Knúts þáttr hins ríka

Fra heimskringla.no
Revisjon per 19. nov. 2020 kl. 10:08 av August (diskusjon | bidrag) (Knúts þáttr hins ríka)
(diff) ← Eldre revisjon | Nåværende revisjon (diff) | Nyere revisjon → (diff)
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif


Flateyjarbók


Þaattr þeirra konunganna Olafs ok Knutz


Knutr hinn riki

Sva er sagt at Knutr hinn riki er sumir menn kalla Knut hinn gamla væri j þenna tima konungr yfir Æinglandi ok yfir Danmorku. Knutr var son Sueins tiuguskeg(g)s Haralldzsonar. þeir langfedgar hỏfdu radit langa æfui firir Danmork. Haralldr Gormsson fỏdurfadir Knuts konungs hafde æignazst Noreg eftir fall Haralldz Gunnhilldarsonar ok tok skatta af. setti hann þa til landgætzslu Hakon jall hinn rika. Sueinn Danakonungr son Haralldz red ok firir Noregi ok setti yfirr til landgætzslu Æirek jall Hakonarson. redu þeir brædr þa landi ok Sueinn Hakonarson til þess at Æirekr jarll for til Æinglandz at ordsendingu Knutz hins rika mags sins en setti til rikis Hakon son sinn ok systurson Knutz hins rika. En sidan Olafr konungr Haralldzson kom j Noreg þa kom hann (til) Sigurdar syrs mags sins ok efldizst þadan. tok hann þa fyst hondum Hakon jall ok setti hann af riki suo sem fyrr er ritat. for Hakon jall þa til Knutz modurbrodur sins ok hafde verit met honum alla stund sidan til þess er her er komit sogunne. Knutr hinn riki hafde æignazst Æingland med orrostum ok barizst til ok hafde hann þar haft langt starf adr en landzfolkit væri hlydit ordit. en er hann þottizst fullkominn þar til landzstiornor þa minntizst hann huat er hann þottizst æiga þess rikis er hann hafde æigi sealfr varduæitzslu en þat var j Noregi. hann þottizst æiga at erfdum allan Noreg en Hakon systurson hans þottizst æiga suman ok þar med þottizst hann hafua latit virdingina. Sa var æinn hlutr til þess er þeir Knutr (ok) Hakon jarll hofdu kyrru halldit um tilkall j Noreg. þat fyst at Olafr konungr Haralldzson kom j land hliop upp allr mugr ok margmenni ok uilldu ecki heyra annat en Olafr væri einn konungr yfir ollu landi. en þa er menn þottuzst vera osialfradir firir riki konungs þa leitudu sumir or landi. foru margir rikismenn a fund Knutz konungs ok uilldu þar þydazst. þa fengu allir af honum fullar hendr fiar. matti þar ok sia tign myklu mæire en j ỏdrum stodum bæde af fiolmenni þui er þar var huersdagliga ok umbunade þeim odrum er þar var a þeim herbergium er hann atti ok hann var sealfr j. Knutr hinn riki tok skatt ok skylldur af þeim godlondum er audguzst voru a Nordrlondum. en þeim ollum mun er hann atti meire skylldur at taka en adrir konungar þa gaf hann ok meira en huerr annarra. j ollu riki hans var fridr suo godr at æinge þorde annan ueg at gera edr ganga en hann uillde en sialfir landzmenn hofdu frid ok fornan rett. af sliku for frægd mikil um oll lond. En þeir er komu af Noregi kærdu ofrelsi sitt. margir tiadu ok þat firir Hakoni jalli en sumir firir Knuti konungi at þiggia af þeim frelsi sitt. þessar rædur fellu jalli uel j skap ok kærde þat firir Knuti konungi ok badu hann læita eftir ef Olafr konungr uillde gefa upp rikit firir þeim edr midla med sattmali odru. ok voru margir flutningsmenn uit jall um þetta mal ok kom suo þui mali at hann ahlyddizst ok þotti þetta vænligt rad.


Ordsendingar Knutz til Olafs konungs

|[1] Knutr hinn riki sendi menn vestan af Æinglandi til Noregs ok var þeirra ferd buin alluegliga. hofdu þeir med ser bref ok innsigle Knutz konungs. komu a fund Olafs konungs Haralldzsonar vm uorit j Tunsbergi. En er konungi var sagt at þar voru komnir menn Knutz konungs hins rika þa vard hann styggr vid[2]. segir suo at Knutr munde ỏnga menn med þeim eyrendum þangat senda er honum edr hans monnum munde gagnn at vera. ok var þat nockura daga at sendimenn nadu æigi konungs fundi. En er þeir fengu lof til at mæla vid konung þa gengu þeir firir konung ok baru fram eyrende Knutz konungs med brefum ok sogdu at Knutr konungr kallar sina æign a Noregi ollum ok telr at hans forelldri hafi þar riki haft firir honum. en firir sokum þeim at Knutr konungr uill frid bioda til allra landa þa uill hann æigi herskillde fara til Noregs ef annars er af kostr. en (ef) Olafr konungr Haralldzson uill konungr vera at Noregi þa fari hann a fund Knutz konungs ok taki land af honum ok gerizst hans madr ok gialldi honum slikan skatt sem jarllar fyrr. sidan bera þeir fram bref ok sogdu þau sligt hit sama. Þa suarar Olafr konungr. þat hefui ek heyrt sagt j fornnum frasỏgnum at Gormr Danakonungr þotti vera gilldr þiodkonungr ok red hann firir Danmork æinne. en þessum Danakonungum er sidan hafa verit þikir þat ecki æinhlitt. er nu suo komit at Knutr rædr firir Æinglandi ok Danmorku ok hefir hann nu undir sig brotit mikinn hluta Skotlandz. nu kallar hann til ættlæifdar minnar j hendr mer. kunna skyllde hann hof at um agirnina. edr huort ætlar hann æinn at rada firir ollum Nordrlondum edr mun hann æinn eta ætla allt kal af Æinglandi. fyrr mun hann þui orka en ek færa honum hofut mitt edr uæita lotning ne eina. nu skulu þer segia honum þau min ord at ek mun veria oddi ok eggiu Noreg medan mer endazst lifdagar til en giallda æigi skatt nockurum manni af riki minu. Eftir þenna orskurd biugguzst a brott sendimenn Knutz konungs ok urdu æigi eyrendi fegnir. Sighuatr skalld hafde verit med Knuti konungi ok gaf hann honum gullhring þann er stod halfmork. þa var Þorarinn loftunga med Knuti konungi ok gaf Knutr konungr honum tuo hringa ok stod huorr halfmork ok þar med suerd buit. Suo quat Sighuatr.


Knutr hefir ockr hinn itri
alldadgofugr badum
hendr en hilmi fundum
hun skrautligazst bunar.
þar gaf hann mork edr meira
marguitr ok hior bitran
gullz rædr gerua ollu
gud sialfr en mer sealfa.


Sighuatr gerde at athuarfui menn Knutz konungs ok spurde tidenda. þeir sogdu honum sligt er hann spurde. Sighuatr spurde at vidtali þeirra konungs ok eyrendislokum. þeirr sogdu at konungr hafdi þungliga tekit þeirra malum ok vitum ver æigi af huerium hann hefir traust til sliks at næita þui at gerazst madr Knutz konungs ok fara a hans fund ok mundi sa hans kostr bezstr. þuiat hann er suo milldr ok miskunnsamr at alldri gera suo stort hofdingiar af vid hann at æigi gefui hann þegar upp þat allt er þeir koma a hans fund ok uæita honum lotning. uar þat firir skommu er til hans komu .ij. konungar nordan af Skotlandi af Fiui ok gaf hann þeim upp ræidi sina ok lond þau oll er þeir hofdu adr haft ok þar med storar vingiafar. Þa quat Sighuatr.


Hafa allframir iofrar
ut sinn hofut Knuti
færd or Fiui nordan
fridkaup uar þat midium.
selldi Olafr alldri
oft uo sigr hinn digri
hans j hæimi þuisa
hann ongum suo manni.


Sendimenn Knutz konungs foru aftr læid sina ok byriade þeim uel vm hafit. foru þeir sidan a fund Knutz konungs ok sogdu honum eyrendislok sin ok suo þau alyktarord Olafs konungs er hann mællti vit Knut konung. Æigi getr Olafr konungr þess rett ef hann ætlar at ek muna æinn eta kal allt af Æinglande. munda ek helldr vilia at hann fyndi þat at mer byrr fleira innan rifia en kal æitt þuiat hedan skulu honum koma kolld rad undan hueriu rifui. Þat sama sumar komu af Noregi til Knutz konungs Aslakr ok Skialgr son Erlings a Jadri ok fengu þeir þar godar vidtokur þuiat Aslakr atti Sigride dottur Suæins jalls Hakonarsonar voru þau brædrabornn ok Hakon Æireksson. þar fek Knutr konungr þeim frændum uæitzslur storar med ser.




Fotnoter:

  1. 443
  2. þeir tilf. Cd.