Sigurðar saga, Eysteins ok Ólafs (Codex Frisianus)

Velg språk	Norrønt	Islandsk	Norsk	Dansk	Svensk	Færøysk
Denne teksten finnes i flere utgaver på følgende språk ►

Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.

Codex Frisianus

Sigurðar saga, Eysteins ok Ólafs

(Upphaf Magnús sona)

Eftir fall Magnus konvngs berfætz toko seynir hans konvngdom i Noregi. Eysteinn. ok Sigvrðr. Olafr. Eysteinn hafði hinn neyrðra luta landz. enn Sigvrðr hinn syðra luta. Olafr konvngr var þa .iiij. vettra eða .v. ok þann þriþ(i)vng landz er hann atti hofðo þeir baðir til varðveizlo. Sigvrðr var þa til konvngs tekinn. er hann var .xiij. vettra eða .xiiij. enn Eysteinn var vettri ellri. Þa er seynir Magnus konvngs voro til konvnga teknir. komv vttan or Jorsalaheimi. ok svmir or Miklagarþi. þeir menn er farit hofðo vt með Skopta Avgmvndarseyni. ok voro þeir hinir frægzto. ok kvnno margskonar tiþindi at segia. Enn af þessom sꜹgnom girntoz menn margir i Noregi til þeirrar ferþar. Þat var ok sagt at i Miclagarði fengo Norðmenn fvllsælo fiar þeir er a mala villdo ganga. Þeir baðo konvngana at annarrhvarr þeirra Eysteinn eða Sigvrðr skylldi fara ok vera fyrir þvi liði er til vtferðar reðiz. enn konvngarnir iata þvi ok bioggv ferþ þessa með beggia þeirra kostnaði. Til þessarrar ferþar reðoz margir rikismenn bæði rikir bændr ok lendir menn. Enn er ferþin var bvin. þa var þat af raþið at Sigvrðr skylldi fara. enn Eysteinn hafa landrað af beggia þeirra fe.

(Frá Orkneyja jörlum)

2. Einom vettri eftir fall Magnus konvngs kom vestan af Orkneyiom Hakon son Pals iarls. Enn konvngar gafo honom iarldom ok yfirsokn vm i Orkneyiom. sva sem iarlar hofðo haft fyrir honom. Pall faðir hans eða Erlendr foðvrbroðir hans. For Hakon iarl þa vestr til Orkneyia.

(Útferð Sigurðar konungs)

3. Fiorom vettrvm eftir fall Magnus konvngs for Sigvrðr konvngr með liði sino or Noregi. hann hafði .lx. skipa. Sva segir Þorarinn stvttfelldr.

Sva komz fylkis

| framt lið saman

margspaks mikit

milldingi villdt.

at skip við skip

skar fꜹgr við lꜹg

hreins grams heðan

hnigo sextigir.

Sigvrðr konvngr sigldi vm hꜹstið til Englandz. þa var þar konvngr Heinrekr son Vilhialms bastarðar. var Sigvrðr konvngr þar vm vettrinn. Sva segir Einarr Skvlason.

Vásꜹflugr reð visi

vestr helmingi mestom

oð at ensko laði

ægis marr við harra.

stál let hilmir hvilaz

heiptglaðr ok var þaðra

ne gramr a val vimrar

vetrlengis kemr bettri.

(Ferð Sigurðar konungs)

4. Sigvrðr konvngr for vm varit liðino vestr til Vallandz. ok kom fram vm hꜹstið a Galizolandi. ok dvalþiz þar annan vetr. Sva segir Einarr Skvlason.

Ok sa er æzt gat riki

ol þioðkonvngr solar

ꜹnd a Jakobs landi

annan vetr vnd ranni.

þar fra ek hilmi heriar

hialldrs lꜹsmæli giallda

gramr birti sva svartan

snarlyndr frꜹmom iarli.

Enn þat var með þeim atbvrð. at iarl sa er þar reð landi. gerþi sætt við Sigvrð konvng. ok skylldi iarl lata setia konvngi torg til matkꜹpa allan vettrinn. enn þat endiz eigi lengr enn til iola. ok gerþiz þa illt til matar. Þa for Sigvrðr konvngr með miklu liði til kastala þess er iarl atti. enn iarl flyði vndan. þvi at hann hafði litit lið. Sigvrðr konvngr tok þar vist mikla ok mikit herfang annat ok let flytia til skipa sinna. bioz siðan i brot. ok for vestr fyrir Spán. Þa er Sigvrðr konvngr sigldi fyrir Spaninn bar þat at. at vikinngar nockvrir þeir er foro at fefꜹngom komv i moti honom með galeiða her. enn Sigvrðr konvngr lagði til orusto við þa. ok hof þar hina fyrsto orusto við heiðna menn ok vann af þeim .viij. galeiðr. Sva segir Halldorr skvalldri.

Ok fadyrir foro

Fiolnis rótz at moti

vigasom bloð visi

vikinngar gram rikom.

naði herr at hrioða

hlꜹt drengia vinr fengi

fyrðom hollr enn fellat

fátt lið galeiðr átta.

Siðan hellt Sigvrðr konvngr til kastala þess er Sinntre het ok barðiz þar aðra orusto. þat er a Spani. þar sat i heiðit folk ok heriaði þaðan a kristna menn. hann vann kastalann ok drap þar allt folk. þvi at ecki villdi kristnaz lata. ok tok þar fe mikit. Sva segir Halldorr skvalldri.

Stór skal ek verk þꜹ er voro

vanar dags a Spani

prvtt let slongvir sottan

Sinntre konvngr innan.

gerþiz helldr við harðan

hermonnom gramr beriaz

gratt enn geyrva neitto

gvðz retti ser boðnom.

(Unnin Lizibón)

5. Eftir þat hellt Sigvrðr konvngr liðino til Lizibónar. þat er borg mikil a Spani. half kristin enn half heiðin. þar skilr Span hinn kristna ok Span heiðna. ero þꜹ herot oll heiðin er vestr liggia þaðan. Þar atti Sigvrðr konvngr | hina .iij. orusto við heiðna menn ok hafði sigr. feck þar fe mikit. Sva segir Halldorr skvalldri.

Svðr vátt sigr hinn þriþia

sniallr við borg þa er kalla

lofðvngs kvnndr er lendot

Lizibón at froni.

Þa hellt Sigvrðr konvngr liðino vestr fyrir Span hinn heiðna ok lagði til borgar þeirrar er kollvð er Alkasse. ok atti þar fiorðo orusto við heiðna menn. ok vann borgina. drap þar mart folk sva at hann eyddi borgina. þeir fengo þar ofa mikit fé. Sva segir Halldorr skvalldri.

Vt fra ek yðr þar er heitir

Alkasse styr hvassan

folkþeysanndi fysazt

fiorða sinn at vinna.

Ok enn qvað hann.

Vnnit fra ek i einni

eyddri borg til sorga

hitti herr a flotta

heiðina vifs at drifa

(Orrosta í Forminterru)

6. Þa hellt Sigvrðr konvngr fram ferþinni. ok lagði til Niorvasvnda. Enn i svndonom var fyrir honom vikinngaherr mikill. ok lagði konvngr til orusto við þa. Sva segir Halldorr skvalldri.

Treystoz þer fyrirꜹstan

yðr tioði gvð rioða

náskári flo nyra

Niorvasvnd til vnda.

Siðan for Sigvrðr konvngr fram hit syðra til Serklandz. ok kom til eyiar þeirrar er kollot er Forminterra. Þar hafði þa setz herr mikill heiðinna blámanna i helli nockvrn. ok sett fyrir hellisdyrrin styrkan steinvegg. þeir herioðo viða a landit ok flutto til hellis allt herfangit. Sigvrðr konvngr veitti vppgongo i ey þeirri. ok for til hellisins. hann var i bergi nockvrv ok var hátt at ganga vpp i hellinn til steinveggsins. enn biargit skvtti yfir steinvegginn fram. Heiðinngiar vꜹrðo steinvegginn. ok hræddoz ecki vapn Norðmanna. þvi at þeir matto bera griot ok vapn niðr vndir fætr ser a Norðmenn. Norðmenn reðo ok ecki til vppgongo at sva bvno. Þa toko heiðinngiar pell ok dyrgripi ok baro v́t a vegginn. ok skvto at Norðmonnom ok æpto a þa. eggioðo þa ok fryðo þeim hvgar. Þa leitaði Sigvrðr konvngr ser raðz. Hann let taka tva skipsbata er barkar heita ok draga vpp a bergit yfir hellisdyrnar ok drengia með strengiom allt vndir innviðvna ok vm stafna. siðan gengo þar i menn sva sem rvm hofðo. leto sva siga skipin ofan fyrir hellinn með reipom. skvto þeir þa ok grytto er a skiponom voro sva at heiðingiar hrvcko af steinvegginom. Þa geck Sigvrðr konvngr með herinn vpp vndir steinvegginn. ok brvtv vegginn ok komaz sva vpp i hellinn. Enn heiþingiar flyðo inn vm steinvegginn. þann er settr var vm þveran hellinn. Þa let konvngr flytia til hellisins viðo stóra ok kasta bal mikit i hellisdvronom ok sla elldi (i). Enn þegar elldrinn sotti. þa leto svmir heiþingiar lifit. enn svmir gengo a vapn Norðmanna. Lꜹk sva at allt folk var drepit enn svmt brennt. Þar fengo Norð|menn hit mesta herfang. þess er þeir hefði tekit i þessi ferð. Sva segir Halldorr skvalldri.

Varð fyrir stafni

styriar giornom

friþraskaði

Forminterra.

Þar varð eggiar

ok elld þola

blamanna lið

aðr bana fengi.

Ok enn.

Bꜹðstyrkir letztv barka

bragnings verk a Serkiom

fræg hafa gerz fyrir gygiar

gagnvigr ofan siga.

enn i hall at helli

hernenninn fiolmennom

gꜹndlar þings með gengi

gnyþrottr neðan sóttir.

Sva segir Þorarinn stvttfelldr.

Bað gramr gvma

gvnnhagr draga

byrvarga a biarg

blasvarta tva.

Þa er i reipom

ramdyr þrama

sigv fyrir hellis

hliðdyr með lið.

(Orrostur á Jvizu ok Manork)

7. Þa for Sigvrðr konvngr fram a leið. ok kom til eyiar þeirrar er Jviza er kollvð. ok atti þar hina .vij.^do orusto. Sva segir Halldorr skvalldri.

Margdyrkaðr kom merkir

morðhiols skipa stoli

fv́ss var fremðar ræsir

friþ slitz til Jvizo.

Eftir þetta kom Sigvrðr konvngr til eyiar þeirrar er Manork heitir ok atti þar hina .viij. orusto við heiðna menn ok feck sigr. Sva segir Halldorr skvalldri.

Knatti enn hin átta

oddhriþ vakit siðan

Finnz let gialld a grænni

grams ferþ Manork verþa.

(Roðgeirr tók konungdóm)

8. Sigvrðr konvngr kom vm varit til Sikileyiar ok dvalþiz þar lengi. Þar var Roddgeirr hertogi. hann fagnaði vel konvngi ok bꜹð honom til veizlo. Sigvrðr konvngr kom þannig ok mikit lið með honom. Þar var dyrðligr fagnaðr. ok hvern dag at veizlunni stoð Roddgeirr hertogi ok þionaði at borði Sigvrðar konvngs. Ok hinn .vij. dag veizlunnar. þa er menn hofðo tekit lꜹgar. þa tok Sigvrðr konvngr i hond iarli ok leiddi hann vpp i hasæti ok gaf honom konvngsnafn ok þann rett at iafnan skylldi konvngr vera siðan yfir Sikileyiar velldi. enn aðr hofðo þar iarlar velldi yfir þvi riki.

(Frá Roðgeiri konungi)

9. Roddgeirr Sikileyiar konvngr var hinn rikazti konvngr. hann vann Pvl allan ok lagði vndir sig margar storar eyiar i Serklandz hafi. hann var Roddgeirr riki kallaðr. Hans son var Vilhialmr konvngr i Sikiley. er lengi hafði ofriþ mikinn haft við Miklagarþz keisara. Vilhialmr konvngr atti þriar dætr enn ongan son. hann gipti eina dottvr sina Heinreki keisara seyni Friþreks keisara. er siðan var keisari i Rvmaborg. Aðra dottvr Vilhialms konvngs atti hertogi af Kipr. hina þriþio Margrit yfirkvssari. Heinrekr keisari drap þa baða. Dottvr Roddgeirs Sikileyiar konvngs atti Manvel keisari i Miklagarþi. þeirra son var Kirialax keisari.

(Sigurðr konungr fór til Jórsala)

10. Vm svmarit siglir Sigvrðr konvngr vm Griklandz haf til Jorsalalandz ok kom við Akrsborg. foro þaðan landveg vpp til Jorsalaborgar. Ok er þat fretti | Balldvini Jorsalakonvngr. at Sigvrðr konvngr mvndi sækia til borgar. let hann taka dyrðlig klæði ok breiða niðr a veginn. ok þvi meirr vondot er nærr var borginni. ok mællti siðan. Þat vitið þer at nv mvn koma var at vitia frægr konvngr norðan or heimi. ero nv morg hans snilldarbrog(ð) sꜹgð ok agætlig verk. skvlom ver honom vel fagna. Enn i þessom lut er nv gerom ver mvnom ver marka stormennzko hans ok rikdom. riðr hann rettan veg at borginni ok lætr ser litils þyckia vert vm þenna fyrirbvning. þa virþi ek sem hann mvni slikra luta gnótt eiga i sino riki. enn ef hann riðr af rettom veg virþi ek minna konvngssoma hans. Sigvrðr konvngr riðr nv at borginni með miklo drambi ok ser hann hverso fyrir er bvit. riðr fram a klæðin ok sva biðr hann alla sina menn riða. Fagnar Balldvini konvngr þeim vel. ok reið með Sigvrði konvngi vt til Jordanar. Sva segir Einarr Skvlason.

Get ek þess er gramr for vitia

glyggs Jorsala bygðir

meðr vitoþꜹðling ædra

ognbliðr vnd sal viðom.

ok leyghati lꜹgaz

leyft rað var þat naði

hꜹka frons i hreino

hvatr Jordanar vatri.

Sigvrðr konvngr dvalþiz lengi a Jorsalalandi ok vm hꜹstið ok ondverþan vetr. Balldvini konvngr veitti micla veizlu Sigvrði konvngi ok morgo liði hans með honom. Þa gaf Balldvini konvngr Sigvrði konvngi marga helga doma. ok þa var tekinn spann af krossinom helga at raði Balldvina konvngs ok patriarcha. ok sorv þeir baðir at helgom domi. at þetta tre væri af hinom helga krosse er gvð sia(l)fr var pindr a. Siðan var sa heilagr dómr gefinn Sigvrði konvngi með þvi at hann sor aðr ok .xij. menn með honom. at hann skylldi fremia kristni með ollum mætti. ok koma erchibyskvpsstóli i Noreg. ok krossinn skylldi þar vera. sem hinn helgi Olafr konvngr hvilldi. ok hann skylldi tivnd fremia ok sialfr gera.

(Ferð Sigurðar konungs í Miklagarð)

11. Eftir þetta bioz Sigvrðr konvngr aftr til skipa sinna. ok þa bio Balldvini konvngr her sinn at fara til borgar þeirrar er Seth het a Syrlandi. sv borg var heiðin. Sigvrðr konvngr for með liði sino til þeirrar borgar. Ok er þeir konvngarnir hofðo litla hriþ setið vm borgina gafo heiðnir menn vpp borgina. ok eignoðoz konvngarnir borgina. enn liðzmenn annat herfang. Sigvrðr konvngr gaf borgina alla Baldvina konvngi. Sva segir Halldorr.

Borg heiðna þátt bræðir

benia tikr við riki

haðizt hver við pryði

hillðr enn gaft af milldi.

Eftir þat for Sigvrðr konvngr til skipa sinna. ok bioz brot af Jorsalalandi ok sigldi norðr til eyiar þeirrar er Kipr heitir. ok dvalþiz Sigvrðr konvngr þar nockvra hriþ. for siðan til Griklandz ok lagðiz ollu liðino við Engilsnes. ok lá þar halfan manvð. ok var hvern dag raðhyri at sig|la eftir hafino norðr. Enn Sigvrðr konvngr villdi þess biða er þverskeytinngr væri ok seglum ollom mætti aka at endilongom skipom. þvi at oll segl hans voro sett pellom bæði þat er fram vissi ok aptr. þvi at hvarigir aftrbvar ne frambyggiar villdo sia hit vfegra seglanna. Ok er Sigvrðr konvngr sigldi inn með landino til Miklagarðz. þa var hvert þorp eða borgir eða kastalar eða stórkꜹptvn við annat. enn með þvi at seglonom var ekit of endilong skipin ok byrrinn lettr. ok for hvert skipit nær oðro. þa syndiz ollum af landi sem einn veggr væri. ok engi var sa staðr við siainn. at eigi var allt folk v́ti meðan sia matti siglinngina. Spvrt hafði Kirialax keisari til Sigvrðar konvngs ok let vpp luka borghlið þat a Miclagarði er heitir Gvllvartan. Þat hlið skal inn riða keisari. þa er hann hefir lengi brotto verit ok farit herferðir. ok hafi honom vel sigraz. Ok þa let keisari breiða pell of oll stræti fra Gvllvortv til Lactiarna. þat ero keisara hallir hinar agætvzto. Sigvrðr konvngr mællti til sinna manna. at þeir skylldo riða diarfliga i borgina ok lata ser litið vm finnaz alla nybreytni. er þeir sa. ok sva gerþo þeir. Keisari let fara allt a moti þeim með leika ok sꜹngva. Reið Sigvrðr konvngr ok allir hans menn með þvilikan pris i Miklagarð. Sva segia menn at Sigvrðr konvngr leti skva hest sinn með gvlli aðr hann reið i borgina ok skylldi sva til haga at vndan skylldi stꜹckva einnhverr skorinn a strætino. ok skylldi engi hans manna til lita. Ok er þeir Sigvrðr konvngr komv til konvngs hallar var þar allt vel fyrir bvit. Enn er menn Sigvrðar konvngs voro komnir i sæti ok bvnir til dryckio. koma i hollina sendimenn keisara. ok baro milli sin i stórom toskom gvll ok silfr. ok segia at keisari sendi Sigvrði konvngi. Enn konvngr leit eigi til fiarins ok bað menn sina skipta með ser. Sendimenn foro ok sogðo keisara. Hann svaraði. Sia konvngr man vera stórom rikr okꜹðigr. er hann vill eigi til slikra luta hneigiaz eða giallda loflig orð fyrir. Biðr þa enn fara með stóra cisterna fvlla af gvlli. Þeir koma enn fyrir Sigvrð konvng ok segia honom at þessar giafir ok sendingar ero honom sendar af stolkonvngi. Sigvrðr konvngr mællti. Þetta er mikit fe ok fagrt ok skiptið þer með yðr þesso menn minir. Sendimenn foro aftr ok sogðo keisara. Hann svaraði. Tveim skiptir vm þenna konvng at hann mvn vera yfir oðrom konvngom af riki ok fe. eða hann mvn eigi vera at iofnom vitrleik sem konvngi sæmði. farit nv it þriþia sinn ok færit honom hinn dyrazta pvrpvra ok hrokaða þessa cisterna af gvlli. Ok þar lagði hann a ofan .ij. gvllhringa. Nv fara sendimenn ok koma fyrir Sigvrð konvng ok segia at stolkonvngr sendi þetta hit micla fe Sigvrði konvngi. Hann stoð þa vpp ok tok hringana ok dró a hond ser. Siðan talaði hann sniallt eyrindi | ok girzko ok þackaði keisara fogrom orðom allan soma sinn ok stórlyndi. ok skipti nv þesso fe með monnom sinom við miclom sóma. Sigvrðr konvngr dvalþiz þar nockvra hriþ. Þa sendi keisari menn til hans at spyria. hvart hann vill þiggia at honom .vi. skippvnd (af) rꜹðo gvlli eða vill hann at keisari leti efna til leiks þess er hann var vanr at lata leika a Paðreimi. Sigvrðr konvngr kꜹs leikinn. ok sogðo menn honom at keisarann kostaði eigi minna leikinn enn þetta gvll. Þa let keisari efna til leiksins. ok var þa leikit. ok veitto allir leikar betr þat sinn keisara enn drottninngo. þvi at drottning a iafnan halfan leikinn. ok keppaz i ollom leikom menn þeirra. ok segia Grickir ef konvngr(!) vinnr fleira a Paðreimi enn drottning. þa mvn hann vinna sigr ef hann ferr herferþir.

(Frá Paðreimi)

12. Þat segia menn þeir er verit hafa i Miklagarði. at Paðreimrinn se a þann veg gerr. at hár veggr er settr a einn voll nær tvns vidd kringlottan. ok grador vmhverfis. enn menn skvlu sitia a. enn leikrinn er a vellinom. ero þar skrifot margskonar forn tiþindi. Æsir. Volsvngar. Givkvnngar. gert af kopar ok malmi. með sva miclom hagleik at þat þickir kvikt vera. er leikrinn settr með sva miklom brogðom ok vælom. þvi at sva syniz sem menn riði i lopti. ok skotelldr er þar við ok allzkonar horpoleikr ok sꜹngfæri.

(Frá Sigurði konungi)

13. Þat er sagt at Sigvrðr konvngr skylldi veita snæðing einn dag keisara. ok biðr nv sina menn efna til skoroliga alla luti. Ok þa er fengit allt þat sem rikiom monnom somði at veita. Sigvrðr konvngr bað sina menn ganga a þat stræti sem viðr væriꜹðkeyptr. sagði at þess mvnv þeir þvrfa. Þeir sogðo at morgom hlꜹssom viðar var hvern dag eckit i borgina. ok eigi þvrfti hann þat at vgga. Ok er þeir skylldo til taka. var a brꜹtto allr viðrinn. Þa sogðo þeir konvngi. Hann svaraði. Vitið nv ef þer fait valhnetr. eigi mvnv ver þeim kvnna siðr at ellda. Þeir foro ok fengo sva miklar sem þeir villdo. Ok nv kemr keisari ok virctamenn hans. setiaz saman. ok er þar margfalldr somi. ok veitir Sigvrðr konvngr með kappi. Enn er keisara dottir finnr at engi efni skortir. þa sendi hon menn at vita hverio þeir elldi. Nv koma sendimenn at hvsi eino ok sia at þat er fvllt af valhnotvm. ok segia henni. Konvngs dottir mællti. Vist er sia konvngr stórlatr ok mvn fátt spara til sins sóma. engi viðr logar betr enn þetta. Hon hafði þetta gert til rꜹnar hvert rað konvngr tæki.

(Heimferð Sigurðar konungs)

14. Eftir þetta bioz Sigvrðr konvngr til heimferþar. hann gaf keisara oll skip sin. ok hofot þꜹ en femiklu er voro a konvngsskipino. setti hann a Petrskirkio. ok ero | þar siðan til synis. Kirialax keisari gaf Sigvrði konvngi marga hesta ok feck honom leiðtoga vm allt sitt riki ok let setia honom torg til matkꜹpa ok dryckiar vm sitt riki. For þa Sigvrðr konvngr brot af Miclagarði. enn eftir dvalþiz micill fiolþi manna hans. ok geck a mála. Sigvrðr konvngr fann Lozarivm keisara af Rvmaborg i Sváfa. ok fagnaði (hann) honom forkvnnar vel. ok feck honom allt leiðtoga. ok let hallda honom torg vm allt riki sitt. Ok er Sigvrðr konvngr kom til Heiðabæiar i Danmork. hitti hann þar Nicholas Danakonvng ok gerði hann fyrir honom veizlo mikla. ok fylgði honom sia(l)fr a Jotland ok gaf honom skip með ollum bvnaði. For Sigvrðr konvngr þa til Noregs ok var honom vel fagnat. Ok er þat mal manna. at engi hafi or Noregi farin verit meiri frægðarfor enn þessi er Sigvrðr konvngr for.

(Eysteinn konungr fékk Jamtaland)

Gerhard Munthe:
Hann let gera i Biorgyn holl hina miclo. er mest ok frægzt herbergi hefir verit i Noregi.

15. Eysteinn konvngr hafði ok mart starfat i landino meðan Sigvrðr konvngr for v́t. Hann let gera i Biorgyn holl hina miclo. er mest ok frægzt herbergi hefir verit i Noregi. hann let þar ok gera Postvlakirkio i konvngsgarði. hann let gera virki við Agðanes. ok kirkio norðr i Vagom a Halogalandi. ok lagði profendo til. Hann let ok gera dreka hinn micla i liking Orms hins langa. Hann gerþi ok sætt við Jamtr. ok i þeim vinmælom hofðo farit af Jamtalandi allir lendir menn a fvnd Eysteins konvngs ok svarit honom landit at skottom ok skylldom. ok gerðoz hans þegnar allir. enn hann het þeim i moti sino trꜹsti við vfriþi Sviakonvngs. Ok vann hann sva Jamtaland með viti sino enn eigi sverþi. ok er þat siðan vndir Noregs konvng.

(Frá J́vari Jngimundarsyni)

16. Eysteinn konvngr hafði i morgo bætt rett landzmanna. ok hellt hann vpp miog logvnom ok gerði ser kvnnigꜹll lꜹg i Noregi. Hann var ok spekingr mikill at viti. ok allra manna var hann friþaztr synom. hvitr a hár ok meðalmaðr a vꜹxt. allra manna sniallaztr ok milldaztr af fe. glaðr ok litillatr i mali. Hann atti Jnngibiorgo dottvr Gvthorms Steigarþorissonar. þeirra dottir var Maria er atti Gvðbrandr Skafhoggsson. - A þeim lut ma marca hverr dyrðarmaðr hann hefir verit eða hverso hann var vinhollr ok hvgkvæmr eftir at leita við ástmenn sina hvat þeim væri at harmi. Sa maðr var með honom er Jvarr het ok var Jnngimvndar son. islendzkr vitr maðr ok ættstórr. ok skalld. ok var konvngr vel til hans. Jvarr tok vgleði. ok er konvngr fann þat kallaði hann Jvar til mals við sig ok spvrði. hvi hann væri sva oglaðr. ok fyrr er þv vart með oss varð oss margskonar gleði at yðrom orðom. enn eigi leita ek af þvi eftir. veit ek þv ert sva vitr maðr at ek hefi ongan lut gert af við þig. seg mer hvat er. Hann svaraði. Þat sem er herra ma ek ecki fra segia. Konvngr mællti. Geta man ek til. | ero menn þeir nockvrir er þer getz eigi at. Jvarr svaraði. Eigi er þat. Konvngr mællti. Hefir þv set þa nockvra luti er þer hefir sva mikit vm fvndiz at þer þickir þat illa. Hann qveðr eigi þat vera. Konvngr mællti. Fysir þig til nockvrra manna eða annara hofðingia at fara. Hann qvað eigi þat vera. Konvngr mællti. Nv vandaz getan. ero nockvrar konvr þær er þer er eftirsia at. Hann sagði at þat er. Konvngr mællti. Ver eigi oglaðr þar fyrir. þegar er varar far þv ok mvn ek fa þer fe ok mikinn sóma. bref ok innsigli til þeirra manna er raða eigo. ok veit ek eigi þeirra manna vánir at eigi mani hneigiaz fyrir minom vinmælom eða ognarorðom. Jvarr svaraði. Þvngligar er farit herra. broðir minn a þessa konv. Konvngr mællti. Hverfom þar fra. se ek her rað til. eftir iol mvn ek fara a veizlor ok far þv með mer. mvntv þa sia margar kvrteisar konvr. ok ef þær ero eigi konvngbornar mvn ek fá þer i hendr. Hann svaraði. Herra. þvi er þvngligar komit. at avallt er ek se fagrar konvr. þa minnir mig hinnar konv. ok er þvi harmr minn meiri. Konvngr mællti. Þa mvn ek gefa þer nockvt len ok eigvr með at skemta þer. Hann sagði. Ecki vni ek þvi. Konvngr mællti. Þa fæ ek þer fe ok farðo þangat til landa sem þv villt. Eigi vil ek þat segir hann. Konvngr mællti. Vandaz mer nv getan ok hefi ek nv leitað nær sem ek kann. enn einn hlutr er nv eftir litill hia þessom er ek hefi boðit þer. far þv hvern dag er borð er vppi a minn fvnd. ok ef ek sit eigi yfir vandamálom. mvn ek tala við þig. ok ræða of þessa konv sem mer kemr i hvg. þvi at þat kann verþa stvndom at monnom verþr harms lettara ef vm er rætt. ok þat skal fylgia at þv skallt alldri giafalꜹst i brót fara. Hann svaraði. Þat vil ek herra. ok haf þꜹck fyrir eftirleitanina. Ok gera þeir nv sva iafnan er konvngr sitr eigi yfir vandamalom. ok bættizt nv harmsins ok gleðzt Jvarr.

(Frá ættum konunga)

17. Sigvrðr konvngr var mikill maðr ok sterkr skorvngr mikill. ok friþr synom. svartr a hár. hann var stiornsamr ok refsingasamr. hellt vel login milldr af fe. ok falatr. omalugr litt talaðr a þingom heitfastr langvþigr. rikr konvngr ok agætr. Hann atti Malmfriþi dottvr Haralldz Valldimarssonarꜹstan or Holmgarði sonar Jarizleifs gamla ok Jnngigerþar dottvr Olafs sænska Sviakonvngs. Moðir Haralldz Valldimarssonar var Gyða dottir Haralldz Gvðinasonar Englakonvngs. Moðir Malmfriðar drottningar var Kristin dottir Jnnga konvngs Steinkelssonar Sviakonvngs. Avnnvr dottir Haralldz Valldimarssonar var Jnngibiorg er atti Knvtr lavarðr. þeirra born voro þꜹ Valldimarr Danakonvngr ok Margret. Kristin ok Kattrin. Margreto atti Stigr hvitaleðr. þeirra dottir var Kristin. er atti Karl Sꜹrkvisson Sviakonvngr. þeirra son var Sꜹrkvir faðir Jons konvngs.

(Fœddr Magnús blindi)

18. | Sigvrðr konvngr Jorsalafari ok Malmfriþr drottning atto dottvr er Kristin het. Sigvrðr konvngr gat son við friþlo sinni. þeirri er Borghilldr het dottir Olafs af Dali. sa het Magnus. hann var allra manna friþaztr er menn hafi set. hann var i bernsko vppfæddr i Biarkey með Viðkvnni Jonsseyni ok var allvinsæll.

(Draumr Sigurðar konungs Jórsalafara)

19. Þat er sagt at Sigvrðr konvngr tok vgleði micla. ok matti litt niota tals hans. hann sat ok skommom við dryck. Þat þotti hans monnom þvngt. ok biðia Eystein konvng leggia til nockvt rað. at hann fengi vitað hvat til bæri. fengo menn onga orskvrði mala sinna. þótt fyrir hann bæri. Eysteinn konvngr sagði vant eftir at leita. enn at bæn manna varþ þat þo at hann het. Ok eitt sinn vekr hann til við broðvr sinn. ok spyrr hvi gegndi vgleði hans. er þat nv herra margs mannz hrygð. villdim ver vita hvat er velldr. eða hafit þer nockvr tiþindi fregit. er þat se storra luta vert. Sigvrðr konvngr segir at eigi er þat. Er þat þa broðir segir Eysteinn konvngr at þer vilit or landi fara ok afla meira rikis sem faðir varr. Hann qvað eigi þat vera. Ero nockvrir þeir menn i landi her at fyrir reiði þinni se orðnir. Hann sagði eigi þat vera. Hefir þig dreymt nockvt. þat er þer fær ahyggio. Hann sagði þat vera. Seg mer þa broðir. Sigvrðr konvngr svaraði. Eigi mvn ek segia þer nema þv raðir eftir þvi sem vera mvn. ok man ek þat gerla vita. hvart þv ræðr rett. Eysteinn konvngr svaraði. Herra þat er mikill vandi a baðar hendr. sitia fyrir reiði þinni sem a mvn liggia. ef eigi verþr rett raðit. eða agang mvgsins ef ek geri eigi or nockvt. ok mvn ek þo helldr til hætta a yðra miskvnn þott eigi verþi raðit eftir þvi sem yðr likar. Sigvrðr konvngr sagði. Þat dreymði mig at mer þotti sem ver brø̨ðr sætim allir a einom stoli fyrir Kristzkirkio norðr i kꜹpangi. þa syndiz mer sem gengi vt or kirkionni hinn helgi Olafr konvngr frændi varr ok skryddr konvngsskrvði. hann var með hinni dyrðligzto asiono. ok bliðligr. Hann geck at Olafi konvngi broðvr minom. ok ockrom. ok tok i hond honom ok mællti við hann bliðliga. Far með mer frændi. Hann syndiz mer ganga með honom inn i kirkio. Nockvrv siðarr kom hann vt af kirkionni ok geck at þer broðir. ok mællti at þv skylldir ganga með honom. hann var þa eigi með iafnmikilli bliðo sem fyrr. gengot þit siðan i kirkiona. Þa vænta ek at hann mvndi koma a moti mer. enn þat varþ ecki. þa sló yfir mig hræzlo micilli ok v́megni ok vaknaða ek i þvi. Eysteinn konvngr svaraði. Herra sva ræð ek at stollinn merki riki vart bræðra. Enn er þer syndiz Olafr konvngr koma með bliðo mikilli moti Olafi konvngi broðvr ockrvm. þar man hann lifa skemzt. ok mvn hann eiga gott fyrir hondom. þvi at hann er vinsæll. ok vngr at alldri. ok mvn fatt yfir liðit. ok mvn Olafr konvngr hialpa honom. Enn þar sem þer syndiz hann mer i moti koma | ok eigi með iamnmikilli bliðo þar man ek lifa nockvrom vettrom lengr ok þo verþa ecki gamall. er væntir mig at hans asia mvni yfir mer standa. er hann kom i moti mer. ok þo eigi með þilikom blóma sem við Olaf var fyr þvi at mart hefir mig hent til afgerða ok boðorðabrota. Enn þar sem þer þotti frestazt at hann kvæmi i moti. get ek at þat man ecki marka heimván þina. enn vera kann at þv mætir þvngo afelli. er þer þotti sem nockvr obirta legðiz yfir þig ok otti. ok get ek at þv verþir vár ellztr ok raðir lengst riki þesso. Þa mællti Sigvrðr konvngr. Vel er raðit ok vitrliga ok eftir þesso er mest vón at gangi. Tekr hann nv (at) gleðiazt.

(Andlát Ólafs konungs)

20. A þrettanda ari rikis þeirra bræðra tok Olafr konvngr Magnusson sótt þa er hann leiddi til bana. ok er hann iarðaðr at Kristzkirkio i kꜹpanngi norðr. ok var allvinsæll maðr. Moðir Olafs konvngs var Sigriþ dottir Saxa or Vik. systir Karaꜹstraðz er kallaðr var konvngsfostri. hann var rikr maðr ok vinsæll. Onnvr dottir Saxa or Vik var Þora. hon gat son er Sigvrþr het slembidiakn. er siðan kallaðiz son Magnus konvngs berfættz. Kari konvngsbroðir atti Borghilldi dottvr Dags Eilifssonar. þeirra son var Sigvrþrꜹstraðz lenðr maðr faðir Jons er atti Sigriþi systur Jnnga konvngs Barðarsonar.

(Mannjafnaðr með konungum)

21. Eysteinn konvngr ok Sigvrðr konvngr voro einn vetr baðir a veizlo a Vpplondom. ok atti sinn bæ hvarr þeirra. Enn er skamt var milli þeirra bæia syndiz monnom þat rað at þeir vø̨ri baðir samt a veizlonom. voro þeir fyrst baðir samt at þvi bvi er Eysteinn konvngr atti. Enn vm kvelldit er menn toko at drecka. var mvngat ecki gott. ok voro menn hlioðir. Þa mællti Eysteinn konvngr. Hvi ero menn sva hlioðir. hitt er olsiðr me(i)ri at menn geri ser gleði. fám oss olteiti nockvra. mvn þa enn a reitazt gaman manna. Sigvrðr broðir þat mvn ollom sæmiligazt þickia at við hefim nockvra skemtanarræðo. Sigvrðr konvngr svaraði helldr stvtt. Ver þv sva margmalugr sem þv villt. enn lat mig þegia na fyrir þer. Eysteinn konvngr mællti. Sa olsiðr hefir oppt verit at menn taka ser iamnaðarmenn. vil ek her sva vera lata. Þa þagði Sigvrðr konvngr. Enn mællti Eysteinn konvngr. Se ek nv at vor mvnvm hefia verþa þessa teiti. man ek taka þig broðir mer til iamnaðarmannz. færi ek þat til at iamnt nafn hofom við baðir ok iafna eign. geri ek ok engi mvn ættar ockarar eða vppfæzlu. Þa svaraði Sigvrðr konvngr. Mantv þat eigi. er ek brꜹt þig a bak ef ek villda. ok vartv vettri ellri. Eysteinn konvngr svaraði. Eigi man ek hitt siðr er þv fect ecki leikit þat er mivkleikr var i. Sigvrðr konvngr mællti. Mantv hverso svndit for með ockr. ek | matta kefia þig ef ek villda. Eysteinn konvngr svaraði. Ecki svam ek skemra enn þv ok eigi var ek verr kafsyndr. ek kvnna ok sva a isleggiom at ek vissa ongann þann er þat þyrfti at keppa við mig. enn þv kvnnir þat eigi helldr enn nꜹt. Sigvrðr konvngr svaraði. Hof(ð)inngligri iþrott ok nytsamligri syniz mer sv. at kvnna vel a boga. ætla ek at þv nytir eigi boga minn sva at þv spyrnir fotum i. Eysteinn konvngr svaraði. Ecki em ek sva bogstercr sem þv. enn minna man skilia beinskeyti ockra. ok myclo kann ek betr a skiðom enn þv. ok hafði þat enn fyrr verit goð iþrott kollvð. Sigvrðr konvngr svaraði. Þess þicki mer micill mvnr at þat er hofðingligra. at sa er yfirmaðr skal vera annarra manna se mikill i flocki ok stercr. ok vapnfærr betr enn aðrir menn.ꜹðsær okꜹðkenðr þa er flestir koma saman. Eysteinn konvngr svaraði. Egi er þat ok (siðr) einkanna lutr at maðr se friþr synom. ok er sa þoꜹðkenðr i mannfiolða. þicki mer þat ok hofðingligt. þvi at friþleiknom somir hinn bezti bvnaðr. kann ek ok myclo betr til laga enn þv. ok sva hvat sem við skvlom tala em ek myclo slettorðari enn þv. Sigvrðr konvngr svaraði. Vera kann at þv hafir nvmit fleiri logpretto. þvi at ek atta þa annat at starfa. enn engi fryr þer slettmælis. enn hitt mæla margir at þv ser ecki allfastorðr. ok litið mark se hverio þv heitr. ok mælir eftir þeim er þa ero hia. ok er þat ecki konvngligt. Eysteinn konvngr svaraði. Þat berr til þess er menn bera mal sin fyrir mig. þa hygg ek at þvi fyrst at luka sva hvers mannz mali. at þeim mætti bezt þickia. Þa kemr oppt annarr sa er mal a við hann. ok verþr þa iafnan sva dregit til at miðla sva at baðom skyli lika. Þat er ok satt at ek heit þvi er ek em beðinn. þvi at ek villda at allir færi fegnir fra minom fvndi. Se ek hinn kost ef ek vil hafa sem þv gerir at heita ollom illo. enn ongan heyri ek efndanna fryia. Sigvrðr konvngr svaraði. Þat hefir verit mal manna at ferð sv er ek for or landi væri helldr hofðinglig. enn þv satz heima meðan sem dottir fꜹðvr þins. Eysteinn konvngr svaraði. Nv greiptv a kylino. eigi mvnda ek þessa ræðo vekia. ef ek kynna her ongo svara. nær þotti mer hino at ek gerþa þig heiman sem systur mina. aðr þv yrðir bvinn til ferþar. Sigvrðr konvngr svaraði. Heyrt mvntv þat hafa at ek atta orustor miog margar i Serklandi. ok feck ek i ollum sigr. ok margskonar gersimar þær sem eigi hafa slikar komit hingat i land. þotta ek þar mest verþr sem ek fann hina gofgozto menn. enn ek hygg at þv hafir eigi enn leynt heimdraganafnino. For ek til Jorsala sagði hann ok kom ek við Pvl ok sa ek þig eigi þar broðir. ek gaf konvngdom Rodgeiri iarli hinom | rika. vann ek .viij. orustor. ok vartv atꜹngarri. for ek til grafar drottins. ok sa ek þig eigi þar broðir. for ek i ana Jordan þar sem drottinn ok svam ek vt yfir ána ok sa ek þig eigi þar. ok knytta ek þer þar knvt a kiarrino. ok biðr þin þar. Þa mællti Eysteinn konvngr. Smatt mvn ek hafa her i moti. Norðr i Vágom setta ek fiskimanna bvðir. at fatækir menn mætti nærazt til lifshialpar. ok setta ek þar prestvist. ok lagða fe til kirkio þeirrar. er naliga var allt heiðit aðr. mano þeir menn mvna at Eysteinn konvngr hefir verit i Noregi. Vm Dofrafiall var fꜹr or Þrandheimi. vrðo menn þar iafnan vti. ok foro þar margir menn horðom forom. let ek þar sælohvs gera. ok fe til leggia. ok mvnv þeir vita at Eysteinn konvngr hefir verit i Noregi. Fyrir Agðanesi voroꜹræfi ok hafnleysi. forozt morg skip þar. er nv hofn ger ok gott skipalægi ok kirkia gior. Siðan let ek vita gera a háfiollom. nv mvnv þessa niota allir menn innanlandz. Hollina let ek gera i Biorgyn ok Postolakirkio ok rið milli. mvnv konvngar þeir mvna nafn mitt er eftir koma. Michialskirkio let ek gera ok mvnclifi. Skipaða ek ok logonom broðir at hverr mætti hafa rettinndi við annan ok ef þꜹ ero halldin þa mvn betr fara landzstiornin. Stopvlinn let ek gera i Sinholmssvndi. Þeim Jamtom hofom ver ok snvit vndir þetta riki. meirr með bliðom orðom ok viti enn með agang eða ofriþi. Nv er þetta smatt at telia. enn egi veit ek vist at landzbvino se þetta ohallkvæmara. enn þott þv brytiaðir blamenn fyrir fiandann ok hrapa(ðir) þeim sva til helvitis. Enn þar sem þv hrosaðir goðgerningom þinom. ætla ek mer eigi minna til salubotar staði þa er ek let setia hreinlifismonnom. Enn þar sem þv reiðt mer knvtinn. ok mvn ek þann eigi leysa. enn riða matta ek þer þann knvt ef ek villda at þv verir alldrigi konvngr i Noregi. þa er þv sigldir einskipa i her minn er þv komt i Noreg. Liti nv vittrir menn hvat þv hefir vmfram. ok vita skvlut þer þat gvllhalsarnar at menn mvno enn iafnaz við yðr i Noregi.

Her hefr Þingaþátt

22. Sigvrþr Hranason varþ missattr við Sigvrð konvng mag sinn. hann atti Skialldvoro systvr Magnus konvngs berfættz sammæðra. Hann hafði haft Finnfor af hendi konvnga fyrir sakir tengða. ok langrar vinatto ok margra goðra luta er Sigvrðr Hranason veitti konvngom. ok hann var hinn merkiligzti maðr ok vinsæll. Enn þar bar sva at sem oppt kann verþa. at vandir menn ok meirr ofvndsivkir enn gæzkofvllir baro þat i eyro konvngi at Sigvrðr Hranason hefði eigi vel farit með Finnskattinom. ræða þar til her vm. at Sigvrðr konvngr leggr a hann fiandskap ok reiði sina ok sendir eftir honom. ok hann kemr a konvngs fvnd. Berr konvngr | þetta a hann. ok segir at hann varði eigi þess. at hann mvndi sva lꜹna honom mikit lán ok sóma at eigna ser konvngs eign. Þa svaraði Sigvrðr Hranason. Eigi er þat satt er yðr er þar fra sagt. slikan hlvt hefi ek þar af sem yðart er leyfi til. Sigvrðr konvngr mællti. Egi mvntv þvi eino fyrir hlita. ok rætt mvn malit verþa með meiri freko aðr enn lettir. Ok skiliazt þeir með þvi. Litlo siðarr sotti Sigvrðr konvngr þetta mal a moti eino i Biorgyn. ok villdi gera Sigvrð Hranason vtlaga. Ok er þetta mal var komit i sva mikit oefni. þa ferr Sigvrðr Hranason a fvnd Eysteins konvngs ok sagði honom með hverso miclo afelli Sigvrðr konvngr vill þetta mal af honom heimta. Eysteinn konvngr sagði þat vant mal er hann beiðir at hann veiti mótmæli broðvr sinom. segir langt þess i milli hvart hann veitir at malino eða gengr i moti. qvað þa baða bræðr iafnt eiga þetta mal. enn fyrir sakir magsemðar ok nꜹðsyniar þinnar ma ek til leggia. Nockvrv siðarr fiðr Eysteinn konvngr Sigvrð konvng ok biðr hann leggia vægð a malit fyrir sakir mægða. segir at Sigvrðr Hranason vill gera vilia konvngs. þott hann viti sig eigi sannan at þessi sꜹk. bað hann minnazt a langt vinfengi þeirra. Sigvrðr konvngr sagði þat meiri stiorn at refsa slika luti. Eysteinn konvngr mællti. Ef þv villt logom at fylgia broðir ok eftir landzstiorn refsa. þa mvn þat rettligazt at Sigvrðr Hranason nioti vitna sinna. ok a þetta mal a þingi at dæma. enn eigi a moti. þvi at sꜹkin veit til landzlaga. enn eigi til Biarkeyiarrettar. Þa mællti Sigvrðr konvngr. Vera ma at sva viti sꜹkin Eysteinn konvngr sem þv segir. enn ef þetta ero eigi lꜹg. þa mvnv ver malit a þingi sækia. Siðan skilþo konvngar. ok þotti sinn veg hvárom. Þa stefnir Sigvrðr konvngr þesso mali til Arnarnesþings. ok ø̨tlar þar malit fram at hafa. Eysteinn konvngr kom ok þangat. enn er sꜹkin for fram i dóm. þa beiddi Sigvrðr konvngr logmenn at þeir felldi dom a. Enn Eysteinn konvngr svaraði a þa leið. Þat hygg ek at her mano vera sva vittrir menn ok kunnig login i Noregi. at eigi a at dæma lendan mann vtlagan a þesso þingi. Ok flytr nv malit til laga. sva at þat synizt ollum sannligt. Þa mællti Sigvrðr konvngr. Kapp leggr þv Eysteinn konvngr mikit a mal þetta ok vera ma at meira starf verþi fyrir aðr enn við gangiz. enn til var hvgat. enn eigi at siðr skal fram hallda. villda ek nv at hann yrði sekr i sinom átthaga. Eysteinn konvngr svaraði. Fatt mvn þat verþa er eigi mvn fram komazt ef þer vilit fylgia. sva marga stóra luti sem þer hafit vnnit. enn her er ván at i moti standi fair menn ok smair. Skiliaz sva a þingino at ecki syslazt meira at. Eftir þat stefnir Sigvrðr konvngr Gvlaþing ok sækir til sia(l)fr. Eysteinn konvngr sækir ok þingit. ok ero nv margir fvndir at attir af vittrom monnom. ok malit rannsakat fyrir logmonnom. Nv flytr | Eysteinn konvngr fram malit sva at allir þeir sem fyrir sokom voro hafðir voro i Frostaþingslogom. ok sakar hofðo gerzt a Halogalandi. ok eyðir hann sꜹkina með þesso. Skiliaz þeir at þvi. ok voro miog reiðir. Ferr þa Eysteinn konvngr norðr til Þrandheims. Sigvrðr konvngr stefnir til sin ollom lendom monnom ok lendra manna hvskorlom. hann nefnir or hverio fylki mikit lið af bændom allt svnnan or landi. ok droz honom mikill herr. stefnir hann liðino norðr með landi. ok sva norðr a Halogaland. ok vill sva greypiliga at ganga at gera Sigvrð vtlagan norðr þar i frændahaga sinom. ok stefnir hann þing ollum Haleygiom ok Nꜹmdælom i Hrafnisto. Eysteinn konvngr bioðz or kꜹpangi með liði miclo ok sækir til þingsins. Hann tekr þa með handfesti malit af Sigvrði Hranaseyni til soknar ok varnar. A þesso þingi flutto hvarirtveggio fram sitt mal. Þa leitar Eysteinn konvngr við logmonn. hvar þꜹ þing ero sett i Noregi er bondom se rétt at dæma konvnga mal. ef annarr sækir mal af oðrom. flyt ek mal þetta með vitnom fram at Sigvrðr konvngr a við mig malit. enn eigi við Sigvrð Hranason. Logmenn sꜹgðo at konvnga malom ætti at skipa a Eyraþingi i Niðarósi. Eysteinn konvngr sagði. Þat hvgða ek at sva mvndi vera. ok þangat mvndi sokin horfa. ok ma þar reyna rettan dom of mal Sigvrðar Hranasonar. Þa mællti Sigvrðr konvngr. Sva miog sem þv villt þyngia mer ok vhægia of þetta mal. þa skal ek þvi þraligar fylgia. Ok skilia þeir at sva bvno. Sækia nv hvarirtveggio svðr til kꜹpangrs ok stefna þar viij. fylkna þing. Eysteinn konvngr var þa i bænom ok hafði allmikit lið. enn Sigvrðr konvngr lá a skipom. Ok er til þings skylldi ganga voro sett griþ ok var komit folkit allt. ok malit skylldi kæra. Þa stoð vpp Bergþorr bokkr son Sveins bryggiofótar. ok bar fram vitni sitt. at Sigvrðr Hranason hefði leynt af Finnskattinom. Eysteinn konvngr stoð þa vpp ok svaraði. Þott þessi sꜹk væri sꜹnn sem nv berr þv fram. enn ek veit þo eigi hverr vitnisbvrðr þetta er. þa hefir þessi sꜹk nv þo verit eydd a þrimr logþingom ok moti hino fiorða. Nv kref ek logrettomenn at dæma Sigvrð Hranason syknan sakarinnar. Ok sva var gert. Þa svaraði Sigvrðr konvngr. Se ek Eysteinn konvngr at þv hefir flutt fram logkroka. er mer ecki vm þat kvnnigt. enn sv er eftir ein soknin er ek mvn vanari enn þv. ok skal þa nv ok hafa. Sneri brot siðan ok til skipa sinna ok let færa af tiolldin. ok lagði liðino ollv v́t til Holms. ok atti þar þing. ok sagði sva liðino. at vm morgininn eftir skvlu þeir leggia inn til Jlovalla. ok ganga vpp ok beriaz við Eystein konvng. Enn vm kvelldit. er Sigvrðr konvngr (sat) vndir matborði a skipi sino. varþ hann eigi fyrr varr við. enn maðr let fallaz niðr a þiliornar i fyrir|rvmino ok tok vm fót konvnginom. Var þar Sigvrðr Hranason ok bað þa Sigvrð konvng gera slikt af sino mali sem hann villdi. qvez eigi vilia at af honom hlytiz nockvr vandræði meðal þeirra bræðra. geck þa til Magni byskvp ok Malmfriðr drottning ok margir hofðingiar aðrir. ok baðo griþa Sigvrði Hranaseyni. Ok með þeirra bæn tok Sigvrðr konvngr hann vpp. ok tok af honom festur. ok setti hann með monnom sinom ok hafði hann með ser svðr i land. Vm hꜹstið feck Sigvrðr konvngr Sigvrði Hranaseyni orlof at fara heim norðr ok gaf honom syslu af sinni hendi ok var iafnan siðan vin hans.

(Frá vanheilsu Sigurðar konungs)

23. Fleiri lutir vrðo þeir i skiptom þeirra bræðra er þat fannz a at hvarr dro sig fram ok sitt mal. ok villdi hvarr vera oðrom meiri. enn hellzt friðr milli þeirra meðan þeir lifðo baðir. - Sigvrðr konvngr var a Vpplondom at veizlo nockvrri. enn þar voro lꜹgar geyrvar. Enn er konvngr var i lꜹg. þa var tialldat yfir kerit. þa þotti konvnginom renna fiskr i kerino hia ser. þa slo a hann hlatri sva miklom. at þar fylgði staðleysi. ok kom þat siðan iafnan at honom. Ragnhilldi dottvr Magnus konvngs berfættz gipto þeir bræðr hennar Haralldi kesio. hann var son Eiriks goða Danakonvngs. þeirra seynir voro þeir Magnus ok Olafr. Knvtr. ok Haralldr.

(Kristnuð Smálönd)

24. Nicholas Danakonvngr Sveinsson feck siðan Margretar Jnngadottvr er aðr hafði átt Magnus berfættr. ok heto seynir þeirra Nicholas ok Magnus hinn sterci. Nicholas konvngr sendi orð Sigvrði konvngi Jorsalafara. bað hann veita ser lið ok styrk allan af sino riki ok fara með Nicholasi konvngiꜹstr fyrir Sviavelldi til Smalanda at kristna þar folkit. þvi at þeir sem þar bygðo helldo ecki kristni. þott svmir hefði við trv tekit. Var þann tima i Sviavelldi mart folk heiðit. enn svmt illa kristið. þvi at þar voro nockvrir þeir konvngar er kꜹstvðo kristni ok helldo vpp blotvm. sva sem gerði Blótsveinn eða siðan Eirikr hinn ársæli. Sigvrðr konvngr het ferþ sinni. ok gerðo konvngar stefnolag sitt i Eyrarsvndi. Siðan bꜹð Sigvrðr konvngr vt af Noregi ollum almenningi. bæði at liði ok skipom. Enn er saman kom herrinn. þa hafði hann .ccc. skipa. Nicholas konvngr kom myclo fyrr til stefnvnnar ok beið þar lengi. þa kvrroðo Danir illa. ok sꜹgðo at Norðmenn mvndo ecki koma. Siðan rvfo þeir leiðanngrinn. for Nicholas konvngr brót ok allr herrinn. Nockvrv siðarr kom Sigvrðr konvngr þar ok likaði honom illa. helldo þaꜹstr i Svimrarós. ok atto þar hvsþing. ok talaði Sigvrðr konvngr vm lꜹsmæli Nicholas konvngs ok kom þat asamt með liðino at þeir skylldi nockvt hervirki gera i landi hans fyrir þessar sakir. Þeir toko vpp þorp þat er heitir Tvmaþorp. er skamt liggr fra Lundi. ok helldo siþanꜹstr til kꜹpstaðar þess er heitir | Kalmarnar. ok herioðo þar ok sva a Smalondom ok logðo vistagialld a Smalond .xv. hvndrot nꜹta. ok toko Smalendinngar við kristni. Siðan vendi Sigvrðr konvngr aftr herinom ok kom i sitt riki með morgom ok storom gersimom ok fiarlutom. er hann hafði aflat i þessi ferþ. ok var þessi leiðangr kallaðr Kalmarna leiðangr. Þat var svmri fyrr enn myrkrit mikla. Þenna einn leiðangr reyri Sigvrðr konvngr meðan hann var konvngr.

Capitulum

25. Þat er mal manna at eigi hafi meiri skorvngr verit enn Sigvrðr konvngr ne stiornsamari maðr i Noregi. enn þo var þat er a leið riki hans. at varla feck hann gætt skaplyndis sins ne hvgar at eigi yrði með miklo afelli stvndom ok þvngligom lutom. enn avallt þotti hann merkiligr ok dyrþligr konvngr af ferþ sinni.

Fra visnaqveþandi

26. Þat barst at eitt sinn er Sigvrðr konvngr geck fra skytninngi ok til aptansꜹngs. ok voro menn drvcknir ok katir miog. þeir sato vti fyrir kirkionni ok svngo aptansꜹnginn. varþ sꜹngrinn ogreiðr. Þa mællti konvngr. Hvat karla er þat er þar er hia kirkio i felldi einom. þeir kvoðvzt eigi þat vita. Konvngr mællti.

Villir hann visdom allan

velldr þvi karl i felldinom.

Karl gengr fram ok mællti.

Hyck at her megi þeckia

helldr i stvttom felldi

oss enn ek læt þessa

opryðinn mer hlyða.

værir milldr ef mæra

mic villdir þv skickio

hvat hefi ek helldr enn tꜹttra

hilldingr mvni villdri.

Konvngr mællti. Kom til min a morni. þar sem ek dreck. Liðr nv af nottin. Vm morgininn ferr Jslendinngr er siðan var kallaðr Þorarinn stvttfelldr til dryckiostofvnnar. enn maðr stoð vti fyrir stofvnni ok hafði horn i henði ok mællti. Jslendinngr. þat mællti konvngr. at þv skylldir yrkia viso. aðr þv gengr inn ef þv villdir þiggia nockvra vingiof af honom. ok kveða vm þann mann er heitir Hakon Serksson ok kallaðr morstrv́tr. ok geta þess i visvnni. Þessi maðr er við hann ræddi het Arni fiorvskeifr. Siðan ganga þeir inn ok gengr Þorarinn fyrir konvng ok qvað viso.

Þv vændir mer Þrænda

þengill ef ek stef fenga

frænda Serks af fvndi

folkrackr gefa nackvat.

letz þv at Hakon heti

hilldingr hinn femilldi

enn samir mer at minnazt

morstrvtr a þat gerva.

Konvngr mællti. Þat sagða ek alldri ok mantv vera spottaðr. ok er þat rað at Hakon skapi þer viti fyrir. ok far i sveit hans. Hakon mællti. Vel skal hann kominn með óss ok se ek hvaðan þetta er at komit. Ok setr Jslendinng millom þeirra ok voro þeir nv allkatir. Þa er a leið daginn. ok nockvt tok at fá a þa dryckrinn. Hakon mællti. Þickiz þv nockvt Jslendingr bótþarfa eiga mer | eða þotti þer eigi helldr sett velræði fyrir þig. Hann svaraði. Vist þickiomz ek þer bæta eiga. Hakon svarar. Þa mvnv við sattir ef þv yrkir aðra viso vm Arna. Hann qvez þess albvinn. Ganga siðan yfir þar sem Arni sat. ok qvað hann viso.

Fvllviða hefir fræðom

fioroskeifr a her veifat

lystr ok leiri kastað

lastsamr ara hins gamla.

ok vanntv eina krako

orð(vandr) a Serklandi

skeifr bartv Hogna hv́fo

hræddr varliga brædda.

Arni liop vpp þegar ok bra sverþi ok villdi raða til hans. Hakon mællti. at hann skylldi hætta ok qvað hann a þat mega minnazt at hann mvndi lægra lut bera ef þeir ættiz við. Siðan geck Þorarinn fyrir konvng. ok sagði at hann hefir drapo ort vm hann. ok bað hann mvndo hlyða. ok þat veitti konvngr honom. ok er þat kollvð Stvttfelldar drapo. Þa spyrr konvngr hvat hann vill raðz sins. enn hann kvezt hafa ætlat svðr at ganga til Rv́ms. Þa feck konvngr honom fé mikit ok bað hann sin vitia er hann kvæmi aftr. ok qvez þa mvndo gera soma hans.

Fra Sigurði konvngi

27. Þat er sagt eitt sinn at Sigvrðr konvngr var kominn i sæti sitt enn Eysteinn konvngr var eigi kominn. Þa mællti Jnngibiorg Gvthormsdottir kona Eysteins konvngs til Sigvrðar konvngs. Morg ok mikil stórvirki mano lengi vppi vera þꜹ er þer hafit vnnit Sigvrðr konvngr i vtlondom. Hann svaraði með viso.

Skiott bar ek skiolldinn hvita

skalld biðr at gvð valldi

ár till eggia skyrar

otrꜹðr enn fra rꜹðan.

þar hefi ek hꜹgg of hꜹggvit

handvist a Blalandi

gvð ræðr sokn ok sigri

svanninn þinom manni.

Andlat Eysteins konvngs

28. Sex vettrom eftir andlat Olafs konvngs barst þat at þa er Eysteinn konvngr var a veizlo a Stickinn. ok þar feck hann braða sótt. sv er hann leiddi skiott til bana. ok var lik hans flutt norðr til kꜹpangrs ok iarðat at Kristzkirkio. Ok er þat mal manna at yfir engis mannz grepti hafi iamnmargir menn i Noregi iamnhryggir staðit sem Eysteins konvngs. siðan andaðizt Magnus konvngr goði Olafsson hins helga. Eftir þat var Sigvrðr einn konvngr yfir Noregi meðan hann lifði. - Þat er sagt einn hatiðarðag hvitasvnno at Sigvrðr konvngr sat með miclo fiolmenni ok morgom vinom sinom. ok þa er hann kom i hasæti sitt. sa menn at hann sat með miklu vanmegni ok þvngo bragði. voro menn hræddir vm hann hvernig af mvndi reiða. Konvngr leit vm lyðinn okꜹrðgaðiꜹgon ok sa vmhverfis sig a pallana. ok tok þa bok ena dyro er hann hafði haft i land. hon var oll gvllstofom ritin. ok eigi hafði meiri gersimi komit i land i einni bók. Drottninngin sat hia honom. Þa mællti Sigvrðr konvngr. Mart kann skipaz a mannz æfinni. ek atta .ij. hluti þa er mer þotti beztir. er ek kom i land. þat var bok þessi ok drottning. enn nv | þycki mer hvarr oðrom verri. þetta a ek sva i eigvnni er mer þyckir verst allra luta. Drottning fiðr eigi hvernig hon er. þvi at geitarhorn stendr or hofði henni. ok þvi betri sem mer þotti hon. þvi ollu verri þycki mer hon nv. Þa kastaði hann bocinni fram a elldinn er gerr var. enn lꜹst drottning kinnhestinn. Hon gret konvngs mein meirr enn sinn harm. Sa maðr stoð fyrir konvnginom er het Ottarr birtingr bondason kertisveinn ok skylldi þa þiona. svartr a hárslit. litill ok vas(k)ligr. Hann leypr til ok tekr bokina er konvngr hafði kastað a elldinn ok hellt a ok mællti. Vlikir dagar voro þeir herra er þv sigldir með pryði ok fegrð i Noreg. ok fꜹgnoðo allir þer vinir þinir. ok rvnno moti þer. enn þessir. ok iatuðo þer at konvngi með hinni mesto vegsemð. Enn nv ero komnir til þin vinir þinir margir. ok mego eigi katir vera fyrir þinom harmi ok vanmegni. ok gerit sva vel hinn goði konvngr ok þigg þetta heilræði. fyrst gleð drottning er þv hefir mikit af gert ok alla siðan v́t i fra vini þina. Sigvrðr konvngr svaraði. Hvat mvntv kenna mer rað hinn herfiligzti kotkarlsson ok hinnar minnzto ættar. Ok hliop siðan vpp ok bra sverþi ok let sem hann mvndi hꜹggva hann. Ottarr stoð vpp rettr ok brazt ongan veg við. Enn konvngr bra flꜹto sverþino er ofan kom at hofðino. enn fyrst reiddi hann baðom hondom. sletti siðan flꜹto sverþino a siðo honom. Siþan þagnaði konvngr ok settiz niðr. ok þꜹgnoðo þa allir menn. þa litaðiz konvngr vm. hogligar enn hit fyrra sinn. ok mællti siðan. Seint ma reyna mennina hvilikir ero. her sato inni vinir minir ok lendir menn stallarar ok skvtilsveinar ok allir hinir bezto menn i landino. ok varþ ongom iafnvel til min sem þessom er yðr man þyckia litils verðr hia yðr. hann vnni mer nv mest. þvi at ek kom her inn ærr maðr ok villda ek spilla gersimi minni. bætti hann þat með mer. ok hann hræddiz eigi banann. talaði siðan fagrt eyrinndi. ok segir hverso Ottarr stillti orðonom. sva at mer yrði sæmð at ok virþing. enn eigi talþi hann þa lutina. er minn harmrꜹkaðiz við. enn sva var þo skorvlig hans ræða at engi var sva vitr maðr at sniallara mvndi tala. Siðan hliop ek vppꜹrviti ok let sem (ek) mvnda hꜹggva hann. enn hann var sva fvllhvgi sem hann ætti ongan otta vm at vera. enn þa er ek sa þat let ek þetta verk fyrirfaraz. sva omakligr sem hann var. Nv skvlut þer vinir minir vita hverio ek mvn lꜹna honom. hann er aðr kertisveinn. nv skal hann vera lenðr maðr minn. ok mvn þat þo fylgia er eigi mvn minna vera at hann mvn | merkiligstr af stvndo minna lendra manna. Gack nv i sæti hia lendom monnom ok þiona eigi lengr. Ottarr gerðiz siðan hinn merkiligzti maðr af morgom goðom lutom.

Fra Sigvrði konvngi

29. Sigvrðr konvngr settiz longom i Konvngahello. ok efldiz sa kꜹpstaðr þa sva miog at engi var rikari i Noregi. Konvngr let gera kastala af grioti ok torfi ok grafa vm diki mikit. J þeim kastala var konvngsgarðr. ok þar var krosskirkia. ok þar let Sigvrðr konvngr vera kross hinn helga. ok fyrir alltari var tabolam gert af gvlli ok silfri. er hann hafði sialfr flutt i land.

Fra svndfꜹrvm

30. Sva bar at eitt sinn er Sigvrðr konvngr for fyrir land fram með liði sino. ok er þeir lago i einnihverri hofn foro menn a svnd af konvngsskipi. Jon het sa er bezt var syndr. ok hælldo margir hans fræknleik. Konvngr la i lyptingo ok var miog skapþvngt. Voro þeir menn hia honom. er annarr het Erlingr gapamvðr. enn annarr Einarr Skvlason. Ok er þa varði minnzt. kastar konvngr ser a svndit ok legzt at honom Joni ok færir hann niðr. ok er hann kom vpp. færir konvngr hann niðr annat sinn ok helldr honom niðri myclo lengr. ok hit þriþia sinn færði konvngr hann niðr. Ok nv sia þeir a konvngsskipino. þa mællti Einarr. Nv ferr i ovænt efni. ok væri þat nv drengs bragð at hialpa honom enn firra konvng ohappi. Erlingr mællti. Þat er vant við konvnginn. enn at viso liggr við lif mannzins. Hann var allra manna mestr ok sterkaztr. hann Erlingr hleypr af skipino ok at konvnginom ok þrifr til hans ok keyrir hann niðr ok let hann vpp. hann færir niðr konvnginn annat sinn ok hit þriþia sinn. Siðan foro þeir til landz. Menn flvtto ok Jon til landz. ok var hann at kominn bana. sato menn yfir honom til þess er hann retti við ok batnaði.

Vpphaf Haralldz gilla

31. J þenna tima kom vestan af Jrlandi til Sigvrðar konvngs sa maðr er nefndiz Gillikristr ok sagðiz vera son Magnus berfætz. Hallkell hvkr flvtti hann vestan ok sagði at hann héti Haralldr. hann var nv með konvngi ok ecki með miclo yfirlæti. Hann bað Erling forða ser ok sagði at konvngr mvndi hafa reiði a honom. hann qvaz eigi mvndo vndan flyia. Sa maðr bio a skipi næst Haralldi er Loðinn het ættsmár maðr ok barst þo mikinn a. hann lagði iamnan svivirþilig orð til Haralldz. qvaz ogerla vita hverr hann var. ok amaðiz iafnan við svein hans. Ok þetta kvelld sagði Haralldr at sveinninn skylldi reckia i hvðfati hans of nottina. Enn er Loðinn varþ þess viss. qvez hann eigi þola mvndo at knapar gengi a hann ofan. ok spvrði hverr honom visaði at reckia hia dvganndi monnom. | Sveinn qvez sva gera sem Haralldr bꜹð. Loðinn rak hann i brot. hann sagði til Haralldz. Hann verþr reiðr við ok hleypr vt a skipit. hirðir eigi þott hann stigi nær fotvm Loðins. hann reiddiz ok var lengi maloði. Haralldr sagði at hann hafði minni svivirþing enn hann var macligr ok hio til hans aꜹxlina ok bringona. varþ þat svꜹðosár. hliopo menn a milli þeirra ok var Haralldr a landi þa nott. Vm morgininn varp konvngrinn af ser klæðom ok spyrr hvar Erlingr gapamvðr vęri. Einarr svaraði. Eigi vitom ver þat gerla eða hverso mvn honom fritt ef hann kemr a þinn fvnd. Ongo heit ek of þat segir konvngr. Einarr qvað viso.

Erlendr hefir vndan

allvalldz gleði halldit

gramr skallatto gvmna

gapamvnn of þat kvnna.

hafa mvnv hæðar iofra

hliðrækianda friðom

geta verþr þess fyrir gotnom

galldra nꜹðsyniar valldit.

Konvngr mællti. Fari eftir honom. Ok var sva gert. Konvngr mællti. Hverso vel þottiz þv leika við konvng þinn i gær. Herra segir hann miog eftir þvi sem þer gerþot fyrir. Sva var ok segir konvngr. vel skal þetta virþa fyrir þer ok syndir þv astsemð við mig enn karlmennzko við hann. þigg nv af mer sverþ ok skiolld. ok ver avallt siðan betri drengr. Eða hvat hark heyrða ek i gærkvelld a skipi varo. Honom var sagt. Kalli Haralld hingat segir hann. ok sva Loðin. Ok spvrði hann ef þeir villdi leggia a hans valld. Þeir iatto þvi. Þa mællti konvngr. Ecki væntir mig af þit verþit iamnmenni. enn geri ek soma til handa Loðni. þvi at hann hefir með mer verit. enn hitt væri makligt at hann væri rettlꜹss. ok dirf þig eigi optarr slikt at mæla við dvganndi menn. beraz ma sva at. at ver virðim þenna mann meira enn nockvrn litilshattar mann. Verþr Loðinn nv kyrt at lata. enn konvngr skipar Haralldi i sina sveit með skvtilsveinom sinom.

Sigvrðr konvngr villdi kiot eta a friadag

32. Sva bar at eitt sinn er Sigvrðr konvngr sat með morgom gofgom monnom i striðom hvg. var þat friadagskvelld eitt. Drottsetinn spvrði. hvat til matar skylldi bva. Konvngr svaraði. Hvat nema slátr. Sva var micil ogn at honom at engi þorði moti at mæla. voro nv allir okatir. bioggvz menn nv til borða. komv inn sendingar. heitt slatr. ok voro allir menn hlioðir ok hormvðo konvngs mein. Enn aðr mattrinn væri signdr mællti sa maðr er Aslakr hani het. hann hafði verit lengi með Sigvrði konvngi. ecki var hann ættstorr maðr hvatr ok litill vexti. ok spvrði. Hvat rycr a diskinom fyrir þer herra. Konvngr svaraði. Hvat villdir þv Aslakr hani eða hvat syniz þer. Hann svaraði. Þat syniz mer at se sem ek villda eigi at væri. at slatr se. Konvngr mællti. Enn þott sva se Aslakr hani. Hann sagði. Hormvligt er slikt at vita er sva miog skal | missynazt þeim konvngi er sva mikinn sóma hefir fengit i verolldonni af ferþ sinni. ok oðrv hétztv þa er þv steigt or Jordan ok hafðir lꜹgazt i þvi vatni sem gvð sialfr. ok hafðir palm i hendi. enn kross a bringo. enn þv mvndir slatr eta friadag. Ok ef smæri menn gerði slikt væri stórrefsinnga fyrir vert. ok eigi er sva vel skipot hollin sem vera ætti. er engi verþr til nema ek einn litill maðr vm slikt at ræða. Konvngr þagnaði ok tok eigi til matarins. Ok er a leið matmalit bað hann brꜹt taka slatrdiskinn. kom þa fram sa matr er honom somði vel at hafa. tok hann ok nockvt at gleðiazt er a leið matmalit ok drack. Menn mællto at Aslakr mvndi forða ser. Hann qvaz eigi þat mvndo gera. veit ek eigi hvat þat mvn tioa. er þat sannazt at nv er gott at deyia er ek hefi þvi fram komit sem ek villda. at firra konvnginn glæp. enn þat a hann heimillt at drepa mig. Vm kvelldit mællti konvngr. Hverr eggiaði þig Aslakr hani at mæla slikom beryrðom við mig i mannfiolþa. Herra segir hann. Enngi nema ek sia(l)fr. Konvngr mællti. Vita mvntv nv vilia hvat þv skallt fyrir hafa dirf(ð) þina eða hvers þv þickir verþr. Hann svaraði. Villtv vel lꜹna herra. þa verþ ek feginn. enn ef oðrovis verþr þa er þat þitt. Konvngr mællti. Þv mvnt minni lꜹn fyrir taka enn macligt er. eg mvn gefa þer .iij. bv. Enn þann veg skipti her til se(m) oligligt mvndi þickia. er þv firðir mig miclo ohappi. enn lendir menn minir þꜹgðo yfir þeir sem mer atto mart gott at lꜹna.

Fra breytni konvngs

33. Sva bar at eitt iolakvelld. er konvngr sat i hollinni. ok borð voro fram sett. mællti konvngr. Fai mer slatr. Herra segia þeir. eigi er þat siðr i Noregi at eta slatr iolakvelld. Hann svaraði. Er þat eigi siðr. þann sið vil ek hafa. Þeir koma ok hofðo hniso. Konvngr stangaði i knifinom ok tok eigi til. ok mællti. Fai mer konv. Þeir komo inn i hollina með kono. hon hafði sitt falldit. Konvngr tok hendinni til hofvðz henni. ok leit a. Vsællig kona er þetta segir hann. ok ecki sva at eigi megi sæma við slikt. Siðan leit hann a hondina ok mællti. Ofꜹgr hꜹnd ok eigi vel vaxin. enn þo verþr at sæma við slikt. Þa bað hann at hon retti fram fotinn. Hann leit a ok mællti. Ferligr fotr ok miog mikill. enn ecki ma gꜹm at þvi gefa. sæma verþr við slikt. Þa bað hann at þeir skylldi leggia vpp kyrtilinn vm hana. ok sa hann legginn ok mællti. Svi verþi þinom legg er bæði er blár ok digr. ok mvntv vera þvta ein. ok bað hana v́t færa. þvi at ek vil ecki við hana bua.

Fra Sigvrði konvngi ok armanni hans. | capitulum.

34. Ofarla a æfi Sigvrðar konvngs var hann a veizlo at bui sino eino. Enn vm morgininn er hann var klæddr var hann fámalugr ok okatr ok hræddoz vinir hans. at þa mvndi enn koma at honom vanstillit. Enn armaðrinn var vitr ok diarfr. hann spvrði konvng ef hann hefði nockvr tiþindi fregit. er sva mikils voro verþ at honom stóðo fyrir gleði. eða hvgnaði honom eigi veizlan. eða væri nockurir þeir lutir er menn mætti bætr a raða. Konvngr sagði at ongvir voro þessir lutir. er hann ræddi þa vm. enn þat helldr til segir hann at ek hvgsa drꜹm þann er fyrir mig bar i nótt. Herra segir hann. goðr drꜹmr skylldi þat vera. enn heyra villdim ver hann giarna.

Sigvrðr konvngr sagði dravm sinn

35. Ek þottvmz her staddr a Jaðri sagði konvngr ok sia i haf v́t sorta mikinn. ok var fꜹr i sortanom. ok er nalgaðiz hingat. syndiz mer sem þat væri tre mikit. ok oðo endarnir vppi. enn rætrnar i sianom. Enn er treit kom at landi brꜹt þat við landit. ok rak þat viða vm strandir. Þa gaf mer syn at ek þottvmz sia vm allan Noreg. hit yttra með sianom. ok sa ek at i hveria hofn var rekit brot af treno. ok voro svm sma enn svm stór. Armaðrinn svaraði. Herra þat er likazt vm drꜹm þenna at þer mvnit bezt skipa. ok villdim ver heyra at þer reðit hann. Konvngr mællti. Þat þicki mer likazt vm drꜹm þenna. at vera mvni fyrir kvamo mannz nockvrs i land þetta. ok mvn hann her staðfestazt. ok hans afkvæmi mvni viða dreifaz vm land þetta ok vera miog mi(s)stort. - Enn litlo siðarr kom Hallkell hv́cr i land ok flutti með ser Haralld ok moðvr hans. ok bar Haralldr fram eyrinði sin fyrir Sigvrði konvngi. Ræddi konvngr þetta mal fyrir hofðingiom. enn menn logðo her allmisiamnt til. enn baðo þo konvng raða. enn fleiri voro þeir er i moti riso. ok tok konvngr meirr sitt einræði. Þa let konvngr kalla til sin Haralld ok sagði honom sva at hann vill eigi synia honom at hann fremi skirslur til fadernis sins með þvi at hann sveri þat. þott honom beriz þat faðerni sem hann segir at hann skal eigi beiðazt konvngdóms meðan Sigvrðr konvngr lifir eða Magnus konvngr. ok þesso var iatat. foro þessir svardagar fram. Bioz Haralldr siðan til skirslu. ok fastar. ok var sia skirsla ger mest i Noregi. ok voro ger gloandi .vij. plogiarn. ok geck Haralldr þar eftir berom fótvm. ok leiddo hann byskvpar .ij. Hann kallaði a hinn helga Kolumba meðan. þar var ok ger reckia hans. Þa mællti Magnus son Sigvrðar konvngs. Egi treðr hann hvgmannliga iarnin. Konvngr svaraði. Jlla mælir þv ok grimliga. þvi at hann hefir skꜹrvliga framit. Siðan let Haralldr fallaz i reckiona. Ok eftir .iij. daga siðan er skirslan var framit. voro fætr hans obrvnnir. ok þvi var skirslan sva | frek ger. at hann bar til faðernis ser enn eigi rikis. Eftir þat tok Sigvrðr konvngr vel við frændsemi hans. enn Magnus son hans oþockaðiz miog við Haralld ok margir hofðingiar snero miog eftir honom. Haralldi var miog stirt norrænt mal. ok kylfði hann miog til orðanna. ok hofðo margir menn þat miog at spotti. Enn Sigvrðr konvngr let þat ecki dvga þegar hann var við.

Veðion þeirra Magnus ok Haralldz

36. Þat var vanði. at Haralldr fylgði Sigvrði konvngi til svefns a kvelldom. Ok eitt sinn bar sva til. at þeir Magnus gato hann eftir dvalit. ok sáto þeir lengi ok drvcko. Magnusi hafði verit sendr hestr gꜹzkr. gersimi micil. ok skiotr miog. Ræddo þeir vm er við voro. at engi mvndi hestr vera iafnskiotr. ok viko til Haralldz ok spvrðo ef hann vissi nockvrn iamnskiotan hest. Haralldr svaraði kvað ecki einna sva agætt. at eigi matti verþa annat þvilikt. Þeir kvoðo hann alldri mvndo set hafa annan hest þvilikan. Hann qvaz marga skiota set hafa. Þeir svara. Hefir þv skiotari hesta set. Hann qvaz eigi sva hafa at qveþit. Þeir segia. Sva kvattv at. ok sva skalltv hafa at qveþit. Haralldr svaraði. Með miclom akafa taki þer þetta. Nv ma vera at satt se. at ek hafa set skiotari hesta. ok at helldr er þer þreytið þetta sva miog. at ek mvn menn set hafa eigi seinni. Magnus svaraði. Er eigi þat at þv mvnir eigi seinni enn hestrinn. Hann sagði. Eigi segi ek þat. Magnus mællti. Þat sagðir þv. ok við skvlom reyna ok veðia vm. ok legg þv við gvllhring. enn ek mvn annan. Haralldr sagði. Eigi em ek raðanði orðinn þess fiarins enn i Noregi at vert væri eins hrings. Magnus mællti. Legg þa við hofvt þitt. Þat man ek eigi gera sagði Haralldr. Þat skal þo vera sagði Magnus. Skilðo nv talit. Vm morgininn var sagt talit þeirra Sigvrði konvngi. Hann mællti. Þess var ván at þannig mvndi fara. fai mer hringinn. Jlla erot þer at staddir Noregs menn at hafa æran konvng yfir yðr. enn þo segir mer sva hvgr vm at þer mvndot rꜹðo gvlli kꜹpa af stvndo at ek vera helldr konvngr enn þeir Haralldr ok Magnus. annarr er grimr. enn annarr er ovitr. Nv ganga þeir i skiðgarð nockvrn. ok skvlu þeir þar reyna skeiðit. Haralldr var i linbrokom nafarskeptom. ok let kneit leika lꜹst i brokinni. hann var i stvttri skyrto. ok mottvl a herðom enn kefli i hendi. Magnus var þa ok buinn. Sigvrðr konvngr var hia ok fiolþi mannz. Ok er þeir voro bvnir keyrir konvngsson hestinn sporom. enn Haralldr fl(e)ygði fram lærino. ok hellt slikom mvn til skeiðz enda. Þa mællti Sigvrðr konvngr. Fvllreynt er nv ok er Haralldr eigi seinni. Konvngsson mællti. Reyna skvlom við meirr. Taka annat skeið ok er Haralldr iamnsitt gagntakino. Þa mællti konvngsson. Hvi helldr þv gagntakino. gef | þig vpp. Eigi enn þegar segir Haralldr. Siðan bioggvz þeir til hins þriþia skeiðz. ok sa þat allir menn at hlið var i milli at Magnus hafði viðbragðit. Enn Haralldr hliop vpp ok gall við ok a skeiðit. enn varla þottvz menn sia at fætrnir kvæmi a iorðina ok sva til skeiðzendans. ok sneriz þa moti Magnusi ok mællti. Velkominn frændi. Skilðo nv at þesso. ok feck Sigvrðr konvngr Haralldi vetfeit at ovilia Magnus.

Capitulum

37. Þa er a leið æfi Sigvrðar konvngs gerðiz sv nylunda vm hag Sigvrðar konvngs at hann vill lata eina drottningona. enn fa þeirrar kono er Cecilia het riks mannz dottir. ok ætlar at fa at brvðkꜹpino i Biorgyn. let bva til mikillar veizlo ok agættrar. Ok er þat spyrr Magni byskvp var(þ) hann okatr. ok einn dag geck hann til hallarinnar ok með honom prestr hans er Sigvrðr het ok siðan var byskvp i Biorgyn. Þeir koma at hollinni. ok biðr byskvp konvng vt ganga. ok sva gerði hann. geck vt með brvgðit sverþ. ok fagnar byskvpi ok byðr honom til (drykkiu) með ser. Byskvp qvað annat eyrindit. Er þat satt herra. at þv ætlar at kvangaz ok lata eina drottning. Satt er þat segir konvngr ok þrvtnaði þa miog. Hvi syniz þer þat herra at gera þat i varri byskvpssyslu. ok svivirðir gvðz rett ok helga kirkio ok konvngdóm þinn. Nv vil ek þat gera er ek em skylldr til. banna þer af gvðs halfo. ok ens helga Olafs konvngs. Petrs postola ok allra heilagra manna þetta vrað. Ok meðan hann mællti þetta. stoð hann rettr. ok sem hann retti halsinn. ok væri bvinn ef konvngr reiddi sverþit. Siðan gecc konvngr i hollina. enn bvskvp heim. ok var sva katr at hann qvaddi hvert barn hlæiandi ok lec við fingr ser. Þa mællti Sigvrðr. þo erot þer nv katir herra. kemr yðr ecki þat i hvg. at konvngr mvn leggia reiði a yðr. ok er vænna rað at leita vnndan. Byskvp mællti. Licligra þicki mer at þat man hann eigi gera. enn hverr væri dꜹðdaginn betri enn deyia fyrir helga kristni ok banna þat er eigi er við sæmanda. Nv em ek katr er ek hefi þat gert er ek atta. Siðan var þyss i bænom. ok bioggvz konvngs menn a brꜹt með miclom kornvm ok mꜹlltom ok hvnanngi. Helldr konvngr siðan svðr i Stafangr ok efnar þar til veizlu. Ok er byskvp spyrr þat. sa er þar reð fyrir. hittir hann konvng ok spyrr ef þat er satt. at hann vill kvangaz at lifandi drottning. Konvngr sagði at þat er satt. Byskvp svaraði. Ef sva er herra. þa mego þer sia hve miog þat er bannat enom smærom monnom. Nv er eigi vlicligt. at þer ætlit yðr heimilla er meira hafit valldit at lata yðr slika luti soma. enn þat er þo miog a moti retto. ok eigi veit ek hvi þer villdot þat gera i varom byskvpdómi. at vanvirþa sva gvðs boðorð ok helga kirkio ok varn byskvpdóm. | Nv mvnvt þer vilia nockvra stóra luti til leggia þessa staðar i fiarlutum. ok bæta sva við gvð ok óss. Þa mællti konvngr. Tak þar fé vpp sem þer likar. fvrðo olikir vrðo þer Magna byskvpi. Geck konvngr i brꜹt. ok licaði eigi við þenna betr enn við hinn er forboðit lagði a. Siþan feck hann þessarrar konv. ok unni mikit.

Andlat Sigvrðar konvngs

38. Ok þa er Sigvrðr konvngr var staddr i Vikꜹstr. tok hann sótt. Baðo þa vinir hans. at hann leti konvna af hendi. ok hon sialf villdi þa við skiliaz. ok bað konvnginn þa i sottinni at hon færi i brot. ok þat mætti honom þa bazt gegna. Konvngr sagði. Eigi kom mer þat i hvg at þv mvndir fyrirlata mig sem aðrir. Ok sneriz fra henni ok gerði dreyrrꜹðan. enn hon geck i brot. Sækir hann nv sóttin ok i þeirri sótt fær hann bana. ok var lik hans flutt til grafar i Oslu ok iarðaðr i Hallvarþzkirkio. Liggr hann i steinvegginom vtar fra korinom hinom syðra megin. Magnus son Sigvrðar konvngs var þar þa i bænom. tok hann þegar allar fehirðzlor konvngs. þegar er Sigvrðr konvngr andaþiz. Sigvrðr var konvngr yfir Noregi .xxvij. vetr. þa var hann fertꜹgr at alldri. ok var hans olld goð landzfolkino. var þa bæði ár ok friðr.

---

Fotnoter: