Maurus Saga
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes på følgende språk ► |  |
Maurus Saga
(Cd. Holm. 2 folio)
Her hefr upp sogu Mauri abbatis
Heilagr Maurus var ens gỏfgazta olldunga kyns, fadir hans het Euticius en Julia moder hans. Hann var til læringar selldr Benedicto abota, þa er hann war .xii. vetra gamall, ok þoat hann væri ungr ath alldri, þa var hann roskinn ath godum sidum. Honum wnni Benedictus wm hvern mann framm ok lærdi hann vandliga. Benedictus meinlætti ser marga wega bædi i vokum ok fostum ok kulda, ok um langafostu þa hafdi hann ecki klæda nema hꜳr(klædi) ok þoo fꜳ ein. Hann matadiz eigi optar en tysvar i viku ok þo litit, sva gerdi hann, medan hann lifde. Maurus lifdi ath dæmum meistara sins ok mæddi likama sinn i mỏrgum meinlætum, hann reis upp hveria nott fyrr en adrir ok hafdi sungit .l. salma, adr adrir klerkar kæmi ut, ok opt .c. salma eda allan salltara, ok eigi song hann sidr um daga. Langt er ath tina alla krapta Mauri, þviat lif hans var ath ollu ædra miklu, en vær megim þat skyra.
2. Đat var ꜳ einnihverri tid, ath nockur tiginn madr bad helgan Benedictum, at hann færi til heimkynna hans, þviat kona hans, er skỏmmu adr hafdi lettari ordit, var ordin od af diofli, ok sva barnit, þat er hun hafde fætt. Hann for med honum ok mællti, at Maurus skyllde þar fyrir rada, medan hann væri heiman. Maurus for þann sama dag med ỏdrum brædrum at binda korn, ok eigi allskamt a braut. Þeir komo aptr nær midium degi, ok adr þeir kæmi allt heim, þa var borinn a mot þeim sveinn einn mallaus ok halltr. Fadir hans ok modir fellu til fota Mauro ok badu, at hann gæfi heilsu syni þeira, en hann taldi sik sekan ok syndugan fyrir gudi, ok eigi sig slika luti mega giora, ok kallade þat postola verk vera at giora slikar iarteinir. En þeir er honum fylgdu, toku at bidia honum hugganar. En Maurus var huggodr ok felldi tꜳr, er hann sa þau klauckva, ok fell hann til bænar. En er hann hafdi lengi ꜳ bæn werit, þꜳ tok hann stolo af halsi ser[1] ok lagdi yfir hỏfud ens siuka ok gerdi krossmark yfir honum ok leit upp til himins ok mællti: «Drottinn Jesus Kristr, þu er svo mælir vit lærisveina þina[2]: satt segi ek ydr, at allir hlutir þeir er þer bidit, þa truit þer þvi, at þer munit audlaz af gudi; syn þat oss nu þrælum þinum litium ok syndugum, er treystumz i ordum þinum helgum ok þa tru hỏfum, er þu letz þer soma at veita oss.» Sidan sneriz hann til ens siuka ok mællti: «I nafni heilagrar ok oskiptiligrar þrenningar ok holpinn af verdleikum ens helgazta meistara wors stattu ꜳ fætr þina alheill ok rettr.» En er hann hafdi þetta mællt, þa spratt sveinninn a fætr ok geck þegar fraliga ok lofadi gud ok mællte: «Lofadr se gud skapari allra luta, sa er ser let soma at græda mik fyrir verdleika ens helgazta þræls sins Benedicti ok ens sæla hans lærisveins Mauri.» Þa kom Benedictus ok bratt heim ok sagdi, at þeir voru þa heilir, er hann for ath hitta.
3. A þeiri tid komu sendimenn til munklifis heilags Benedicti, þeir voru or borg þeiri, er Cinomamnica heitir, ok sendir af byskupi þeim, er Berticiamnus het, þviat sa enn helgasti byskup vissi heilagleik ens agætazta Benedicti ok sendi Plodegarium erkidiakn ok marga sidsama menn med miklum giỏfum ok bad helgan Benedictum senda ser munka nockura vel lærda, þa er kynni regulohalld þat, er Benedictus hafdi sett, ok fyrirsỏgn hefdi, hversu munklifi skylldi setia. En hinn helgi Benedictus vissi adr en þeir kæmi, ok svo af hverio þeir foro. Ok þott hann vissi fyrir, ath þa nalgadiz andlatztid hans, þa sendi hann þo Maurum ok fiora brædr med honum, ok mællti hann, ath þeir skylldu svo hlydnir vera Mauro, sem þeir hofdu honum verit. En munkarnir urdu miog hryggvir vit þat, þviat hann hafdi sagt þeim andlatzdag sinn, en þeir sa þar til hugganar, er Maurus var, eptir andlat Benedicti. En er Benedictus sa marga munka grata, þa kalladi hann saman alla klerkasveit sina ok mællti: «Svo segir Pall postoli, ath godgiỏrn er ast, ok godgirni astar vorrar skulum vær mest rækia; fyrir astar sakir vit mik skulut þer huggazt nu, þviat mattugr er gud at senda ydr annan foringia, þann er miklu er dyrligri, ok þer megit þa lifa ath þess dæmum ok tenad hliota af hans verdleikum, ok þat er naudsynligazt ath sia ꜳvallt vid fiandans slægdum. En þat er wid þa at mæla, sem ek sendi til annarra herada, at þer sed traustir i hug ok styrkit hiỏrtu ydur i heilagri sidsemi, ok vitid þer þat, ath þvi meiri laun munu þer taka af gudi, sem þer þolit meira vil fyrir hans sakir, ok latit ydr eigi hryggva andlat mitt, þviat ek mun ydr avallt vera tenadarmadr.» En er hann hafdi þetta mællt, þa kysti hann þꜳ Maurum ok leiddi þa til klaustradyra ok selldi Mauro regulobok, er hann sialfr hafdi ritad, ok gaf þeim blezan ok bad þa fara i guds fride.
4. Þeir hofu ferd sina þrim nottum eptir .xiiida. dag iola, ok gistu fyrst i syslu Benedicti ꜳ bæ þeim, er Voleia heitir, ok toku þar vit þeim munkar vegsamliga, het annarr Probus en annarr Aqvinus. Þa hafdi Benedictus þangat senda enn fyrra dag. En er þeir Maurus hỏfdu lokit ottusỏng um nottina, þa komu þar .ii. munkar, er Benedictus hafdi senda, Honoratus ok Felicissimus frændi Mauri, ok færdu Mauro giafar þær, er Benedictus sendi honum; þat voru helgir domar, þrir spænir af krossi drottins ok af helgum dome Marie drotningar ok heilags Michaelis ok Stefani frumvotz Kristz ok heilags Martini, ok rit, er hann sendi Mauro, þat er svo mællte: Taktu vit hinum efzstum giỏfum meistara þins, ok vænti ek þess, at giafir þessar muni ydr hlifa vit ollum illum hlutum, ok þat vitradi mer gud giærdags, þa er þer vorut hedan i burt farnir, at þu mundir lifa þria vetr, þa þvi er þu kæmir i munklifi, ok vera þꜳ innleiddr i fagnat drottins þins. Þat segi ek þer ok, ath ydr mun mart til torfellda verda ok dvala i þessi ferd, ok mun fiande upp egna snỏror slægdar sinnar i moti ydr. En alldregi mun gud ydr fyrirlata, ok hann mun opt veita ydr girndir ydrar, ok lifi nu heill ok sæll.
5. Þadan for Maurus i þann stad er Vercellis heitir, ok þar dvaldiz hann tvo daga, ok fylltiz spasaga Benedicti um farardvol þeira. Harderadus felagi þeira skylldi ganga ofan or stỏpli einum hafum, en andskoti hepti for hans ok felldi hann ofan, ok lamdiz hann allr ok var borinn i linduki til fỏrunauta sinna nær ỏrendr. Allir urdu þeir hryggvir vit þenna atburd, ok fell þat einna næst Plodegario erkidiakni. Þar voru þeir fiortan daga, en honum þotti avallt helldr at ser aka. En hægri hỏnd hans, ỏxl ok armleggr þrutnadi miok ok bles alla, ok var þa ætlat, at læknar mundu skera eda svida holld hans. En Plodegarius villdi eigi þat, ok for hann til kirkiu, þar sem Maurus lꜳ a bæn sinni, ok fell til fota honum ok bad med tarum, ath hann gæfi heilso Harderado ok leti eigi skera ne brenna holld hans. Sæll Maurus fell til bænar fyrir alltare ok retti hendr sinar fra ser ok bad leingi fyrir enum siuka, sidan reis hann upp ok tok af alltari budk, er Benedictus hafdi sent honum ok helgir domar voru i, ok for til ens siuka ok tok span af krossi drottins ok gerdi kross med honum ꜳ oxl hans ok a ollum armi ok mællti: «Sa gud, er holldgaz let eingetinn son sinn af helgum anda ok beraz i heim þenna fra Mariu mey, ok var pindr til lausnar ollu mannkyni a þessum enum helga krossi, sa sialfr gud, skapare allrar skepnu, lati ser soma at græda þik fyrir krapt ens helga kross.» Ok er hann hafdi þetta mællt, þa sprack i þrim stodum ok fell or mikit blod. Plodegarius matti eigi vatne hallda, er hann sa svo mikla iartein, ok lofadi gud ok enn helga Benedictum, er þa lærisveina hafdi fostrad, er slik takn giordu. Ok þangat for mestr luti borgarlyds, ok þotti hverr sæll, er sia matti Maurum. En eigi eignadi hann ser þetta helldr lausnara vorum Jesu Kristo ok drottinligum krossi ok verdleikum ens sæla Benedicti. Harderadus var þa nær alheill ok bad Maurum, at hann færi eigi a braut enn næsta dagh, adr hann hefdi komit til hverrar kirkiu i borginni, ok færa lof gudi ok helgum monnum fyrir sakir heilsugiafar sinnar, ok þat veitti Maurus honum.
6. A fimtanda degi þadan, sem nu var greint, hofu þeir ferd sina. Þa bar svo til, ath þionn þeira, sa er Serglus het, fell af baki ok a hvassan stein, ok er hann villdi upp risa, þa var hann allr lamdr, svo at hann matti hvergi hræra sik, ok brotinn var fotr hans enn hægri, ok allr var hann sarr. Maurus geck þangat ath, sem hann lꜳ, ok hellt ath fæti hans enni winztri hendi, en med hægri hendi gerdi hann krossmark yfir honum, ok mællti svo: «I nafne almattigs gud(s), þess er leysir med krapti sinum fiotrada ok þa sem i hoptum ero, riss upp þu heill ok þiona oss þrælum guds, svo sem Benedictus baud þer.» Serglus reis upp þegar heill, ok foro þeir til þess, er þeir komu til kirkiu. Þar sat madr fyrir kirkiudyrum, sa er blindr hafdi verit alla æfi sina, ok bad giafar alla þa, er ut eda inn gengu i þa kirkiu. Hann heyrdi getid, ath Maurus var þar kominn lærisveinn Benedicti. En er Maurus geck or kirkiu ok forunautar hans, þa lagdiz enn blindi madr nidr a stræti fyrir þa ok kallade: «Ek særi þik, Maure þræll guds, fyrir þa ena dyrligu pislarvotta, sem her hvila, ok fyrir gỏfugleik nafns meistara þins Benedicti, attu gefir mer syn af bænum þinum.» En er guds madr heyrdi þetta, bad hann, ath hann stædi upp, ok er hann stod upp fyrir honum, þa spurdi Maurus, hversu leingi hann hefdi þar verit. Hann sagdi, at sa var enn ellepti wetr fra þvi, er hann kom þar. «Fyrir hvi, sagdi Maurus, hafa eigi þessir enir helguztu pislarwottar, er pinaz letu fyrir guds sakir, gefit þer syn, ef þeir villdi þik sia lata, þviat þeir mundu audlaz þat af gudi, þviat þeira er slikt at gera, en eigi wort, ok þurfum wær þeira ꜳ hverri stundu.» Geck þa Maurus i brott. En þessi kalladi eptir honum akafliga ok taldi upp vesold sina. Þa hvarf Maurus aptr til hans ok felldi tꜳr, ok sa i gaupnir ser, en stundum i himenenn, ok lagdi kross yfir augu ens blinda ok mællti: «Drottinn ok grædari Jesus Kristr, sa er satt lios er, þat er lysir hvern mann komanda i þenna heim, hann sialfr lati ser soma fyrir akall nafns sins at lyda þessum manne ok fyrir werdleika þessa heilagra piningarwotta, sem hvila i þessum stad, ok ens helga vors meistara Benedicti, ath sia madr megi lita dasamlig werk sialfs guds skapara allra luta ok lausnara wors ok hann at lofa feginsamligri rỏddu ok verki sannrar tru.» Ok er hann hafdi þetta mællt, þa fell þegar blod mikit af augum ens blinda manz, er Linus het, ok tok hann þegar syn sina ok sa sol, er hun skein biart, ok sỏng Benedicite med miklum fagnadi. Hann hafdi numit salltara ok allar hversdagligar tidir, svo at hann hafdi heyrt adra syngia. En er su iartein var sogd wm borgina, þa for þangat mikit fiolmenne ok badu, at Maurus skyllde gefa þeim blezan. En hann mællti sva: «Benedicat vos dominus in Syon omnibus diebus vite vestre.» Þat mælir sva: Blezi ydr drottinn, sa er byggvir i Syon, ꜳ ollum dỏgum lifs ydvars. En hann mællti svo vid Linum, ath hann skyllde þar þiona gudi ok helgum pislarvottum hans.
7. Sidan foro þeir Maurus þadan i brott, ok er ecki getit um ferd þeira, adr þeir toko ser herbergi eitt kvelld nær kirkiu, er helgud var Mariu drotningu, ok þar var hus litid hia, er kona su var i, er Remicia het, ok sonr hennar, er legit hafdi tvo daga i dae, svo at menn vissu eigi, hvort hann var iendr eda eige. Kona su hafde mist bonda sins litlu adr, ok fell henne nær harmr sia allr saman, ok sat hun yfir syni sinum gratandi. En Maurus geck til kirkiu snemma nætr, sem hann var vanr. En er ꜳ leid nottina, þa kom honum i hug, hve aum honum þotti vera kona sia, er sat yfir syni sinum nær daudum, eda hversu nær henne fell harmr sia allr saman, er su var eingi stund, er hun matti sig fra grati hallda. Þa fell Maurus til bænar af nyiu ok bad drottin, at hann miskunnadi konu þessi ok gerdi heilan son hennar. Þa reis hann upp af bæn ok for til felaga sinna hliodliga, ok vakti Simplicium munk ok bad hann upp risa leyniliga ok fylgia ser. Ok er þeir komu til kirkiu, mællti Maurus: «Mikil sott er mer i þvi, er ek se konu þessa hryggva, ok vil ek, at vit farim badir til reckiu ens siuka manz, ok mætti svo vel verda, at haleit tign almattigs guds grædi hann.» Ok er þeir komu þar, þa mællto þeir svo: «Kristr drottinn ok grædari wor, einka won ollum siukum ok harmsfullum, sa er miskunnandi war eckiu þeiri, er færdi lik sonar sins med miklu fiolmenne, ok reisti upp son hennar til lifs at asiandum flockum Gydinga, nu lati hann ser soma ath hugga þessa konu med þeiri somu milldi ok gialldi henne son sinn alheilan.» Ok er þeir hỏfdu þetta mællt, foru þeir i brott. En sa er tva daga hafdi i dae legit an vitz ok mals, tok nu at mæla vit modur sina: «Hird eigi þu at grata, sagdi hann, þviat med tarum eins þræls guds var ek aptr kalladr til lifs fra helvitis kvolum.» Ok er hann hafdi þetta mællt, reis hann upp ok for til kirkiu, þa er þeir sungu ottusong Maurus ok hans forunautar veik þegar þar at, er Maurus var, ok mællti: «At sonnu ertu sa, er mik kalladir fra domstoli þeim til lifs med þinum tarum ok verdleikum, er ek var til kvala dæmdr.» Sia iarteign for um allt þat herad, ok foru margir menn i moti þeim, þar sem þeir foru, ok sungu lof gudi þeim, sem svo dyrkar helga menn sina. Sa madr het Olegius, er nu (var) fra sagt, ok tok munks wigslu i munklifi þvi er Siriensis heitir.
8. Þeir Maurus foru sidan ferd sina, þar til er þeir komu i þorp þat er Autisiodorensis heitir, ok var þat skirdags aptan. Þar heyrdu þeir getid Romani, munks þess er verit hafdi tænadarmadr heilags Benedicti fyrir longu, sem sagt er i sogu hans. Þa hitti Romanus Maurum ok foronauta hans, ok bad hann, at þeir færi þangat allir um paskana. En Maurus var fus at finna Romanum ok einkum af þvi, ath hann vissi, at þa mundi heilagr Benedictus andaz þvottdaginn, ok hugdi gott til ath tala vit Romanum, ok foru þangat fostudaginn, ok tok Romanus wel vit þeim. Forunautar Mauri keyptu fæzlu, þa er hafa þurfti um paskana. En þeir Maurus ok Romanus ræddu um dyrd eilifs lifs. En er þeir hofdu lokit tidum um morguninn, þa mællti Maurus vit enn helga Romanum: «Aa morgin er sa dagr, er heilagr fadir vor Benedictus mun fyrirlata þetta lif ok stiga upp til eilifs lifs.» En er Romanus heyrdi þetta, þa tok hann akafliga at grata. Maurus villdi hugga hann ok mællti: «Oss hæfir helldr at fagna hans andlati, þviat þar hofum vær nu mikinn fulltingsmann ok formælanda fyrir oss, ok er hann oss nu nalægari, hvar sem vær erum staddir, en þa at hann væri her i heimi.» Ok þo at hann mællti slikt, þa matti Romanus eigi hallda sik fra tarum. Nott þa vakti Maurus ok foronautar hans, ok svo Romanus ok nockurir hans lærisveinar, ok sungu þeir allir salma ok bænir i minningu andlatz heilaghs Benedicti eptir sid Romveria. En er nott su leid or hondum ok lokit var tertio um morguninn, þa var Maurus at kirkiu ok la a kirkiugolfi. Þa bra þvi vit, at hann þottiz vera heima i munklifi Benedicti, ok sa hann gotu liggia upp til himins austr fra kofa Benedicti; hun var þakin fogrum mỏtlum ok mỏrgum itarligum steinum. Þessa syn sa med honum .ii. brædr. Þeir undrudu miok syn þessa. Sidan sa þeir mann a gotunni buinn virduliga ok biartan i alite. Hann spurde, hverr þessa gỏtu ætti. Þeir kvoduz eigi vita. Þa mællti sa, er ꜳ gotunni var: «Þessa gotu stigr heilagr Benedictus upp til himins.» Sa annar, er sa syn þessa med enum helga Mauro, var heima i munklifi Benedicti, en annr fiarlægr þeim stad, svo sem segir enn sæli Gregorius pave. Maurus sagdi vitran þessa Romano ok felogum sinum, ok helldu þeir þar gofugliga upprisutid drottins vors ok foru i brott annan dag i paskum. Þa mællti Romanus vit enn sæla Maurum: «Ef ek mætta fyrirlata þenna stad, þa munda ek giarna þer fylgia, enn kærazti vinr; nu bid ek, ath gud almattighr se ꜳvallt med þer ok brædrum þinum ok leidi ydr til sannrar fyrirheitziardar, þeirar er hann het voldum monnum sinum.»
9. Þadan foru þeir til þess stadar er Aurelianus heitir, þar var þeim sagt andlat Berticiamni byskups, ok þat med, ath annar var til byskups tekinn ok vigdr i hans stad, sa het Dompnulus. Þessi tidendi ỏflodu þeim ahyggiu mikillar ok hrygleiks, ok vissu eigi, hvat þeir skylldu til rads taka. Heilagr Maurus mintiz ꜳ spasogu meistara sins, þa er hann sagdi mart torvelligt vera i þessi stundligri dvol, þviat gud launar þat margfalldliga, er menn þola til vandræda her i heimi fyrir hans sakir; «letz hann oss ok, sagdi Maurus, avallt fylltingsmadr(!) vera skylldu. Abraham hofutfadir for a brỏtt af fodurleifd sinni at bodordi guds ok til annars landz ok audladiz af gudi blezan allz sin(s) kyns. Vær skulum ok gladir vera i þessi utlegd ok bida svo hugganar af gudi ok likiazt eptir meistara worum, er geck fra allre eigu sinni, ok um sidir leyndiz hann fra fostra sinum ok villdi gud(i) einum lika ok at honum einum hyggia, ok fyrir þat audladiz hann mikla miskunn ok tign af gudi, svo at eingi hefir fremri verit heilagra manna, þa er postola leid, ok setti fleiri munklifi en nockur annarra ok færdi gudi margar þusundir algerra munka.» En af þessi aeggian heilags Mauri þottuz þeir þegar stodugari vera en adr ok spurdu leidtoga sina, hvat þeir skylldu til rads taka. Harderadus mællti: «Þat syniz mer til liggia, ath vit, er eptir ydr vorum sendir, ok er sem þer hafit fyrir vorar sakir þolat mikit vil ok erfidi i þessi fỏr, ath vit leggim þat erfvidi a ockr at fara til fundar vit þenna byskup, sem ockr er okunnigr, ok segim honum allan tilgang farar vorrar, ok kunnim sidan ydr skyrt ath segia hans vilia, en þu bid her, enn gỏfgazti fadir, i þeim stad, ok brædr þinir þeir sem med þer ero. En ef sia byskup vill eigi þat gera lata, sem hinn fyrri byskup sendi ord til, þa munum vær finna adra gotu, ok mun gud eigi lata verda þarflaust erfvidi ferdar ydvarar.»
10. Sidan foru þeir til þess, er þeir komu til borgar sinnar, ok tok byskup vid þeim forkunnar vel ok het þeim þegar audæfum sinum ok allre virding þeire, er þeir hỏfdu adr haft. Þeir sogdu honum fra fỏr sinni ok letuz þat hafa aflat, sem þeim var bodit, ok spurdu[3], hversu hann villdi þenna lut vera lata. En honum kvodz(!) ecki mikit um utlenda menn ok letz ecki mundu klaustra smida lata at rade utlendz manz. En er Harderadus heyrdi, at byskup tok þvi ecki fliott, þa sendi hann frænda sinn, er Hardemarus het, til fundar vit Maurum, ok bad hann eigi hryggvan vera um þessa sỏk, helldr skylldi hann fara til herads þess, er Andegaunensis heitir, ok kvaz hann þar mundu fyrir vera, þa er þeir kæmi þar. Maurus vard gladr vit þetta ok felagar hans. Sidan foru þeir i þann stad, er Testis heitir, ok fundu þar Harderadum ok konu hans, er Cecilia het, ok sonu þeira, ok hỏfdu þau þar bedit tvo daga ok buit þeim goda veizlu. Þa gengu þeir Maurus ok Harderadus brott fra odrum, ok Cecilia kona hans, til tals, ok sagdi Harderadus allt, sem farit hafdi med þeim byskupi. Þa spurdi Maurus, hvat til rads skylldi taka. Harderadus svaradi: «Ek a mann þann, er Florus heitir, hann a miklar eignir i herodum þessum ok odrum, ok hann er mestr hỏfdingi ꜳ ollu Fraklandi, þa er konungrinn lidr, ok hefir svo mikil metord af honum, at hann dæmir nær um ỏll mꜳl, þau sem verda milli manna i hans riki, ok þott hann starfi i mỏrgum veralldligum ahyggium, þa þionar hann þo stadfastliga almattigum gudi, ok hann vill munklifi reisa lata af sinum eignum, ok þangat ætlar hann ser til, þa er hann fær leyfi til þess af konunginum. Hann er kvongadr madr, ok eigi af þvi at hann girntizt þat, helldr let hann at bæn konungs ok frænda sinna; hann a einn son vit konu sinni, ok ætlar hann honum i þat munklifi, sem hann lætr gera, ok þangat ætlar hann ath fꜳ þa menn, ath algiorvir se i klerkdomi ok godum sidum, at sonr hans læriz af þeim ok þeira dæmum. Nu ætla ek at gera mann til hans, þann er skyri fyrir honum sỏk hingatkomu ydvarrar, ok sa segi oss sidan hans vilia, ef hann vill eigi sialfr fara at finna oss. En vær munum fara fyrir til þess stadar, sem hann hefir ætlat, at munklifit skylldi setia, ok litum a, hverso oss syniz sa stadr til þess fallinn.» En er Maurus heyrdi þetta, þa vard hann hardla feginn, ok foru þeir þegar annan dag til þessa stadar.
11. Þa red fyrir Fraklandi Theobertus konungr, ok var Florus i ferd med honum ok metinn allra manna mest. Ok er sendimadr Harderadi hafdi uppborit erende sin fyrir Florum ok sagt honum, at þeir Maurus voru þa ꜳ ferd komnir, ok sva ath Dompnulus byskup villdi eigi vit þeim taka, þa geck þegar Florus ꜳ konungs fund ok sagdi honum, hver sok til var, er Maurus var þangat kominn, ok sidan sagdi hann konungi sinn vilia ok beiddi, ath hann leyfdi, ath Florus leti munklife setia, ok sidan redi Maurus þar fyrir. Konungrinn svaradi: «Svo sem þu hefir oss hingat til truliga þionat ok gert i ollu vorn vilia, þa megum vær eigi synia þer þess, sem þu bidr, ok far þu sem fyrst ok finn þa menn, er þer hafa ord sent, ok mun ek til leggia mina hamingiu, ok tak vit þeim enum helgum monnum wirduliga, ok giỏrr þat, er þik fysir ok gudligh tign lætr þer i hugh koma; bid þa helgha menn, ath þeir arni oss ok sonum vorum miskunnar vit gud, ok at þeir bidi optliga fyrir ollu landzfolkinu, ok seg svo, at vær erum bunir at veita þeim hlydni i ollu þvi, er þeira embætti heyrir til; bid ek, at þeir hallde vel reglum sinum eptir bodordi meistara sins. Ok ek mun smida til afla, eptir þvi sem þu beidir, ok sia smid verdi skiott algiỏr.» Sidan for Florus med þessum ummælum konungs til bæiar sins þess er heitir Glannafolium.
12. En er Maurus ok Harderadus urdu varir vit kvomu Flori, þa gengu þeir a mot honum, ok þegar er þeir hittuz, ste Florus af baki ok fell til fota enum helga Mauro. Ok er hann reis upp, þa mintuz þeir til ok felldu tꜳr fyrir fagnadi. Sidan tok Florus ena vinzstri hỏnd Mỏri[4] ok kysti ꜳ sidan ok mællti: «Mikill fagnadr er oss a hingatkomu þinni, þar sem þu ert þræll ens hæsta guds ok lærisveinn ens helga Benedicti, þviat hans vegr ferr nu um allan heim, ok lofat se nafn drottins, þess er þik sendi ok þina forunauta til þessa herada ok oss til tenadar.» Annan dag eptir syndi Florus Mauro stad þann, er hann ætladi munklifit at setia. Þa sendi hann eptir syni sinum Bertulfo, ok selr hann i hendr Mauro til læringar. Hann var þa atta vetra gamall. Þa lysti ok Florus yfir þvi, at hann ætladi ser þangat, ef hann fengi leyfi til þess af konungi. Sidan let hann samna smidum mỏrgum ok verkmonnum, ok var þar munklifit reist, er odrum megum var fiall, en odrum megin á mikil. Fyrst var þar kirkia gior, ok sidan er vigd var, var helgut enum sæla Martino byskupi ath radi[5] Mauri, ok þar var hann grafinn at þeiri kirkiu.
13. Florus hafdi haft einn steinsmid fra konunginum, hann var lærdr madr. Þat var einn dag, at Maurus sat uti hia, þar er þeir smidudu, ok sa a bok sina, ok þar var Florus hia honum, ok skyrdi Maurus honum af bokinne. Þa vard þat, at smidr sia fell ofan af hinum hæsta steinvegg ok ꜳ einn mikinn stein, hann fell a bak aptr ok lamdiz mi(o)k. Allir ætludu hann andadan ok ræddu um, hvar hann skylldi grafa, þviat blod fell hvervetna um hann. Þa komu þeir til Maurus ok Florus þar til, sem hann la. Maurus baud, at hann skylldi bera til kirkiudyra. Hann bad þa adra i brott fara, en hann fell til bænar fyrir alltare, ok er hann lauk bæn sinni, geck hann ut ok gerdi krossmark yfir enum lamda ok mællti: «I þess nafni, er manninn skapadi or leiri iardar ok gaf honum lifs anda, ris upp þu heill ok smida klaustra þenna, þar til er lokit er.» Hann aurdgadiz upp þegar, ok sem hann vaknadi af svefni, ok undradi, er hann var þar kominn. Maurus sagdi, at adrir baro hann þangat. Ok er hann var þangat kominn, komu þeir þar Florus ok Simplicius. Florus fell til fota Mauro ok mællti: «Ath sonnu er þu Maurus lærisveinn Benedicti, þess er vær heyrdum opt fra sỏgd þvilik takn.» Ok eigi þordi hann at koma vid klædi hans.
14. En þa er sa kom til smidar er græddr var, toku nỏckurir enir verri menn at amæla enum helga Mauro ok sỏgdu, at hann hefdi[6] þessa iartein til þess gert, at hann væri þa meira virdr en adr, en eigi fyrir sakir gæzku, ok hann mundi þvi farit hafa fra sinu odale ok til fiarlægra herada, ok svo at hann mundi slika luti gera af nockỏrum golldrum en eigi af guds krapti. Ok er þeir ræddu slikt, þa hliop diofull i þria verkmenn ok kvalde akafliga, svo at einn feck bana af, sa het Flodegissus. En er guds madr fra þat, felldi hann tar ok geck til kirkiu Martini, ok bad fyrir enum andada ok svo fyrir þeim, er oþreinn andi kvaldi. Sidan reis hann upp af bæn ok geck þangat, sem enir odu menn voru. Þeir rifu klædi af ser med tonnum. Hann gerdi krossmark yfir þeim ok mællti: «Drottinn vor Jesus Kristr, eingetinn guds son, sa er þann matt gaf lærisveinum sinum, at þeir trædi undir fotum hỏggorma ok eitrorma ok allan uvinar krapt, leysi hann ydr nu af þessi diofuligri kvol.» Þeir gnistu tỏnnum ok iusu molldu i hỏfut ser, en hann geck at þeim eigi at sidr ok retti fingr sinn i munn þeim. En ohreinn andi matti eigi þar ut fara, sem fingr hans voru fyrir, helldr for hann med saur i brott. Þa baud Maurus, at enn andada skylldi bera i kirkiuskot, ok svo var gert. Hann vakti alla þa nott ok bad med tꜳrum, at hann gæfi lif enum andada, ath eigi vægi diofull sigr a honum. En um morguninn eptir let hann Simplicium munk syngia messo fyrir þeiri enni somu salo, ok er messo var lokit, þa gengu þeir þar til, er likit la. Þa mællti Maurus: «Drottinn Jesus Kristr, þu er upp reistir Lazarum, er fiora dagha hafdi i grauf legit, ok fyrir bænir þræls þins Helye lifgadir þu eckiu son, ver þu nær oss þrælum þinum ok gialld þeim likama ỏnd sina, þa er diofull tok i brott med mikille kvol.» Ok er hann hafdi þetta mællt, þa skalf likit, ok eptir þat settiz madrinn upp. Maurus mællti þa: «Ef þu villt lifa, þa far þu i brott þegar ok kom alldri i þenna stad sidan.» Þetta baud hann honum fyrir litillætis sakir ok þess, ath hann villdi eigi ordlof af monnum hafa fyrir þetta verk.
15. A enum atta vetri þangatkvomu heilags Mauri var klaustrid algert. Þa var Eutropius heilagr byskup i þvi heradi. Fiorar voru kirkiur i munklifi Mauri. Ein var helgud Petro postola, onnỏr Martino byskupi, þridia Severino byskupi, en fiorda var giỏr ꜳ þa leid sem enn hæsti turn, ferskeytt at vexti, ok var helgut enum sæla Michaele hỏfudeingle. Florus mintiz þa þess, er hann hafdi heitid, ok for til fundar vit konung ok bad leyfiss af honum til þess at taka munks vigslu ok þann sid, er þar ꜳ at fylgia, ok bæta svo yfir misverka sina, er hann hafdi gert i veralldligri atferd, med bænum ok odrum andar avỏxtum. En er konungr leyfdi eigi þat, þa vard Florus ugladr ok villdi þo eigi skiliaz vit konunginn. Konungrinn bad hann þar vera nockura daga, ok svo gerdi hann. Konungr spurdi vandliga ath Mauro ok iarteignum hans ok lifi ok allri atferd, eda hve margir munkar komu þangat med honum. En Florus sagdi honum allt greiniliga slikt, sem hann vissi af. Þa mællti konungrinn: «Ef ek vissa, ath þat likadi guds þræli, þa væra ek fuss ath sia hann ok stad þann, sem þar er reistr, ok vegsama hann med konungligri giỏf.» Florus mællti: «Leitum fyrst ath þvi, hversu[7] þetta hugni enum helga Mauro, ok gerum sidan eptir þvi sem honum þickir vera eiga.» Sidan sendi konungr hann þangat ok mællti svo: «Kunn þu bratt ath segia oss, hversu hann vill vera lata um þangatkvomu vora. Mikit þætti mer undir þvi, ef Mauro þætti svo vera mega, ath ek væra vit staddr, þa er þu leggr nidr veralldligan buning ok locka þina.» En er Florus kom til munklifiss Mauri, ok margir gaufgir menn med honum or hỏll konungs, þa sagdi hann bratt Mauro vilia konungsins. En heilagr Maurus leyfdi þat, eptir þvi sem konungr beidde, ok kvad ꜳ skyrt um dag, hvenær hann skylldi koma.
16. Konungrinn kom ath nefndum degi. Gengu þꜳ i mot honum allir munkar ok toku vel vit honum ok lidi hans. Konungrinn virdi þa litils metord sin ok tign, er hann hafdi af landzmonnum sinum, ok um morg lond onnur foru hans agæti, hann fell til fota enum sæla Mauro med miklu litillæti i purpuraklædum ok dyrligu konungsskrudi, ok bad enn sæla Maurum med tarum, ath hann helldi bænum fyrir honum ok ollum hans undirmonnum. Þa tok Maurus i hond honum ok reisti hann upp. Konungrinn mællti þꜳ: «Agæt er tign meistara ydvars, ok fyrir longu kunnig hingat um lỏnd, þviat kraptr hans heilagleiks ok agæt verk, þau er vær heyrdum fra honum sogd, reynaz nu verda hversdagliga giỏr fyrir bænir ydrar ok verdleika, ok veitir þat oss mikinn fagnad.» Sidan bad hann Maurum, at munkar tæki hann i sveit sina ok samlag, ok nafn hans væri ritad med þeira nỏfnum. Hann fal þeim a hendi son sinn Theodebaldum, ok baud honum sveininum ath vera eptirlatr enum sæla Mauro ok brædrum ok hagfelldr þeira stad, ok hann væri tenadarmadr ok hlifeskiolldr þeira optliga. Þa spurdi konungr, hverir þeir væri, er þangat komu med honum, ok mællti, at þeir skylldu standa allir saman, ok spurdi, hvat hverr heti. En er honum var sagt, þa mintizt hann til þeira allra, ok sidan kysti hann allt munka lid. Ok er hann sa Bertulfum hia odrum brædrum, þa spurdi[8] hann, hverr sa væri enn unge munkr. Maurus sagdi honum, ath sꜳ var son Flori. Þa kalladi konungrinn hann til sin ok fal hann ꜳ hendi Mauro fyrir astar sakir vit fodur hans. Sidan kannadi hann ỏll munkahuss ok hugdi at, hversu honum þotti smidat vera, ok leitz vel ꜳ. Eptir þat geck hann til Petrs kirkiu ok gaf til þess stadar þorp nockut, er Boskus heitir, ok ỏnnur þorp, þau er þar lagu i nand, ok let rita ꜳ stadarskra þessar tilgiafir allar. Þa lysti konungr yfir þvi, at hann mundi allt þat veita Mauro, sem hann beiddi ꜳ þeim degi. Þa geck Florus til konungs ok bad, at hann leti giỏra bodord konungligrar tignar yfir testamento þvi, sem hann let rita, ok þat veitti konungr honum. Þa voro færdar þær giafir þangat, er Florus gaf til stadarins, þat var bæde gull ok silfr ok gimsteinar ok klædi dyrlig. Sidan gaf hann frelsi .xx. þrælum sinum ok þar med godar giafir. Eptir þat geck hann til alltaris, þar sem Maurus var fyrir ok ỏll klerkasveit, en odrum megin hia alltari stod konungrinn ok fylgd hans. Þa leggr Florus nidr allt heimsskraut; klydi aboti fyrst af hꜳri hans, ok þa konungr næst, ok sidan hverr at ỏdrum merkismanna þeira, er konungi fylgdu. Konungrinn felldi tar fyrir fagnadi, er hann sa svo mikla godfysi med honum. Þa kalladi hann til sin brodurson Flori Landramnum ok feck honum velldi þat allt, sem Florus hafdi adr haft. Sidan bad aboti konunginn, ath hann gengi i hus þat, sem gestir voru vanir at vera ok af virktum var gert. En er konungr kom þar, þa fell enn sæli Maurus til fota honum klỏckvandi. Konungrinn reisti hann upp ok spurdi, hvat hann villdi. Maurus mællti: «Sia er bæn ens minzta allra þioda, þeira sem her eru i þessum klaustra, at þer sed her i nott ok lid þat allt, sem ydr fylgir, ok neytid her þeira guds giafa, sem brædr hafa ydr fyrir buit med godfysi.» En er konungrinn taldiz undan þvi litillatliga, þa mællti radgiafi hans, sa er Ebbo het, enn spakazti madr: «Veitid þeim þetta, herra, er þeir bidia med svo miklum godvilia, ok uggi ek, at gud reidiz oss, ef vær reitum i nockuru hug þeira.» Ok þa veitti konungr þat, sem þeir bꜳdu. En adr þeir foru i brot, þa let hann þangat kalla Florum. En er konungr sa hann klæddan munkaklædum, felldi hann tꜳr ok mællti: «Þackir geri ek almattigum gudi fyrir þinni godfysi. Bid ek þik, ath þu þioner nu gudi þinum þeim mun betr ok rækiligar i þessi enni helguztu atferd, sem nu þionar þu ædra konungi, en þa er þu hellt upp voro hofdi ok hafdir veralldligan bunad ok styrdir virduliga þvi valldi, sem þer var i hendr feingit, ok þu megir svo heimtaz fram i godlifi, sem salmaskalldit segir, at helgir menn munu fara af krapti i krapt, til þess er þeir sia gud guda i Syon.» Sidan tok konungrinn blezan af Mauro abota ok for a brott sidan.
17. Annan dag for aboti at sia þorp þat, er konungrinn hafdi gefit til munklifissins, ok dvaldiz þar tvo daga. Þangat var færdr kararmadr, sꜳ er .vii. vetr hafdi i kỏr legit i þvi sama þorpi, ok var þa vitlaus; ok er guds madr signdi hann, reis hann upp þegar alheill, svo sem honum hefdi ecki til meins verit. Sidan for aboti heim ok kannadi lif ok sidu lærisveina sinna, svo sem gert hafdi enn sæli Benedictus, ok eggiadi þa til gods lifs. Aa odru ꜳri þangatkvomu Mauri reduz margir menn þangat ath þiona þar gudi. Sumir selldu sono sina til læringar enum helga Mauro. En er .vi. vetr ok .xx. voru lidnir fra þvi, er munklifit var sett, þa voru þar .c. munka ok fiorir tigir; su sama tala hellzt leingi sidan, ok villdu menn hvorki auka ne minka þa tỏlu, er Maurus hafdi sett, ok matti þa vel endazt þat, er þar la til, ef eigi var fleira lid. En þa er Florus hafdi þar verit .xii. vetr ok þria manadi ok þria daga, þa tok hann sott ok andadiz .xiimo. kalendas Septembris, ok for til guds.
18. Theobertus konungr hafdi .xiiii. vetr radit fyrir Fraklande, þa er hann let velldi af hendi, ok tok konungdom Theobaldus son hans. Hann stiornadi miok eptir þvi sem fadir hans ok var vel vit enn sæla Maurum ok klerka hans. Hann for eptir andlat fodur sins at finna enn helga Maurum ok færdi honum godar giafir ok gaf til stadarins tvo bæi; hann vard skamlifr. Eptir hann tok riki Lotarius, hann for opt at finna Maurum ok sotti miỏk eptir hans radum. Þat var eitt sinn, at Maurus sendi .ii. brædr til hans af nockurum naudsynium, tok hann vit þeim forkunnar vel ok let þegar til reidu þat, sem þeir beiddu. Hann spurdi þa vandliga at, hversu mikil tillaug enir fyrri konungar hefdi haft til munklifis þeira. En þeir sỏgdu honum þat glỏgliga. Þat var einn dag, at Maurus ok nockurir brædr med honum foru i þorp, þau er þangat lagu til munklifis þeira, ok komu þar sem Gandiacus heitir. Þa geck Maurus til bænar i hus nỏckut, ok .ii. munkar med honum. Ok er þeir hỏfdu setit þar um hrid, þa var þeim sagt, ath Ansegarius erkidiakn var þar fyrir dyrum uti ok villdi hitta Maurum. Hann baud honum inn at ganga. Ok sidan er þeir hỏfdu talat slikt, er þeim var skylldaz, kalladi Maurus til sin Simplicium munk ok mællti vit hann: «Þessum manne eigum vær vel ath fagna, þviat hann er enn kærazte vor win ok var fyrrum heimamadr wor, ok skulum vær byrla honum astar vin ok heilagrar elsku sem andligir menn andliga.» Simplicius mællti: «Eigi hỏfum vær meira vin en i einu litlu keri, þat sem vant er ath hanga i kofa worum.» «Ber þo þat hingat,» sagdi Maurus. En er þat kom, mællti hann: «Takit oss ok nockut braud.» Maurus gerdi krossmark yfir kerino ok mællti: «Mattugr er gud, sa er matbord bio þrælum sinum i eydimork ok let vatn gnogligt spretta fram af hellu einni, þa er Gydingum var vatzfatt, ok enn hefir hann matt til þess at gefa oss þrælum sinum gnott wins, svo at vinniz, sem vær kunnum oss þỏrf til.» Af þessu enu litla keri drucku siautigi manna, ok drack þverr af þrim sinnum, ok var þa kerit fullt, er þeir hỏfdu druckit, svo sem fyrir ỏndverdu[9]. Sia iarteign þotti þeim lik vera þvi, sem Heliseus spamadr gerdi, er hann fæddi leingi marga smidu med litium mat. Eptir þat for Maurus heim ok forunautar hans, ok mætti siukum manne midleidis ok gerdi krossmark a mot honum, ok tok sa þegar heilsu.
19. A þeiri tid kom Lotarius konungr i þat herad, ok sendi ord hinum helga Mauro, at hann kæmi til motz vit hann. Maurus for þegar ok nockurir brædr med honum. Konungrinn gaf til stadar þeira þorp þat, er Blazon heitir, ok bæ þann, er Langavollr heitir. Þa bad enn helgi Maurus konunginn leyfiss til þess, at þeir munkar ok hann sialfr kiỏri mann til (a)bota, þann er þeim syndiz vel vera tilfallinn, ok konungr leyfdi þat. Tok hann blezan af abota ok for heim sidan. Heilagr Maurus sagdi svo brædrum sinum, ath hann villdi nidr leggia umỏnnun ok forrad stadarins, ok kvedz vilia lata gera ser kofa hia kirkiu Martini byskups ok i þvi husi vera, medan gud ynni honum lifs, ok þar þiona gudi utan alla veralldar gledi; kvedz hann ok vita, at eigi var langt eptir lifstunda hans, at þa sem enn helgi Benedictus spꜳdi um alldr hans, ok þa mundi hann þria vetr hafa olifat. Þa voru þrirtigir vetra ok atta vetr fra þvi er klaustrid var reist. Þa let hann kalla til munka alla ok lærda menn, ok spurdi, hvern þeir villdi til abota kiosa. En allir mælltu ok sogduzt vilia, ath hann kiỏri, ok kvadu hann giỏrst vita allra þeira skaplynde. «Þat synizt mer, sagdi hann, ath Bertulphus se til abota tekinn med godu samþycki brædra ok settr i sæti Mauri.» En hann geck þa i kofa sinn ok .ii. munkar med honum, þeir sem honum skylldu þiona, þeir hetu svo Primus ok Avianus.
20. En er heilagr Maurus hafde sva leingi lifat, halft fimta misseri, ok þiad likam sinn mỏrgum meinlætum, þa var eina nott, er hann geck til kirkiu Martini, sem hann var vanr, ok villdi inn ganga, sa hann dioful standa fyrir ser ok hafdi mikinn flock uhreina anda; hann bannadi Mauro at ganga i kirkiuna ok mællti wit hann: «Heill sva Maure, þu er svo hefir oss opt i brott keyrt af worum sætum ok bygdum ok farit fra þinu heradi, kunnmonnum ok frændum til þessa okunnu[10] herada. Nu munum vær hefnaz vit þik ok hafa fram allan mꜳtt illzsku vorrar i gegn þer, sva at vær munum koma ath ydr sott mikilli ok illri ok drepa svo nidr nær allt munkalid, ath fair einir munu eptir vera, ok mun ek nu wegha sigr a þinum monnum, þviat þeir hafa mart eptir mer lifat.» Maurus mællti: «Avita mun drottinn þic, andskoti, um mꜳl slik ok lygi þina, þviat þu ert sva sem fader lyginnar.» Þa hvarf uhreinn andi fra aughum hans sva sem reykr. Eptir þat vard gnyr mikill ok ogurligr, sva at Mauro þotti skialfa allt klaustrid, ok vit þann gny wỏknudu brædr ok woru lostnir myklum otta ok hræzslu, ok wissi eingi, hveriu sæta mundi, ok risu upp til ottusaungs. Heilagr Maurus vard hryggr miỏg vit syn þessa ok wit þat, er hann hafde heyrt, ok geck inn i kirkiu ok bad drottin, at hann leti ser soma ath birta honum sannleik af þeim lutum. Þa vitradiz honum eingill guds ok mællti vit hann: «Hvi ertu svo hryggr, en kærsta sala guds, af þeim lutum, sem af sialfum gudi ero fyrirætladir? en diofull veit, hve mart verda mun, þott hann se upphaf allrar illzku ok lyghe; þat skalltu vita, at hann hefir eigi þetta sagt af sinum vilia helldr ath guds bodordi, þviat þat er sumt satt, er þu heyrdir, þviat mestr luti munka þessarra munu saman samnaz til drottins ꜳ skamri stundu, svo sem gud hefir fyrir hugat; en þat er eigi satt, at hann sagdiz sigraz mundu a lyd þessum, þviat hann mun ꜳ eingum þeira sigr vinna, þar sem þeir ero lærdir þinum aminningum ok þinum bænum, ok mun hverr bida andlatztidar sinnar; ok þa er þessir ero andadir, munt þu ok andazt.»
21. Eptir þessi ord hvarf syn sia fra honum. En um morguninn eptir sagdi enn helgi Maurus brædrum þa luti, sem honum voru vitradir, ok talde leingi fyrir þeim af fodurligri ast ok sagdi sva, ath þat endimark hafde drottinn sett þessa lifs, sem eingi daudligra manna, þeira er bornir voru i þenna heim, matti um lida. Nu er oss þat eina til at færa oss vel i nyt þat, er drottinn hefir skyrt gert fyrir oss, ath vær munum skamma eiga idranar stund, ok er þvi meiri naudsyn ꜳ at vanrækia eigi þat, sem hann villdi vara oss vit adr, ok skylldum vær nu af þvo syndaflecka vora med idranar tarum ok aþian likama vors, þviat þa fitnar ondin, er likaminn megriz. Giorum vær, sem spꜳmadrinn mællti: ransokum ahyggiusamliga gotur vorar ok verk, ath vær komim med iatningum fyrir andlit drottins, ok vær megim innganga med ymnum ok odrum lofsỏngum i hlid hatidligrar borgar, ok verdim þess makligir at sia birti almattigs guds med ollum helgum ath eilifu. Nu vitum vær, brædr, at nær er su tid, er domr hefz upp af husi guds, en domar hans eru stundum leyndir, en allir rettir. Giorum nu, sem samir þrælum guds, ok færum verkkaup vor, verum vakrir ok varir um oss med ollu, ok gongum eigi i snoror andskota, þær sem hann hefir a gotu fyrir oss, þviat nu er komin en ellifta tid, þat er en efzta tid lifs vors.»
22. Af þessi aeggian ok aminningu guds manz tok sia oll munkasveit ath bua sig fyrir til ennar efztu tidar, svo ath allir stigu upp utan efa til himneskrar fỏdurleifdar, þa er þeir lidu fram af þessa heims lifi. Sidan kom sott med svo miklum haska ok akafa, at adr en .v. manadir eru lidnir, þa hofdu andazt .xiiii. munkar ok .c., en eptir voru .xxiiii. af þessum mikla safnadi. Þa tok enn helgi Maurus sott ok lagdiz nidr i kirkiu heilags Martini fyrir alltare ok hafdi harklædi eitt undir ser. Hann andadizt .xviiida. kal. Februarij manadar, þa er hann hafdi adr bergt hollde ok blodi drottins vors Jesus Kristz, ok for þegar til guds, ok var grafinn i þeiri somu kirkiu til hægra vegs alltaris. I þeim stad veitaz margir velgerningar fyrir verdleika ok bænir heilags Mauri til dyrdar gudi. Bertulfus aboti lifdi sidan tvo vetr. Eptir þat var Florianus aboti son Harderadi leidtoga Mauri, ok hafdi Maurus hann lærdan. Svo teliaz lifdagar en(s) sæla Mauri, at hann var fornadr gudi ok selldr til læringar enum helga Benedicto, þa er hann var .xii. vetra, ok var med honum .xx. vetr; þa telzt alldr hans allr saman .lxxii. vetr ok dagar .xiiii. Per omnia benedictus deus in secula seculorum. amen.
Fotnoter:
