Hákonar saga Aðalsteinsfóstra (Fagrskinna)

Velg språk	Norrønt	Islandsk	Norsk	Dansk	Svensk	Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ►

Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.

Fagrskinna

K. 5. Vm Hacon goða

(H)Akon goðe fꝍddez upp með Aðalstæini kononge. oc tok þar skirn i barnꝍsko. fra hanum er sva sagt. at hann var likr fæðr sinum a friðlæik. stærkri oc mæiri en hans ættmenn hafðu veret. Ðoralfr Skolmssunr var callaðr iamstærkr maðr Hacone. en ængi fannzk hinn þriði þæirra make at stærklæik. Hakon var bliðlatr. diupraðr. raðhallr. minnigr. glaðr. heilhugðr. vitugr. kurteisare i allre atgꝍrve. enn aðrir menn. til vapns eptir afle oc atgꝍrvi. konongrenn fostrfaðer hans unni hanum um framm alla menn oc sva oll alþyða er hans namfn kunni. Aðalsteinn gaf hanum sværð þat er hiolltinn voru af gulli oc Hacon rꝍyndi sva hart at hann hio i kværnstein æinn. oc bæit allt til augans. þat var kallat siðan Kværnbiti. þat sværð hevir Hacon alt til dauðadags.

K. 6. Nu fæir Hakon til Noregs

Einum vetri siðar enn Haraldr konongr hafðe anndazt spurðiz annlat hans til Ænglandz vestr. oc a þvi sama sumri með raðe Aðalsteins fostrfaðr sins for Hacon til Noreghs. at þeim gerði veðr illt i hafe oc skildizt liðit. tyndizt sumt. enn sumt toc Noreg. oc þeir er nestir kvamo þvi er Eirikr konongr var. foro a fund hans. oc sagðo hanom at Hacon broðir hans mynndi farizt hava i have. þessa sagu bar konongrenn firir Gunnillde oc let væra væl orðit þat at hann skyllde eigi ottazt Hacon at konongdome sinum. hon svaraðe a þessa lund

26.

Ho ræið a bac baro

borðhesti kon festan

skonongr let a brim bita

borð er gramr hevir fiorðu.

Af visænndum sinum vissi hon at Hakon hafði fior. oc kom hann sinu skipi heilu við Noreg for með ser vitrlega oc listulega. beiddizt ænskis. vingaðizt við alla. þyddizt raðamenn. minntizt gamalla manna. með spaclegom raðom. miðlaðe giavir læicmannum oc ꝍrsco mannom. tamde sec með þeim i læica oc glæðe. syndi i fiolmænni atgꝍrvi sina a marga lund. firi þa soc lovaðe hveʀ maðr hann. gærðizt orð a hanum þat er flaug i hværs manz hus. eptir þat girntuzt allir til hans enn ottaðuzt ofriki oc ulog er a lagðuzt við lannz buit. oc kænndu allir Gunnildi. enn sa finnz engi er i moti mæli at hon væri þess valdande. Læið [sa vetr sva at Hakon hafðe eigi konungs namfn. enn at sumri þrystu bꝍndr saman riki Ęiriks enn miklaðo Hakonar megin toco Hacon til konongs ivir ser þa var hann nalegha [xx vetra er hann kom i land. eptir þat þa heitaðuzt bꝍndr við Æirik oc villdu æigi længr illræði Gunnilldar þola. með raðe vitra manna for Eirikr or lannde oc sotti a fund Aðalsteins konongs. eptir hans vinmælum er hann hafþi sennt með Hacone. fostrsyne sinum at Æirikr skullde vælkominn með Aðalsteini ef hann villde eigi uþockaz brꝍðr sinum. Hacone eðr beriazt við hann. feck Aðalsteinn Eiriki kononge at friðlannde oc ivirsocn Norðumbraland. þar toc Eirikr skirn oc tru retta. Norðumbraland er kallað af heiti Norðmanna. firir þær sakir at Norðmenn hava langum haft riki ivir þvi lannde. þar ero morg ornomfn. gefinn með norrꝍnne tungu. sva sem er Grimsbꝍr oc Haugsfliot.

K. 7. Eirikr tækr riki a Norðhumbralannde

Eirikr konongr þa er hann toc riki a Norðumbralande. hugsaðe firi ser hversu viðlendr faðir hans var. þa er hann reð firir ollom Noreghi. oc morgum skattlanndum. oc þottiz litit hava til forræðes. oc firi þa sok lagðiz hann i vestrviking oc heriaðe viða a Vestrlond. þeir ero synir Torfæinars iarls. Ankæll. Erlænndr. Þorfinnr hausakliufr. sunr Þorfinnz Havarðr feck Ragnhilldaʀ dottor Eiriks konongs þat var æit sumar at Eirikr konongr heriaðe fyriʀ vestan Scottaland oc um Irland oc Bretland. oc eigi letter hann færðenne fyʀ enn hann kom suðr firir Ængland oc heriar þar sem i auðrum stoðum. firi þvi at þa var andaðr Aðalsteinn konungr. oc reð þa Englande Iatmundr konongr sunr hans.

Eirikr hafðe sva mikinn hęrr at hanom fylgðu v konongar. með þvi at Eirikr var rꝍystimaðr mikill oc sigrsæll. þa trꝍystiz hann sva mioc sialfum ser oc liði sinu at hann geck lanct upp a land. oc for allt með hęrnaðe. þa kom i moti hanum Olafr konongr. hann var skattkonongr Iatmundar konongs. þeir barðuzt oc varð Ęirikr borinn ofliði af lanndz hærr. oc fell hann þar með allu liði sinn. oc þar fellu með hanum synir Torfæinars Arnkæll oc Erlænndr. Eptir fall Eiriks let Gunnilldr yrkia kvæðe um hann. sva sem Oðinn fagnaðe hanum i Valholl oc hæfr sva

27.

Hvat er þat drauma qvað Oðenn

er ek hugðumk firi dag litlu

Valholl riðia

firi vegno folki

Vacta ec einheria

bað ec uprisa

becki at stra

borkær at lyðra

valkyriur vin bera

sem visir como

er mer or heimi

haullda vanir

gaufgra noccora

sva er mer glatt hiarta.

28.

Hvat þrymr þar Bragi

sem þusund bivizt

eþa mænge til mikit

braka oll beccþili

sem muni Balldr coma

eptir i Oðins sale.

29.

Heimsco mæla qvað Oðinn

scallt þu hinn horski Bragi

þo at þu væl hvat vitir

fyr Æirikr glymr

er her mun inn koma

iofurr i Oðins sale.

30.

Sigmundr oc Sinfiatli

risit snarlega

oc gangit i gongo grame

inn þu bioð

ef Æirikr se

hans er mer nu von vituð

31.

Hvi er þer Æiriks von kvað Sigmundr

hælldr enn annara kononga

þviat margu lannde sagðe Oðenn

hann hevir mæki roðet

oc bloðoct sværð borit.

32.

Hvi namt þu hann sigri þa

er þer þotti hann sniallr vera

þvi at ovist er at vita sagðe Oðenn

ser ulfr enn hausve

a siot goða.

33.

Hæill þu nu Æirikr kvað Sigmundr

væl scalt þu her kominn

oc gack i holl horscr

hins vil ec þic fregna

hvat fylgir þer

iofra fra eggþrymu.

34.

Konongar eru v sagþi Eirikr

kænni ec þer namfn allra

ec em hinn setti sialfr

Her segir þat. at fimm konungar fellu með hanum oc sva hvat mikill hęrmaðr hann hafði verit. sva segir oc Glumr Geirason i sinu kvæðe at Ęirikr heriaðe aðr enn Haraldr konongr andaðezt suðr umm Hallannd oc Skane. oc viða um Danmork. oc allt for hann um Kurlannd oc Æistland. oc morg annr lonnd heriaðe hann i Austrvegom. hann heriaðe oc viða um Sviðioð. oc Gautlannd. hann for norðr a Finnmorc oc allt til Biarmalanndz með hærnaðe. I þæirri ferð sa hann fysta sinn Gunnillde. þa var hon a fostre oc at name. með Mattul Finna kononge. sa var allra fiolkunngaztr. oc siðan Ęirikr kom til Ænglannz. heriaði hann vm oll Vestrlonnd. firir þessa soc var hann kallaðr Ęirikr bloðꝍx. eftir fall Ęiriks konongs. ovingazt Iatmundr konongr Gunnilldi oc sunum Ęiriks. finnr þa soc til at Eirikr heriaðe innan lanndz a riki konongs. for þa Gunnilldr a braut af Englannde. með sunum sinum til Danmarcar. fær þar friðlannd. af Harallde Gormssyne. hann toc Harald sun Ęiriks til fostrs. oc knesætti hann. oc var hann iamnan innan hirðar. enn Gamle oc Guðormr lagðuzt i hęrnat. fyst i Austrveg oc siðan i Noreg oc gærðo allt þat illt er þeir matto i riki Hakonar konongs.

K. 8. Nu tækr Hacon við konongdome

Hacon toc konongdom i Noregi tveim vetrom siþan er faðer hans andaðezt. hann var bæðe vinsæll oc arsæll. hann setti log vm allan Noreg með raðe Þorleifs hins spaca oc annara vitra manna. oc af þeim lagum nytti hinn helgi Olafr konongr mestann lut. [a hinu xvi are rikis. atte hann fiolmænnt þing inn i Þrondheimi a Mærenne. oc a þvi þingi gærðo Þrꝍnndir konongenom tva koste. at hann skulldi blota eftir vannda hinna fyʀu kononga oc fylla sva hin forno log. til ars oc friðar. ælligar munndu þeir reka hann af rikinu. ef hann villdi eigi i þesso vera sva firir þeim sem vm riki eða skatttaku. konongr villdi þetta vist eigi gera. astvinir konongs oc mikit folk gengu i millom. oc biðia bꝍndr þyrmazt við konong. oc tala þeir hversu nytsamlegr þeirra hofþingi var sinum þegnum. oc mikill raðzmaðr til laga oc siða. i annan stað biðia þeir konong minka þenna kurr. oc taca einn litinn lut i samþyct. sva at blotmenn kalle eigi at af hanum værðe niðrfall laganna. firir huggꝍðis sacar oc astar við vini sina. þa gerði hann eptir bꝍn þeirra oc blotaðe.

K. 9. Nu gefr Hacon konongr Tryggva riki i Vik ꜹstr

[A siautiannda are rikiss gaf hann konongs namfn Tryɢva syne Olafs Harallz sunar. broðor syni sinum. oc gaf hanum riki i Vik ꜹstr. sætti hann þar til lannz at gæta við Danum oc vikingum. er þa gerðu mikinn skaða a Noregs riki. oc lagðizt þat til hemfndar við Hacon af ɢuðe. eftir þat er hann hafði blotat. at i riki hans var iamnan ufriðr af sunum Gunnilldar oc aðrum vikingum oc lagn þeir til þessa illvirkis i Brennꝍyium. Varðꝍyium i Myl oc i Mystra sundi. Hacon konongr for leita þeirra með tveim sneckium oc hitti vikinga suðr firir Hallannde. Vinde oc Dane með x skipum. bærst við þa oc vann sigr. oc rak firir borð mikinn luta af liði þeiʀa. toc allt fe þeirra. hæriaðe viða a Halland oc Fion. oc for við sva buit i riki sitt.

K. 10. Her kꝍmr hærr

[A tyttugta are kvamo synir Ꝍiriks bloðꝍxar með hærliðe. Gamle Haralldr Sigurðr sunnan af Danmarcu. oc heria a Noreg allt þar sem þeir fara. Hakon konongr var þa staddr a Norðmꝍri sunnarla með liði sinu. þar sem heitir Fręiðar ꝍy. oc var Hacon eigi fyʀ var viðr. enn þeir Gamle lagðuzt með herr sinn i Feꝍyiar sunnd við Feꝍy i nannd Freiðarbergi foro menn i millum. oc var engi costr annars af Ęiriks sunum enn beriazt. Hacon konongr let sec oc eigi dvelia. þegar hann vissi at frenndr hans ginntuzt a þat. Ægill het maðr gamall sa var mærkis maðr a ꝍsko alldri sinum Haraldz konongs hins harfagra. oc var nu orvase. hann hafðe þat mællt. at hann villdi þann dꜹðdaga liota at falla i folcoʀosto. þa var sva mikill liðsmunr at vera mynndu vj vm æinn Haconar manna. þa bað Ęigill kononginn at hann skylldi fa hanum merki æitt a hveriu skipi oc maɴ til hværs mærkis oc varo þar x mærki. Enn Æiriks synir er þeir sa at lið Haconar var mycklu færa. ganga a land at fylkia við Freiðarberg. oc ganga sva i mot Hacone. verðr þar mikil orasta. enn er atlæga hafþi tekizt. þa for Eigill oc x menn með hanum oc hafði hverr þeiʀa mærki i honndum oc gengo sva fram með brecco þeirri er þar var upp a nęs eit. sem þeir barðuzt. sva at mærkinn matti sia þaðann sem barðagenn var. enn eigi þa er fylgðu æða baro. nu sea Danir hvar mærkinn fara. oc hyɢia þar mano fara mækinliðit. oc ræðazt at þeir mano taca milli þeira oc skipanna. Her af kꝍmr flotti i lið Eiriks suna. oc flyia þeir sialvir oc lið þeirra. oc er þeir koma a hæðina gægnt Freiðarbergi. þa sia þeir aftr ut a Rastarkalf. at ecki hærrlið fylgði mærkiunum. lætr þa Gamle skiota upp mærki sinu. oc kveða við luðr sinn. samnazt nu saman lið þeira. oc sciota a fylking. enn Danir oc lęiðangrs folc flyia til skipa. þa kỏmr Hakon konongr allu liði sinu at þeim. hofz nu annat sinn orrastann oc fello margir af hvarom tveɢiom. oc toc bratt at ganga a þa Gamla. oc skildizt lið þeira. oc flyði Gamle oc þeir allir brꝍðr fram með berginu. enn sumt toc upp a bergit. oc var þar drepit enn sumt toc fyrir hamra ofan oc do þar. enn er þeir Gamle kvamu i fiaruna. þa varð hann sar mioc af Hacone kononge oc toc undan a kaf oc drucnaðe. Haraldr oc Sigurðr brꝍðr Gamla komozt með sunndi til skipa. enn Hacon drap þar i fiorunni iij scipsocnir af liði þeiʀa. oc loðo upp scipinn undir þeim. i þau skip var lagðr valrinn. oc orpner þar haugar utan at. þar stænndr oc bautaðar stæinn harr sem Eigill fell.

K. 11. Nu flyia synir Eiriks suðr aptr

Synir Eiriks konongs er þeir komuzt a scip sin flyia aftr suðr til Danmarkar. enn Hacon konongr for eftir þeim vm rið oc funnuzt ecki oftar at sinni. enn þo at Eiriks synir hæfði hæriat mikit i Noregi. þa þottuz þeir mæira hafa latit i færðinni oc una nu halfu værr enn aðr sinum lut. oc með trausti Dana konongs oc liði er hann heitr þeim etlazt þeir aftr at vennda oc hemfna Gamla. oc annarra manna sinna. Uið þessare ætlan gerir Hacon konongr þat rað. at nefgilldis scatta. þa er Haralldr konongr faðir hans hafði lact a allt lanndit. let hann taca hit ytra með sio. oc vm Þrꝍndalog. oc leggia til skipa gęrðar. hann gerði oc næmfnd i hverio þesso fylki. hverso morg skip eða hverso long at rumatale skylldi vera or hveriu fylki. at mannom oc vapnom oc vistum firir utlænndscom hærr. sva at hvar karlmaðr sa er vigr var oc frials skilldi eiga skiolld oc kꝍsiu oc hoggvapn firir þvi at konongr var oft ecki fiolmennr. þottizt hann þar þa mega lið taca er hann var staddr. þegar nauðsyn stꝍði oc hær þurft. var þa reiðubuit skip oc menn með vapnom hvar sem konongr þurfti at krevia. Hacon konongr let gera vita a hofiollom hit ꝍfra um allt lannd. sva at hærboð for a vij nattom fra hinum synnzta vita i hina nỏrztu þinga a Halogalande. Ðat hennde nocorum sinnum at þeir menn er gætto hins synnzta vitans urðu þess varir at hærskip morg varo um ꝍyiar oc næs. brenndu bygðir oc drapo menn. þa var scotit upp vitum. oc var hærlaup um allt lannd. varo þetta þo ecki Gunnilldar synir. ne Danakonongs hærr þviat i þann tima varo margir vikingar þeir er æinn hofþingi reð firi margu liþi oc hærscipum. Enn þeir menn er norþann or lannde foru i leiðangr eftir vita uppboðinu. þa foro þeir langa leið aðr enn þeir spyrði hit sanna at þeirrar færðar þurfti ecki. oc þeir vikingar er | hæriat hafðu varo þa a brotto. þetta starf þotte margum manne illt. firir þui at ængi nytsæmd stoð af þui. oc siolfum kononge þotte sva illa. at hann lagðe við lif oc limi þæim manne er cunnr oc sannr yrði at þui at hærsagu sagðe þa er logen rꝍyndiz. firir þessa sok þorðe æingi aðrum sægia þo at morg skip sigldi sunnan með lande. Nu bar sva at æinu sinni. at Gunnilldar synir sigldu sunnan af Danmorko. oc foro ut læið oc como ækki mæir við lannd en sva at menn hafðu niosn um farar þæirra. oc sva hafðu þæir oc niosn um væizlu takr Haconar konongs. Ðæir hafðu skip væl buin at liðe oc at vapnom. oc með þæim var vikingr æinn mikill sa er het Ꝍyvindr skroya. Hacon konongr tok væizlu þa er þæir como i Storð a Fitiom oc var hann lꝍyndr þessom tiðendum oc aller hans menn allt þar til er skipen sigla sunnan oc æigu nu scamt til ꝍyarennar. Ða sat Hacon konongr ifir borðom. Nu com kurr firir hirðmenn at skip varo sen sigla oc giengo ut noccorer þæir er glꝍg þꝍknaster varo at sia oc sagðe hværr aðrum at þat myndu vera ufriðar menn oc bað hværr annan sægia kononge. En ængi var til nema Ꝍyvindr Finnz sunr er kallaðr var scalldaspillir. hann gieck inn firir konong oc mæler sva. litil er liðanda stund hærra en langt matmal. conongrenn svaraðe. Skalld. hvat fær nu af viðum vegom. Ꝍyvindr sægir

35.

Bloꝍxar ma biða

brynþings fetilsstinga

oss geraz næpt ens hvassa

hæfnendr seto æfni

hælldr er vannt en ek villda

veg þinn konongr sægia

fam til fornra vapna

fliot hærsagu drotne.

Ða svaraðe konongr. Ꝍyvindr. þu ert goðr drengr oc vitr maðr. æigi myndir þu segia hærsagu nema sonn være. þa mellto aller at satt var at skipen sigldu oc atto scamt til ꝍyarennar. Ðui nest foro borð upp ok giek konongr ut at sia liðet. En þa er hann hafðe set kallaðe hann til sin raðgiafa sina oc spurði hvat þa skylldi at hafazk. her sigla skip morg sunnan. en ver hafum lið litit oc þo fritt. oc vil ek æigi læiða i haska hina bæzstu vini mina. En vist villda ec flya ef vitrum mannum syndist æigi at þat være mikill skom eða fꝍlska. þa svaraðe Ꝍyvindr

36.

Samer at niorð enn norðarr

naddregns hvatum þegne

ver getom bili at bolva

blamꝍrar skæ fꝍra

nu er þat er rœkkr at regne

rumskæiðs flota breiðan

gripum ver i græipar

gunnborð Haralldr sunnan.

Nu svarar hværr aðrum at hværr villdi hælldr dꝍya um þværan annan en flya firir Danum. Ða mællte konongr. Sægið allra drengia hæilaster. ok take hværr sin vopn ok man ækki til saca hversso marger Daner ero um æinn Norðmann. Eftir þat toc konongr skiolld sinn oc for i ringa bryniu oc gyrði sek með Kværnbit oc sætti a gylltan hialm a hofuð ser. æptir þat toc hann skiolld sinn oc kæsiu. oc fylgti liði sinu. oc let hirðmenn oc boðsmenn alla saman sem Ꝍyvindr sægir i kvæðe þui er hann orte æftir fall Haconar. oc sætti hann þat æftir þui sem Gunnilldr hafðe latet yrkia um Æirik sun sinn sem Oðen byði hanum hæim til Valhallar. oc sægir hann marga atburði i kvæðeno fra orrastunni. oc hæfr sva

37.

Gandul oc Skagul

sende Gautatyr

at kiosa um kononga

hværr yngva ættar

skylldi með Oðne fara

i Valholl at vera.

38.

Broðr fundu þæir Biarnar

i bryniu fara

konongen kostsama

komen undir gunfaner

druptu dolgar

en durr vorðr ristizk

upp var þa hilldr um haven.

39.

Het a Halꝍygi

sem a Holmrygi

iarla æinn bane

forr til orrostu

gott hafðe hinn gofge

giengi Norðmanna

ꝍger Ꝍydana

stoð undir haom hialme.

I þessom þys cvað Ꝍyvindr scallda spillir æinn gamankviðling til Haconar konongs. aðr en fylkingarnar lꝍpez at

40.

Lytr firir langum spiotom

lannz folk bifask rander

cvæðr oddviti oddom

Ꝍyvindar lið skrꝍyu.

þa svaraðe konongr

41.

Uæl launa mer minir

menn oxlom styr þenna

rið væx Hamdes klæða

hodd oc rekna brodda.

A þuiliku ma sia hværsso oræddr konongr var er hann i hugaðe sva sina luti. Gunnilldar synir ganga nu a lannd upp. fylkia liði sinu oc hafðu þæir lið mykklu mæira. þann dag var veðr hæit af solo. þa stꝍypti Hakon konongr af ser bryniunni. oc sætr upp hialm sinn. oc æggiar menn sina til framgangu læiande oc gladde sva lið sitt með sinu ifir bragðe bliðlego æftir þui sem Ꝍyvindr sægir

42.

Rauzk or hærfotum

ratt a voll bryniu

visir værðunga

aðr en til vigs tœke

lek við lioð mangu

skylldi lannd væria

gramr hinn glaðvære

stoð undir gullhialme.

K. 12. Vm bardaga Eiriks suna oc Haconar goða oc um fall Haconar

Eftir þetta toks bardage oc varð hinn harðaste. Ða er skotrið var loket bra Hacon konongr sværði oc stoð framarla undir mærkinu oc hio a baðar hendr. misti alldrigi oc bæit sværðet þo sem misti. sem her sægir

43.

Sva bæit þa sværð

i siklings hende

vaðer Vavaðar

sem i vatn brygði

brakaðu broddar

brotnaðu skylldir

glumraðu gylfringar

i gotna hausum.

44.

Trauðaðu torgor

við tyss of vallde

hiallta harð fotum

hausa Norðmanna

roma varð i ꝍyiu

ruðu konongar

skira skialldborger

i skatna bloðe.

45.

Brunnu bænælldar

i bloðgom undum

lutu langbarðar

at lyða fiorfi

svaraðe sior gymner

a sværða nese

fell floð flæina

i fiaru Storðar.

Christian Krohg:
Ða svaraðe Hacon konongr. Halltu sva fram ef þu villt finna Norðmanna konong.

Ꝍyvindr skrꝍyia toc at ganga sva hart fram i orrastuna. at hann fryði Norð mannum hugar. oc sotte hann mest at er mærki Haconar var. oc mælte. hvar er konongr Norðmanna. hvi lꝍyniz hann oc þorer æigi fram at ganga at syna sic. hværr kann sægia mer til hans. Ða svaraðe Hacon konongr. Halltu sva fram ef þu villt finna Norðmanna konong. Ða kastaðe Hakon konongr skilldinum a lið ser oc toc baðom hanndum um meðal cafla sværðsens. oc liop fram undan mærkium. þa mælte Þoralfr Scolmssunr lateð mek hærra i mote Ꝍyvindi. konongrenn svaraðe. Mik villdi hann hitta. oc sva scal han mik firir finna. En er konongr kom þar er Ꝍyvindr var. hio hann a tvær liðar ser. oc þa hio konongren með Kværnbit baðom handum i hafuð Ꝍyvindi oc klauf hialmenn oc sva hafuðet i hærðar niðr. Vm þetta orte siðan Ꝍyvindr scallda spillir

46.

Bað at valgrindar vinda

veðr hꝍyande skrꝍya

gumnum hollr ne gulli

gefnar sinni stæfnu

ef sol spenner sunnan

sigr minnigr villt finna

fram halltu niotr at nytum

Norð manna gram ranna.

Aðra visu orte hann um fall Ꝍyvindar skrꝍyiu

47.

Veit ec at bæit hinn bitri

hyggiung meðal dyggvan

bulka skiðs or baðom

bænvondr konongs hondum

ofælenn klauf Ola

eldraugr skarar hauga

gullhialltaðum galltar

grandað Dana hrannde.

A aðra lið Hacone kononge stoð Þoralfr stærki Skolms sonr oc drap margan mann með sinu sværði er Fetbræiðr het. er konongr hafðe gefet hanum sem sægir Þorðr Siareks sunr.

48.

Ðar er borð harðer barðuz

bannz iodraugar lannda

lystr gieck hærr til hiorfa

niz i Storð a Fitium

aðr en gimslaugar ganga

gifrs lemana drifu

nausta blaks hit næsta

Norð manna gram þorðe.

49.

Varðe varga myrðir

vitt sva scal frið slita

iafur villdu þann ælldaz

anndort folk at lonndum

starf hofsk upp þa er arue

otta vanr a flotta

gullz er gramr var fallenn

Gunnilldar kom sunnan.

50.

Ðrot var synt þa er sǽttozk

sinn roðs við lum stinnan

maðr let ond oc annar

ufar en bꝍndr sarer

oc hior krafðer hafðu

huggendr munens tuggu

gauks við gialfr um leikna

grunnum sannd i munni.

51.

Afreks væit þar er iofre

allrikr i styr slikum

gumnar morðr þæim er gerðe

giek næst hugins drekko.

I þessare orrastu var æigi gott blauðum mannum motgangu at væita firir sacar afls oc vapna oc aræðes oc þottezk sa danskra manna bæzt hafa er firstr var. En þæim læiddiz bratt er næster varo. oc bratt æftir fall Ꝍyvindar scrꝍyfu kom flotte i lið Gunnilldar suna oc flyðu þæir til skipa sinna. fell þar mikit folk af sunum Æiriks. En þæir flyðu sialfer. En menn Haconar konongs fylgðu þæim lengi um dagenn oc drapo af þæim allt þat er þæir matto. en konongr let taca skæið sina oc roa norðr með lannde. oc ætlaðe til bus sins til Alreksstaða. þui at hann hafðe fengit sar. var lostenn aru i armenn þa er hann rak flottan oc rann hanum bloð sva miok at umægin sotte a hann. oc þa er hann kom þar sem hæitir Haconar hælla. þar hafðe hann veret fꝍddr. oc þar dvaldest hann um nott oc let sla ser lannd tialld. oc flytia sic þar a lannd. þa er Hacon konongr kændi at sar hans var ban hætlegt callaðe hann til sin raðonꝍyti sitt. oc talaðe a marga lunnd firir astvinum sinum um þa luti er gorzk hafðu a hans dagum. oc iðraðezk hann þa þess er hann hafðe miok gort i mote guði oc cristinna manna logum i sinni meðfærð. þa buðu vinir hans at flytia lik hans vestr til Englannz oc grafa hann þar at kirkiu. konongren svaraðe. ec em æigi þess værðr. ek lifða sem heiðnir menn scal mek oc sva iarða sem heiðna menn. Með þesso marke syndi hann yðron sina. at hann aumkaðe missætte þæirra frenda. oc senndi bref Gunnilldar sunum. oc var þat a at hann gaf Harallde frenda sinum hirð sina oc allt riki sitt. Æftir þetta anndaðezk Hacon konongr oc hafðe þa raðet firir Norege [.xx. vætr oc .vi. vætr. hann harmaðu vinir oc ovinir. sem sægir Ꝍyvindr scallda spillir

52.

Goðo dꝍgre

var sa gramr um boren

er ser getr slikan sefa

hans alldr

man æ vera

at goðo getet.

53.

Man obunndinn

a yta siot

fenris ulfr um fara

aðr iamgoðr

a auða traut

konong maðr come.

54.

Dꝍyr fe

dꝍyia frendr

ꝍyðiz lannd oc lað

siðan Hacon for

hæiðin guð

morg er þioð um piað.

Menn hans fluttu lik hans til Sæms i Lygrisfirði a Norðharða lannde oc gerðo haug at. Aðr en Hacon felle. hafðu synir Harallz ens harfagra .viii. orðet vapndauðir. sem Ꝍyvindr sægir scalldaspillir oc kvað sva sem konongren kꝍme til Valhallar. firir þui at sa var atrunaðr hæiðinna manna at aller þæir er af sarom andaðuzk skylldu fara til Valhallar. En þa er bref como til Harallz Gunilldar sunar oc þæirra brꝍðra þau er Hacon konongr let gera. urðu þæir fægnir þesse orðsending oc skipaðuzk við. foro norðr með lannde. oc villdu a funnd Haconar konongs frenda sins. en þa er þæir como norðr. var Hacon konongr anndaðr.

Tekst med fotnoter

K. 5. Vm Hacon goða

(H)Akon goðe fꝍddez upp með Aðalstæini kononge. oc tok þar skirn i barnꝍsko. fra hanum er sva sagt. at hann var likr fæðr sinum a friðlæik. stærkri oc mæiri en hans ættmenn hafðu veret. Ðoralfr Skolmssunr var callaðr iamstærkr maðr Hacone. en ængi fannzk hinn þriði þæirra make at stærklæik. Hakon var bliðlatr. | diupraðr. raðhallr. minnigr. glaðr. heilhugðr. vitugr. kurteisare i allre atgꝍrve. enn aðrir menn. til vapns eptir afle oc atgꝍrvi. konongrenn fostrfaðer hans unni hanum um framm alla menn oc sva oll alþyða er hans namfn kunni. Aðalsteinn gaf hanum sværð þat er hiolltinn voru | af gulli oc Hacon rꝍyndi sva hart at hann hio i kværnstein æinn. oc bæit allt til augans. þat var kallat siðan Kværnbiti. þat sværð hevir Hacon alt til dauðadags.

K. 6. Nu fæir Hakon til Noregs

Einum vetri siðar enn Haraldr konongr hafðe anndazt spurðiz annlat hans til Ænglandz vestr. oc a þvi sama sumri með raðe Aðalsteins fostrfaðr sins for Hacon til Noreghs. at þeim gerði veðr illt i hafe oc skildizt liðit. tyndizt sumt. enn sumt toc Noreg. oc þeir er nestir kvamo þvi er Eirikr konongr var. foro a fund hans. oc sagðo hanom at Hacon broðir hans mynndi farizt hava i have. þessa sagu bar konongrenn firir Gunnillde oc let væra væl orðit þat at hann skyllde eigi ottazt Hacon at konongdome sinum. hon svaraðe a þessa lund

26.

Ho ræið a bac baro

borðhesti kon festan

skonongr let a brim bita

borð er gramr hevir fiorðu.

---

Nedenfor gengives versenes formentlig rigtige form her og i det følgende.

---

Hó reið á bak bǫ́ru

borðhesti konr vestan;

skǫrungr léta brim bíta

bǫrð, es gramr hefr Fjǫrðu.

Af visænndum sinum vissi hon at Hakon hafði fior. oc kom hann sinu skipi heilu við Noreg for með ser vitrlega oc listulega. beiddizt ænskis. vingaðizt við alla. þyddizt raðamenn. minntizt gamalla manna. með spaclegom raðom. miðlaðe giavir læicmannum oc ꝍrsco mannom. tamde sec með þeim i læica oc glæðe. syndi i fiolmænni atgꝍrvi sina a marga lund. firi þa soc lovaðe hveʀ maðr hann. gærðizt orð a hanum þat er flaug i hværs manz hus. eptir þat girntuzt allir til hans enn ottaðuzt ofriki oc ulog er a lagðuzt við lannz buit. oc kænndu allir Gunnildi. enn sa finnz engi er i moti mæli at hon væri þess valdande. Læið [sa vetr sva at Hakon hafðe eigi konungs namfn. enn at sumri þrystu bꝍndr saman riki Ęiriks enn miklaðo Hakonar megin toco Hacon til konongs ivir ser þa var hann nalegha [xx vetra er hann kom i land. eptir þat þa heitaðuzt bꝍndr við Æirik oc villdu æigi længr illræði Gunnilldar þola. með raðe vitra manna for Eirikr or lannde oc sotti a fund Aðalsteins konongs. eptir hans vinmælum er hann hafþi sennt með Hacone. fostrsyne sinum at Æirikr skullde vælkominn með Aðalsteini ef hann villde eigi uþockaz brꝍðr sinum. Hacone eðr beriazt við hann. feck Aðalsteinn Eiriki kononge at friðlannde oc ivirsocn Norðumbraland. þar toc Eirikr skirn oc tru retta. Norðumbraland er kallað af heiti Norðmanna. firir þær sakir at Norðmenn hava langum haft riki ivir þvi lannde. þar ero morg ornomfn. gefinn með norrꝍnne tungu. sva sem er Grimsbꝍr oc Haugsfliot.

K. 7. Eirikr tækr riki a Norðhumbralannde

Eirikr konongr þa er hann toc riki a Norðumbralande. hugsaðe firi ser hversu viðlendr faðir hans var. þa er hann reð firir ollom Noreghi. oc morgum skattlanndum. oc þottiz litit hava til | forræðes. oc firi þa sok lagðiz hann i vestrviking oc heriaðe viða a Vestrlond. þeir ero synir Torfæinars iarls. Ankæll. Erlænndr. Þorfinnr hausakliufr. sunr Þorfinnz Havarðr feck Ragnhilldaʀ dottor Eiriks konongs þat var æit sumar at Eirikr konongr heriaðe fyriʀ vestan Scottaland [oc um Irland oc Bretland. oc eigi letter hann færðenne fyʀ enn hann kom suðr firir Ængland oc heriar þar sem i auðrum stoðum. firi þvi at þa var andaðr Aðalsteinn konungr. oc reð þa Englande Iatmundr konongr sunr hans.

Eirikr hafðe sva mikinn hęrr at hanom fylgðu v konongar. með þvi at Eirikr var rꝍystimaðr mikill oc sigrsæll. þa trꝍystiz hann sva mioc sialfum ser oc liði sinu at hann geck lanct upp a land. oc for allt með hęrnaðe. þa kom i moti hanum Olafr konongr. hann var skattkonongr Iatmundar konongs. þeir barðuzt oc varð Ęirikr borinn ofliði af lanndz hærr. oc fell hann þar með allu liði sinn. oc þar fellu með hanum synir Torfæinars Arnkæll oc Erlænndr. Eptir fall Eiriks let Gunnilldr yrkia kvæðe um hann. sva sem Oðinn fagnaðe hanum i Valholl oc hæfr sva

27.

Hvat er þat drauma qvað Oðenn

er ek hugðumk firi dag litlu

Valholl riðia

firi vegno folki

Vacta ec einheria

bað ec uprisa

becki at stra

borkær at lyðra

valkyriur vin bera

sem visir como

er mer or heimi

haullda vanir

gaufgra noccora

sva er mer glatt hiarta.

Hvat 's þat drauma,

es hugðumk fyr dag lítlu

Valhǫll ryðja

fyr vegnu folki;

vakðak Einherja,

baðk upp rísa,

bekki at stráa,

borðker at leyðra,

valkyrjur vín bera

sem vísi komi.

Es mér ór heimi

hǫlða vánir

gǫfugra nǫkkurra;

svá es mér glatt hjarta.

28.

Hvat þrymr þar Bragi

sem þusund bivizt

eþa mænge til mikit

braka oll beccþili

sem muni Balldr coma

eptir i Oðins sale.

Hvat þrymr þar Bragi,

sem þúsund bifisk,

eða mengi til mikit.

Braka ǫll bekkþili,

sem myni Baldr koma

eptir i Óðins sali.

29.

Heimsco mæla qvað Oðinn

scallt þu hinn horski Bragi

þo at þu væl hvat vitir

| fyr Æirikr glymr

er her mun inn koma

iofurr i Oðins sale.

Heimsku mæla

skalattu enn horski Bragi.

þó at þú vel hvat vitir;

fyr Eiríki glymr,

es hér mon inn koma

jǫfurr í Óðins sali.

30.

Sigmundr oc Sinfiatli

risit snarlega

oc gangit i gongo grame

inn þu bioð

ef Æirikr se

hans er mer nu von vituð

Sigmundr ok Sinfjǫtli,

rísið snarliga,

ok gangið í gǫgn grami;

inn þú bjóð,

ef Eiríkr séi;

hans er mér vǫ́n vituð.

31.

Hvi er þer Æiriks von kvað Sigmundr

hælldr enn annara kononga

þviat margu lannde sagðe Oðenn

hann hevir mæki roðet

oc bloðoct sværð borit.

Hví es þér Eiríks vǫ́n,

heldr an annarra?

Þvít mǫrgu landi

hann hefr mæki roðit

ok blóðugt sverð borit.

32.

Hvi namt þu hann sigri þa

er þer þotti hann sniallr vera

þvi at ovist er at vita sagðe Oðenn

ser ulfr enn hausve

a siot goða.

Hví namt hann sigri þá,

es þér þótti snjallr vesa?

Þvít óvíst es at vita,

sér ulfr enn hǫsvi

[greypr] á sjǫt goða.

33.

Hæill þu nu Æirikr kvað Sigmundr

væl scalt þu her kominn

oc gack i holl horscr

hins vil ec þic fregna

hvat fylgir þer

iofra fra eggþrymu.

Heill þú nú Eiríkr,

vel skalt hér kominn

ok gakk i hǫll horskr;

hins vilk þik fregna,

hvat fylgir þér

jǫfra frá eggþrimu.

34.

Konongar eru v sagþi Eirikr

kænni ec þer namfn allra

ec em hinn setti sialfr

Konungar eru fimm,

kennik þér nafn allra;

ek em enn sétti sjalfr.

Her segir þat. at fimm konungar fellu með hanum oc sva hvat mikill hęrmaðr hann hafði verit. sva segir oc Glumr Geirason i sinu kvæðe at Ęirikr heriaðe aðr enn Haraldr konongr andaðezt suðr umm Hallannd oc Skane. oc viða um Danmork. oc allt for hann um Kurlannd oc Æistland. oc morg annr lonnd heriaðe hann i Austrvegom. hann heriaðe oc viða um Sviðioð. oc Gautlannd. hann for norðr a Finnmorc oc allt til Biarmalanndz með hærnaðe. I þæirri ferð sa hann fysta sinn Gunnillde. þa var hon a fostre oc at name. með Mattul Finna kononge. sa var allra fiolkunngaztr. oc siðan Ęirikr kom til Ænglannz. heriaði hann vm oll Vestrlonnd. firir þessa soc var hann kallaðr Ęirikr bloðꝍx. eftir fall Ęiriks konongs. ovingazt Iatmundr konongr Gunnilldi oc sunum Ęiriks. finnr þa soc til at Eirikr heriaðe innan lanndz [a riki konongs. for þa | Gunnilldr a braut af Englannde. með sunum sinum til Danmarcar. fær þar friðlannd. af Harallde Gormssyne. hann toc Harald sun Ęiriks til fostrs. oc knesætti hann. oc var hann iamnan innan hirðar. enn Gamle oc Guðormr lagðuzt i hęrnat. fyst i Austrveg oc siðan i Noreg oc gærðo allt þat illt er þeir matto i riki Hakonar konongs.

K. 8. Nu tækr Hacon við konongdome

Hacon toc konongdom i Noregi tveim vetrom siþan er faðer hans andaðezt. hann var bæðe vinsæll oc arsæll. hann setti log vm allan Noreg með raðe Þorleifs hins spaca oc annara vitra manna. oc af þeim lagum nytti hinn helgi Olafr konongr mestann lut. [a hinu xvi are rikis. atte hann fiolmænnt þing inn i Þrondheimi a Mærenne. oc a þvi þingi gærðo Þrꝍnndir konongenom tva koste. at hann skulldi [blota eftir vannda hinna fyʀu kononga oc fylla sva hin forno log. til ars oc friðar. ælligar munndu þeir reka hann af rikinu. ef hann villdi eigi i þesso vera sva firir þeim sem vm riki eða skatttaku. konongr villdi þetta vist eigi gera. astvinir konongs oc mikit folk gengu i millom. oc biðia bꝍndr þyrmazt við konong. oc tala þeir hversu nytsamlegr þeirra hofþingi var sinum þegnum. oc mikill raðzmaðr til laga oc siða. i annan stað biðia þeir konong minka þenna kurr. oc taca einn litinn lut i samþyct. sva at blotmenn kalle eigi at af hanum værðe niðrfall laganna. firir huggꝍðis sacar oc astar við vini sina. þa gerði hann eptir bꝍn þeirra oc blotaðe.

K. 9. Nu gefr Hacon konongr Tryggva riki i Vik ꜹstr

[A siautiannda are rikiss gaf hann konongs namfn Tryɢva syne Olafs Harallz sunar. broðor syni sinum. oc gaf hanum riki i Vik ꜹstr. sætti hann þar til lannz at gæta við Danum oc vikingum. er þa gerðu mikinn skaða a Noregs riki. oc lagðizt þat til hemfndar við Hacon af ɢuðe. eftir þat er hann hafði blotat. at i riki hans var iamnan ufriðr af sunum Gunnilldar oc aðrum vikingum oc lagn þeir til þessa illvirkis i Brennꝍyium. Varðꝍyium i Myl oc i Mystra sundi. Hacon konongr for leita þeirra með tveim sneckium oc hitti vikinga suðr firir Hallannde. Vinde oc Dane með x skipum. bærst við þa oc vann sigr. oc rak firir borð mikinn luta af liði þeiʀa. [toc allt fe þeirra. hæriaðe viða a Halland oc Fion. oc for við sva buit i riki sitt.

K. 10. Her kꝍmr hærr

[A tyttugta are kvamo synir Ꝍiriks bloðꝍxar með hærliðe. Gamle Haralldr Sigurðr sunnan af | Danmarcu. oc heria a Noreg allt þar sem þeir fara. Hakon konongr var þa staddr a Norðmꝍri sunnarla með liði sinu. þar sem heitir Fręiðar ꝍy. oc var Hacon eigi fyʀ var viðr. enn þeir Gamle lagðuzt með herr sinn i Feꝍyiar sunnd við Feꝍy i nannd Freiðarbergi foro menn i millum. oc var engi costr annars af Ęiriks sunum enn beriazt. Hacon konongr let sec oc eigi dvelia. þegar hann vissi at frenndr hans ginntuzt a þat. Ægill het maðr gamall sa var mærkis maðr a ꝍsko alldri sinum Haraldz konongs hins harfagra. oc var nu orvase. hann hafðe þat mællt. at hann villdi þann dꜹðdaga liota at falla i folcoʀosto. þa var sva mikill liðsmunr at vera mynndu vj vm æinn Haconar manna. þa bað Ęigill kononginn at hann skylldi fa hanum merki æitt a hveriu skipi oc maɴ til hværs mærkis oc varo þar x mærki. Enn Æiriks synir er þeir sa at lið Haconar var mycklu færa. ganga a land at fylkia við Freiðarberg. oc ganga sva i mot Hacone. verðr þar mikil orasta. enn er atlæga hafþi tekizt. þa for Eigill oc x menn með hanum oc hafði hverr þeiʀa mærki i honndum oc gengo sva fram með brecco þeirri er þar var upp a nęs eit. sem þeir barðuzt. sva at mærkinn matti sia þaðann sem barðagenn var. enn eigi þa er fylgðu æða baro. nu sea Danir hvar mærkinn fara. oc hyɢia þar mano fara mækinliðit. oc ræðazt at þeir mano taca milli þeira oc skipanna. Her af kꝍmr flotti i lið Eiriks suna. oc flyia þeir sialvir oc lið þeirra. oc er þeir koma a hæðina gægnt Freiðarbergi. þa sia þeir aftr ut a Rastarkalf. at ecki hærrlið fylgði mærkiunum. lætr þa Gamle skiota upp mærki sinu. oc kveða við luðr sinn. samnazt nu saman lið þeira. oc sciota a fylking. enn Danir oc lęiðangrs folc flyia til skipa. þa kỏmr Hakon konongr allu liði sinu at þeim. hofz nu annat sinn orrastann oc fello margir af hvarom tveɢiom. oc toc bratt at ganga a þa Gamla. oc skildizt lið þeira. oc flyði Gamle oc þeir allir brꝍðr fram með berginu. enn sumt toc upp a bergit. oc var þar drepit enn sumt toc fyrir hamra ofan oc do þar. enn er þeir Gamle kvamu i fiaruna. þa varð hann sar mioc af Hacone kononge oc toc undan a kaf oc drucnaðe. Haraldr oc Sigurðr brꝍðr Gamla komozt með sunndi til skipa. enn Hacon drap þar i fiorunni iij scipsocnir af liði þeiʀa. oc loðo upp scipinn undir þeim. i þau skip var lagðr valrinn. oc orpner þar haugar utan at. þar stænndr oc bautaðar stæinn harr sem Eigill fell.

K. 11. Nu flyia synir Eiriks suðr aptr

Synir Eiriks konongs er þeir komuzt a scip sin flyia aftr suðr til Danmarkar. enn Hacon konongr for eftir þeim vm rið oc funnuzt ecki oftar at sinni. enn þo at Eiriks synir hæfði hæriat mikit i Noregi. þa þottuz þeir mæira hafa latit [i færðinni oc una | nu halfu værr enn aðr sinum lut. oc með trausti Dana konongs oc liði er hann heitr þeim etlazt þeir aftr at vennda oc hemfna Gamla. oc annarra manna sinna. Uið þessare ætlan gerir Hacon konongr þat rað. at nefgilldis scatta. þa er Haralldr konongr faðir hans hafði lact a allt lanndit. let hann taca hit ytra með sio. oc vm Þrꝍndalog. oc leggia til skipa gęrðar. hann gerði oc næmfnd i hverio þesso fylki. hverso morg skip eða hverso long at rumatale skylldi vera or hveriu fylki. at mannom oc vapnom oc vistum firir utlænndscom hærr. sva at hvar karlmaðr sa er vigr var oc frials skilldi eiga skiolld oc kꝍsiu oc hoggvapn firir þvi at konongr var oft ecki fiolmennr. þottizt hann þar þa mega lið taca er hann var staddr. þegar nauðsyn stꝍði oc hær þurft. var þa reiðubuit skip oc menn með vapnom hvar sem konongr þurfti at krevia. Hacon konongr let gera vita a hofiollom hit ꝍfra um allt lannd. sva at hærboð for a vij nattom fra hinum synnzta vita i hina nỏrztu þinga a Halogalande. Ðat hennde nocorum sinnum at þeir menn er gætto hins synnzta vitans urðu þess varir at hærskip morg varo um ꝍyiar oc næs. brenndu bygðir oc drapo menn. þa var scotit upp vitum. oc var hærlaup um allt lannd. varo þetta þo ecki Gunnilldar synir. ne Danakonongs hærr þviat i þann tima varo margir vikingar þeir er æinn hofþingi reð firi margu liþi oc hærscipum. Enn þeir menn er norþann or lannde foru i leiðangr eftir vita uppboðinu. þa foro þeir langa leið aðr enn þeir spyrði hit sanna at þeirrar færðar þurfti ecki. oc þeir vikingar er | hæriat hafðu varo þa a brotto. þetta starf þotte margum manne illt. firir þui at ængi nytsæmd stoð af þui. oc siolfum kononge þotte sva illa. at hann lagðe við lif oc limi þæim manne er cunnr oc sannr yrði at þui at hærsagu sagðe þa er logen rꝍyndiz. firir þessa sok þorðe æingi aðrum sægia þo at morg skip sigldi sunnan með lande. [Nu bar sva at æinu sinni. at Gunnilldar synir sigldu sunnan af Danmorko. oc foro ut læið oc como ækki mæir við lannd en [sva at menn hafðu niosn um farar [þæirra. oc sva hafðu þæir oc niosn um væizlu takr Haconar [konongs. Ðæir hafðu skip væl buin at liðe oc at vapnom. oc með þæim var vikingr æinn mikill [sa er het Ꝍyvindr skroya. Hacon konongr tok væizlu þa er þæir como i Storð a Fitiom oc var hann lꝍyndr þessom tiðendum | oc aller hans menn allt þar til er skipen sigla sunnan oc æigu nu scamt til ꝍyarennar. Ða sat Hacon konongr ifir borðom. Nu com kurr firir hirðmenn at skip varo sen sigla oc giengo ut noccorer þæir er glꝍg þꝍknaster varo at sia oc [sagðe hværr aðrum at þat myndu vera ufriðar menn oc bað hværr annan sægia kononge. En ængi [var til nema Ꝍyvindr Finnz sunr er kallaðr var scalldaspillir. hann gieck inn [firir konong oc [mæler sva. litil er liðanda stund hærra en langt matmal. conongrenn svaraðe. Skalld. hvat fær nu af viðum vegom. Ꝍyvindr sægir

35.

Bloꝍxar ma biða

brynþings fetilsstinga

oss geraz næpt ens hvassa

hæfnendr seto æfni

hælldr er vannt en ek villda

veg þinn konongr sægia

fam til fornra vapna

fliot hærsagu drotne.

Blóðøxar téa beiða

brakþings fetilstinga

(oss gerask hnept) ens hvassa

hefnendr (setu-efni);

heldr es vant, en ek vilda

veg þinn konongr, segja

(fǫ́um til fornra vápna

fljótt) hersǫgu drótni.

Ða svaraðe konongr. Ꝍyvindr. þu ert goðr drengr oc vitr maðr. æigi myndir þu segia hærsagu nema sonn være. þa mellto aller at satt var [at skipen sigldu oc atto scamt til ꝍyarennar. [Ðui nest foro borð upp ok giek konongr ut at sia liðet. [En þa er hann hafðe set kallaðe hann til sin raðgiafa sina oc spurði [hvat þa skylldi at hafazk. her sigla [skip morg sunnan. en ver hafum [lið litit [oc þo fritt. oc vil ek æigi læiða i haska hina bæzstu vini mina. En vist villda ec flya ef vitrum mannum syndist æigi at þat være [mikill skom eða fꝍlska. þa svaraðe Ꝍyvindr

36.

Samer at niorð enn norðarr

naddregns hvatum þegne

ver getom bili at bolva

blamꝍrar skæ fꝍra

nu er þat er rœkkr [at regne

rumskæiðs flota breiðan

gripum ver i græipar

gunnborð Haralldr sunnan.

Samira, Njǫrðr, enn norðar,

naddregns, hvǫtum þegni

(vér getum bili at bǫlva)

blámœrar skæ fœra;

nús þats rekr á Rakna

rymleið flota breiðan

(grípum vér í greipar

gunnborð) Haraldr sunnan.

Nu svarar hværr aðrum at hværr villdi hælldr dꝍya um þværan annan en flya firir Danum. Ða mællte | konongr. Sægið allra drengia hæilaster. ok take hværr sin vopn ok man ækki til saca hversso marger Daner ero um æinn Norðmann. Eftir þat [toc konongr skiolld sinn oc for i ringa bryniu oc gyrði sek með Kværnbit oc sætti a gylltan hialm a hofuð ser. [æptir þat toc hann skiolld sinn oc kæsiu. oc fylgti liði sinu. oc let hirðmenn oc boðsmenn alla saman sem Ꝍyvindr sægir i kvæðe þui er hann orte æftir fall Haconar. oc sætti hann þat æftir þui sem Gunnilldr hafðe latet yrkia um Æirik [sun sinn sem Oðen byði hanum hæim til Valhallar. oc sægir hann marga atburði i kvæðeno fra orrastunni. oc hæfr sva

37.

Gandul oc Skagul

sende Gautatyr

at kiosa um kononga

hværr yngva ættar

skylldi með Oðne fara

i Valholl at vera.

Gǫndul ok Skǫgul

sendi Gautatýr

at kjósa of konunga,

hverr Yngva ættar

skyldi með Óðni fara

í Valhǫll at vesa.

38.

Broðr fundu þæir Biarnar

i bryniu fara

konongen kostsama

komen undir gunfaner

druptu dolgar

en [durr vorðr ristizk

upp var þa hilldr um haven.

Bróður fundu þær Bjarnar

í brynju fara,

konung enn kostsama

kominn und gunnfana;

drúpðu dolgar (r. -ráar)

en dǫrr hristisk,

upp vas þá hildr of hafin.

39.

Het a Halꝍygi

sem a Holmrygi

iarla æinn bane

forr til orrostu

gott hafðe hinn gofge

giengi Norðmanna

ꝍger Ꝍydana

stoð undir haom hialme.

Hét á Háleygi

sem á Holmrygi

jarla einbani,

fór til orrostu;

gott hafði enn gǫfgi

gengi Norðmanna

œgir Eydana,

stóð und árhjalmi.

I þessom þys cvað Ꝍyvindr scallda spillir æinn gamankviðling til Haconar konongs. aðr en fylkingarnar lꝍpez at

40.

Lytr firir langum spiotom

lannz folk bifask rander

cvæðr oddviti oddom

Ꝍyvindar lið skrꝍyu.

| þa svaraðe konongr

41.

Uæl launa mer minir

menn oxlom styr þenna

rið væx Hamdes klæða

hodd oc rekna brodda.

Vel launa mér mínir

menn, œxlum styr þenna,

(hríð vex Hamðis klæða)

hodd ok rekna brodda.

A þuiliku ma sia hværsso oræddr konongr var er hann i hugaðe sva sina luti. Gunnilldar synir ganga nu a lannd upp. fylkia liði sinu oc hafðu þæir lið mykklu mæira. þann dag var veðr hæit af solo. þa stꝍypti Hakon konongr af ser bryniunni. oc sætr upp hialm sinn. oc æggiar [menn sina til framgangu læiande oc gladde sva [lið sitt með sinu [ifir bragðe bliðlego æftir þui sem Ꝍyvindr sægir

42.

Rauzk or hærfotum

ratt a voll bryniu

visir værðunga

aðr en til vigs tœke

lek við lioð mangu

skylldi lannd væria

gramr hinn glaðvære

stoð undir gullhialme.

Hrauzk ór hervǫ́ðum,

hratt á vǫll brynju,

vísi verðungar,

áðr til vígs tœki;

lék við ljóðmǫgu

skyldi land verja

gramr enn glaðværi,

stóð und gollhjalmi.

K. 12. Vm bardaga Eiriks suna oc Haconar goða oc um fall Haconar

Eftir þetta toks bardage oc varð hinn harðaste. Ða er skotrið var loket bra Hacon konongr sværði oc stoð framarla undir mærkinu oc hio a baðar hendr. misti alldrigi oc bæit sværðet þo sem misti. sem her sægir

43.

Sva bæit þa sværð

i siklings hende

vaðer Vavaðar

sem i vatn brygði

brakaðu broddar

brotnaðu skylldir

glumraðu gylfringar

i gotna hausum.

Svá beit þá sverð

ór siklings hendi

váðir Váfaðar

sem í vatn brygði;

brǫkuðu broddar,

brotnuðu skildir,

glumruðu gylfringar

í gotna hausum.

44.

Trauðaðu torgor

við [tyss of vallde

hiallta harð fotum

hausa Norðmanna

roma varð i ꝍyiu

ruðu konongar

skira skialldborger

i skatna bloðe.

Trauðuðu (r. trǫddusk) tǫrgur

við (r. fyr) Týs of valdi (r. ok bauga)

hjalta harðfótum

hausar Norðmanna;

róma varð í eyju,

ruðu konungar

skírar skjaldborgir

í skatna blóði.

| 45.

Brunnu bænælldar

i bloðgom undum

lutu langbarðar

at lyða fiorfi

svaraðe sior gymner

a sværða nese

fell floð flæina

i fiaru Storðar.

Brunnu beneldar

í blóðgum undum,

lutu langbarðar

at lýða fjǫrvi;

svarraði sárgymir

á sverða nesi,

fell flóð fleina

í fjǫru Storðar.

Ꝍyvindr skrꝍyia toc at ganga sva hart fram i orrastuna. at hann fryði Norð mannum hugar. oc sotte hann mest at er mærki Haconar var. oc mælte. hvar er [konongr Norðmanna. hvi lꝍyniz hann oc þorer æigi [fram at ganga at syna sic. hværr kann sægia mer til hans. Ða svaraðe Hacon konongr. Halltu sva fram ef þu villt [finna Norðmanna konong. Ða kastaðe Hakon konongr skilldinum a lið ser oc toc baðom hanndum um meðal cafla sværðsens. oc liop fram undan mærkium. þa mælte Þoralfr Scolmssunr lateð mek hærra i mote Ꝍyvindi. konongrenn svaraðe. Mik villdi hann hitta. oc sva scal han mik firir finna. En er konongr kom þar er Ꝍyvindr var. [hio hann a tvær [liðar ser. oc þa hio konongren með Kværnbit baðom handum i hafuð Ꝍyvindi oc klauf hialmenn oc sva hafuðet i hærðar niðr. Vm þetta orte siðan Ꝍyvindr scallda spillir

46.

[Bað at valgrindar vinda

veðr hꝍyande skrꝍya

gumnum hollr ne gulli

gefnar sinni stæfnu

ef sol spenner sunnan

sigr minnigr villt finna

fram halltu niotr at nytum

Norð manna gram ranna.

Baðat valgrindar vinda

veðrheyjandi Skreyju,

gumnum hollr né golli,

Gefnar sinni stefnu -

ef sólspenni svinnan

sigminnigr vilt finna

fram halt, Njóts, at nýtum,

Norðmanna gram þannig.

Aðra visu orte hann um fall Ꝍyvindar skrꝍyiu

47.

Veit ec at bæit hinn bitri

hyggiung meðal dyggvan

bulka skiðs or baðom

bænvondr konongs hondum

ofælenn klauf Ola

eldraugr skarar hauga

gullhialltaðum galltar

grandað Dana hrannde.

Veitk at beit enn bitri

byggving meðaldyggvan

bulka skíðs ór bǫ́ðum

benvǫndr konungs hǫndum;

ófælinn klauf Óla

éldraugs skarar hauga

gollhjǫltuðum galtar

grǫnduðr Dana brandi.

| A aðra lið Hacone kononge stoð Þoralfr stærki Skolms sonr oc drap margan mann með sinu sværði [er Fetbræiðr het. er konongr hafðe gefet hanum sem sægir Þorðr Siareks sunr.

48.

Ðar er borð harðer barðuz

bannz iodraugar lannda

lystr gieck hærr til hiorfa

niz i Storð a Fitium

aðr en gimslaugar ganga

gifrs lemana drifu

nausta blaks hit næsta

Norð manna gram þorðe.

Þars bǫðharðir bǫrðusk

bands jódraugar landa,

lystr gekk herr til hjǫrva

hnits í Storð á Fitjum,

áðr gimsløngvir ganga

gífrs hlémána drífu

nausta blakks et næsta

Norðmanna gram þorði.

49.

Varðe varga myrðir

vitt sva scal frið slita

iafur villdu þann ælldaz

anndort folk at lonndum

starf hofsk upp þa er arue

otta vanr a flotta

gullz er gramr var fallenn

Gunnilldar kom sunnan.

Varði varga myrði

vítt, svá skal frið slíta,

(jǫfur vildu þann eldask)

ǫndurt folk (at lǫndum):

starf hófsk upp, þás arfi

ótta vanr (á flótta)

golls (en gramr vas fallinn)

Gunnhildar kom sunnan.

50.

Ðrot var synt þa er sǽttozk

sinn roðs við lum stinnan

maðr let ond oc annar

ufar en bꝍndr sarer

oc hior krafðer hafðu

huggendr munens tuggu

gauks við gialfr um leikna

grunnum sannd i munni.

Þrot vas sýnt, þás settusk

sinn róðrs við hlum stinnan

(mannr lét ǫnd ok annarr

ófár) búendr sárir;

ok hjǫrkrafðir hǫfðu

huggendr Munins tuggu

gauks við gjalfrum leikna

grunnu sand í munni.

51.

Afreks væit þar er iofre

allrikr i styr slikum

gumnar morðr þæim er gerðe

giek næst hugins drekko.

Afreks veit, þats jǫfri

allríkr í styr slíkum

gǫndlar Njǫrðr, þeims gerði,

gekk næst, Hugins drekku.

I þessare orrastu var æigi gott blauðum mannum motgangu at væita firir sacar afls oc vapna oc aræðes oc þottezk sa danskra manna bæzt hafa er firstr var. En þæim [læiddiz bratt er [næster varo. oc bratt æftir fall Ꝍyvindar scrꝍyfu kom flotte i lið Gunnilldar suna oc flyðu þæir til skipa sinna. [fell þar mikit folk af sunum Æiriks. En þæir flyðu | sialfer. En menn Haconar konongs fylgðu þæim lengi um dagenn oc drapo af þæim allt þat er þæir matto. en konongr let taca skæið sina oc roa norðr með lannde. oc ætlaðe til bus sins [til Alreksstaða. þui at hann hafðe fengit sar. var lostenn aru i armenn þa er hann rak flottan oc [rann hanum bloð sva miok at umægin sotte a hann. oc þa er hann kom þar sem hæitir Haconar hælla. þar hafðe hann veret fꝍddr. oc þar dvaldest hann um nott oc let sla ser lannd tialld. oc flytia sic þar a lannd. þa er Hacon konongr kændi at sar hans var ban hætlegt callaðe hann til sin raðonꝍyti sitt. oc talaðe a marga lunnd firir [astvinum sinum um þa luti er gorzk hafðu a hans dagum. oc iðraðezk [hann þa þess er hann hafðe miok gort i mote guði oc cristinna manna logum i sinni meðfærð. þa buðu vinir hans at flytia lik hans vestr til Englannz oc grafa hann þar at kirkiu. konongren svaraðe. ec em æigi þess værðr. ek lifða sem heiðnir menn scal mek oc sva iarða [sem heiðna menn. Með þesso marke syndi hann yðron sina. at hann aumkaðe missætte þæirra frenda. oc senndi bref Gunnilldar sunum. oc var þat a at hann gaf Harallde frenda sinum hirð sina oc allt riki sitt. Æftir þetta anndaðezk Hacon konongr oc hafðe þa [raðet firir Norege [.xx. vætr oc .vi. vætr. hann harmaðu vinir oc ovinir. sem sægir Ꝍyvindr scallda spillir

52.

Goðo dꝍgre

var sa gramr um boren

er ser getr slikan sefa

hans alldr

man æ vera

at goðo getet.

Góðu dœgri

verðr sá gramr of borinn,

es sér getr slíkan sefa,

hans aldrs

man æ vesa

at góðu getit.

53.

Man obunndinn

a yta siot

fenris ulfr um fara

aðr iamgoðr

a auða traut

konong maðr come.

Mun óbundinn

á ýta sjǫt

fenrisúlfr of fara,

áðr jafngóðr

á auða trǫð

konungmaðr komi.

[54.

Dꝍyr fe

dꝍyia frendr

ꝍyðiz lannd oc lað

siðan Hacon for

hæiðin guð

morg er þioð um piað.

Deyr fé

deyja frændr,

eyðisk land ok láð,

síðan Hakon fór

með heiðin goð

mǫrg es þjóð of þéuð.

| Menn hans fluttu lik hans [til Sæms i Lygrisfirði a Norðharða lannde oc gerðo haug at. Aðr en Hacon felle. hafðu synir Harallz ens harfagra .viii. orðet vapndauðir. sem Ꝍyvindr sægir scalldaspillir oc kvað sva sem konongren kꝍme til Valhallar. firir þui at sa var atrunaðr hæiðinna manna at aller þæir er af sarom andaðuzk skylldu fara til Valhallar. En þa er bref como til Harallz Gunilldar sunar oc þæirra brꝍðra þau er Hacon konongr [let gera. urðu þæir fægnir þesse orðsending oc skipaðuzk við. foro norðr með lannde. oc villdu a funnd Haconar konongs frenda sins. en þa er þæir como norðr. var Hacon konongr anndaðr.

---

Noter: