Lucie Saga
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes på følgende språk ► |  |
 |
Lucie saga
(Cd. Holm. 2 folio)
Saga Lucie meyiar
Frægd Agathe meyiar for um alla Sikiley, ok sotti fiolmenni mikit til borgar Agathe meyiar, er Catanensis heitir. I þeiri fỏr foru þangat til hꜳtidarhalldz mædgur tvær gỏfgar Lucia mær ok modir hennar Euticia, su er fiora vetr hafdi blodsott hafda ok matti eigi læknud verda. En þa er þar var gudspiall þat lesit i messu, er kona su vard heil af atekningu trafa klæda drottins mins, er slika vanheilso hafdi haft, sem Euticia hafdi, þa mællti Lucia: »Ef þu truir, modir, gudspialli þesso, er nu var lesit, þa trui þu þvi ok, at þu munt heilso taka af arnadarordi Agathe, er pind var fyrir guds nafni. Kom þu til grafar hennar, ok mant þu leysazt.« En eptir tidir fellu þær þar til bænar bꜳdar mædgur ok baduz fyrir med tꜳrum. Þa rann hỏfgi a helga Luciam ꜳ bæninni, ok sa hun Agatham ꜳ milli heilagra eingla i himni standa, ok mællti hon sva: »Systir Lucia gudi godfuss, hvi bidr þu mik, er þu matt þegar veita modur þinne af tru þinni, ok er hun nu heil ordin; ok svo sem Katanensis borg vegsamaz af Kristi fyrir mik, svo mun Siracusa borg fyrir þik, þviat þu hefir unadliga bygd buit gudi i hreinlifi þino.« Þa reis Lucia upp hrædd ok mællti: »Nu ertu heil ordin, modir, fyrir Agatham, er þik græddi med bænum sinum. Bid ek, at þu gefir mik eigi manni, en fe þau, er þu ætladir mer til heimanfylgiu, gef þu mer nu til forrada, er ek giptumz gudi drotni minum Jesu Kristo.« Euticia svaradi: »Fỏdurleifd þina, sidan fadir þinn andadizt fyrir .ix. vetrum, hefi ek helldr æxta en þverda, en þu veitzt fiareign mina, ok gior þu slikt or fe þesso sem þu villt eptir minn dagh.« Lucia mællti: »Hlyd þu rꜳ́di minu, modir, gef þu svo gudi fe þitt, at þu sert heil, eigi er þat gudi þægt, at madr vili þa fyrirlata, er hann mꜳ eigi niota, þviat eigi mattu þat hedan fra hafa.«
2. Sidan komu þær heim, ok takaz upp fiarlỏg ok ỏlmosugædi mikit vit fatæka menn hvern dag, ok kemr þat til eyrna festarmanni Lucie. En sa grof at vit fostru Lucie, hvort þat væri. En hun svaradi med varud ok mællti: »Brudr þin hitti a þa eigu, er meira avoxt tekr af en hverra annarra, ok vill hun at þeiri komazt fyrir þina hỏnd.« Þa tok sia madr þvi helldr at beina ok at veita, ok trudi þat iardneskan kaupskap þa fyrst, en sidan er hann vissi, at fe þessi voru gefin frændlausum ok fꜳtækum monnum ok eckium felausum ok utlendum mỏnnum ok gudi þionondum, þa bar hann hana i rog vit Paskasium iarll ok kvad brudi sina kristindom hallda i moti lỏgum keisara. En iarllinn let hana neyda til blota. Heilỏg Lucia svaradi iarllinum: »Sia forn er fyrir gudi hrein ok osaurgud at hugga eckiur ok fỏdurlausa i harmi þeira; ek hefi ecki annat gert þessa þria vetr nema fært gudi þvilika forn. Nu af þvi at ecki er annat til, þa færi (ek) mik sialfa lifandi forn gudi, ok giỏri hann þat af forn sinni þessi, sem honum likar.« Paskasius mællti: »Slik ord mattu mæla fyrir kristnum manni nockỏrum en ecki fyrir mer, er hofdingia doma vardveiti.« Lucia mællti: »Þu hyggr ꜳ dæmi ok lỏg hỏfdingia, en ek hygg a guds laug; þu hrædiz hỏfdingia, en ek hrædumz gud; þu vill eigi
.jpg)
þa þer reida, en ek vil eigi gud mer reidan; þu girnizt þeim ath lika, en ek girnumzt gudi einum at lika; þu giỏrir þat, er þu ætlar þer hallkvæmt, en ek geri þat, er ek veit mer nytsamligt.« Iarllinn mællti: »Fỏdurleifd þina hefir þu borit ꜳ byrgismenn þina, ok mælir þu af þvi sem portkona.« Lucia mællti: »Fỏdurleifd mina hefi ek sett i ỏroggan stad, en þydz alldregi spillendr hugskotz ok likama mins.« Paskasius mællti: »Hverir eru spillendr hugskotz ok likama?« Lucia mællti: »Þer erut spillendr hugskotz ok likama, sem postolinn sagdi: spilla ill mꜳl goda sidu; þer teygit andir manna fra skapara sinum til skurdgoda blotz. En spillendr likama eru þeir menn, er litillar stundar munud[1] taka ok missa þar fyrir eilifra fagnada.« Paskasius mællti: »Þriota mun ord þin þessi i bardogum.« Lucia mællti: »Ord guds man alldregi þriota.« Paskasius spurdi: »Ertu gud?« Lucia svaradi: »Ambatt guds em ek, ok sagda ek af þvi svo, at gud mællti svo sialfr: eigi mælit þer i augliti domanda, helldr mælir heilagr andi med ydr.« Paskasius mællti: »Er heilagr andi med þer ok mælir fyrir þik?« Heilỏg mær svaradi: »Postolinn sagdi, at hreinlifismenn væri musteri heilags anda, ok byggvir heilagr andi i þeim.« Iarllinn mællti: »Ek man lata leida þik til portkvenna huss, ok fyrir saurlifi þitt, þat er þu skallt þar fremia, man flygia frꜳ þer heilagr andi.« Lucia mællti: »Alldri saurgazt likaminn nema af samþycki hugarins; þo at þu letir kasta ꜳ glædr fyrir god þin reykelsi or hendi minni oviliandi, þa mundi gudi minum þat brosligt þickia, þviat gud dæmir at vilia manzins. Nu man mer verda dyrdar auki at ollu þvi, er þu naudgar mer til.« Paskasius mællti: »I þeiri osæmd skalltu lifit lata, nema þu lifir at lỏgum keisara.« Heilỏg Lucia svaradi: »Sagda ek þer adan, at þu skallt alldregi fꜳ samþycki mitt til syndar, ok mun af þvi at ỏngu meini koma guds ambattu, hvat sem þu giorir likamanum.«
3. Þa selr iarlinn hana i hendr monnum þeim, er fe toku a konum til saurlifiss, ok bad hana leida til portkvenna hus ok boda þangat monnum til, ok kvad hana þar skylldu deyia. En sidan er þeir villdu hana þangat draga, þa styrkti hana sva heilagr andi, ath þeir mattu hana hvergi hræra. Þa gengu þeir ath sveittir med ollu, ok hỏfdu ecki þar at giỏra. Þa baro þeir festar ꜳ hendr hennar ok fætr, ok knuduz at allir at draga hana, ok stod hun svo fast sem fiall. Þa tok iarllinn illa at kunna þesso ok bad galldramenn ok allan blotmanna afla at færa hana or stad med radum sinum. En hun var svo fỏst, at eigi matti helldr hræra klædi hennar en sialfa hana. Þa let iarllinn steypa yfir hana hlandi, ok trudi þetta allt fiolkyngan krapt. Sidan voru ỏxn margir fyrir beittir, ok hafdi þo ecki at sỏk at hræra hana. Þa mællti Paskasius: »Hvat fiolkyngi er þetta?« Lucia mællti: »Þetta er eigi fiolkyngi min, helldr ero þetta velgiorningar guds.« Iarlinn mællte: »Hvern veg mꜳ þess vera, at ein mattlitil mær megi eigi hrærd verda af þusund manna.« Heilỏgh Lucia svaradi: »Þo at þu latir til koma adrar .x. þusundir, þa munt þu mega heyra fra mer sagt, at þusund manna man falla ꜳ annan veg fra mer, en a hægra veg minn tio þusundir.« Iarll tok þa at kveliaz svo af skemd sinni, at opi slo a hann. Þa mællti en sæla mær vit hann: »Hvi kvelz þu svo miỏk, hvi ædiz þu svo allr? Trui þu mik vera guds musteri, ef þu hefir reynt, en lat þer nu skiliaz, ef þu hefir enn eigi reynt.« En iarlinn kunni þesso þvi verr, sem hann sa sig meir hleginn.
4. Sidan let hann kynda elld umhverfis hana ok let kasta yfir hana adr vellanda vidsmiori ok tiỏru ok bike. En hun stod i sỏmum sporum i nafni drottins Jesus Kristz ok mællti: »Ek bad drottin minn Jesus Krist, at elldr sia skylldi eigi granda mer, at þeir allir er treystaz gudi megi þik at hꜳdungu hafa, iarll; ok af þvi bad ek nỏckurrar dvalar a pisl minni, at ek mætta a brỏtt taka pislar otta af trufỏstum mỏnnum, ok þeir er eigi trua hafvi ecki at oss hlæia.« Þa veittu vinir iarlzins meyiunni sꜳr, en hun badz þo fyrir, medan hun villdi. »Nu er sva ath segia, kvad hun, at nu er fridr gefinn kristni guds i dag, Dioklecianus er nu rekinn af rikinu, en Maximianus er daudr; ok svo sem Agatha er formælandi þess folks vit gud, er Katanensis borg byggir, svo skal ek trufostum monnum vera i þessi borg.« En er guds ambatt mællti þessa hluti i sárum, þa var iarllinn leiddr fyrir augu henne iarne bundinn ok fluttr til Romaborgar ok þar til draps dæmdr fyrir rangsemi sina. En guds piningarvottr Lucia i þeim stad enum sama, sem hon hafdi sꜳr feingit, let koma til sin kennimenn ok tok af þeim corpus domini, ok for sia en helgazta mær sva hedan af heimi gudi til handa. Þa var smidut kirkia til dyrdar henne, ok helldz þar blomi bæna hennar um alla æfi.
Fotnoter
- ↑ munudar Cd.
