Tillæg fra 748, 757 (B1)

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif


Den norsk-islandske skjaldedigtning


ved
Finnur Jónsson
1912-1915


I. Þulur
Navneremser fra det 12. og 13. årh.


Tillægg fra 748, 757


hh. Konunga heiti.


1. Mank haukstalda
heiti segja.
Allvaldr, fylkir
ok afraki,
bragningr, ǫðlingr(?),
buðlungr, dǫglingr,
ǫðlingr ok gramr,
jǫfurr ok tyggi.


2. Hildingr, harri
ok hertogi,
mæringr, hilmir,
mildingr ok norr,
lofðungr, niflungr
ok landreki,
þengill, vísi,
þjóðann, konungr.


3. Sinjor, siklingr,
sjóli, ræsir,
skjǫldungr, skilfingr,
skyli ok yngvi,
ynglingr, ylfingr;
Eru nú talin
hǫfuðskjǫldunga
heiti nǫkkur.


ii. Dverga heiti.


1. Telk mótsogni
ok mjǫklituð,
miðvið, munin
ok mjǫðvitnir,
blindviðr, búinn,
bumburr, nýi,
bívurr, bldǫ́vurr,
bláinn ok norðri.


2. Grímr, nár, niði,
níðhǫggr, dvalinn,
náinn, næfr, nefi,
nífengr ok dolgr,
nýráðr ok nýr,
norðri ok suðri,
skávær, skáviðr,
skirfir, virfir.


3. Alþjófr, austri,
aurvangr ok dúfr,
ái, andvari,
ónn ok draupnir,
dori ok dagfinnr,
dulinn ok ónarr,
alfr ok dellingr,
óinn ok durnir.


4. Vindalfr ok vitr,
vífir, óri,
varr, gollmævill,
viðr ok ǫlni,
ginnarr ok þrór,
gandalfr, þorinn,
þekkr, þrár, þolinn,
þrasir ok fullangr.


5. Fáinn, fár, fíli,
fjǫlsviðr, glóinn,
fríðr, hár, farli,
frosti og tigvi(?),
hannarr, fǫrvi,
heptifíli,
heri, hugstari
ok hornbori.


6. Hljóðolfr, kíli,
hildingr ok litr,
ráðspakr, lofarr,
reginn ok ljómi,
ráðsviðr, lóinn,
rekkr ok eitri,
jaki, eggmóinn,
eikinskjaldi.


jj. Óðins nǫfn.


1. Nú skal yppa
Óðins nǫfnum.
Atríðr, auðun
ok aldafǫðr,
gizurr, kjalarr,
gautr, viðrímnir,
gollorr, grímnir,
ginnarr, hnikuðr.


2. Fjǫlnir, dresvarpr,
fengr, arnhǫfði,
fráríðr, alfǫðr
ok farmatýr,
herjan, fjǫlsviðr,
hnikarr, fornǫlvir,
hroptr, hjalmberi,
hár, fjallgeiguðr.


3. Grímr, gapþrosnir,
gangráðr, svipall,
glapsviðr, gǫndlir
ok gangleri,
herteitr, hárbarðr
ok hroptatýr,
geiguðr, gǫllnir
ok geirlǫðnir.


4. Hleifruðr, hávi,
hagvirkr, sviðuðr,
síðhǫttr, sváfnir,
sigfǫðr, þrasarr,
hrami, hjarrandi
ok hengikeptr,
hrosshársgrani,
hrjóðr, tvíblindi.


5. Hroptr, herblindi
ok herjafǫðr,
hvatmóðr, hléfreyr,
hveðrungr, þriði,
gǫllungr, bileygr
ok geirǫlnir,
vǫ́fuðr, valfǫðr,
vingnir, rǫgnir.


6. Sviðurr ok skollvaldr,
siggautr, viðurr,
sviðrir, báleygr,
sigðir, brúni,
sigmundr, svǫlnir,
síðskeggr ok njótr,
olgr, biflindi
ok ennibrattr.


7. Bǫlverkr, eylúðr,
brúnn, sanngetall,
þekkr, þuðr, ómi,
þundr ok ófnir,
uðr, jólnir, vakr,
jálkr ok langbarðr,
grímr ok lǫndungr,
gestumblindi.


8. Sigtryggr, jǫrmunr,
saðr, gunnblindi,
jafnhár, óski,
jǫlfuðr ok þrór,
ýjungr, skilfingr,
óðinn, tveggi,
veratýr, sigþrór,
valgautr ok yggr.


kk. Viðar heiti.


1. Viðr, yllir, tǫ́g,
víðir, selja,
pors, mǫrk, ǫlviðr,
plóma, spíra,
bjǫrk, viðvindill,
beinn, fjallrapi,
búss, hlynr ok bók,
beinviðr, mǫpurr.


2. Hasl, heggr, hallarr,
hagþorn, reynir,
ró, almr ok rót,
reyr, askr, fura,
apaldr, ǫsp, laurus,
ulfviðr, lykkja,
eik, einir, píll,
elri, palmarr.


3. Lind, lǫ́g ok linnr,
lyng, skíð, pera,
þǫll ok þyrnir,
þinurr, storð ok klungr,
mǫsurr ok grǫn tvenn
ok marhrísla,
ilstri, vínviðr,
jǫstr, cipressus.


ll. Tungls heiti.


Alskírr, geisli
ok eyglóa,
máni, miðgarðr,
mulinn, tungl ok glámr,
skýðir, œki,
skamr, ártali,
ný, skjalgr, lúna,
nið, fengari.


mm. Dœgra heiti.


Dœgr, hlýrn ok røkr,
dies ok lýsing,
dagr, nótt, svefngaman
ok draumnjǫrun,
nox, nis, gríma,
njól, myrkfara,
óljós, draumvǫr,
emísperíum.


nn. Himins heiti.


Heimr, hreggmímir,
himinn, skattyrnir,
víðbláinn, andlangr
ok vetrmímir,
gimir, vindbláinn,
víðfeðmir, hrjóðr,
hlýrnir, leiptrhrjóðr
ok heiðornir.


oo. Veðra heiti.


1. Veðr, byrr, vǫnsuðr,
vindr, élreki,
glygg, blær ok gustr,
gráp, logn, þoka,
regn, úr, rota,
ríð, myrkvi, él,
fjúk, fok, mugga,
frost, kári, hregg.


2. Gǫnsurr, gráði,
gol, ofviðri,
gjósta, grindill,
gæla ok óhljóðr,
gneggjuðr, gǫnsuðr,
gœ, dynfari,
hlǫmmuðr, ganrekr,
húsbrjótr ok þjótr.


pp. Elds heiti.


1. Gims heiti vilk
greppum segja.
Ægis bróðir
ok élreki,
eldr, eimr, usli,
úði, skerkir,
hvǫtuðr ok hrótgandr,
hrímnir, eimi.


2. Leygr, vafrlogi,
linnr ok farri,
brandr, fýr, túsi,
brími, nertill,
viti, eimyrja,
vélanfasti,
funi, hyrr, fœðir,
fúrr ok eisa.


3. Freki, olgr, seti,
feykir, ysja,
hrǫðuðr ok hǫrfir,
harkr, forbrennir,
hrapi, myln, logi,
hripuðr, aldrnari,
kyndr, bál, væginn,
kveykir, búði.


4. Brísingr, brenna,
blossi, gneisti,
gnipall, glœðr, dúni,
geiri, tandri,
dunsuðr, dini,
dusill ok snœra.
Nú eru sex tigir
seyðis heita.


qq. Orma heiti.


1. Skalk eitrfáa
orma telja.
Óinn ok ófnir,
œlir, japra,
fúrr, flugdreki,
fáfnir, óri,
fræningr ok áll,
feginn ok ornir.


2. Grafvitnir, fann,
góinn, holtskriði,
grafningr, grettir,
grábakr, trani,
grímr ok grafþvengr,
gargan, eitrungr,
hringr, holdvarinn,
haugvarðr, dreki.


3. Níðhǫggr, náinn,
niðr, holdvari,
langbarðr, lýðir,
linnr, heiðbúi,
strýkr, steinbúi,
stýrir, sváfnir,
snákr, skorpíón,
sneldingr, naðra.


4. Liðr, japr, bráinn,
linni, stefningr,
snillingr, viðnir,
serfr ok vinduðr,
ráðr, rábía,
reimir, seimir,
móinn, dalginna
ok miðgarðsormr.


rr. Hesta heiti.


1. Glaðr, glær, gyllir,
gullinfaxi,
glitnir, gulltoppr,
gísl, skeiðbrimir,
silfrtoppr, sinir,
sleipnir, skævaðr,
goti, skinfaxi,
grani, stúfr ok skær.


2. Fákr, léttfeti,
fjǫrsvartnir, valr,
fengr, falhófnir,
fetmóðr ok lungr,
vakr, vígglitnir,
vindr, tjaldari,
veðr, víðir, vigg
ok vegdraupnir.


3. Vegbjartr, hǫlkvir,
vingskornir, hrafn,
alsviðr, álvarr,
árvakr, drasill,
blakkr, bǫlþvari,
bráinn, hástigi,
marr, jór, bautuðr,
mór, jǫrmuni.


4. Móinn, hestr, fjǫtri,
móðnir, róni,
alsvartr, apli,
askr, málfeti,
blóðhófr, hamskarpr,
brúnn, hófvarpnir,
viggr, skinfaxi,
virfill, hrímfaxi.


ss. Hauks heiti.


1. Haukr, hamðir, harmr,
hábrók, tregi,
heiðir, heimðir,
hrímnir, kǫglingr,
ginnarr, gamðir
ok geirlǫðnir,
gǫllungr, ginnungr
ok gaglhati.


2. Ørlygr, ymir,
undskornir, valr,
ifjungr, ifli,
ifill, veðrfǫlnir,
forseti, viðnir,
fjǫrsungr, þrǫmmungr,
olgr, mútari,
ǫglir, sauðnir.


tt. Hrafns heiti.


1. Hrafn, holdbori,
huginn, óværi,
blæingr, liti,
borginmóði,
hornklofi, viti,
. . . . . klóakan,
krákr, drúkr, muninn,
korvús, geri.


2. Krummi, krumsi,
korpr, boringi,
spori, ártali
ok árflognir.


uu. Hana heiti.


Fegringr, hani,
fjalarr ok áslákr,
kókr, salgófnir,
kambr, víðófnir,
gylmir, gallús
ok gallína,
hœna, keila,
hábrók, kaða.


vv. Ara heiti.


Ǫrn, gallópnir
ok andhrímnir,
hræsvelgr . . . .
ok hreggskornir,
egðir, kinnarr,
ari, blindviðnir,
arnkell, gemlir
ok ákvíla.


xx. Fugla heiti.


1. Gammr, grípr, gaukþjórr,
gaukr, sviplækja,
grágǫ́s, heimgǫ́s,
gagl ok helsingr,
geirfugl, geitungr,
gleða, doðrkvisa,
ari, nagr, arta,
ǫ́lpt, már ok haukr.


2. Óðinshani, alka,
ǫnd, hrossagaukr,
hrafn, hœns, himbrin,
hryggjarstykki,
heri, hani, hœna
ok hilduri,
úfr, valr, smyrill,
ugla, skyrfir.


3. Svǫrr, storkr, súla,
svarr, skjór, sparrhaukr,
stelkr, spǫrr, svala,
steindelfr, spiki,
skúfr, spói, sæðingr,
skarfr ok svartbakr,
skeglingr, skíði,
skjǫldungr, pái.


4. Kárn, igða, kjalarfugl,
kráka, dúfa,
þrǫstr, þiðurr, þerna,
þeisti, dunna,
trana, tjaldr, titlingr,
tyrðilmúli,
lómr, lævirki,
ok leðrblaka.


5. Langvé, lundi,
lóa, fjǫlmóði,
fýlingr, lóþræll,
friggjar(?) elda,
rindilþvari, líri,
rjúpa, fjallrota,
iárpe(?), ertla
ok jaðrakárn.


6. Akri, doðka,
æðr ok nætingr,
kreppingr, flóðskítr,
kjarfilki, spætr,
meisingr, ýfingr,
mýrisnípa,
rytr, hængivakr,
rífanskinna.


7. Hrókr, gjóðr, hegri,
ok haftyrðill,
brandgǫ́s, hróðgǫ́s,
brimorri, már,
sendlingr, skrýtingr,
snæfugl, skári,
vakr, valr, dúfa,
vallófr, stari.


yy. Kvenna heiti ókend.


1. Þessi skal kenna
kellu heiti.
Sága, sigyn,
sif, þrúðr, iðunn,
frigg ok bestla,
fulla ok nanna,
gefjun ok hǫrn,
gerðr ok laufey.


2. Reið, selja, strind,
rein, skorð ok fjǫrn,
bjǫrk, veig ok þǫll,
brík, þopta, gefn,
lǫ́g, grund ok hlíð,
lodda, bróka,
fit, norn . . . .
fold, þírr ok lind.


3. Sól, fjǫtra, spǫng,
sjǫfn, nauma, rindr,
eir, þella, list(?),
ilmr, tróða, dís,
njǫrn, vǫr ok fríðr,
nipt, rǫ́n ok bil,
líkn, hlín ok syn,
lofn . . ok gnǫ́.


zz. Hugar heiti ok hjarta.


Móðr, hjarta, negg,
munr, hugr, sefi,
geð, heil, sjafni,
gollorr, eljun.


ææ. Grýlu heiti.


Skolli, slapparðr
ok skaufhali,
skollr, melrakki,
skaufi, grýla,
enn er refr ok skrǫggr,
ǫldungr, dáinn,
laufafettir,
fóa, brunnmigi.


öö. Heiti á hendi.


Heiti eru handar:
hrammr, dyr ok raukn,
greip, mund ok spǫnn,
gaupn ok hreifi,
ulfliðr ok fingr,
armr, leggr ok bógr,
lámr, hnefi, lófi,
loppa, krumma.


aaa. Heiti Valkyrja.


1. Mank valkyrjur
Viðris nefna.
Hrist, mist, herja,
hlǫkk, geiravǫr,
gǫll, hjǫrþrimul,
guðr, herfjǫtra,
skuld, geirǫnul,
skǫgul ok randgníð.


2. Ráðgríðr, gǫndul,
svipul, geirskǫgul,
hildr ok skeggǫld,
hrund, geirdriful,
randgríðr ok þrúðr,
reginleif ok sveið,
þǫgn, hjalmþrimul,
þrima ok skalmǫld.


bbb. Eyja heiti.


1. Ey: ǫmð ok ǫrmt,
ǫllum-lengri,
horn, hrund ok hugl,
herðla, ívist,
hveðn, hrafnista,
hísing, skrofa,
mǫn, mǫst(?), hasley,
myl, stolm, bataldr.


2. Selja, sólrǫnn
ok sortuland,
sigg ok salarey
ok . . . . . . .,
sága, láland,
salbjǫrn, leka,
skíð, strind ok vigr,
skolm ok aldi.


3. Krít, kípr, lygra,
kǫrmt, rǫð, bjarkey,
hæring, gylling,
hugró, varða,
lauga, lygra,
lǫ́g ok gizki,
þriðna, þjótta,
þruma, kinn ok hrott.


4. Nǫs, dyn, nauma,
nála, nǫrva,
folskn, frigg, fetilǫr,
fenring ok mǫn,
bolm, bókn, raufa,
bǫnn, sekk ok vǫrl,
álǫst ok storð,
jala, tjǫr, véey.


5. Ǫrn, il ok rist,
íra, lodda,
sólund, síri,
sólskel, mjǫla,
hlésey, veðrey,
hitra, frosta,
lóǫnd, vikna,
lǫ́g, syllingar.


6. Fjón, fjǫlbyrja,
frikn ok senja,
selund ok dímun,
sæla, þumla,
úsna, sjóland,
askrǫð ok síld,
ála, borgund,
erri, torgar.


7. Hæl, røkstr ok falstr
ok helliskor,
asparnir, hinn,
jǫlund ok hanki,
mársey, sámsey,
mystr ok vingi,
hlésey, heðinsey
ok hnotirnar.


ccc. Fjarða heiti.


Fjǫrðr: sogn, jali,
fold, ófóti,
angr, harmr, tregi,
eitri, vefsnir,
harðangr, stafangr,
heyjangr ok glaumr,
goðmarr, harðsær,
grenmarr, hroði.


ddd. Sáðs heiti.


1. Akr, ax, sæði,
ǫgn, barr ok halmr,
áll, efstakné,
eigin, skotblað,
blað, kné ok rót,
bygg, rugr ok sáð,
korn, ginhafri,
korki, barlak.


2. Grjón ok valbygg,
gróska, dumba,
hveiti, hirsi,
hjalmr, skrúf ok mjǫl,
bendill, heslar,
bundin, sáðkorn,
flúr, ǫmstr, þrefi,
frækorn, gnjóði.