Haralds saga hárfagra (Fagrskinna)

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif


Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.


Fagrskinna



K. 2. Vm Haʀalld harfagra


Haralld hinn harfagra

Haʀalldr sunr hans toc konongdom æftir faður sinn Halfdan svarta. hann var þa ꝍsco maðr at vætra tale en fullkomenn til mannanar allrar. þæirrar er kurteisum kononge byriaðe at hafa. hans harvoxtr var mikill með undarlegom lit. þui licastr at sia sem fagrt silki. hann var allra manna friðastr oc stærcastr. oc sva mikill sem sia ma a legstæini hans þæim er i Haugasundum er. Hann var spæki maðr mikill oc langsyn oc agiarn. her með styrði hann hamingiu oc firir ætlan. at hann scylldi vera ifirmaðr Norðmanna rikis er af hans ætt hæfir tignaz þat lannd her til oc sva man vera iamnan. Hanum þyddust gamler menn með spæki raðom oc asio firir ætlanar. vngir drengir oc rꝍysti menn girndust til hans firir sacar virðilegra fegiafa oc hirðpryði. sva sem sægir Hornklofe skalld gamall vinr kononga. er iafnan hafðe i hirðum veret fra barnꝍsko.


1.
Lyði ringberendr
meðan ec fra Harallde sægi
odda iþrottar
enom harfagra
fra malom man ec sægia
þæim er ek mꝍy hꝍyrða
hvita haddbiarta
ser við ramn dꝍmde.


2.
Vitr þottez valkyria
verar ne varo
þækkir suamo enne framsotto
er fuglsrodd kunni
cvadde en kværk hvita
oc en glꝍgg arma
hymiss haus rꝍya
er sat a horne vinbiarga.


3.
Hvat er yðr ramnar
hvaðan ero þer comner
með dræyrgu nefi
at degi anndværðum
holld loðer yðr i klom
ræs þæfr giængr or muni
nær hygg ec yðr i nott bioggu
þui er vissu at nar liggia


4.
Rꝍyfðizk hinn hausfiaðri
oc um hyrnu þerði
annar æið broðer
oc at annsvorum hugði
Harallde ver fylgðum
syni Halfðanar
ungum ynglingi
siðan or æggi comom.


5.
Kunna hugða þic konong myndu
þann er a Kvinnum byr
drottenn Norð manna
diupum ræðr hann kiolom
roðnum rondum
rauðum skiolldum
tiorgum arom
tialldum drifnum.


6.
Vti vill iol drecca
ef scal æinn raða
fylkir enn framlyndi
oc Frꝍys læik hæfia
Ungr læiddiz elld velli
oc inni sitia
varma dyngiu
eða vattu dunsfulla.


Her er þat synt i þesse frasagu hværr siðr var Harallz konongs þa rið er hann ruddi firir ser. Ðetta er ænn cveðet i sama cvæðe oc spurt a þessa lunnd æftir milldi hans.


7.
Hversso er hann fegiafa
þæim er folld væria
itra ogn flytr
við iþrottar menn sina.


8.
Miok ero rꝍyfðir
rogbirtingar
þæir er i Harallz tuni
hunum værpa
i fe ero þess beðner
oc fagrum mæcom
malme hunlenzkum
oc mane austrꝍno.


9.
Ða ero þæir ræifir
er vitu romo væne
orvir upp at laupa
oc arar at svægia
homlur at briota
en hae slita
ræikulega hygg ec þa vorru þꝍysa
at visa raðe.


10.
At skallda rꝍðo vil ec þic spyria
Allz þu þykkis skil vita
greppa ferðir
þu mannt gorla kunna
þæirra er með Haralldi hafaz.


11.
A giærðum ser þæira
oc a gullbaugum
at þæir ero i kunnlæicum við konong
felldum raða þæir rauðum
vaðom rondum
sverðum silfr vofðum
særkium ringofnom
gylltum annfetlum
oc grꝍnom hialmum
ringum handberom
er þæim Haralldr valde.


Ðetta ber vitni milldi konongs. Hann tignaðu i sinni fylgð oc firir gongu kappar hans er varo sva agiarner oc uræddir at þæir varðu anndværða fylking i orrostu. halðu vargstakka firir bryniur. sva sem her sægir


12.
At bersærkia ræiðu vil ec spyria
bærgir ræsævar
hversso er fenget
þæim er i folk vaða
vig diorfum verom.


13.
Vlf heðnar hæita
þæir er i orrastu
bloðgar rander bera
vigrar rioða
er til vigs coma
þæim er þar sist saman.
Aræðesmonnum æinum
hygg ec þar undir felaz,
skyli sa en skilvisi
þæim er i skiolld hoggva.


Her er oc sagt at Haralldr konongr hafðe læicara i hirð sinni.


14.
At læicarum oc truðum
hæfi ec þic lit freget
hværr er ꝍrg at i þæira
Anndaðar at husum Harallz.


15.
At hundi ælskar Anndaðr
oc hæimsku drygir
ꝍyrnalausum
oc iofur lꝍgir
Hinir ero oc aðrer
er um ælld sculu
brennanda spon bera
logandum hufum
hafa ser undir linda drepet
hældræipir haler.


Með þesso allu værðr hann agiætr oc halldsamr a sinni faður læifð. oc ænn ꝍykr hann rikit a marga lunnd. sva sem dꝍme finnaz. sumt með orrostum. sumt með fagrmæle oc vingan við þa er aðr stiornaðu. sumt með hamingiu lutum. sumt með diupræðom oc langre firirætlan eða nockors atburðar. Ða er Haralldr hafðe tækit faður læifð sina. þa gaf hann Atla miofa iarlsnafn oc þui likar væizlur sem aðr hafðe hann haft af Halfdane feðr hans. En þat var Sygnafylki oc Fialer. hans hafuð bu var a Gaulum. Haralldr konongr. þa er hann toc væizlur. oc æigi var ofriðr. hafðe með ser .lx. hirðmanna. oc firir talder aller tignar menn oc otalder aller er þionaðu at væizlum. En firir sakar starfs oc nauðsynia matte hann ægi comaz æftir ætlaðre stund. at taca væizlur i Sogne af Atla iarle sinum. Sendi til menn sina at taca væizlur. oc var sva .iii. sumor. at hann toc æigi sialfur. Conongs menn buðu með ser frendom sinum oc vinum oc toco væizlur aukit hundrað manna. Ðæir þago illa oc gerðo við drykiu marga ospækt. Fiorða sumar þa er konongs menn komo til væizlu rak Atle iarll þa a braut með usꝍmd oc villdi æigi hafa ofsa þæirra. bað konong taca sialfan væizluna eða væizlu fe. Ðesser menn fundu Haralld konong at væizlu norðr i Þrondhæimi a Laðum með liði sinu at Haconar gamla. oc sagðu hanum sina svivirðing. konongr varð ræiðr er hann fra þesse tiðende. Hacon beiddizk þa lens af konongi ifir Sygnafylki með þæim hætte sem Atle iarl hafðe oc þat væitir konongr hanum. A þui sama are fær Hacon gamle. með Þrꝍnda hær oc Halꝍygia suðr með lande. Nu mꝍtte hanum Atle iarl oc hittuz þæir a Fialum i Stafa nes vage. oc bæriaz með kappe oc mikilli rꝍysti. Ðar fell Hacon iarl oc fara hans menn osigr. Sva sægir Ꝍyvindr scallda spillir. faðer Hareks i Þiotto. i cvæðe þui er callat er Halꝍygia tal.


16.
Varð Hacon
Haugna mꝍyar
við vopn bær
er vega skylldi
oc siðan alldrigi
odda gny
Frꝍys ottungr
a Fialum lagðe.


17.
Oc þar varð
er vinir fello
magar Harallz
manna bloðe
Stafanes
við storan gny
vinar Loðors
vagr um blandenn.


Atle iarl varð sar oc anndaðezk .v. nottom siðar þar sem siðan hæitir Atlꝍy. Eftir þenna skilnað iarlanna flya synir Atla or lande. En Sigurðr Haconar sunr gamla vingaðest við Haralld konong oc toc af hanum iarls nafn. Eftir þetta æignaðest Haralldr konongr Þrondhæim allan oc norðr allt til Finnmærkr. gengo sumir undir hann með villd oc vinatto. sumir með otta. Ða strængir Haralldr konongr hæit. at æigi scal skera har hans. aðr en hann hæfir skatt af hværium uppdal sem af utnese. sva vitt sem Noregr er austr til marka oc norðr til hafs. Her æftir gerast orrostur margar langar riðir. Ena ꝍfsto oc hina mesto orrosto atte hann i Hafrs firði firir norðan Iaðar við .ii. kononga af lannde ofan. Kiotvan auðga oc Haclang. Ðar como með þæim marger rikismenn með miklum skipa hær. sva sem sægir Þioðolfr scalld or Hvini.


18.
Hꝍyrðu i Hafrsfirði
hve hizug barðez
konongr kynstor
við Kiotvan auðlagða
knerrir como austan
kapps um lystir
með ginandum hofðum
oc grofnum tinglum.


19.
Laðner varo þæir haullda
oc hvitra skiallda
vigra vestrꝍnna
oc valscra sværða
græniaðu bersærkir
grunr var þæim a sinnum
ænn uðu ulfheðnar
oc isar duðu.


20.
Fræistaðu ens framraða
er þæim flya kændi
allvallz Austmanna
er byr a Utstæini
stoðom nockva bra stillir
er hanum var styriar væne
glommon var a lifðum
aðr en Haklangr felle.


21.
Leiddiz þa firir lufo
lanndi at hallda
hilminum halsdigra
holm let ser skilldi
slogoz undir sess þiliur
er sarer varo.
leto upp stiolu stupa
stungu i kiol hofðum.


22.
A bake leto blikia
barðer varo griote
Svafnis salnæfrar
sæggir hyggiendi
Ꝍstoz austkylgur
oc um Iaðar liopo
hæim or Hafrsfirði
oc hugðu a miaðar drykkiu.


Her minnisk Hornklofe þessarar orrostu.


23.
Rioðr let hæstrar tiðar
harðraðr skipa barðum
baro faks ens blæica
barnungr a laug þrungit
þar sva at banz at borðe
borð hꝍlkvi rac norðan
lifar valdr firir hilldar
rægg doglinga tvæggia.


24.
Oc orð nꝍfir iofrar
orðalaust at morðe
enndiz rauðra rannda
rauð dunskotom cvadduz.


25.
Haðe gramr þar er gnyði
geira rægg við seggi
rauð fnystu bæn bloðe
bryngogl i dyn skoglar
þa er a rausn firir ræse
reð ægglituðr sæggia
æfr gall hiorr við lifar
nigu forvaner sigri.


Her æftir siðaðezk lanndet. gullduz skattar hit ꝍfra sem et ytra. Nu er hann orðen fullgerr maðr um afl. voxt oc raðagiærð. Har hans var sitt oc floket. firir þa sok var hann lufa callaðr. Ða scar Ragnvalldr iarl a Mꝍre har hans oc gaf hanum nafn oc callaðe Haralld hinn harfagra. Ða var hann mæir en tvitugr at alldre. hann atte mart barna. oc af hans ætt ero komner aller Noregs konongar. Ðat var .x. vetr er hann barðez aðr til lannz. en hann yrði æinvallz konongr at Noreghi. hann friðaðe væl land sitt oc siðaðe. Haralldr atte .xx. sono oc með margum conom. oc urðu .ij. æinir konongar i Norege. Æirikr bloðꝍx oc Hacon goðe. var Æirikr bloðꝍx i ællzta lage suna hans. en Hacon i yngsta lage .iij. var Olafr digrbæinn .iiij. var Biorn caupmaðr er sumir menn kallaðo bunu .v. var Guðormr .vi. var Halfðan svarte .vij. var Dagr .viij. var Ringr .ix. var Guðroðr skiria .x. Ragnvalldr .xi. Sigtryggr .xij. Froðe .xiij. Rꝍrekr .xiiij. Tryggvi .xv. Gunroðr .xvi. Ꝍystæinn .xvij. Sigurðr risi .xviij. Guðroðr liome .xix. Halfðan hyrbæinn er sumir calla Hafꝍto .xx. Ragnalldr rykill er sumir calla Ragnar.


K. 3. Vm viðrskifti Harallz konongs hins harfagra oc Aðalsteins goða konongs i Engllande

(A) þæim tima reð Ænglande ungr konongr. Aðalstæinn goðe. er þa var tignar maðr æinn hinn meste i norðr londum. hann sendir menn sina til Noregs a fund Harallz konongs við þesconar sending. at sendi maðr giek firir konong. sælur hanum sværð gullbuit. bæðe með hiolltum oc meðalcafla. oc oll umgiærð var buin gulli oc silfri. oc sætt dyrleghom stæinum. Hellt sendi maðrenn sværz hiolltunum firir konongi oc mælte sva. her er sværð þat er Aðalstæinn Englakonongr sendi yðr með giof hærra konongr. Conongrenn tok um meðal kaflann. oc þegar mælte sendimaðrenn. Nu toko þer sva sem var konongr villdi. oc skalltu nu vera þegn hans oc sværðtakare. Haralldr konongr fann at þetta var með spotte sænt. Hugsar firir ser vannlega. oc spurði spækinga sina. hvart drepa skylldi sendimannen eða næisa konong a aðra lund. Eigi villdi hann vera þegn hans oc ænskis mannz i verolldu. þa mintiz Haralldr konongr með fortalum sinna manna. at þat var æigi kononglegt. at drepa sendimenn annars konongs. þa er bera oaukit ærende sins hærra. hælldr at lata coma rað raðe i mote oc orð orðe. lætr a braut fara menn Ængla konongs i friði. Annat sumar sendir Haralldr konongr skip væstr til Ænglanz. oc fær til hinn bæzta vin sinn Hauk habrok at styra. Haralldr konongr fær i hond hanum svæinn æinn er fꝍt hafðe Þora morstong ambot hans. hon var æzkað i Mostr a Sunn horða lannde. Ðesse svæinn hæitir Hacon oc callar moðeren. at hann være sunr Harallz konongs. En Haukr kom væstr til Ænglanz. oc fann Aðalstæin konong i Lundunum oc giek firir hann. þa er borð varo a brotto oc kvadde konongen. Conongr bað hann vælcomen. Ða mælte Haukr. hærra. Haralldr konongr Norðmanna sendi yðr goða cvæðiu. þar með sendi hann yðr æinn hvitan fugl. væl vandan. oc bað yðr vænia ænn bætr heðan i fra. tok barnet or skauti sinu oc sætti i kne kononge. konongr læit til. En Haukr stoð firir kononge oc næig hanum æcki. hann hafðe við vinstri lið ser snarpt sværð undir skikkiu. oc sva varo bunir aller menn hans. oc varo saman .xxx. manna. þa mælte Aðalstæinn konongr. Hværr a barn þetta. Ða svaraðe Haukr. Ambot æin i Norege. oc mællte Haralldr konongr at þu scylldir henne barn upp fꝍða. konongr svaraðe. æigi hæfir svæin þesse þræls augu. Haukr svaraðe. ambot er moðeren. oc sægir hon at Haralldr konongr se faðerenn oc er nu svæinnen þinn knesætningr konongr. oc er þer nu iam vannt við hann sem við þinn sun. konongr svaraðe. hvi minda ec fꝍða Harallde barn. þo at þat være æigin cono barn. en holfu siðr ambotar barn. Ðræif annarre hende til sværðz er la hia hanum en annarre hende barnet. Ða mælte Haukr. Fostrat hæfir þu nu konongr barn Harallz konongs oc cnesætt. oc mattu myrða þat nu ef þu villt. oc mantu æigi atvoro með þui mega ꝍyða allum sunum Harallz konongs. oc man þat mællt heðan a fra. sem her til. at sa er ogofgare er aðrum fꝍðer barn. Eftir þetta snyr Haukr a braut oc snarar mottulenn a vinstri hond ser. oc hæfir hann brugðit sværð i hꝍgre hende. Gek sa ut fyrstr hans manna er siðarst hafðe inn gengit. oc fara þæir við sva buit til skips sins. oc var veðr hagstꝍtt vndan lande i haf. oc þæss nꝍytu þæir. oc sigldu til Noregs. Oc er þæir como a fund konongs. þaccaðe hann Hauki væl sina færð. En Aðalstæinn konongr let þar upp fꝍðaz Hacon i hirð sinni. oc er hann callaðr siðan Aðalstæins fostre. I þui licum viðr skiftum kononga fannz þat at hvar þæira villdi hæita mæiri en annar. oc er ækki gort misdæili þæirar tignar. firir þessa sok. oc var hvar þæira konongr ifir sinu riki til dauða dags.


K. 4. Vm Eirik bloðꝍxi

(E)IRIKR bloðꝍx sunr Harallz konongs. er konongr unni mest. oc með þui at Haralldr konongr var þungfꝍr af ælli. tignaðe hann Eirik i þui at hann læiddi hann i hasæte sitt. oc sætti hann hofðingia innan hirðar. oc let hann hæita konong. gaf hanum at stiorna hirð sina oc valld at skifta konongs malom oc dꝍma lanz logh. Með þema hætte stoð rikit .iij. vætr. aðr en Haralldr konongr anndaðezk. hann varð sottdauðr a Rugalannde oc er hꝍygr i Haugasundi[1]. þa hafðe hann værit .iij. vætr oc .lxx. vætra konongr. Eftir Haralld tok Æirikr bloðꝍx riki. en Hacon var væstr a Englande. Æirikr konongr atte Gunnilldi er callað var kononga moðer. dottor Azorar tota eða lafskꝍgs norðan af Holꝍygia lande. Eirikr konongr var maðr mikill oc stærkr. oc rꝍysti maðr. friðr sionom. alyðin. harðuðegr. oc fegiarn. oforsiall oc sigrsæll. oc orrostumaðr mikill. Gunnilldr cona hans var fogr sionom oc tigurleg. ecki mikil cona diuphugað. margmalog. oc grimlundað. æigi vinholl. ꝍret giorn til fiar oc landa. Ðau atto noccor born er sva heto. Gamle. Guðormr. Haralldr. Erlingr. Rangfrꝍðr. Sigurðr sleva. Ragnilldr var dottor þæira. er giftiz i Orkꝍyiar. þesse olld var scom oc þotte þo lannz mannum ꝍret long. firir þui at þæir callaðu konong alyðinn. en drotningu illgiarna. þat lystiz með þui at Æirikr let drepa Biorn kaupmann. Olaf digrbæin oc flæiri brꝍðr sina. þat var mal margra manna. at hann myndi vilia ꝍyða brꝍðrom sinum. oc raða æinn konongdomenom oc hæfia sva sunu sina til rikis æftir sinn dag. oc varo hann ovinsæll firir þat við alla alþyðu.


Tekst med fotnoter

K. 2. Vm Haʀalld harfagra[2]

Haʀalldr [sunr hans[3] toc konongdom æftir [faður sinn Halfdan svarta.[4] [hann var[5] þa ꝍsco maðr at vætra tale en fullkomenn til mannanar allrar. þæirrar er[6] kurteisum kononge byriaðe at hafa. hans harvoxtr var mikill með undarlegom lit. þui licastr[7] at sia sem fagrt silki. hann var allra manna friðastr oc stærcastr. oc sva mikill sem sia ma a legstæini hans þæim er[8] i Haugasundum er. Hann var spæki maðr mikill [oc langsyn[9] oc agiarn. her með [styrði hann hamingiu[10] oc firir ætlan. at hann scylldi vera ifirmaðr Norðmanna rikis er af hans ætt hæfir tignaz þat lannd her til oc sva man vera iamnan. Hanum þyddust gamler[11] menn með[12] spæki raðom oc asio firir ætlanar. vngir drengir oc rꝍysti menn girndust til hans firir sacar virðilegra[13] fegiafa oc[14] hirðpryði. sva sem sægir Hornklofe skalld gamall vinr kononga. er iafnan hafðe i hirðum veret fra barnꝍsko.[15]


1.
Lyði ringberendr
meðan [ec fra Harallde sægi[16]
odda[17] iþrottar[18]
[enom harfagra[19]
fra malom man ec sægia
þæim er ek mꝍy hꝍyrða
hvita haddbiarta
ser við ramn dꝍmde.[20]



Nedenfor gengives versenes formentlig rigtige form her og i det følgende.


Hlýði hringberendr,
meðan frá Haraldi segik
odda íþróttir
enum afarauðga;
frá mǫ́lum munk segja
þeims ek mey heyrða,
hvíta, haddbjarta,
es við hrafn dœmði.


2.
Vitr[21] þottez valkyria
verar ne varo
[þækkir suamo enne framsotto[22]
er fuglsrodd kunni
cvadde en[23] kværk hvita
oc en [glꝍgg arma[24]
hymiss haus rꝍya[25]
er sat a horne[26] vinbiarga.
Vitr þóttisk valkyrja,
verar né vǫ́ru
þekkir svá enni fránleitu,
es fogls rǫdd kunni;
kvaddi en glæhvarma
ok en kverkhvíta
Hymis hausreyti,
es sat á horni vinbjarga.


3.
Hvat er yðr ramnar
hvaðan ero þer comner
með dræyrgu nefi
at degi anndværðum[27]
holld loðer yðr i klom
ræs þæfr giængr[28] or muni[29]
nær hygg ec yðr[30] i nott bioggu[31]
þui er [vissu at[32] nar[33] liggia
Hvat es yðr hrafnar?
hvaðan eroð ér komnir
með dreyrgu nefi
at degi ǫndverðum?
hold loðir yðr í klóum,
hræs þefr gengr ór munni
nær hykk í nótt bjogguð
þvís vissuð nái liggja.


4.
Rꝍyfðizk hinn hausfiaðri
oc um hyrnu þerði
annar[34] æið broðer
oc at annsvorum hugði
Harallde ver fylgðum
syni Halfðanar
ungum ynglingi
siðan or æggi comom.
Hreyfðisk enn hǫsfjaðri
ok of hyrnu þerði,
arnar eiðbróðir,
ok at andsvǫrum hugði:
Haraldi vér fylgðum
syni Halfdanar,
ungum ynglingi,[35]
siðan ór eggi kómum.


5.
Kunna hugða[36] þic[37] konong myndu
[þann er[38] a Kvinnum[39] byr
drottenn Norð manna
diupum ræðr hann kiolom
roðnum rondum
rauðum[40] skiolldum
tiorgum[41] arom
[tialldum drifnum.[42]
Kunna hugðak þik konung,
þanns á Kvinnum býr,
dróttin Norðmanna,
djúpum ræðr kjólum,
roðnum rǫndum,
rauðum skjǫldum,
tjǫrguðum ǫ́rum,
tjǫldum drifnum.


6.
Vti vill iol drecca
ef scal æinn raða
fylkir enn[43] framlyndi
oc Frꝍys læik hæfia[44]
Ungr læiddiz elld velli[45]
oc inni[46] sitia
varma dyngiu
eða vattu dunsfulla.[47]
Úti vill jól drekka,
ef skal einn ráða,
fylkir enn framlyndi,
ok Freys leik heyja
ungr leiddisk eldvelli
ok inni sitja
varma dyngju
eða vǫttu dúns fulla.


[48]Her er þat synt i þesse[49] frasagu[50] hværr[51] siðr var Harallz konongs þa rið er hann ruddi[52] firir ser. Ðetta er ænn cveðet i[53] sama cvæðe oc spurt a þessa lunnd æftir milldi[54] hans.


7.
Hversso er hann[55] fegiafa[56]
þæim er[57] folld væria
itra ogn flytr[58]
við iþrottar menn sina.
Hversu es fégjafall,
þeims fold verja,
ítra ógnflýtir
við íþróttarmenn sína?


8.
Miok ero rꝍyfðir
rogbirtingar
|[59] [þæir er[60] i Harallz tuni
hunum værpa
i[61] fe ero [þess beðner[62]
oc fagrum mæcom[63]
malme hunlenzkum
oc mane austrꝍno.
Mjǫk eru reifðir
rógbirtingar,
þeirs í Haralds túni
húnum verpa;
féi eru gœddir
ok fǫgrum mækum
malmi húnlenzkum
ok mani austrœnu.


9.
Ða ero þæir ræifir
er vitu[64] romo væne
orvir[65] upp at laupa
oc arar at svægia[66]
homlur at briota
en hae[67] slita
ræikulega[68] hygg ec þa vorru þꝍysa
at visa raðe.
Þá eru þeir reifir,
es vitu rómu væni,
ǫrvir upp at hlaupa
ok árar at sveigja,
hǫmlur at slíta,
en hái brjóta
ríkula hykk þá vǫrru
þeysa at vísa ráði.


10.
At skallda rꝍðo[69] vil ec þic[70] spyria
Allz þu þykkis skil vita
greppa ferðir[71]
þu mannt[72] gorla kunna
þæirra er með Haralldi hafaz.
At skalda reiðu vilk spyrja.
alls þykkisk skil vita;
greppa ferðir,
þú munt gǫrla kunna,
þeira 's með Haraldi hafask.


11.
A giærðum[73] ser þæira
oc a gullbaugum
at þæir ero i kunnlæicum við konong
felldum[74] raða þæir rauðum
[vaðom rondum[75]
sverðum silfr vofðum
særkium ringofnom
gylltum annfetlum
oc grꝍnom[76] hialmum[77]
ringum handberom[78]
er þæim Haralldr valde.
Á gerðum sér þeira
ok á gollbaugum
at eru í kunnleikum við konung;
feldum ráða rauðum
vel fagrrenduðum.
sverðum silfrvǫfðum,
serkjum hringofnum,
gyltum andfetlum
ok grǫfnum hjǫlmum,
hringum handbærum
es þeim Haraldr valði.


[79]Ðetta ber vitni milldi konongs.[80] Hann tignaðu i sinni fylgð oc firir gongu kappar hans er varo sva agiarner oc uræddir at þæir varðu anndværða fylking i orrostu.[81] halðu vargstakka firir bryniur. sva sem her sægir


12.
At bersærkia ræiðu vil ec[82] spyria
bærgir ræsævar
hversso [er fenget[83]
þæim er i folk vaða
vig diorfum[84] verom.
At berserkja reiðu vilk
bergir hræsævar, [spyrja,
hversu es fengit
þeims í folk vaða,
vígdjǫrfum verum?


|[85] 13.
Vlf heðnar[86] hæita
þæir er i orrastu[87]
bloðgar rander bera
vigrar[88] rioða
er[89] til vigs coma
þæim er þar sist[90] saman.
Aræðesmonnum æinum
hygg ec þar undir felaz,
skyli sa en skilvisi
þæim er i skiolld hoggva.
Ulfheðnar heita,
þeirs í orrostum
blóðgar randir bera;
vigrar rjóða
es til vígs koma;
þeim 's þar sýst saman;
áræðismǫnnum einum
hykk þar undir felisk
skyli sá enn skilvísi,
þeims í skjǫld hǫggva.


[91]Her er oc sagt at Haralldr konongr hafðe læicara i hirð sinni.


14.
At læicarum oc truðum[92]
hæfi ec þic lit freget
hværr er [ꝍrg at i[93] þæira[94]
Anndaðar at husum Harallz.
At leikurum ok trúðum
hefk þik lítt fregit:
hverr es ǫrgáti
þeira Andaðar
at húsum Haralds?


15.
At hundi ælskar Anndaðr[95]
oc hæimsku drygir
ꝍyrnalausum
oc iofur lꝍgir
Hinir ero oc aðrer
er um ælld sculu
brennanda spon bera
logandum hufum
hafa[96] ser undir[97] linda drepet
hældræipir[98] haler.
At hundi elskar Andaðr
ok heimsku drýgir
eyrnalausum,
ok jǫfur hlœgir;
hinir eru ok aðrir,
es of eld skolu,
brennanda spón bera:
logǫndum húfum
hafask und linda drepit
hældræpir halir.


[99]Með þesso allu værðr hann agiætr oc halldsamr a sinni faður læifð. oc ænn ꝍykr hann rikit a marga lunnd. sva sem dꝍme finnaz.[100] sumt með orrostum.[101] sumt með fagrmæle oc vingan við[102] þa er aðr stiornaðu. sumt[103] með hamingiu lutum.[104] sumt með diupræðom oc langre firirætlan eða nockors atburðar. [105]Ða er Haralldr hafðe tækit faður [læifð sina.[106] þa gaf hann Atla miofa iarlsnafn oc þui likar væizlur sem aðr hafðe hann haft af Halfdane feðr hans. En þat var Sygnafylki oc Fialer. hans hafuð bu var a Gaulum.[107] Haralldr konongr. [þa er hann[108] toc væizlur. oc[109] æigi var ofriðr.[110] hafðe með ser .lx.[111] hirðmanna. oc firir talder aller tignar menn oc otalder aller er þionaðu at væizlum. En firir sakar starfs oc nauðsynia matte hann ægi comaz æftir ætlaðre stund. at taca væizlur i Sogne af Atla iarle sinum. Sendi til menn sina at taca væizlur. oc var sva [.iii. sumor.[112] |[113] [at hann toc æigi sialfur.[114] Conongs menn buðu með ser frendom sinum oc vinum oc[115] toco væizlur[116] aukit hundrað manna. Ðæir þago illa oc[117] gerðo við drykiu marga ospækt. Fiorða sumar þa er konongs menn komo[118] til væizlu rak Atle iarll þa a braut[119] með usꝍmd oc villdi æigi hafa [ofsa þæirra.[120] bað konong taca sialfan væizluna[121] eða væizlu fe. Ðesser menn fundu[122] Haralld konong at væizlu norðr i Þrondhæimi a Laðum með liði sinu[123] at Haconar gamla. oc[124] sagðu hanum sina svivirðing. konongr varð ræiðr er hann fra þesse tiðende. Hacon beiddizk þa[125] lens af konongi ifir Sygnafylki með þæim hætte sem Atle iarl hafðe [oc þat væitir konongr hanum.[126] A þui sama are fær Hacon gamle. með Þrꝍnda hær oc Halꝍygia suðr með lande. Nu[127] mꝍtte[128] hanum Atle iarl oc hittuz[129] þæir[130] a Fialum i Stafa nes vage.[131] oc bæriaz með kappe oc mikilli rꝍysti. Ðar fell Hacon iarl oc fara[132] hans menn osigr. Sva sægir Ꝍyvindr scallda spillir. faðer Hareks i Þiotto. i cvæðe þui er [callat er Halꝍygia tal.[133]


16.
Varð Hacon
Haugna mꝍyar
við[134] vopn bær
er vega skylldi
oc [siðan alldrigi[135]
odda[136] gny
Frꝍys ottungr[137]
a Fialum lagðe.
Varð Hǫ́kon,
Hǫgna meyjar
viðr, vápnberr,
es vega skyldi,
ok sinn aldr
í odda gný
Freys ǫ́ttungr
á Fjǫlum lagði.


17.
Oc þar varð
er vinir fello
[magar Harallz[138]
manna bloðe
Stafanes[139]
við storan gny
vinar Loðors
vagr um blandenn.
Ok þar varð,
es vinir fellu
magar Hallgarðs,
manna blóði
Stafaness
við stóran gný
vinar Lóðurs
vágr of blandinn.


Atle iarl varð sar oc anndaðezk .v.[140] nottom siðar þar sem siðan hæitir Atlꝍy.[141] Eftir þenna skilnað iarlanna[142] flya synir Atla or lande. En Sigurðr [Haconar sunr[143] gamla vingaðest við Haralld konong oc toc af hanum iarls nafn. Eftir þetta æignaðest Haralldr konongr[144] Þrondhæim allan oc norðr allt[145] til Finnmærkr. gengo sumir undir hann með villd oc vinatto. sumir með[146] otta. Ða strængir Haralldr[147] konongr hæit. at æigi scal skera har hans. aðr en hann |[148] hæfir skatt af[149] hværium uppdal sem af[150] utnese. sva vitt[151] sem Noregr er austr til marka oc norðr til hafs.[152] Her æftir gerast orrostur margar[153] langar riðir. Ena[154] ꝍfsto oc hina mesto orrosto atte hann i Hafrs firði firir norðan Iaðar við .ii.[155] kononga af lannde ofan. [Kiotvan auðga oc Haclang.[156] Ðar como með þæim[157] marger rikismenn með [miklum skipa hær.[158] sva sem[159] sægir Þioðolfr scalld[160] or Hvini.


18.
Hꝍyrðu[161] i Hafrsfirði
hve hizug[162] barðez
[konongr kynstor[163]
við Kiotvan auðlagða
knerrir como austan
kapps um lystir
með ginandum hofðum
oc grofnum tinglum.
Heyrðu (rett. heyrði) í
hvé hizig barðisk [Hafrsfirði,
konungr enn kynstóri
við Kjǫtva enn auðlagða;
knerrir kómu austan,
kapps of lystir,
með gínǫndum hǫfðum
ok grǫfnum tinglum.


19.
Laðner varo þæir haullda
oc hvitra skiallda
vigra vestrꝍnna
oc valscra sværða
græniaðu bersærkir
grunr[164] var þæim a sinnum[165]
[ænn uðu[166] ulfheðnar
oc isar[167] duðu.
Hlaðnir vǫ́ru hǫlða
ok hvítra skjalda,
vigra vestrœnna
ok valskra sverða;
grenjuðu berserkir,
guðr vas á sinnum,
emjuðu Ulfheðnar
ok ísǫrn dúðu.


20.
Fræistaðu ens framraða
er[168] þæim flya kændi
allvallz[169] Austmanna
er byr a[170] Utstæini
stoðom nockva bra stillir
er hanum var[171] styriar væne[172]
glommon[173] var a lifðum
aðr en Haklangr felle.
Freistuðu ens framráða,
es þeim flýja kendi,
allvalds Austmanna,
es býr at Útsteini;
stóðum Nǫkkva brá,
es var styrjar væni,
hlǫmmun vas á hlífum
áðr Haklangr felli.


21.
Leiddiz þa firir lufo
lanndi at hallda
hilminum halsdigra
holm let ser[174] skilldi
slogoz undir[175] sess þiliur
er sarer varo.
leto upp stiolu stupa
stungu i kiol hofðum.
Leiddisk þa fyr Lúfu
landi at halda
hilmi enum halsdigra,
holm létsk at skildi,
slógusk und sessþiljur.
es sárir vǫ́ru,
létu upp stjǫlu stúpa,
stungu í kjǫl hǫfðum.


22.
A bake leto blikia
barðer varo griote
Svafnis[176] salnæfrar
sæggir hyggiendi
Ꝍstoz austkylgur[177]
oc um[178] Iaðar liopo[179]
hæim or Hafrsfirði
oc hugðu a miaðar drykkiu.
Á baki létu blíkja,
barðir vǫ́ru grjóti,
Sváfnis salnæfrar.
seggir hyggjandi;
œstusk austkylfur
ok of Jaðar hljópu
heim ór Hafrsfirði.
ok hugðu á mjǫðdrykkju.


Her minnisk Hornklofe þessarar orrostu.


23.
Rioðr let hæstrar tiðar
harðraðr skipa barðum[180]
baro faks[181] ens[182] blæica
barnungr a laug þrungit
þar[183] sva at banz[184] at borðe
borð hꝍlkvi[185] rac norðan
lifar[186] valdr firir hilldar
rægg doglinga tvæggia.
Hrjóðr lét hæstrar tíðar
harðráðr skipa bǫrðum
bǫ́ru fáks ens bleika
barnungr á lǫg þrungit;
þar svát barsk at borði,
borðhǫlkvi rak norðan,
hlífar valdr til hildar,
hregg, dǫglinga tveggja.


24.
Oc [orð nꝍfir[187] iofrar
orðalaust at morðe
enndiz rauðra rannda
[rauð dunskotom[188] cvadduz.
Ok orðnœfrir jǫfrar
orðalaust at morði
(endisk rauðra randa
rǫdd) dynskotum kvǫddusk.


25.
Haðe gramr þar er gnyði[189]
geira rægg við seggi
rauð fnystu bæn bloðe
bryngogl i dyn skoglar
þa er a rausn firir ræse
reð ægglituðr[190] sæggia
æfr[191] gall hiorr við lifar[192]
nigu[193] forvaner[194] sigri.
Háði gramr, þars gnúðu,
geira hregg við seggi,
(rauð fnýstu ben blóði)
bryngǫgl í dyn Skǫglar,
þás á rausn fyr ræsi
(réð egglituðr) seggja
- æfr gall hjǫrr við hlífar -
hnigu fjǫrvanir (sigri).


Her[195] æftir siðaðezk lanndet. gullduz skattar[196] hit ꝍfra sem et ytra. Nu er hann orðen fullgerr maðr um afl.[197] voxt oc raðagiærð. Har hans var[198] sitt oc floket.[199] firir þa sok var hann lufa callaðr. Ða scar Ragnvalldr iarl a Mꝍre har hans oc gaf hanum nafn oc callaðe[200] Haralld hinn harfagra.[201] Ða var hann mæir en tvitugr at alldre. [hann atte[202] mart barna. oc af hans ætt ero komner aller Noregs konongar.[203] Ðat var .x. vetr er hann barðez [aðr |[204] til lannz.[205] en hann yrði æinvallz konongr at Noreghi.[206] hann friðaðe væl land sitt [oc siðaðe.[207] [208]Haralldr atte .xx. sono oc með margum conom. oc urðu .ij. æinir[209] konongar i Norege. Æirikr bloðꝍx oc Hacon goðe. var Æirikr bloðꝍx i ællzta[210] lage suna hans. en Hacon i yngsta[211] lage .iij. var Olafr digrbæinn .iiij. var[212] Biorn caupmaðr [er sumir menn kallaðo bunu[213] .v. var Guðormr .vi. var Halfðan svarte .vij. var Dagr .viij. var Ringr .ix. var Guðroðr skiria[214] .x. Ragnvalldr .xi. Sigtryggr .xij. Froðe .xiij. Rꝍrekr .xiiij. Tryggvi .xv. Gunroðr .xvi. Ꝍystæinn .xvij. Sigurðr risi .xviij. Guðroðr liome .xix. Halfðan hyrbæinn[215] er sumir calla[216] Hafꝍto .xx. Ragnalldr[217] rykill er sumir calla Ragnar.


K. 3. Vm viðrskifti Harallz konongs hins harfagra oc Aðalsteins goða konongs i Engllande[218]

(A)[219] þæim[220] tima reð Ænglande ungr konongr. Aðalstæinn goðe. er þa var tignar[221] maðr æinn hinn meste i norðr londum. hann sendir menn sina til Noregs a fund Harallz konongs við þesconar sending. at sendi maðr giek firir konong.[222] sælur hanum sværð[223] gullbuit.[224] bæðe með hiolltum oc meðalcafla. oc oll umgiærð var buin gulli oc silfri. oc[225] sætt dyrleghom[226] stæinum. Hellt[227] sendi maðrenn sværz hiolltunum firir konongi oc mælte sva.[228] her er sværð þat[229] er Aðalstæinn Englakonongr sendi yðr með[230] giof [hærra konongr.[231] Conongrenn tok um meðal kaflann. oc þegar mælte sendimaðrenn. Nu toko þer sva[232] sem var konongr villdi. [oc skalltu nu[233] vera þegn hans oc sværðtakare. Haralldr konongr fann at þetta[234] var með spotte sænt. Hugsar firir ser vannlega. oc spurði [spækinga sina.[235] hvart drepa skylldi sendimannen[236] eða næisa konong a aðra lund. Eigi villdi hann vera þegn hans[237] oc ænskis mannz i verolldu. þa mintiz[238] Haralldr konongr með fortalum sinna manna. at þat var[239] æigi kononglegt. at drepa sendimenn annars konongs. þa er bera oaukit ærende sins hærra. hælldr at lata coma[240] rað raðe i |[241] mote oc orð orðe.[242] lætr a braut fara menn[243] Ængla konongs i friði. Annat[244] sumar sendir Haralldr konongr[245] skip væstr til Ænglanz. oc[246] fær til hinn bæzta vin sinn Hauk habrok[247] at styra.[248] Haralldr[249] konongr fær [i hond hanum[250] [svæinn æinn[251] er fꝍt hafðe [Þora morstong ambot hans.[252] hon var æzkað i Mostr a Sunn horða[253] lannde. Ðesse svæinn hæitir Hacon oc callar moðeren. at hann[254] være sunr Harallz konongs. En Haukr kom væstr til Ænglanz. oc fann Aðalstæin konong i Lundunum oc giek firir hann. þa er borð varo a[255] brotto oc[256] kvadde konongen. Conongr[257] bað hann vælcomen. Ða mælte Haukr. hærra. Haralldr konongr Norðmanna sendi yðr goða cvæðiu. þar með sendi[258] hann yðr æinn hvitan fugl. væl vandan. oc bað yðr[259] vænia ænn bætr heðan [i fra.[260] tok barnet or [skauti sinu[261] oc sætti i kne kononge.[262] konongr[263] læit til. En Haukr stoð firir kononge oc næig hanum æcki. hann[264] hafðe [við vinstri lið[265] ser snarpt[266] sværð [undir skikkiu.[267] oc sva varo bunir aller [menn hans.[268] oc varo saman[269] .xxx. manna. þa mælte Aðalstæinn konongr. Hværr a barn þetta. Ða svaraðe Haukr. Ambot æin i Norege. oc mællte Haralldr konongr at þu scylldir henne barn upp[270] fꝍða. konongr svaraðe. æigi hæfir [svæin þesse[271] þræls augu. [Haukr svaraðe.[272] ambot er moðeren. oc sægir hon at Haralldr konongr se faðerenn oc er nu svæinnen þinn knesætningr[273] [konongr. oc[274] er þer nu iam vannt við hann sem við þinn sun. konongr[275] svaraðe. hvi minda ec fꝍða Harallde[276] barn. þo at þat være æigin[277] cono barn. en[278] holfu siðr ambotar barn.[279] Ðræif annarre hende til sværðz er la[280] hia hanum en annarre hende barnet. Ða mælte Haukr. Fostrat hæfir þu [nu konongr[281] barn Harallz konongs oc cnesætt.[282] [oc mattu myrða þat nu[283] ef þu villt. oc mantu[284] æigi[285] atvoro með þui mega ꝍyða allum sunum Harallz konongs. oc man þat mællt heðan a[286] fra. sem her[287] til. at sa er[288] ogofgare er aðrum fꝍðer[289] barn.[290] Eftir þetta[291] snyr Haukr [a braut[292] oc snarar mottulenn a[293] vinstri hond[294] ser. oc[295] hæfir hann[296] brugðit sværð[297] i hꝍgre hende. Gek sa ut fyrstr[298] hans manna er siðarst hafðe inn gengit. oc[299] fara þæir við sva buit til skips sins. oc var veðr hagstꝍtt vndan lande i haf. oc þæss nꝍytu[300] þæir. [oc sigldu[301] til Noregs. Oc er þæir como[302] a [fund konongs.[303] þaccaðe hann Hauki væl sina færð.[304] En Aðalstæinn konongr let[305] þar [upp fꝍðaz Hacon[306] i hirð sinni. oc er hann callaðr siðan Aðalstæins fostre. I þui licum viðr skiftum kononga fannz þat at hvar þæira[307] villdi hæita mæiri[308] en annar. oc er [ækki gort[309] misdæili þæirar[310] tignar. firir þessa sok. [oc var hvar þæira[311] konongr ifir[312] sinu riki til dauða dags.


|[313] K. 4. Vm Eirik bloðꝍxi

(E)IRIKR bloðꝍx sunr Harallz konongs. er konongr unni mest. [oc með[314] [þui at Haralldr konongr var þungfꝍr af ælli. tignaðe hann Eirik i þui at hann læiddi hann i hasæte sitt.[315] oc[316] sætti hann[317] hofðingia innan hirðar. oc let hann hæita konong. gaf hanum[318] at stiorna hirð sina oc valld at skifta[319] konongs malom oc[320] dꝍma lanz logh. Með þema hætte stoð rikit[321] .iij. vætr. aðr en Haralldr konongr anndaðezk. hann varð sottdauðr a Rugalannde oc er hꝍygr[322] i Haugasundi[323]. þa hafðe hann værit .iij. vætr oc .lxx. vætra konongr. [324]Eftir Haralld tok Æirikr bloðꝍx riki.[325] en Hacon var væstr a[326] Englande. Æirikr konongr atte Gunnilldi er callað var kononga moðer. dottor Azorar [tota eða[327] lafskꝍgs norðan af Holꝍygia[328] lande. Eirikr konongr var maðr mikill oc stærkr. oc[329] rꝍysti maðr. friðr sionom.[330] alyðin.[331] harðuðegr.[332] oc[333] fegiarn.[334] oforsiall oc[335] sigrsæll. oc orrostumaðr[336] mikill. Gunnilldr cona hans var fogr[337] sionom oc tigurleg. [ecki mikil cona[338] diuphugað. margmalog. oc[339] grimlundað. æigi vinholl. ꝍret giorn til fiar oc landa. Ðau atto noccor born [er sva heto.[340] Gamle. Guðormr. Haralldr. Erlingr. Rangfrꝍðr. Sigurðr sleva. Ragnilldr var dottor þæira. er giftiz i Orkꝍyiar.[341] þesse olld var scom oc þotte þo lannz mannum ꝍret[342] long. firir þui at þæir callaðu konong[343] alyðinn. en [drotningu illgiarna.[344] þat lystiz[345] með þui at Æirikr let drepa Biorn kaupmann. Olaf digrbæin oc flæiri brꝍðr sina. þat var mal[346] margra manna. at hann myndi vilia ꝍyða brꝍðrom sinum. oc raða[347] æinn konongdomenom oc[348] hæfia[349] sva [sunu sina[350] til rikis æftir [sinn dag.[351] oc[352] varo hann ovinsæll firir þat við alla alþyðu.



Noter:

  1. 934
  2. Overskr. mgl. A.
  3. [ul. A.
  4. [omv. A.
  5. [omv. A.
  6. einum tf. A.
  7. a tf. A.
  8. sem A.
  9. [forseall A.
  10. [styrcti hann hamingia A.
  11. goðir A.
  12. við A.
  13. vælsetningar A.
  14. ul. A.
  15. barꝍsko B (alene).
  16. [seghi ec A.
  17. oddi A.
  18. iþrottir A.
  19. [lyder i A: hinum avar ꜹðgha.
  20. rædde A.
  21. vitr: sål. i alle, undt. B; Vig.
  22. [lyder i A: þeckirren (þeckirfen A2 nO4.jpg hinni framleito: jfr. Fsk.-udg. s. XV.
  23. hin A.
  24. [glæg hvarma A.
  25. sål. B; i B1-2 rettet af AM. til rꝍyti, hvilket findes i A, A1; roya A2.
  26. hormum A og ul. vin-; (bormum A2).
  27. ondværðum A.
  28. yðr tf. A.
  29. med nn B2.
  30. ul. A.
  31. biugguð A.
  32. vissuð A.
  33. sål. B1-2, A; nær B.
  34. arnar A.
  35. eðlinge A.
  36. ec tf. A.
  37. þec A2.
  38. [þannz A.
  39. kymnum A.
  40. oc r. A.
  41. tiorghaðom A.
  42. [lyder i A: oc drifnum skioldum (!).
  43. hinn A.
  44. sål. B; hæyia AM i B1-2; hevia A; heyja A1.
  45. pelli B (alene).
  46. at tf. A.
  47. dunsfula B (alene).
  48. Overskrift i A: Vm siðo Haralldz.
  49. þessare A.
  50. frasocn (= frasǫgn) A; (frasogn A2).
  51. hvæir B (alene).
  52. riki tf. A.
  53. þvi tf. A.
  54. sål. alle, undt. B: ualldi.
  55. sål. B1-2; þat B; ul. A.
  56. fegiaval A.
  57. sem A.
  58. flytir A.
  59. 5
  60. þeirs A.
  61. ul. A.
  62. [þeir gꝍddir A.
  63. mætum A2 (ved rett. A).
  64. sål. alle undt. B: vita.
  65. sål. alle undt. B: orpir.
  66. sveighia A.
  67. at tf. A.
  68. rikulega A.
  69. reiðu A.
  70. þec A2.
  71. far er A.
  72. munt A.
  73. georðum A.
  74. Oskioldum A (nyt vers); oc ski. A2.
  75. [oc vel faghr rendaðom A.
  76. grofnum A.
  77. hiolmom A.
  78. handbꝍrum A.
  79. Overskr. i A: Vm kappa Haʀallz.
  80. hans A.
  81. oc tf. A.
  82. þik tf. A.
  83. [sål. A: þer fengoð B.
  84. þiorfum B (ðiorfum A).
  85. 6
  86. þeir tf. A og ul. det følg.
  87. orrostom A.
  88. vighr A.
  89. þa er A.
  90. sål. alle.
  91. Overskr. i A: Her talar um læikara.
  92. truþo A.
  93. [orghari A.
  94. sål. alle undt. B: bæira.
  95. ul. A2, ikke A, A1.
  96. þær tf. B1-2.
  97. und A.
  98. heldræipir A.
  99. Overskr. i A: Vm agæti oc viðlendi Haʀallz.
  100. til tf. A.
  101. en tf. A.
  102. viðr A.
  103. oc tf. A.
  104. en tf. A.
  105. Nyt kap. i A med overskr.: Her gefr Haʀalldr Atla iarls nafn.
  106. [arf sinn A.
  107. galum B; åben plads A.
  108. [ul. A.
  109. þa er A.
  110. oc tf. A.
  111. sextughu A.
  112. [þriu ar A.
  113. 7
  114. [ul. A.
  115. ul. A.
  116. með tf. A.
  117. ul. A.
  118. skyldu koma A.
  119. brot A.
  120. [omv. A.
  121. veizlu sina A.
  122. funnu A.
  123. sini B.
  124. ul. A.
  125. ul. A.
  126. [konongr veitir hanom þat A.
  127. ul. A.
  128. sål. alle undt. B: mꝍtir.
  129. hittazk A.
  130. ul. A.
  131. vaghom A.
  132. fa A.
  133. [omv. A.
  134. viðʀ A.
  135. [sinn aldr A.
  136. i odda A.
  137. attughr A.
  138. [marghir alz A.
  139. Stafaness A.
  140. fam A.
  141. Nyt kap. i A med overskr.: Vm skilnað iarla.
  142. þa tf. A.
  143. [omv. A.
  144. ul. A.
  145. þaðan A.
  146. við A.
  147. ul. A.
  148. 8
  149. sål. alle undt. B: at.
  150. ul. A.
  151. viðr A.
  152. Nyt kap. i A med overskr.: Vm orrostor at tala.
  153. ul. A.
  154. sål. B1-2; Enn a B; enn hina A.
  155. ul. A.
  156. [sål. B1-2 (dog Hacalang), A; mgl. B.
  157. ul. A (ikke A1-2).
  158. [omv. A.
  159. ul. A (ikke A1).
  160. ul. A.
  161. Hꝍyr þu A.
  162. hizi A, hiz A2.
  163. [konongrenn kynstore A.
  164. guðr A.
  165. sål. B, A2, sumum A (ved rettelse), A1.
  166. [ymdu A.
  167. iarn tf. A.
  168. at A.
  169. sål. alle undt. B: alvallz.
  170. at A.
  171. voro A.
  172. sål. alle undt. B: vænz.
  173. hlaumon A.
  174. at tf. A.
  175. undir: und A.
  176. svafins A (ikke A1).
  177. austkylvur A.
  178. of A.
  179. liupu A.
  180. baðom A.
  181. sål. alle undt. B: raks.
  182. sål. alle undt. A2: enn.
  183. þars A.
  184. barz A.
  185. hꝍkvi (?) A, hꝍskyi A1-2.
  186. hlifðar A.
  187. [osnæfrir A.
  188. rod (sammen med dunskotum) A; rodd dunskotum A2.
  189. gnuði A.
  190. ægglitaðr A.
  191. æfðr A.
  192. lifðir A.
  193. forskr. B.
  194. fiorvaner A.
  195. Ðer A. Nyt kap. i A med overskr.: Nu siðaz landit væl.
  196. med art. A.
  197. oc tf. A.
  198. vax B.
  199. oc tf. A.
  200. hann tf. A.
  201. oc þetta qvað Hornclovi þa var lofðungr (kun hertil A1) | lufa kallaðr | er i fylkis . . | . tf. A; A2 tf. yderligere (åbenbart senere tilföjet): (fylkis l. . . cár oxv vallt var kallaðr (kal med prikker under) með konongs nafne Haraldr harfagri . . . . mir siðan; jfr. Sn. E. III, 399.
  202. [enn siðan atti hann A.
  203. enn tf. A.
  204. 10
  205. [sål. A; omv. B.
  206. sål. A; lanndeno B.
  207. [sål. A; ul. B; A tf. et afsnit om Harald og Ragna, se Tillæg III.
  208. A har kap. overskr. Vm suna tal Haralz (konongs tf. A1).
  209. ul. A.
  210. ællztra B.
  211. yngstra B.
  212. ul. A her og allevegne i det følg. og det er vel det opr. (jfr. Ágr.).
  213. [sål. A; ul. B.
  214. sål. B1-2; skiria B; skirra A.
  215. sål. B1-2, A; hvitbein B.
  216. kallaðo A.
  217. Rognvalldr A.
  218. Overskr. i A: Um sendimann til H. k.
  219. mgl. B; I B1-2.
  220. Ðenna A.
  221. tiginn A.
  222. med art. A.
  223. æitt tf. B.
  224. gullibuit A.
  225. ul. A.
  226. sål. A; dyrum B.
  227. hælldr A.
  228. ul. A.
  229. ul. A.
  230. at A.
  231. [ul. A.
  232. við tf. B.
  233. [nu scallt þu A.
  234. alle undt. B: þa.
  235. [sina spækimenn A.
  236. uden art. A.
  237. ængla konongs A.
  238. minniz A.
  239. er A.
  240. efter mot (sål.) A.
  241. 13
  242. sål. alle undt B: orðz.
  243. sendimenn A.
  244. Ny l. A.
  245. ul. A.
  246. ul. A.
  247. sål. A; ræbrok B (alene).
  248. skyra B.
  249. ul. A.
  250. [hanom i hændr A.
  251. [æitt barn þat A.
  252. [ambott konongs. su er het Þora morstong A.
  253. harðu A.
  254. ul. A.
  255. i A.
  256. ul. A.
  257. med art. B.
  258. sænndir A.
  259. ul. A.
  260. [af A1.
  261. [sål. alle undt. B: skauta sinum.
  262. konongs B (alene).
  263. hann A.
  264. oc A.
  265. [undir skauti ser A; við mgl. B.
  266. snarpeggiat A; snarpit skr. B (alene).
  267. [ul. A.
  268. [omv. A.
  269. samt A.
  270. ul. A.
  271. [omv. A.
  272. [ul. A.
  273. knesetongr A.
  274. [ul. A.
  275. med art. A.
  276. konunge tf. A.
  277. æiginnar A.
  278. ul. A.
  279. oc tf. A.
  280. i tf. A.
  281. [eit A.
  282. a kne A.
  283. [þvi mat þu nu myrþa þat A.
  284. mant þu A.
  285. ecke A.
  286. i A.
  287. hingat A.
  288. aðrum tf. A.
  289. fostraðe A.
  290. herefter nyt kap. i A med overskr.: Vm brautfærð Hauks.
  291. sål. alle undt. B: þat.
  292. [i brott A.
  293. at A.
  294. henndi A.
  295. enn A.
  296. ul. A.
  297. med art. A.
  298. fyst A.
  299. ul. A.
  300. næyta A.
  301. [sigla A.
  302. coma A (ikke A2).
  303. [omv. A.; þa tf. A.
  304. færðr skr. B.
  305. lætr A.
  306. [omv. A.
  307. ul. A; ikke A2.
  308. annar tf. A.
  309. [omv. A.
  310. þeirra A.
  311. [at hvartveggi var A.
  312. i A.
  313. 14
  314. [ul. A.
  315. [efter hirðar (l. 11) A og har sætti for læiddi.
  316. hann A.
  317. Æirik A.
  318. valld tf. A og ul. det følg.
  319. skipa A.
  320. at tf. A.
  321. uden art. A; ikke A1-2.
  322. haugr eptir hann A.
  323. 934
  324. herefter nyt kap. i A med overskr.: Nu tekr Eirikr bloðꝍx við riki; A2 har: Eirikr bloðꝍx com til rikis.
  325. við rikinu A.
  326. i A.
  327. [sål. A; mgl. B.
  328. Haloga A; halꝍgia skr. B.
  329. ul. A.
  330. asionom A.
  331. a lunderne(!) A.
  332. harðlegr A.
  333. ul. A.
  334. fiargarn A.
  335. ul. A.
  336. [friðr-orrostumaðr; sål. B1-2; mgl. B.
  337. forgr B.
  338. [sål. A; mgl. B.
  339. ul. A.
  340. [þessor sem nu nemfnum ver A.
  341. Orknꝍyiar A.
  342. yrit A.
  343. med art. A.
  344. [drotnengen var hin illgiarnasta A.
  345. lyctez A.
  346. efter manna A.
  347. raðe A.
  348. ul. A.
  349. sål. alle undt. B: hafa.
  350. [omv. A.
  351. [sina daga A.
  352. við þetta A og ul. firi þat.