Stjörnu-Odda draumr

Velg språk	Norrønt	Islandsk	Norsk	Dansk	Svensk	Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ►

Íslendinga sögur

Stjörnu-Odda draumr

Guðni Jónsson

bjó til prentunar

1. Frá Stjörnu-Odda ok draumi hans

ÞÓRÐR hét maðr, er bjó í Múla norðr í Reykjardal. Þar var á vist með honum sá maðr, er Oddi hét ok var Helgason. Hann var kallaðr Stjörnu-Oddi. Hann var rímkænn maðr, svá at engi maðr var hans maki honum samtíða á öllu Íslandi, ok at mörgu var hann annars vitr. Ekki var hann skáld né kvæðinn. Þess er ok einkum getit um hans ráð, at þat höfðu menn fyrir satt, at hann lygi aldri, ef hann vissi satt at segja, ok at öllu var hann ráðvandr kallaðr ok tryggðarmaðr inn mesti. Félítill var hann ok ekki mikill verkmaðr.

Frá því er at segja, at um þenna mann, Odda, gerðist undarligr atburðr. Hann fór heiman út til Flateyjar, er Þórðr, húsbóndi hans, sendi hann þessa ferð á vit fiska, ok er eigi annars getit en þeim fórst vel til eyjarinnar. Þar var hann í góðum beina. Ekki er frá því sagt, hverr þar bjó. En frá því er at segja, at um kveldit, er menn fóru í rekkju, var vel búit um Odda ok hægliga, en við þat, er Oddi var farmóðr ok veittr hógligr umbúnaðr, þá sofnar hann brátt, ok dreymði hann þegar, at hann þóttist staddr vera heima í Múla, ok svá þótti honum sem þar væri kominn maðr til gistingar, ok þótti honum sem menn færi í rekkju um kveldit. Þótti honum gestrinn vera beðinn skemmtanar, en hann tók til ok sagði sögu ok hóf á þessa leið:

2. Frá konugi ok jarli ok börnum þeira

Hróðbjartr hefir konungr heitit. Hann réð austr fyrir Gautlandi. Hann var kvángaðr maðr. Hildiguðr hét kona hans. Þau áttu sér einn son barna, er Geirviðr er nefndr. Hann var snemma vænn ok vitmikill ok at öllum hlutum mannaðr um fram sína jafnaldra, en barn var hann at aldri, er sagan gerðist.

Frá því er at segja, at konungrinn Hróðbjartr hafði settan til landstjórnar yfir þriðjung ríkis síns jarl þann, er Hjörvarðr hét. Hann var ok kvángaðr, ok hét kona hans Hjörguðr, Þau áttu eina dóttur barna. Sú hét Hléguðr. Frá henni er svá sagt, at hon var ólát í æsku sinni, ok var ávallt því ódælli sem hon var eldri. Þat var ok sagt, at hon vildi ekki kvennasið fága í sínu athæfi. Þat var hennar venja jafnan, at hon gekk í herklæðum ok með vápnum, ok ef hana skilði á við menn, þá veitti hon þeim annathvárt áverka stóra eða líflát, þegar henni líkaði eigi.

En við þenna hennar ójafnað þá þótti Hjörvarði jarli, föður hennar, eigi mega við sæma hennar vandræði ok sagði henni þá ljósliga, at hann mundi eigi þann veg lengr láta fram fara, ok kvað henni eigi hlýða mundu, nema um batnaði nökkurs háttar, − „eða elligar far í brott sem skjótast ór minni hirð.“

En þegar Hléguðr jarlsdóttir verðr þessa áheyrsla af feðr sínum, at hann vildi hana láta í burt fara af sinni hirð, þá svarar hon því máli svá, at hon kvað sik þar ekki dvelja, ok beiddi hon þá föður sinn, at hann skyldi fá henni langskip þrjú, alskipuð bæði at mönnum ok herklæðum, ok búa at öllu sem bezt með góðum liðskosti, svá at henni þætti vel skipuð, ok ef svá væri gert sem hon beiddi hér um þetta mál, þá talði hon sér mundu vel líka, þótt hon færi í braut við svá búit. Hjörvarðr jarl vildi gjarna þetta til vinna, at hon kæmist á braut sem skjótast, því at honum þótti, sem var, mikil vandræði af standa hennar ráði.

Síðan lét hann búa at öllu þrjú langskip sem bezt. En þegar þetta lið var búit, þá ferr Hléguðr jarlsdóttir ór landi með þessu liði ok lagðist síðan í hernað ok víking ok aflaði sér svá fjár ok frama. Svá er sagt, at hon kom eigi í land, meðan faðir hennar lifði.

En í annan stað er þar til at taka sögunnar, at þá er Geirviðr, sonr Hróðbjarts konungs, var átta vetra gamall, tók Hróðbjartr konungr sótt, ok verðr þat lítil frásaga, því at sóttin leiðir svá til lands, at konungrinn andast. Þat þótti öllum hans ástvinum ok virkðamönnum inn mesti skaði, sem var, at missa slíks höfðingja ok bar út í frá öllu landsfólkinu. Síðan var fengit at virðuligri veizlu ok þar til boðit öllum inum ríkustum mönnum ok inum beztum höfðingjum, er í váru landinu. Þar með var ok til boðit hverjum manni, þeim er veizluna vildi sækja, bæði innan lands ok útan, svá at engi skyldi þar óboðit koma. En síðan þessi veizla var saman sett með því fjölmenni, er þangat sótti, þá var þar erfi drukkit eftir Hróðbjart konung með miklum veg ok sóma, svá sem byrjaði hans tígn ok sómasamligri virðingu. En er erfinu var lokit, þá var konungrinn heygðr at fornum sið eftir því, sem þá var tízka til við göfga menn.

3. Geirviðr tók við ríki ok frá stigamönnum

Nú er svá at segja, at eftir þessi miklu tíðendi, er þar í landi höfðu gerzt, þá sýndist þat öllum inum vitrustum mönnum ok inum beztum vinum konungsins at taka annan mann til konungs ok landstjórnar í stað þvílíks höfðingja, sem þá var við misst. En svá var mikil ástúð öllum landsmönnum á Hróðbjarti konungi, meðan hann lifði, at menn vildu ekki annat en velja Geirvið, son hans, til konungs ok láta eigi konungdóminn ganga ór hans ætt. Þótt Geirviðr væri ungr at aldri eða hann þætti þá enn lítt til landráða fallinn í þann tíma, vildi þó allt landsfólkit til þessa hætta með umsjá dróttningar, móður hans, með því at hon var in vitrasta kona ok vel at sér í alla staði. En er svá fór fram um hríð, at svá ungr maðr skyldi höfðingi vera ok stjórna mörgu fólki sem Geirviðr var, þá gerðist brátt landsstjórnin lítil, sem líkligt var. Þat gerðist ok, at hirðin fátkaðist, fyrir því at margir váru þeir af hans hirðmönnum, at aðra iðn lögðu fyrir sik. Sumir lögðust í víking, aðrir réðust í kaupferðir til ýmissa landa. Nú með því at á þessu þótti mikit mein, sem nú var frá sagt, þá gerðust þó mörg önnur óhægendi í ríki þessa ins unga konungs.

Þess er við getit í sögunni, at illvirkjar tveir lögðust út á skóg þann, er Jöruskógr heitir. Þat var í ríki þessa ins unga manns. Þessir víkingar drápu menn til fjár sér ok váru náliga berserkir. Annarr þeira hét Garpr, en annarr Gnýr. Svá er sagt, at mönnum hlýddi aldri fám at fara saman. Jafnan váru menn vanir at fara á skóginn með fjölmenni at leita illvirkjanna ok ráða þá af, en þeir urðu aldrigi hittir, þó at þeira væri leita farit með fjölmenni. Slíku ferr fram, til þess er Geirviðr konungr er tólf vetra. Ok þá er hann var svá aldrs kominn, þá var hann svá mikill maðr vexti ok sterkr at afli sem þeir menn margir, sem fullkomnir váru at aldri ok atgervi náliga, eftir því sem þeir bezt váru á sik komnir fyrir allra hluta sakir.

Þat var eitthvert sinn, þá er Geirviðr konungr sat yfir borðum með allri hirð sinni, þá tók hann til orða ok mælti svá: „Nú er svá sem yðr er kunnigt, öllum mínum mönnum, at ek hefi ungr verit hér til at aldri, ok svá hefi ek haft litla orku, ok því hefir af mér staðit lítil stjórn í ríkinu. Hefi ek þat ok oft heyrt, sem ván er at. Má þat ok eigi mjök undrast, þó at hér til hafi af mér lítil stjórn staðit fyrir sakir æsku minnar. En þó er ek nú svá aldrskominn, at mér er nú mál at reyna mik ok vita, at nökkut vili mitt ráð þroskast ok meir hefjast en áðr er, þar sem ek er nú orðinn maðr tólf vetra gamall. Eru ok margir ekki betr mannaðir á mínum aldri. Nú vil ek ok því lýsa fyrir öllum yðr, mínum þegnum ok virkðavinum, at ek ætla mér at fara til móts við berserkina, þá Garp ok Gný, er liggja á Jöruskógi ok gera þar mörg illvirki. Ætla ek ok til þess at koma eigi aftr svá, at þeir sé á lífi, ok skal ek þá yfirkoma eða þeir mik ella.“

En er Geirviðr konungr hafði þetta mælt, þá svarar fyrst máli hans dróttningin, móðir hans, ok þar með allir hans beztu menn, ok mæltu náliga allir sem eins manns munni ok báðu konung fara fjölmennan á fund stigamannanna ok með miklum viðbúnaði, ef hann vildi fara.

Geirviðr konungr svarar: „Hugsat hefi ek þetta mál áðr nökkut fyrir mér en ek kvæða upp, ok sýnist mér á þá leið sem í þessari ferð megi mér þá engi frami kaupast, þótt ek fá nát berserkjunum, enda leita ek þeira með miklu liði alvápnuðu, en þat er þá nökkur svívirðing, ef þeir fást þá eigi ok koma ek við þat aftr, ok verðr þá ósnöfrmannliga minnar handar, ef svá tekst. Nú hefi ek hina leið ætlat ferðina at fara með annan mann á þeira fund, ok mun þá skipta gæfa með oss, hverr þá skal verða várr skilnaðr. Má þá ok verða, ef vill, at nökkur svá fremð fylgi ferðinni. Skal nú ok á þat ráð hætta, hversu sem til vill takast. Er nú ok fyrir því upp borit þetta mál fyrir yðr, at ek vil nú vita, hverr fúsastr er til þessarar ferðar með mér, ok er nú þat ráð, at nökkurr vakni við, sá er til vill ráðast, ok svari sá nú mínu máli, enda skuluð þér þat vita hér með, at nú er þetta mál fullgert fyrir mína hönd, at ek mun þó fara þessa ferð, þótt ek fara einn saman ok verði engi til at fylgja mér.“

En við þessi ummæli konungs, þá er þat sagt, at dróttning sjálf fyrst at upphafi latti á alla vega þessar ferðar ok sagði, sem var, allbráðliga stofnat, þar sem við heljarmenn var at eiga, er illvirkjarnir váru, svá mikit sem þar var í ábyrgð, er konungrinn var sjálfr, því at öllum þótti viss ván, at hann mundi látast fyrir þeim ok fá minna hlut í þeira skiptum, ef svá yrði sem líkligt mundi þykkja fyrir sakir æsku konungs þeira, en harðfengi berserkjanna. Allir vinir konungs löttu ákafliga fararinnar ok þótti konungr út seldr, ef hann færi við annan mann.

Konungr svarar, at ekki mundi tjóa at letja hann.

Ok er allir skilðu, at konungr mundi eigi letjast láta, þá verðr til ok svarar máli konungs sá, er Dagfinnr hét. Hann var hirðmaðr konungs ok konungsskáld. „Herra,“ segir hann, „engan mann veit ek þér meiri sæmð eiga at launa í alla staði en mik. Er ek ok því skyldari at skiljast aldri við þik, er þú ert í meira háska staddr, ef þér vilið þiggja mitt föruneyti ok fylgð, ok er ek til þessar farar albúinn, þegar þér vilið.“

4. Geirviðr konungr vann illvirkjana

En þegar þessi maðr, Dagfinnr, var nefndr í sögunni, þá er frá því at segja, er mjök er undarligt, at þá brá því við í drauminum Odda, at hann Oddi sjálfr þóttist vera þessi maðr, Dagfinnr, en gestrinn, sá er söguna sagði, er nú ór sögunni ok drauminum, en þá þóttist hann sjálfr sjá ok vita allt þat, er heðan af er í drauminum. En nú síðan er drauminn svá at segja sem honum þótti sjálfum fyrir sik bera, Odda, þá þóttist hann vera Dagfinnr ok ráðast í ferðina með konunginum Geirviði.

En er þeir váru albúnir, þá riðu þeir tveir saman með vápnum sínum, til þess er þeir kómu á Jöruskóg, þangat sem illvirkjanna var ván, en þar var svá við vaxit, at gata var breið um skóginn, ok er þeir kómu mjök langt í skóginn, þá er þess getit, at þar varð fyrir þeim hóll einn mjök hár. Hann var brattr öllum megin. Síðan gengu þeir upp á hólinn ok vildu þaðan sjást um ok vita, hverra tíðenda þeir mætti vissir verða. Margt smágrjót var á hóli þessum. Þaðan sá þeir víða.

Þeir geta at líta, hvar ganga tveir menn. Þeir váru miklir vexti ok gengu þegar þangat at hólinum, sem þeir konungr stóðu. Þessir menn váru báðir vel vápnaðir. En þegar þeir konungr ok Dagfinnr sá þessa menn, þá þóttust þeir vita, at þar váru þeir komnir, Garpr ok Gnýr.

Þá mælti Dagfinnr: „Herra, ek vil yðr kunnigt gera, at ek er eigi mjök vanr vápnaskipti, ok kann ek lítt at treysta hug mínum né vápnfimi. Nú vil ek, at þér kjósið um tvá kosti, hvárt þér vilið heldr, at ek ráðist mót berserkjunum með þér, eða villtu, at ek sjá til yðvarrar sameignar af hólinum ok kunna ek frá at segja öðrum mönnum.“

Konungr svarar: „Ef þér lér nökkut tveggja huga um þetta mál, þá þykkir mér einsætt, at þú sér hér á hólinum ok sjáir heðan til sameignar várrar ok komir eigi nær við vár vápnaskipti.“

Dagfinnr tekr þat ráð, sem konungr mælti, ok dvaldist eftir á hólinum ok kemr hvergi nær, ok þykkir honum þat allráðligt, en konungrinn sjálfr ræðst ofan af hólinum í móti stigamönnum. Þar kann eigi glöggliga frá at segja, hversu högg fóru með þeim, ok mun ek þar gera skjóta frásögu, því at þat er þar frá lykðum at segja, at svá skipti hamingjan með þeim, því at konungi var lagit líf ok lykka, at hann bar af báðum illvirkjunum, ok létust þeir af stórum sárum, er konungr hafði þeim veitt.

Ok eftir þat er illvirkjarnir váru fallnir, þá gengu þeir konungr ok Dagfinnr fram á götuna lengra ok kómu þar at farandi, er stígr lítill lá af þjóðbrautinni í skóginn. Þeir höfðu litla stund gengit þann inn litla stíg, áðr brátt gerðist rjóðr mjök mikit í mörkinni, ok stóð þar eitt hús. Þat hús var hátt ok rammgert ok læst ok grafinn lykill í dyrigætti. Þeir luku upp húsinu ok gengu þar inn. Þat hús var vel innan búit ok var náliga fullt af alls kyns auðæfum. Þar váru þeir um nóttina, ok skorti þar hvárki góðan drykk né dýran mat, en um morgininn fóru þeir heimleiðis, ok hulðu áðr hræ útilegumannanna.

En er konungrinn kom heim til ríkis síns, þá varð hann frægr mjök víða um lönd af sínu þrekvirki ok ágætum sigri, ök urðu allir vinir konungsins ok frændr honum fegnir, er hann kom heim með göfugligum sigri, ok þóttust menn hann náliga ór helju heimt hafa, sem var.

5. Dagfinnr flutti konungi kvæði

Nú eftir þenna atburð allan saman lét konungr þings kveðja, ok kemr þar mikit fjölmenni saman. En er saman var sett þetta it fjölmenna þing, þá sagði konungr þar þessi miklu tíðendi, ok þótti öllum þetta in mesta frægð, sem var, er Geirviðr konungr hafði einn sigr borit af slíkum kempum.

Síðan bað Geirviðr, at menn skyldi vitja til þess húss, er illvirkjarnir höfðu í borit þat mikla fé, ok skyldi þar hverr taka sitt fé, þat er misst hafði, en allir gáfu konungi upp sitt fé, þat sem hverr átti, ok sögðu þat bezt komit, at hann hefði, ok kváðu hann fullu kostat hafa. Síðan lét konungr sækja féit ok kastaði á sinni eigu. Eftir þat lét konungr taka til húsgerðar, ok gerðu menn konungi haug þann, er hann skyldi sitja á. Þá var konungr settr á stól þann, er stóð á hauginum, ok hófu menn hann svá einkum til tígnar ok gáfu honum þá enn af nýju dýrar presentur ok dýrkuðu hann, sem þeir höfðu framast föng á. Þess er við getit, þar sem Dagfinnr skáld er, honum kom í hug, at engi mundi skyldari til konunginn at sæma með kvæði en svá sem hann var. Síðan gengr Dagfinnr á hauginn upp til konungsins ok fell á kné fyrir hann ok laut honum ok kvaddi hann virðuliga ok sagði honum, at hann hefði kvæði ort um konunginn, ok bað, at hann mundi hlýða. Konungr játti því blíðliga. Síðan tók Dagfinnr til ok flutti kvæðit, ok var þat flokkr. Ok er lokit var kvæðinu, þá þakkar konungr vel ok allir þeir, er við váru staddir, ok sögðu vel ort ok svá sem sæmði tígn ok virðing konungs þeira.

Ok sem konungr heyrði, at allir létu vel yfir ok lofuðu mjök kvæðit, þá vildi hann sér láta ok verða stórmannliga ok launa höfðingliga ok vill gefa skáldinu gullhring mikinn, er hann hafði á arminum, en Dagfinnr vildi eigi hringinn þiggja ok sagði svá, at honum var mikil aufúsa á því at hafa sóma ok virðing af konunginum, en fé kvaðst hann eigi þurfa at þiggja af honum ok kallaði sik ekki skorta, meðan hann heldi honum heilum, − „en þeir eru margir aðrir, er þar sjá til fjárins, sem þér eruð.“

Konungi líkar þetta vel.

6. Jarl fekk dróttningar ok lát hans

Þessu næst er at segja frá þeim tíðendum, at Hjörguðr, kona Hjörvarðar jarls, tók sótt hættliga, ok þarf þar eigi at gera mikinn orðahjaldr, at þessi sótt leiðir Hjörgunni til bana. Síðan var hon erfð ok út borin ok gert eftir hana sem tízka var til í fornum sið eftir ríkar konur. Jarli þótti mikill skaði eftir dróttning sína, sem ván var, ok harmaði hana mjök ok svá margir aðrir út í frá.

Eigi höfðu liðit langir tímar, áðr vinir hans fýstu, at hann skyldi fá sér annarrar konu. Hann spurði, hvar þeir sæi honum kvánfang þat, er honum væri virðing í at fá. Þeir tölðu ráðligt, at hann bæði til handa sér Hildigunnar dróttningar, ok sögðu honum mikit uppheldi at þeim ráðahag, ef hann næðist. Ok er þetta var oft tját fyrir jarli, þá sýndist á þá leið, því at hann var vitr maðr. Síðan hefir hann upp orð sín ok biðr Hildigunnar dróttningar sér til eiginkonu. Hon var þá enn ekki meir en fertug kona at aldri, ok þótti kostrinn vera inn merkiligsti fyrir allra hluta sakir. Ok hvárt sem um þetta var talat lengr eða skemr, þá var þat at ráði gert, at dróttning var gift Hjörvarði jarli með ráði konungs, sonar hennar. Síðan var fengit at virðuligri veizlu ok drukkit brúðhlaup Hjörvarðar jarls ok Hildigunnar dróttningar með miklum veg ok margs konar sóma. Ok er veizlunni var lokit, þá ferr hverr heim til sinna heimkynna. Brátt takast þar miklar ástir í millum þeira, ok eru samfarar þeira sæmiligar ok eigi langar, áðr en þau áttu dóttur. Hon var nefnd Hlaðreið.

Svá er sagt, at samför þeira jarls ok dróttningar var eigi löng þaðan í frá, er þau höfðu Hlaðreiði getit, áðr þau tíðendi gerðust, at jarl tekr sótt, ok leiðir hon svá til lands, at hann andast af þeiri sótt. Þat þótti vera skaði mikill, því at hann var virðuligr höfðingi. Eftir þessi tíðendi setti Geirviðr konungr sína menn yfir ríkit, þat er jarl hafði átt, ok eignaði sér. Þessi tíðendi spyrjast víða, sem ván var, fráfall þvílíks höfðingja.

Þar kemr, at þessi tíðendi koma fyrir Hlégunni, dóttur Hjörvarðar jarls, at faðir hennar er andaðr, þar sem hon er í hernaði ok brýtr undir sik víkinga. Bregðr henni svá við tíðendin, at hon snýr öllu sínu liði til Gautlands ok herjar þar. Ok svá kemr því máli, at hon lagði undir sik allt þat ríki, er átt hafði faðir hennar. Síðan sendir hon menn á fund Geirviðar konungs ok bað svá segja honum sín orð, at hann skyldi annathvárt gera at unna henni hálfs ríkis ok landráða við sjálfan sik eða ella skyldi hann búa sik ok sína menn ok koma til móts við hana með sinn her í sund þau, er heita Síldasund, ok berjast við hana þar, ok hefði þat þeira sigr ok gagn, er meiri gæfu stýrði.

7. Geirviðr konungr fór móti Hlégunni

Nú er þar til at taka, at sendimenn fóru, þeir er Hléguðr sendi. Þat váru skjaldmeyjar. Þær fóru á konungs fund ok báru upp sín erendi fyrir konunginn.

Ok er hann heyrði kostaboð Hlégunnar, þá svarar hann skjótt á þessa leið: „Því skjótara skal kjósa sem kostir eru ójafnari, ok vil ek miklu heldr berjast við hana en láta ríki mitt fyrir ágangi hennar.“

Sendimenn fóru aftr á fund Hlégunnar ok segja henni til svá búins, ok líkaði henni þeira för forkunnliga vel.

Nú er þat at segja, at Geirviðr konungr safnar herliði um allt sitt ríki, ok skal hverr maðr fara í þessa herför, er skildi má valda eða skafti skjóta.

Þess er við at geta, at höfði sá gekk einum megin hjá sundunum, er Hofshöfði heitir, ok skyldi þar hittast lið konungsins allt við höfðann. En er Geirviðr konungr var albúinn, þá leiddi hann alþýðu til skips.

Þar var í ferð með konungi Dagfinnr skáld. En í ofangöngunni til skipanna, þá varð sá atburðr, er geta verðr, þó at lítils vægis þykki vera, at losnaði skóþvengr Dagfinns skálds. Ok síðan bindr hann þvenginn, ok þá vaknaði hann ok var þá Oddi, sem ván var, en eigi Dagfinnr.

Eftir þenna fyrirburð gekk Oddi út ok hugði at stjörnum, sem hann átti venju til jafnan, er hann sá út um nætr, þá er sjá mátti stjörnur. Þá minntist hann á drauminn ok mundi allan nema kvæðit, þat er hann þóttist ort haf a í drauminum, nema þessar vísur sem hér eru ritnar:

Váru austr

á Jöruskógi

barmar tveir,

böls of fylldir,

ok til fjár

fyrða næmdu

við morðráð

mörgu sinni.

En sá gramr,

er gera bræðir,

hefr tírgjarn

tindótt hjarta,

ok böðfrækn

báða felldi

Garp ok Gný

Geirviðr konungr.

Réð jafngjarn

auði at skipta

Róðbjarts sonr,

rekka mærði

af því fé,

fyrða kindir,

er svikmenni

safnat höfðu.

Lét gunndjarfr

gefna hringa

seggja ætt

siklingr Gauta,

svát hirðmenn

höfðu allir

haukstóls

hengiskafla.

Mun Dagfinnr

dýrra mála

við lofsorð

lúka kvæði.

Njóti vel

vegs ok landa

gramr göfugr

gauzkrar þjóðar.

8. Frá sigri konungs ok Dagfinni skáldi

En sem Oddi hafði úti verit slíka stund sem honum vel líkaði, fór hann inn í rekkju sína ok sofnaði þegar, ok dreymði hann þat sem it fyrra sinn ok hann hafði vaknat frá. Þóttist hann þá hafa bundit skóþvenginn ok vera Dagfinnr ok skynda til skipanna. Svá þótti honum í drauminum sem hann skyldi vera skipstjórnarmaðr. Ok þegar þeir váru búnir til ferðar, fóru þeir með skipaflotann, til þess er þeir kómu við höfðann, ok hittist þar allt lið konungs, ok lögðu síðan fram í sundin Síldasund. Þá er ok sagt, at þar var komin Hléguðr skjaldmær ok lá þar fyrir í sundunum með skipaflota sinn ok hafði ógrynni liðs ok albúin til orrostu.

Síðan lögðu hvárir í mót öðrum, ok laust saman með þeim snarpri sókn, ok var þar inn harðasti bardagi, ok réðst brátt mikit mannfall í hvártveggja liði, en þó hafði eigi lengi staðit bardaginn, áðr en mannfallit hneig í lið konungs, ok hruðust hans skip mjök.

Þess er ok getit, at Hléguðr varð ekki sén í orrostunni um daginn, ok hugðu menn þó drjúgt at af konungsmönnum, ok þótti þat undarligt. En er slíku hafði fram farit langa hríð um daginn, þá leitaðist Dagfinnr um með sinni list, ok sá hann þá Hlégunni, ok var þá komin á konungsskipit, ok var þá orðin skipan mikil á hennar hag. Honum sýndist á henni ylgjarhöfuð geysimikit ok tröllsligt ok biti með því höfuðin af konungsmönnum.

En er Dagfinnr sá þessi undr, þá steig hann af því skipi, er hann stýrði. Þat lá fjarri konungsskipinu. Síðan hljóp hann hvert af öðru, unz hann kom á konungsskipit, en þegar hann kom á fund konungs, þá sagði Dagfinnr, hvat títt var ok hvat stór endemi váru við. Síðan vísaði Dagfinnr konungi til, hvar Hléguðr var, at hann mætti sjá hana, en konungr fekk hana eigi sét sakir fjölkynngi hennar, en hitt sá hann, at menn hans fellu tugum saman. Þá bað Dagfinnr konunginn sjá undir hönd sér ina vinstri, ok svá gerði hann. En er konungr fór svá með, þá sá hann Hlégunni. Síðan gengu þeir báðir saman aftan til siglu. Þá hljóp konungrinn fram með brugðnu sverði, ok þegar hann kemr í höggfæri við Hlégunni, þá höggr hann til hennar með sverðinu, ok kemr höggit á hálsinn, ok hjó hann af henni höfuðit, ok fell þat útbyrðis.

En er hon var fallin, þá bauð konungrinn kost þeim mönnum, er fylgt höfðu Hlégunni, hvárt þeir vildi heldr halda bardaga upp við hann eða ganga honum til handa. En þeir köru skjótt at ganga á konungs vald. Ok síðan er Geirviðr lagði á braut ór þeim bardaga, þá lagði hann undir sik allt landit ok setr þar yfir sýslumenn ok friðaði svá allt ríkit.

Síðan helt konungr heim, ok var ger í mót honum dýrðlig veizla. Eftir þat var kvatt þings, ok var þat þing allfjölmennt. Var konungrinn Geirviðr settr þá enn á stól af nýju ok hafiðr upp á inn sama haug sem fyrr ok nú til konungs tekinn ok ríkisstjórnar yfir allt Gautland. Gekk þá annarr höfðingi at öðrum upp á hauginn ok gerði til konungsins veg ok sóma, hverr eftir slíku, sem framast hafði föng ok færi á.

Dagfinni skáldi kom þat í hug, at engi átti konunginum meiri virðing at launa í alla staði en hann. Gekk hann síðan upp á hauginn ok kvaddi konunginn vel ok hæverskliga. Konungr tók glaðliga kveðju hans. Dagfinnr sagði konunginum deili á því, at hann hafði þá enn ort kvæði um hann af nýju, ok bað, at hann skyldi hlýða, ok kvaðst þá vilja færa kvæðit. Konungrinn svarar, at hann kvaðst gjarna hlýða vilja. Tók þá Dagfinnr ok flutti kvæðit, ok var þat þrítug drápa, er hann þóttist ort hafa. En er kvæðinu var lokit, þá þakkaði konungr þat allvel ok dró digran gullhring af hendi sér ok gaf Dagfinni at skáldskaparlaunum, en Dagfinnr vildi eigi þiggja hringinn ok sagðist allt ærit hafa, meðan hann heldi konunginum heilum, en Geirviðr konungr lét þat þá í ljós við Dagfinn, at hann skyldi hans sóma meira gera í alla staði heldr en hvers manns annars í sínu ríki, ok bauð honum þat, at hann mundi afla honum kvánfangs, ok sagði svá, at hann mundi þá konu fá honum til handa, er hann vildi helzt kjósa náliga, þess er kostr var í því landi.

Dagfinnr tók þessu máli vel, sem ván var, er konungrinn vildi svá mikinn gera hans sóma, ok svarar: „Ef þetta skal allt efna af yðvarri hendi við mik, sem nú er um mælt, þá er ekki því at leyna, at er sá kostrinn, at gjarna munda ek mér unna ok þú átt ok mest undir sjálfum þér.“

Konungr mælti: „Hver er sú kona, er þú talar til?“

Dagfinnr svarar: „Þat er Hlaðreið, systir þín. Hon er svá kvenna, at mér er mestr hugr á at fá, ella hygg ek, at fyrir muni farast um kvánföngin.“

Konungr sagði, at þat skyldi ok eigi undan draga við Dagfinn, er honum þótti sinn sómi vaxa við.

Hlaðreið konungssystir var þá gjafvaxta ok þó ung mjök at aldri, en kvenna var hon fegrst ok fríðust ok hezt at sér ger um alla hluti.

En hvárt sem þetta mál var talat lengr eðr skemr, þá ræðst þat af, að Hlaðreið var föstnuð Dagfinni skáldi. Síðan var þar fengit at boði, ok var þar ger in vegligasta veizla í alla staði með inum heztum tilföngum, því at ekki vantaði til, þat er hafa þurfti. Þar var ok allt it hezta mannval, þat er í var landinu. Var nú drukkit brúðhlaup þeira með inni mestu sæmð ok prýði. En er veizluna þraut, þá fór hverr til sinna heimkynna, er þangat hafði sótt. En með þeim Dagfinni ok Hlaðreiði tókust brátt miklar ástir, ok var þeira samför einkar góð.

En er svá kurteisliga var komit ráðahag Dagfinns sem nú er frá sagt, þá var lokit drauminum, ok vaknaði hann þá, er Oddi var raunar.

9. Ór drápu Dagfinns skálds

Síðan hugði Oddi at um draum sinn ok mundi gersamliga drauminn allan, bæði inn fyrra ok svá inn síðara, ok minntist síðan á drápuna, þá er hann þóttist síðar kveðit hafa, ok mundi hann eigi fleira í kvæðinu heldr en þessar ellifu vísur, sem nú eru hér ritnar ok þetta er upphaf at:

Geirviðr of nam greiða

gang, svát skreið ór þangi,

ok byrsóta beitti

barð út of lágarða,

ok seglhættu sóttu

snarpir meðr ór veðri,

blés við hún, und Höfða,

harðan vegg of seggjum.

Skeið náði þá skríða

skjót of bylgjur ljótar.

Fóru dyggir drengir

á dýrmörum hlýra.

Þar sák frægra fyrða

för prúðligsta görva.

Þó er gotneskra gumna

Geirviðr konungr þeira.

Sigldum Hofs fyrir höfða

herðendr skipa ferðum

göndul, grams, með landi,

gótt ráð var þat dróttar,

unz í Síldasundi

sigrgöfgaðir vigrum

hjuggu horskir seggir

hjörs andskota börva.

Ok skjaldmeyja skjóma

skerðendr ok svá gerðu,

at varfærir véar

í vág fyrir lágu.

Gátu ljónar líta

leiðangrs flota breiðan.

Hilmis fór und hjálmi

hirð, sú er vörn of firrðisk.

Brátt vöknuðu virðar

at vígboði þjóðar,

þá er Hlégunnar hestar

hafrastar mjök þustu

ok snarráðir sóttu

siklings vinir þingat.

Þó er gotneskra gumna

Geirviðr konungr þeira.

Ok hnigsólar Högna

hríð æxti þá síðan

blóðísunga beiðir,

bragna konr, af magni,

en vígroða víða

varp af rómu snarpri.

Sjár varð dökkr af dreyra,

drótt þá er hríðmál sótti.

Svipun gerðisk þar sverða,

saman kómu þar rómu,

göndul varð fyrir grundu,

grams drótt þvít vel sótti.

Geirviðr of vá geiri,

geirvaldr, í hlökk þeiri.

Blóðár sá ek í blóði.

Blóð stökk of skor þjóða.

Gerði hríð af hörðu

hirð sú, er fylkir stýrði.

Margr er gramr af gengi

göfugr tíginna jöfra.

Spyrkat ek frægra fyrða

ferð snjallari verða.

Þó er gotneskra gumna

Geirviðr konungr þeira.

Hlégunnar leit ek hingat

harðráðar ódáðir.

Ýfð með ylgjar höfði

eiskranlig réð geisa.

Trölls kjafta sá ek tyggja

tönnum hold af mönnum.

Með hnitgeirum hváfta

herða sókn of gerði.

Annat sté ek af öðru

Áta skíð of víði,

unz glæsimar Gylfa

gekk með hilmis rekkum,

ok ek siklingi sagðak,

sýslu ægis geisla

hvé grimmhuguð gerði

Gerðr of vígaferði.

Gramr leit hitt, hvar hafði

Hörn hvergymis stjörnu

höfuð á hauka stofni

heiðingja sér brúðar.

Ásynju lét elda

örvígr konungr hníga

flóðs af fyllar meiði

frægr, hinn er ekki vægði.

Nú er draum þessum lokit, er Stjörnu-Odda dreymði, eftir því sem hann sjálfr hefir sagt, ok má víst undarligr ok fáheyrðr þykkja þessi fyrirburðr, en þó þykkir flestum líkligt, at hann muni þat eina sagt hafa, er honum hafi svá þótt verða í drauminum, því at Oddi var reiknaðr bæði fróðr ok sannsögull. Má ok ekki undrast, þótt kveðskaprinn sé stirðr, því at í svefni var kveðit.

---

Vísnaskýringar: