Papir, jævnført med den latinske Text hos Mombritius: Sanctuarium.)

Sankt Eustachius, fra engelsk manuskript fra 1200-tallet.

A dogum Traiani keisara var hofdingi riddara, sa er Placidus[1] het, gofugr at kyni, agætr at metordum, audigr at fe, tiginn at burdum, agætr at frægdum ok gæddr at rettlæti ok godum sidum, en var þo heidinn. Barg hann þeim, er i hoptum eda hormungum voru, ok leysti fra bana þa, er at rongu voru fyrirdæmdir; hann klæddi nakta ok dugdi ollum þurfundum. Engum manni var hann likari i lifnadi en Cornelio hundradshofdingia, þeim er fra er sagt i bok þeiri, er Actus Apostolorum heitir. Konu atti hann heidna, sem hann var sialfr, ok honum lik at godum sidum. Sonu attu þau tva, ok lærdi (hann) þa til godra sida. En þessi Placidus var sigrsæll i orrostum ok kænn vid veidar ok algiorr i ollum hlutum. En miskunn guds, su er kallar sva inniliga til sinnar milldi, fyrirleit eigi god verk þessa mannz, ok eigi villdi hann lata godgiarnan faraz i þionostu skurdgoda an verdkaups; þviat sva er ritad, at [med hverri þiod[2] er gudi þægr sa, er rettlæti vinnr. Af þvi kalladi guds milldi hann fra villu eigi med þeim atburd, sem hann kalladi Cornelium, helldr þvi likara sem hann kalladi Paulum. Þviat þa er Placidus for einn dag, sem hann var vanr, at dyraveidum med huskorlum sinum, þa urdu fyrir þeim hirtir margir, ok skipadi hann lidi sinu til at veida hiortuna. En er ollum riddurum var skipat til veidarinnar, þa syndiz Placido einn hiortr ollum odrum meiri, ok sneri hann leid sinni til skogar fra ollum odrum dyrum. Sem Placidus sa þenna hiort, reid hann fra lidi sinu med fam riddurum ok eptir hirtinum. En er hestar þeira mædduz, þa mæddiz þo eigi hestr Placidi ne hann sialfr, ok reid hann eptir hirtinum langt fra sinum monnum. En hiortrinn nam stadar a hamri einum eda biargi. Placidus ridr nu nær, ok leitadi vid, med hverium hætti hann mætti veida dyrit. En þa vard veiddr veidimadr, er hann ætladi at veida dyrit; þviat þa er Placidus nam stadar, sa hann a hiortinn lengi ok undradiz mikilleik dyrsins; ok sa hann a hirtinum a millum horna dyrsins krossmark solu biartara, ok likneski vars drottins Jesu Kristz, þess er hirtinum gaf mannliga rodd, er sva taladi: «Þu Placide, hvat sækir þu at mer? Fyrir þinar sakir kom ek hingat at birtaz þer i kvikendi þessu, en ek em sa Jesus Kristr, er þu gofgar ovitandi; olmosugædi þat, er þu veitir þurfundum, hefir stadar numit fyrir minni augsyn, ok kom ek at synaz þer i hirti þessum ok veida þik med mætti miskunnar minnar, þviat eigi er rett, at sa þioni diofli, er vinr minn gioriz i godum verkum. Fyrir þa sok kom ek til iardarinnar i þeiri asionu, er þu litr nu i millum horna dyrsins, at ek biarga ollu mannkyni.» En er þetta heyrdi Placidus, vard hann hræddr ok fell a iord af (hestinum). En er hann styrktiz, sva sem stund var i millum ok mannligr otti leid af honum, þa reis hann upp ok hugdi at vandliga, hver þessi syn var, er honum var vitrud, ok mællti i hugrenningum, hveriu gegnir syn þessi, er mer vitradiz, segiandi: «Vitradu fyrir mer þat, er þu mælir, at ek trua a þik!» Drottinn mællti vid hann: «Hygg at þu, Placide, ek em Jesus Kristr; ek giorda himin ok iord ok allar skepnur af engu efni; ek skilda lios fra myrkri ok setta tidir ok daga; ek skapada mann or molldu iardar, ok vitrudumz a iordu fyrir heilsu mannkynsins, ok var ek krossfestr ok grafinn, ok reis ek upp a þridia degi.» En er Placidus heyrdi þetta, fell hann aptr til iardar ok mællti: «Trui ek, drottinn, at þu skapadir alla hluti, himin ok iord ok allar skepnur, leidrettir þu villta en lifgar dauda.» Drottinn mællti vid hann: «Ef þu truir, þa far þu til borgarinnar ok tak skirn af byskupi kristinna manna.» Placidus mællti: «Ef þu villt, drottinn, þa mun ek segia konu minni ok sonum, at þau trui a þik.» Drottinn mællti vid hann: «Seg þu þeim, ok taki þer skirn ok hreinsiz af syndum ok saurgan skurdgoda villu; sidan kom hingat, ok mun ek vitraz þer ok syna þer oordna hluti ok luka upp fyrir þer heilsutaknum.»


2. Þa for Placidus heim af fiallinu ok sagdi konu sinni alla þessa hluti, er drottinn vitradi honum. Þa er hann hafdi sagt henni alla þessa vitran, svaradi kona hans: «Sattu hinn krossfesta Jesum drottin, þann er kristnir menn þiona, hann er einn sannr gud, er med slikum iarteignum kallar menn til sannrar idranar ok guds kynningar; sa ek hann ena fyrri nott, ok mællti hann vid mik: A morgun skalltu ok bondi þinn ok synir koma til min. Nu veit ek vist, at sa er hinn sami Jesus Kristr, er þer vitradiz i hirtinum þessa nott, at þu mattir undraz matt hans ok trua a hann.» Hon mællti þa vid hann: «Forum nu þessa nott ok tokum skirn kristinna manna.» Þa svaradi Placidus: «Hann sialfr mællti þetta vid mik, er mer vitradiz.» Þa fundu þau kennimann kristinna manna at ovitundum hium sinum, ok iatudu þau at trua a Jesum Kristum ok badu hann gefa ser takn skirnar. En kennimadrinn vard feginn ok dyrkadi drottin, þann er ollum vill hialpa ok leida til sinnar kynningar, ok skirdi hann þau i nafni heilagrar þrenningar, ok kalladi Placidum Eustachium, en konu hans Theopistam, son hans hinn ellra kalladi hann Agapitum, en hinn yngra Theopistum, ok mællti vid þau, er þau voru skird: «Drottinn varr Jesus Kristr son guds lifanda se med ydr ok gefi ydr eilift lif ok riki; veit ek, at Kristr ok hans kraptr er med ydr. En er þer komit til paradisar gledi, þa minniz þer andar minnar, ek heiti Johannes.»


3. En um morguninn for Eustachius til fiallzins med fam riddurum a dyraveidar sinar. En er hann sotti i nand þangat, er hann hafdi hiortinn set, sendi hann menn sina sva sem a dyraleitir, en hann for til vitranarstadar ok sa ena somu syn sem hinn fyrra daginn, ok fell til iardar ok mællti: «Nu veit ek, at þu, Jesu Kriste, ert sonr guds lifanda, ok trui ek a gud fodur ok son ok helgan anda. Af þvi kom ek hingat at bidia guddom þinn, at þu vitrir þat, er þu hezt mer.» Jesus mællti vid hann: «Sæll ertu, þviat þu tokt skirn miskunnar minnar ok skryddir þik odaudleik, þviat nu steigt þu yfir dioful þann, er þik hefir tældan, ok fyrirleztu hinn forna mann, en skryddiz hinum nyia, þeim er lifir um alldir allda. Nu munu lysaz verk truar þinnar, þviat diofull vekr ofund i gegn þer, allz þu hverfr fra honum, ok setr hann allar velar i gegn þer; en þer byriar at standaz marga freistni, at þu takir koronu ok dyrd sigrs; [ertu upphafdr i veralldar audæfum, en þer byriar at lægiaz af hegoma þinum, at þu upphefiz i andligum audæfum.[3] Lat eigi þrotna krapt þinn, ok lit eigi til hinnar fyrri dyrdar þinnar, sva sem þu fyrri villdir, er þu þionadir daudligum konungi ok hafdir sigr ok gagn, hvargi er þu fort; þviat a þessum timum byriar þer annarr Job at synaz fyrir freistni ok bera sigr af diofli fyrir þolinmædi; en þu sia vid, at gudlastanar hugrenning stigi upp i hiarta þinu. En þegar er þu ert lægdr, þa mun ek enn koma til þin ok setia þik aptr til hinnar fyrri dyrkar þinnar.» En er drottinn hafdi þetta mællt, steig hann til himins ok mællti vid Eustachium: «Hvart villtu nu taka freistni þa, sem þer er ætlud, eda a sidustum timum lifs þins?» Eustachius mællti: «Ef eigi ma fordaz þat, er þu hefir ætlat oss, drottinn minn, þa bid ek þik, at þu latir oss nu þegar taka freistni, en þu gef oss stodugleik[4] at standaz, at eigi hræri tilkomandi ovin hiortu var til illgiarnligra orda a moti þinni tru, drottinn minn.» Drottinn mællti: «[Þu skallt eigi ottaz[5], Eustachius, þviat miskunn min er med þer ok vardveitir andir ydrar.»


4. Eustachius for eptir þat ofan af fiallinu ok sagdi konu sinni, hvat honum var vitrat af gudi. Ok fellu þau þegar bædi a kne ok kolludu a gud ok mælltu: «Drottinn, verdi vili þinn!» Ok er þadan lidu fair dagar, kom sott sva mikil i hans hus, at a skamri stundu do allir þrælar hans ok ambattir. Þa skildi Eustachius, at fram mundi koma fyrirsogd freistni, ok giordi hann gudi þackir, ok bad konu sina eigi mædaz i freistni. Voru þa daudir allir mansmenn þeira. Þa do busmalinn a fam dogum ok allt þat, er þau attu i kvikum kvisti. Eustachius for i brott or husi sinu med konu sinni ok sonum tveim at leita ser annarrar vistar. En er vandir menn sa hus hans gæzlulaust vera, foru þeir þangat um nott ok baru brott allt gull ok silfr ok klædi ok allt þat er femætt var. Var þa farin oll þeira eiga utan klædi þau er þau baru.


5. Nu kom hatid su, er Traianus konungr hellt sigrhelgi sina, ok baud þangat ollum sinum borgarmonnum ok hofdingium. En er Placidus riddarahofdingi kom eigi þar, ok hiu hans, vard konungr ogladr vid ok spurdi hvern mann at honum, ok kunni engi honum nockut til hans at segia, sidan er fiarskadi kom i hus hans; ok undruduz allir menn þann atburd, er ordinn var. Þa mællti Eustachius vid konu sina: «Hvers bidu vit her? Forum i brott med sonu ockra, er eptir eru, þviat ver munum æ verda fyrirlitin af ollum monnum, þeim er oss kenna.» Þa foru þau i brott ena næstu nott med sonu sina, ok gordu for sina til Egiptalandz. Ok er þau komu til siovar, villdu þau stiga a skip, er buit var til siglingar. En skipdrottinn var grimmr ok heidinn, en þo gengu þau a skip med honum. En er þau voru a midium firdi a degi nockurum, þa spurdi skipdrottinn, hvat þau hefdi at giallda i skipleigu. En er þau hofdu ecki til at giallda, þa dvaldi skipdrottinn eptir konu Eustachii, þviat hon var væn at aliti, ok felldi hann girndarhug til hennar. En Eustachius matti þat eigi (banni) ne bænum vid koma, þviat skipdrottinn ok forunautar hans villdu færa hann þegar utbyrdis, ef hann mællti þvi nockuru i moti. En er Eustachius sa sik aflvana fyrir þeim, þa let hann þar naudigr eptir konu sina, en hann geck allogladr i brott med sonum sinum .ii. ok mællti: «Harmr er mer ok yckr, þviat modir yckur er selld okunnum manni.»


6. Nu ferr Eustachius leidar sinnar ok kom at a mikilli, ok treystiz eigi at vada yfir ana med bada sveinana. Þa bar hann annan a oxl ser yfir ana, en let annan sveininn vera eptir a arbackanum, ok for sidan eptir þeim. En er hann kom a midia ana, sa hann eitt oarga dyr gripa son sinn hinn ellra, ok rann til skogar med hann. En er hann orvænti honum lifs, hvarf hann aptr at taka hinn yngra son sinn. Þa sa hann, hvar vargr kom at honum ok tok i brott, ok matti hann eigi leita eptir, þviat var at vada yfir ana. En er hann sa harmsion þessa, er hann var a midri anni, [þa tok hann at reyta sik gratandi ok veinandi, ok villdi hlaupa i hyl þann til liftions[6]. En guds miskunn styrkti hann enn til þolinmædi. En fehirdar sa, hvar hit oarga dyr bar sveininn; redu þeir til ok sottu eptir dyrinu. En dyrit flydi ok let lausan sveininn oskaddan. En þann sveininn, er vargrinn hafdi gripit, fundu akrkarlar heilan. Þeir voru or einu þorpi ok fehirdarnir, ok voru sveinarnir uppfæddir badir i einu þorpi, ok vissi hvargi til annars. Þetta vissi eigi Eustachius, þar er hann for leidar sinnar harmandi, ok mællti: «Harmr er mer, er fordum blomgudumz ek sem hit fegrsta gras, en nu em ek sem forn fauskr; harmr er mer, er fordum atta nogt, en nu em ek berr; harmr er mer, er fordum var hofdingi riddara ok red fyrir miklu lidi, en nu em ek eptirlatinn sonalauss ok hugganarlauss. En, drottinn, gleym mer eigi ok fyrirlit eigi min tar; veit ek, drottinn, at þu sagdir, at ek skyllda slika freistni taka sem Job; en nu se ek at sonnu, at min er meirr freistat en hans: hann sat i sopdyngiu heima i husi sinu, en ek em her utlendr med slikum hryggleik; hann hafdi vini, þa er hans vitiudu, en min vitia dyr af eydimorku, þau er brott gripu sonu mina; en þo at hann misti sona sinna, þa var þo kona hans hia honum, en ek em beggia andvani konunnar ok sonanna. En þu, drottinn, reidz eigi margmælgi minni, þviat ek harma, ef ek mæli þat, er mer byriar eigi; veittu, drottinn, vardhalld munni minum, at eigi hneigiz hiarta mitt til illra orda, þeira er mer varpi fra þinu augliti, helldr gef þu mer hvild eptir erfidi.» En er hann hafdi þetta mællt med miklum hryggleik hugar, kom hann til bæiar þess, er Babillus[7] heitir, ok var þar um langa tid ok vann til atvinnu ser, ok vardveitti akra manna ok tok kaup a þvi, ok lifdi vid þat .xv. ar. En synir hans voru uppfæddir i þorpi þvi odru, ok þektuz eigi, er þeir funduz. En skipdrottinn tok konu hans ok hafdi hana med ser. En drottinn gud vardveitti sva hag hennar, at hon saurgadiz ecki af honum, þviat hon bad þess gud, at hann vardveitti hreinleika hennar. En er sa madr do, er hana hafdi at ser tekna, þa vann hon fyrir ser ein i þvi husi, er hon hafdi ser giora latid i kalgardi litium.


7. Nu er fra þvi at segia, at hermenn komu i herad þat, er kona Eustachii var vistum, ok heriudu vida ok toku iardir af Romaborgar monnum. Þa tok Traianus at fa mikils hersaga þessi, ok mintiz hann þa Placidus hofdingia riddara, er opt hafdi roskliga bariz i moti hans ovinum; ogladdiz konungr at nyiu af brotthvarfi Placidi; ok er hann samnadi lidi, spurdi hann hvern mann at honum, ef nockurr vissi til hans lifs eda dauda. Ok sendi hann riddara sina i hveria borg ok kastala, er undir hans valldi voru, til þess at leita at Placido, ok mællti: «Sa madr er finnr Placidum, þann skal ek giæda at veg ok audæfum.» Ok tveir riddarar foru at leita at honum, þeir er fordum voru huskarlar hans, het annarr Achasius, en annarr Antiochus. Þeir leitudu, unz þeir komu a bæ þann, er Eustachius var fyrir. Nu sem Eustachius ser til þeira um langan veg, kennir hann þa giorla. Þa mintiz hann hinnar fyrri æfi sinnar, ok kalladi a drottin ok mællti: «Drottinn minn Jesus Kristr, er leysir or kvolum alla menn væntendr i þer! sva sem ek se þessa menn, er verit hafa huskarlar minir, ok vænta ek þeira eigi, sva biod þu, drottinn minn, at ek sia konu mina en ambatt þina. Veit ek, at dyr hafa sundr rifit sonu mina; veit þu mer, drottinn, at ek sia fra i upprisutid.» En er hann hafdi þetta mællt, kom rodd af himni sva segiandi: «Huggaz þu, Eustachi, þviat nu muntu koma til hins fyrra hags þins, ok muntu finna konu þina ok sonu, en a upprisutid muntu koma til fyrri dyrdar ok finna eilifan fagnad, ok mun vegr þinn aukaz um alldir.»


8. En er riddarar komu, þa kendi hann þa, en þeir eigi hann, ok mælltu: «Heill, brodir!» Eustachius svarar: «Fridr se med yckr, godir brædr!» Þeir mælltu: «Ef þu veizt nu deili a þeim manni, er Placidus heitir, þa seg ockr þat, konu hans ok sonum tveimr, ok munum ver þer penninga til gefa, ef þu synir ockr hann.» Eustachius mællti: «Fyrir hveria sok leiti þer hans?» Riddarar mælltu: «Vinr varr var hann ok hvarf i brott or borg varri fyrir morgum arum, ok villdum ver giarna finna hann.» Eustachius svarar: «Eigi kann ek þann mann, þviat ek em her utlendr.» Þa leiddi Eustachius þa til herbergis sins ok mællti vid husbondann: «Kunningiar minir eru menn þessir, ok eru komnir at finna mik; af þvi veit þu þeim fædzlu ok vin, ok mun ek gefa þer af verdkaupi minu.» Husbondinn veitti þeim fædzlu, en Eustachius vann þeim beina, ok mintiz hins fyrra lifs sins ok matti eigi vatni hallda af miklum hryggleik. Fyrir þvi geck hann ut af herberginu ok þo andlit sitt, adr hann geck inn ok beindi gestunum. En riddarar hugdu at honum vandliga ok mælltu sin a millum: «Þo er þessi madr miok likr þeim manni, er vit leitum at; en sa er vit leitum, hafdi orr a halsi, er hann feck i bardaga.» Þeir mælltu sva: «Hyggium vid at þessum manni ok verum visir, at vid hafim hann rett kendan, mun hann þa eigi lengi dyliaz fyrir ockr.» En er þeir hugdu at vandliga, þa sa þeir orrit a halsi honum. Þeir spruttu þa upp skiotliga ok spurdu, ef hann hefdi verit hofdingi riddara. En hann duldiz fyrst fyrir þeim. En þeir sonnudu med iarteignum ok sogdu, at hann var Placidus hofdingi riddara, ok spurdu hann at konu ok sonum. Þa duldiz hann eigi lengr fyrir þeim ok sagdi, hvernig var, ok sagdi þeim andlat konu sinnar ok sona. En er upp komu þessi tidendi, þa drifu þangat allir menn ok undruduz, er sva gofugr madr skylldi hafa þionat sem annarr fatækr. En riddarar sogdu fra krapti hans ok fra fyrrum dogum hans. Sidan sogdu þeir Eustachius ord konungs ok skryddu hann godum klædum. For hann sidan heim med þeim, ok leiddu hann ut allir bæiarmenn.


9. En eptir halfan manad komu þeir til konungs ok sogdu, at þeir hefdi fundit Placidum. Konungr vard vid þessa sogu geysi gladr ok geck ut a moti honum med miklum fagnadi, fadmadi hann ok kysti, ok undradiz farlengd hans. En Eustachius sagdi konungi ok sva Romaborgar folki fra ollum atburdi ferdar sinnar, ok hversu hann hafdi mist konu sina ok sonu. Konunginum ok ollu Romaborgar folki vard mikill fagnadr at aptrkomu Placidi, ok sogduz skylldu fa honum hit bezta kvanfang, er til væri, ok skylldi hann taka hina fyrri tign sina ok riddarasyslu ok fara til orrostu ok geraz hofdingi fyrir lidinu þvi ollu, er saman var dregit. Eustachius iatar þvi ok kannar skiotliga allan herinn bædi at mannfiolda ok vapnabunadi. Fannz þar sva til, at hann þottiz aflvani til orrostunnar, ok sendir ord i allar bygdir ok bæi eptir ungum monnum þeim, er vigligir væri. Ok er þau ord komu i þann bæ, er synir Eustachius voru uppfæddir, þa sendu þeir þessa menn tva til hans i utgerdina[8], þviat þeir voru miklir at vexti ok vænir at aliti. En er saman kom allr þessi lidsamnadr, þa leit Eustachius yfir allan herinn ok sa þessa .ii. menn fridari at vænleik ok meiri at vexti en adra, ok sa hann, at þeir mundu kyngofgir vera; þvi valdi hann þa ser til motuneytis ok elskadi þa fyrir sidsemi, ok virdi þa ollum framarr i sinni syslu. Sidan for hann til orrostu med fylktu lidi ok hafdi sigr ok leysti undan herfangi iardir þær, er ovinir þeira hofdu med herfangi tekit af borgarmonnum. En at yfirstignum ovinum for Eustachius iafnan lengra ok heriadi a land þeira ok lagdi undir sik nockur herud.


10. En er Eustachius villdi undir sik leggia meira, þa kom hann a bæ þann, er kona hans var fyrir, en hon atti hus i kalgardi nockurum. Ok er Eustachius kom a bæ þann, er kona hans var, dvaldiz hann þar nockura daga ok beid lids sins ok setti tialldbudir sinar umhverfis gardinn, er hon vardveitti. En Agapitus ok Theopistus gengu um dag i hus modur sinnar ok vissu eigi, at þar var þeira modir. En þeim vard þat til mals at minnaz þess, er þeir mundu til barnæsku sinnar. Þa mællti hinn ellri vid hinn yngra: «Þat man ek, þa er ek var barn, at fadir minn var hofdingi riddara, ok modir min var hardla frid kona, ok attu þau .ii. sonu, mik ok annan yngra. Sidan foru þau fadir minn ok modir or husi sinu med ockr, ok gengum ver til siofar ok stigum a skip, en eigi vissa ek, hvert ver skylldum fara. En er ver gengum af skipinu, var modir min eigi med oss i ferd, ok vissa ek eigi, hvat af henni vard. En fadir minn bar ockr bada brædr a oxlum ser klockvandi, ok komum ver at a mikilli. Þa let fadir minn mik eptir a arbackanum, en hann bar brodur minn yfir ana. Ok er hann od eptir mer, greip vargr brodur minn. Ok sem ek sa þetta, greip mik hit oarga dyr ok hliop med mer til skogar, adr en fadir minn komz til landz. Ok toku fehirdar mik af munni dyrsins, ok var ek sidan uppfæddr i þvi þorpi a þeim bæ, er þu veiz at vit hofum iafnan fundiz. En sidan veit ek eigi til fodur mins ne brodur ok eigi til modur.» Ok er þetta heyrdi hinn yngri brodir, spratt hann upp skiotliga ok felldi tar fyrir fagnadi ok mællti: «Sver ek fyrir gud kristinna manna, at ek em brodir þinn; þeir sem mik hafa uppfætt, segiaz hafa tekit mik or vargs munni.» En er modir þeira heyrdi þetta ok sa þa vidr kennaz ok fegna verda, vard hon ahyggiusom i sinu hiarta, at þvi at henni þotti likendi, at þessir ungu menn væri hennar synir, þviat þeir sogdu vera fodur sinn hofdingia riddara, samt kom a med þeim, at þeir hofdu skilit vid modur sina a skipinu, sva sem fyrr var sagt.


11. Annan dag eptir kom hon at mali vid Eustachium ok mællti: «Ek em romversk kona ok herleidd hingat; bid ek þik, drottinn, at þu flytir mik aptr til minnar fostriardar.» Ok er hon hafdi þetta mællt, hugdi hon vandliga at honum, þviat hon sa oll merki a honum, þau sem bondi hennar hafdi a ser. En er hon þottiz fullkomliga kenna hann, kvaddi hon hann mals odru sinni ok mællti: «Bid ek þik, drottinn, at þu reidiz mer eigi ambatt þinni, helldr seg mer litillatliga hit fyrra lif þitt ok æfi, þviat ek ætla þik vera Placidum hofdingia riddara, at odru nafni Eustachius, er drottinn vitradiz i hiartar liki ok kalladi til rettrar truar ok idranar. Sidan for hann med mikilli freistni i brott or sinu landi med konu sina, ok em ek su sama, ok med sonum tveimr ockrum, er annarr het Agapitus, en annarr Theopistus, ok villdum fara til Egiptalandz. En er ver komum a skip, tok skipdrottinn mik brott af bonda minum naudgum ok leiddi mik hingat til herads. En Kristr er minn vattr, at saurgadi mik hvarki þessi ne annarr sidan allt til þessa dags, þviat drottinn vardveitti mitt hreinlifi, sidan ek mista bonda minn. En nu seg þu mer fyrir krapt Jesu Kristz, ef þessi merki eru sonn a þer, sem ek sagda.» Ok er Eustachius heyrdi þetta, hugdi hann at aliti konunnar ok kendi hana fullkomliga, ok vard hann nu feginn af ollu hiarta, ok hvarf til hennar ok þackir giordi drottni grædara sinum, er avallt huggar þræla sina i meinum. Þa mællti hon vid Eustachium: «Hvar eru synir ockrir?» Hann mællti: «Dyr gripu þa fra mer, þa er ek bar sitt sinn hvarn þeira yfir moduna.» Hon mællti þa: «Giorum vid gudi þackir, þviat ek ætla, at vid munum hafa fundit sonu ockra, sva sem ockr badum audnadiz at finnaz ok vidr kennaz.» Eustachius mællti: «Sagda ek þer um sinn, at dyr hafa þa sundr rifit.» Hon mællti þa: «Heyrda ek tva unga menn minnaz a barnæsku sina, ok kenduz þeir þadan af, at þeir se sambornir brædr, ok nu veit ek fyrir vist, at þessir eru ockrir synir. Spyr þu þa at fyrri æfi sinni, eda hvat yfir þa hafi drifit, ok munu þeir rettiliga segia þer, ok sva hversu þeir voru visir, at þeir voru brædr.» Þa voru þeir kalladir þangat þessir ungu menn, ok sogdu þeir alla sogu, sem gengit hafdi yfir þa. Þa kendi Eustachius, at þeir voru hans synir, ok urdu þau nu oll fegin, sem at likendum var, ok gerdu gudi þackir fra morni ok fram til middegis. Þessi tidendi spurduz um allan herinn ok vidara annarstadar, ok komu þangat allir menn, er i nand voru, undruduz þetta ok fognudu af fundingu þeira eigi minnr en af sinum sigri, ok helldu med Eustachio dyrliga hatid allzvalldanda gudi fyrir sinar iarteignir.


12. En er Eustachius hafdi undir sik lagt oll riki konungs andskota, er hann villdi, for hann heim aptr med miklum feng fiar ok holldnu lidi. En adr Eustachius kom aptr, andadiz Traianus keisari, ok tok annarr grimmari hofdingi keisaradom eptir hann, sa het Adrianus. En er hann spurdi aptrkomu Eustachii, rann hann i moti honum med allri sinni hird ok odru miklu fiolmenni, ok let hallda sigrhelgi, sem sidr er til Romveria. En annan dag eptir geck konungr til blothofs at blota fyrir fagnadi sigrs ok aptrkomu Eustachii. En er Eustachius geck eigi inn i blothofit med konungi, þa heimti konungr hann til mals vid sik ok spurdi, hvi hann blotadi eigi fyrir sva fogrum sigri ok þar med fundingu konu sinnar ok sona. Eustachius svarar: «Ek færi drottni minum bænir oaflatliga, þeim er miskunnadi mer ok leiddi mik aptr or herleidingu ok let mik finna konu mina ok sonu, en ek gofga engan annan en gud almattigan, þann er gerdi undarliga hluti.» Þa reiddiz Adrianus, er hann heyrdi ok sa, at hann var fullkominn i tru Kristz; let hann taka af honum riddarabunad ok leida i dyragard, ok konu hans ok sonu, ok var leitt at þeim eitt oarga dyr. En er dyrit kom, lagdi þat nidr allan grimmleik ok skreid at fotum þeira ok sleikti iliar þeira med allri hogværd ok geck i brott. En er konungr sa þat, at dyrit grandadi þeim eigi, þa let hann gera gloanda eiruxa ok setia þar i guds astvini. En mikill fioldi kristinna manna kom at sia, er guds pislarvattar voru settir i eiruxann, ok hormudu þeira pislir. Ok adr þau voru leidd til pisla, badu þau ser orlofs ok toms at bidiaz fyrir, ok þat var þeim veitt. Sidan helldu þau hondum til himins ok baduz fyrir med þessum ordum: «Drottinn Jesus Kristr, þu gud osyniligra krapta, þu sem villdir synaz oss! heyr þu bæn vara, þviat nu er alger freistni, er ver hofum fundiz, ok nadum at sia ok taka hlut þenna heilagra manna. Lat þu, drottinn, oss enda lif vart fyrir elld, ok gef oss miskunn þina, sva at allir þeir, er var minnaz ok varrar pislar med bænum ok olmosugiordum, hafi hlut i himnariki ok nægtir a iordu; leystu or haska alla þa, er a þik kalla fyrir minning vars nafns a sio eda landi, eda i hverium haska er þeim kann at hondum koma; ok þeir er falla i syndir ok minnaz vars litillætis i bænum sinum, þa veittu þeim likn synda; veittu ollum miskunn, er a þitt nafn kalla ok þik dyrka ok þin minnaz; en lat þu oss her enda vart lif sva, at eigi verdi sundrskildir likamir varir, helldr sem ver her oll saman grafin; en þu tak vid ondum varum!» En er þau hofdu þetta mællt, kom rodd af himni ok mællti: «Sva mun veitaz, sem þer badut, ok framar mun veitaz, þviat þer stoduz mikla freistni ok urdut eigi yfirstigin, ok fellut þar med godu lifi. Af þvi komi þer i frid ok takit ombun sigrs fyrir stundlig meinlæti, ok neytid eilifra gæda um alldir allda.» En er þau hofdu þetta heyrt, gengu þau inn i eiruxann. Stodvadiz þegar ogn elldzins. Ok lofudu þau drottin ok letu þar lif sitt; ok grandadi eigi elldrinn likomum þeira, ok eigi svidnadi har af hofdi þeira, ok eigi var elldz daunn af likomum þeira. Þrim dogum sidar let konungr luka upp eiruxanum, ok sa hann likami þeira osakada. Hugdi hann, at þau mundi lifa, ok þvi let hann kasta þeim ut or eiruxanum. En allir menn, er hia voru, undruduz, at elldrinn hafdi ecki grandat þeim, helldr voru likamir þeira oskaddir sniofi hvitari. Þa hræddiz konungr ok for heim til hallar sinnar. En þeir er vid voru, undruduz ok mælltu: «Mikill er gud kristinna manna, einn ok sannr Jesus Kristr, sa er sva hlifir sinum monnum!» Kristnir menn komu leyniliga ok toku i brottu likami þeira ok grofu i iord i enum bezta stad. En er ofridr stodvadiz, var þar kirkia ger þeim til dyrdar, ok er halldin minning þeira næsta dag eptir allra heilagra messu gudi til lofs ok dyrdar um alldir allda. Amen.


Appendix (Membranfragment 655 x1, x2 qv.)

Fra Eustachio

A daugum Traiani keisara var hofþingi ridera, sa er Placidus het, gaufugr at kune oc aufregr at aurum oc tiginn at metorþum, agetr at retlete oc at goþum siþum, en þo uar hann heiþenn. Barg hann þeim, er i hꜹftom eða hernvma voro, oc lꜹsti oft fra bana þa, er at rꜹngv voro fyrdæmðir, oc clædðe nꜹcða oc dvgðe ꜹllvm þvrfꜹndum. En ꜹngvm manne var hann glicari i lifi sino en Cornelio hvndraðshꜹfðingia, þeim er fra er sagt i boc þeire, er heitir Actus Apostolorum. Cono atte hann hæiðna oc, sem hann var, oc honom glic at goðvm siðvm. Sono tva attv þꜹ, oc lærðv þꜹ þa til goðra siða. Sia maðr Placidus var sigrsæl(l) i ordstom oc kænn við væ(i)ðar oc algor at ser i ꜹllvm lvtum. Enn miscvnnsamr goð, sa er avallt kallar ser macliga til sinnar millde, hann fyrleit eigi verk þessa mannz oc villdi eigi goðgiarnan hvg lata fyrfaraz i þionusto scurþgoþa an uercꜹpe, þuiat sua er ritet, at með hverre þioþo er guþe þegr sa, er með retlete uiþr. Af þui callaþe guþs millde hann fra uillo eigi[9] med þeim atburð, sem hann kallaþi Cornelium, helldr þui licara, sem hann kallaði Paulum. Þviat þa er Placidus for of dag a dyraueiþe meþ hus[kor]lum sinum, þa urþo fyrer þeim hirter marger, oc scipaðe hann liþe til at ueiþa hior[tuna. En] er aullom riðerum var scipat til dyrauæiþarinnar, þa syndez Placido einn h[iortr au]þrom aullom meire, oc snere sa for sinne til scogar fra auþrom aullom dyrum. En er [Placidu]s sa þenna hiort, þa reið hann fra liþe sino með fam riderum epter hirtenum. En er hest[ar þeira] meddoz, er iarlinum hofþo fylgt, þa møþdez eigi hans hestr ne hann sialfr, oc reiþ hann eptir hirte[num] oc fra liþe sinu. En hiortr(i)nn nam staþar fyrer honum a hamri noccorum. En hann sotte [epter oc] hvgþe, með huerium uelum hann scyllde ueiþa hiortenn. En þa uarð ueiddr ueiþimaþrenn, er hann uillde ueiþa dyret; þuiat þa er Placidus na[m sta]þar oc sa a hiortenn lenge oc undraþez mikille(i)c hans, þa sa hann a mille (horna) hirtenum cross[marc solo biar]tara oc licnesce drottens uars Jesu Cristi þess er . . . . . . . . . hann Placidum oc mellte: «Þu Placide, huat . . . . . . . . . . . . . . . . . . þer i cyquende þesso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


[10] mann vr molldo, var [ec sa er] uitroþumc i licam a iorþo fyr heilso manncyns . . . . . . . . . . . . . . . grauen oc reis ec up a þriþia dege.» En er Placidus hey(r)þi þat, þa fell hann en . . . . . . . true ec, drottenn, at þu scapaþer alla hlute, oc lei(ð)retter þu uillta oc lifgar . . . . . . . . . uið hann: «Ef þu truer, far þu til borgar oc tac scirn af byscupi cristenna manna.» . . . . . . . . . Ef þu uillt, drottenn, þa mun ec fara at segia þetta cono minne oc so . . . . . . . . . a þic.» Dominus mellte við hann: «Segþv þeim, oc taki þer[11] skirnn oc hreinsetsc af forð . . . . . . . . . þu hingat, oc mun ek syna þer oc uittra[12] oorþna hlute oc luca up fyrer . . . . . . . . . Þa for Placidus heim af fialli oc sagþe cono sinne of nottina efter alla hlu . . . . . . . . . eþa [sa af] drottne. En er hann hafþi sagþa alla uittron þessa, þa suaraþæ cona hans . . . . . . . . . drotten er cristner menn þiona, hann er saþr guþ, er slicum iarteinum spenr til sin menn . . . . . . . . . þuiat ec sa hann ena fyrre nott oc mellte hann uið mic: A morgen scaltu oc buande þinn . . . . . . . . . ma til min. En nu ueit ec uist, at sa er enn sami Jesus Cristr, er uitraþez i hirtenum at . . . . . . . . . az matt hans oc trua a hann. Forum uer þa þessa nott oc tavcum scirn kristenna manna.» . . . . . . . . . hann sialfr mellte uið mic, er mer uittraþez.» En[13] a miþri nott þa foro þau kristen . . . . . . . . . ndum hium sinum oc saugþu honum þat, er þeim uar sagt eþa synt. Oc iattu þau sic trva . . . . . . . . . oc baþo hann gefa ser tacn scirnar. En kennemaðr varð fegenn oc dyrcaþe drotten . . . . . . . . . llum uill hialpa oc leiþa til sinnar cynningar. Oc scirþe hann þau i nafne heilagrar . . . . . allaþe Placidum Eustachium en cono hans Theopista, son hans enn ellra callaþe hann Agapitum . . . . . . heopistum, oc mellte uið þau, er þau uoro scirþ: «Dominus Jesus Cristus sonr guþs se með . . . . . . . . . þr æ(i)lift rike. Veit ek, at craftr guþs er meþ yþr. En er þer comet i paradisom . . . . . . . . . er andar minnar, en ec heite Johannes.» En at morne þa for Eustaciuis til fialls með . . . . . . . . . a sem a dyraue(i)þi. En er hann sotte i nand þangat, sem hann hafþe hiortenn set, þa sende . . . . . . . . a sem a dyraleiton. En hann for einn til uitronarstaþar, oc sa hann ena somo syn sem enn fyrra dac(!) . . . . . . . . rþar oc melte: «Nu ueit ec, at þu ert Jesus Cristus sonr guþs liuanda, oc true ec af ꜹ . . . . . . . . anda helgan. Af þui com ec hingat at biþia guþdom þinn, at þu uittrer þat er þu . . . . . . . . Jesus mellti uið hann: «Seil ertu, þuiat þu toct scirn miscunnar minnar . . . . . . . . t þu yfer diofol þann, er þic hafþi telþan oc fyrletstu enn forna mann oc scryd . . . . . . . . ia þeim er lifer of allder allda. Nu munu lysasc vere truar þinnar, þuiat diꜹfoll . . . . . . . . ofund a mot þer, alls þu huarft fra honum, oc setr hann allar uelar i gogn þer . . . . . . . . iar at standaz marga freistni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . þu scalt ceppaz, Eustachi, en miscunn min er med yþr oc hirð(er) ander yþrar.» . . . . . . . . af fialle oc sagþe cono sinne, er hann com heim, hvat honum var uittraþ af drottne . . . . . . . . caulloþo a guþ oc mellto: Domine Jesu Criste, verþe uile þinn!» En er þaþan liðo faer dag . . . . . . . . chij oc do allrer(!) þrælar hans oc ambatter a scamri stundo. Þa scilþe Eustachiu . . . . . . . . fyrer saugþ freistne, oc georþe hann þacker guþe oc baþ cono sina, at hon meodesc . . . . . . . . þer uoro mansmenn Eustachij. Þa com fall i smala hans, oc do a fam dogum allt þat er hann a . . . . . . . . for hann braut ur husi sinu leynilega með cono sinne oc sonum at leita ser annar . . . . . . . . der sa hus hans gezlolꜹs vera, þa georþo þeir til of nott oc baro a braut allt gull oc . . . . . . . . eke var epter femetz oc var þa aull þa(!) farinn eiga þeira fyr vtan fꜹtnoþ þann e . . . . . . . . Enn þa kom hátið sv er Traianus konungr helt sigrhelge sina oc bavþ þanga . . . . . . . . giom. Enn Placidus riddera hofþinge com eige þangat ne hiv hans. Þa varþ konungr . . . . . . . . hvernn mann at honom, oc kvnne enge til hans segia, siþan er mandavþr oc fiar . . . . . . . . hus hans; vndroþvz aller þann atbvrþ er orðenn var. Þa mellte Evstakivs viþ kon . . . . . . . . viþ her, fꜹrom vitt brot hieðann(!) meþ sono ockra, er eptir lifa, þuiat ver munum fyr li . . . . . . . . þeim er oss kenna.» Þa foro þav i brot ena nesto nott meþ sono sina oc gorþo f. . . . . . . . lands. Enn er þav komo til sęvar, þa villdo þav ganga ganga(!) a scip þat er . . . . . . . . til farar. En scipsdrottinn var heiþinn oc grimr, enn þo gengo þav a scip meþ . . . . . . . . voro a miþiom firþe, þa spvrþe scipsdrottinn, hvat þav hefþe at giallda i skiple . . . . . . hofþo ecke til at giallda, þa dvalðe scipsdrottinn efter kono Evstachij, þvi at h . . . . . . . . alite, oc fellde sciptdrottinn(!) hvg til hennar. Enn Evstachivs matte þat eigi b . . . . . . . . viþ koma, þvi at scipsdrottinn oc fꜹroneyte hans villdo lata hann þegar fara vtann b . . . . . . . . chius sa sic aflvane i mote þeim, þa let hann efter kono sina. Enn hann for vglaðr i brot meþ . . . . . . . . harmat er mer oc yckr, þviat moþer yckvr er selld vkvnnvm manne.» Enn fór Evstachi . . . . . . . . kom at aó nockorre mikille oc treystiz eigi at fara yfer ꜵna meþ baþa sveinana . . . . . . . . . annan á ocxl ser yfir ꜵna, en annan let hann efter á arbackanom, oc fór en i a . . . . . . . . þeim. Enn er hann kom á miþia ána, þa sa hann at(!) óarga dyr koma(!) oc grif(!) þann sonn hans . . . . . . . . oc rann til scogar meþ. Enn hann orvente þeim lifs, þa hvarf hann aftr at taka ann . . . . . . . . sa hann oc varc(!) at þaðra kom at þeim oc toc hann i bravt, oc matte hann eigi setia efter ho . . . . . . . . var at vaþa yfir ꜵna. Enn er hann sa harmsionn þessa, þa er hann var a miþre anæ, þa . . . . . . . .


II. (Pergamentblad 655 qv. IX A; Levning af samme Codex, som Fragment af Blasius Saga, og af Mathæus Saga, Postola Sogur S. 823—825.)

at ec em fyrir þinar sacar komen her a dyr þetta. At synasc þer En ec em sa Cristr er þu gerer min vilia. Oc min metnað duldr. Olmusur þinar er þu gerer við vesla menn. Đær ero allar hia mer. oc fyrir mer. Oc ec em fyrir þvi comen her a þetta dyr. At taca þic j nete miscunnar minnar. Đvi at uret er þat. At vinr min þione dioflum. Oc trui a stoca oc a stæina. Er andar lausir ero. Þvi com ec a iarðriki i Cross licneskiu. At ec vilda hialpa allu follke. Þa er hann hæyrði þat hofðingin Placidas. Đa varð hann sva rædr at han fell niðr a jorð af hestenom. Oc vissi æcki till sin. En þa vitkaðesc han oc stod up. Oc hugði þa at syn þæirri er han hafðe þar sét. Oc villdi han gorla vita hvi þat sætte. Oc hugdi i hug sinum. Hvat man þetta vera er ec hæfui her séét. Oc mælte sva. Đu er mæler viðr mec. Mæll liosom orðom viðr mic. Sva at ec vita viist við hværn ec mæle. Đa svaraðe drotten var hanum . . . . . . . . . . at. Placidas . . . . . . . . . . . . . . . Ec . . . . . . . . . . ec gerða himin oc iorð af ængo. Oc ec gerða lios oc skilda myrcr fra liose . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bauð tungli at lysa not. Oc ec em sa er gerde tiðir oc ar oc daga. Oc ec em sa er scop mannen af iarðu. Oc ec em sa er com a jarðriki at læysa alt mankyn fra vesold. Ec var fęstr â cros. Oc grafuen. oc þriðia dag æftir ræis ec up af dauða. En þa er Placidas hafðe hæyrt þau orð hans Đa fell þau till fota hanum Oc mælte sva. Trui ec drotten at þu ert sa er gerðer alla luti. Oc ert alltz valldande. Oc snyr viltum mannum till vitz oc visdoms. Đa svaraðe drotten var hanum. Ef þu truir sva sem þu mæler nu. Þa farðu aðr till borgar ennar Oc hit biscup minn . . . . . . . bið han skira þec. Đa svaraðe Placidas . . . . . . . . . . At sæggia kono minni ifra oc barnnum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Far oc tæll þæ . . . . . . . . . . er þer hafueð fylct. Siðan er þu hæuir þat syst. Đa com hengat. En ec man synasc þer þa i annat sinni. Oc vill ec gera þer þa cunt, hvat vera scall um þin hag. Đa var comet at not. Oc for Placidas. þa hæim till borggarennar. Oc sagðe kono sinni till. Đæirra allra at burða. En þa er hon hæyrði þat mali. Đa svaraðe hon þvi Oc mælte sva. Lavarðr min cvað hon. Sat þu þan man er guð er. Oc gyðingar fæstu a cros; Sa er æin guð Oc sanr. Er slicar iartæignir gerer. Đat var i fyrri not. Đa sa ec han i sœmne. Auc han mælte viðr mec i sœmne sua. I morgon þa sculu þer coma till min þu oc boande þin Oc synir ycrir. Nu væit ec þat gorla cvað hon at han er Jesus Cristr. Allz er valdande. Oc allz scapare. Farum ver nu cvað hon þegar i not. Oc latum skira oss. Þa svaraðe Placidas henne. Đat sama bauð han mer cvað han at gera. Đa at miðri not. Đa foro þau oll fiogor till biscups. Sva at ængi vissi þat hans manna. Oc sagðu biscupi. Alla vaxtu a þvi male. Auc sagðu hanum at þau vildu trua a drotten varn . . . . . . . . . . En han oc varð þvi male fægin. Biscup þaccaðe þat guði at han villdi miscunna sina skæpnu. Oc toc han þa. Oc primsignaðe [þau oc] kende þæim vit oc visdom. Oc hvassu þau skyldu sit lif lifa. Eftir skirninni. Oc skirði [biscup þau] Oc kallaðe han þa. Eustachium Er aðr hett Placidas en kono hans Theospitem. En hin ællra sun hans Agapium. En hin yngra Theosspitus. i(!) En siðan gaf han þæim blezan. Sina Oc mælte sva. Drotten Jesus Cristr gæte yðars hags. Oc bað þau taca sec i bœner sinar. Oc abyrgði þau. a hende Johanni postola. En siðan foro þau hæim aftr. En þegar um morgon æftir þa for han till fialz þes er han fan drotten varn a. Oc fylgðu hanum faer menn. En þegar han com i þan stað er þæir funnusc. Đa sende han sina menn i brot. En drotten var syndisc hanum þa Sva sem han gerðe fyr. En Eustachius fell þa till fota hanum oc mælte svaa. Drotten cvað han. Væit ec at þu ert Jes[us Cristr sonr l]ivanda guðs oc trui ec á faður. Oc a son. Oc a hinn hæ . . . . . . . . . . At þu synir mer . . . . . . . . . .


III. (Pergamentblad i 696 qv.)

hann aðr til hins, er hann hafði ifir borit, ok fyrr en hann kæmiz þangat, þa tok ylgr þann fra honum ok bar til skogar. Ok er hann þa einn eftir. Ok þa er sva fra sakt, at hann villdi fara ser sialfr þar i ꜳnne. En almattigr gud leit þa miskunnar augum til hans oc let þat eigi verda. Sva ok er sagt, at menn, þeir er at ackrverki voru, sa ylgina, þar er hon for met sveininn, ok hlupu eftir ok gatu nad sveininum omeiddum. En fehirdar nockurir sa hit oarga dyr, þar sem þeir gættu hiardar sinnar, ok gatu hvarirtveggiu nad sveinunum ok fæddu upp. En ecki vissi Eustachius til þessa, þviat hann ætladi, at hvartveggi mundi daudr. Nu er fra þvi at segia, at keisari i Romaborg skylldi fara i herfaur, ok spurdi hann at, hvar Placidus væri riddara hof(d)ingi. En þat kunni honum eingi at segia. Keisarin vissi eigi, at Placidus hefdi vid tru tekit, ok nu sendi hann riddara sina, þa sem adr hofdu þionat Placido, at leita hans. Þeir foru vida um laund at leita hans ok fundu hann um sidir þar, sem hann hafdi stadfest sik i helli einum. Hann kendi þa þegar ok baud þeim met ser at vera. En þeir kendu hann ecki ok spurdu hann, hvart hann vissi nockut til hof(d)ingia þeira Placidum. En hann kvez ecki til hans vita, hvar hann væri, en þo for hann met þeim ꜳ brott or einsetu sinni ok aftr til Romam. Hann bad þess iafnan almatkan gud, at hann skylldi þat audlaz at sia konu sina ok sonu, ef þat matti verda.

[14]Enn er sva sagt, at þa er Eustachius hafdi þessa þraligha bedit, kom almattigr gud til hans ok (birti) honum þat, at hann mundi enn na at sia konu sina ok sonu, ok verda allr slikr vegr hans, sem fyrr hafdi verid. Ok þetta allt veittiz honum, at til hans kom kona hans ok synir. En eigi er sagt, met hverium hætti eda atburd þat vard, en hitt er sagt, at hann for brott met þeim, ok kendu þau hann af þvi, at aurr var ꜳ halsi honum. Ok var hann þa lengi ꜳ brottu, ok sidan vitiadi hann aftr Romaborgar. En medan hann hafdi brottu verit, hafdi vordit keisara skipti i Romaborg, ok het sa keisari Adrianus, er nu var til kominn, hann var heidin sem hundr, ok allt Romaborgar riki i þann tima. Sidan geck Eustachius fyrir keisaran ok sagdi honum farleingd sina, sem farit hafdi, nema þvi leyndi hann af, at hann hafdi truna tekit.

[15]Sidan feck hann veg sinn allan, sem þa er mestr hafdi verit. Ok enn bar sva til einu sinne, at keisarin ferr i herfaur ok Eustachius met honum, ok unnu sigr, hvar sem þeir komu. En er keisarin kom heim, þa villdi hann blota skurdgod sin ok þacka þeim sigr sinn. Ok er þeir komu til blothussins, villdi Eustachius eigi blota, þviat hann trudi ꜳ gud allzvalldanda. En Adrianus skylldadi hann til blota, ok stodadi þat ecki. Þar var þa kona Eustachij ok synir þeira, ok villdi ecki þeira blota ok eigi inn ganga i blothusit at gaufga skurdgodin. Þa mællti keisarin, at þau skylldu leida a sand nockorn ok lata hin oaurgu dyr rifa þau i sundr. En dyrin faugnudu þeim ok graundodu eigi. Þa var giorr uxi or eiri ok giorr gloandi. En þau badu þess allzvalldanda gud, at hverr madr, er ꜳ þau het, skylldi fa hialp, hvat sem at meine væri. Þa kom rodd af himne, sva at aller heyrdu, þeir sem vid voru, ok mællti at



Fotnoter:

  1. ↑ Navnet skrives afvexlende Plasidius, Placidius og Placidus i Cd.
  2. ↑ [rettet: in omni gente lat.; fyrir hveria þionostu Cd.
  3. ↑ [rettet; ecce enim exaltatus es temporalibus opibus; oportet ergo te humiliari de alta tua vanitate, et rursus exaltari in spiritualibus divitiis lat.; en vert eigi upphafdr i veralldar audæfum Cd.
  4. ↑ stodugum Cd; sed da nobis virtutem sustinere lat.
  5. ↑ [rettet: noli metuere lat.; þu skallt hefiaz Cd.
  6. ↑ [rettet; cœpit evellere capillos capitis sui, plangens et ululans, voluitque se proiicere in aquam lat.: red hann þa til at hlaupa þann hyl i gegnum til landz Cd.
  7. ↑ Dadissus lat.
  8. ↑ utgardana Cd.
  9. ↑ n̄ (= non) Cd.
  10. ↑ Her begynder Blad x2, der er beskaaret saaledes, at paa Forsiden mangle de første Ord i hver Linie, og paa Bagsiden de sidste. Desuden ere de sidste Linier aldeles bortskaarne.
  11. ↑ þei Cd.
  12. ↑ uittraz Cd.
  13. ↑ Ec Cd.
  14. ↑ Den røde Overskrift er ulæselig.
  15. ↑ Den røde Overskrift er ulæselig.
Hentet fra «http://heimskringla.no/index.php?title=Placidus_Saga&oldid=61021»