Otto þáttr keisara
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes i flere utgaver på følgende språk ► |  |
 |
Þaattr Otto keisara ok Gorms(!) konungs
81. Otto keisari er hinn vngi var kalladr streingdi þess heit at hann skylldi snua DInum til rettrar truer ef hann mætti. ella skylldi hann med ollum sinum styrk heria a Dani .vj. sumur j samt ef hann fengi æigi fyrr kristnat þa. Eftir þa heitstreinging sendir keisarinn |[1] bod Haralldi Danakonungi med þeim ordum at hann skyllde trua a sannan gud ok allt þat folk er hann atte at rada edr at (odrum) koste sagde kæisarinn at hann munde fara med her a hendr honum. En er Danakonungi kuomu þesse bod lætr konungr bua landuarnir sinar ok hallda uel upp Danavirke. hann sende bod nordr j Noreg Hakoni jarli at hann skyllde koma til hans snemma vm vorit med allan sinn her þann er hann fengi. baud Hakon jarl her vt vm uorit af ollu riki sinu ok vard allfiolmennr. helt hann lide þui Illu til Danmerkr ok for til fundar vid Haralld Danakonung. tok konungr allþaksamliga vid honum. margir adrir hIfdingiar voru þa med konungi þeir sem honum veittu lid. georir konungr þat bert at hann ætlar at hallda her þeim ollum til motz vid Ottonem keisara.
Bardagi Otto keisara vid Dani
82. Otto keisari dro her saman vm vorit a Saxlande. hann hafde mikit lid ok fritt hellt hann þui til Danmerkr. Vm sumarit funduzst þeir Haralldr konungr. þeir lIgdu þegar til orrostu ok bIrduzst allan daginn til nætr. þar fell fioldi lids af huorumtueggium en þo fleira af keisaranum. en er natta tok settu þeir med ser .iij. natta grid til radagerdar ok vidrbunadar huorumtueggium. En er .iij. nætr voru lidnar gengu a land huorirtueggiu ok biugguzst til bardaga. gengu sidan saman fylkingar ok vard hin hardazsta atsoknn. ueitte keisara þa allþungt ok fell myklu fleira hans lid. ok er a læid daginn brast flotte j lide hans ok flyde sidan til skipa sinna. Sua er sagt at Otto keisari sat a hesti vm daginn ok bardizst frækiliga. ok er meginherrinn tok at flyia ræid hann vndan til skipanna. hann hafde j hende mikit spiot gullrekit ok var alblodugt upp at hIndum. hann setti spiotit j sioinn firir sig ok mællti hatt. þui skyt ek til allzualldanda guds at annan tima er ek kemr til Danmerkr skal ek geta kristnat landit edr lata lifit ok liggia her daudr j Danauelldi. Otto keisari steig þa a skip sin med lid sitt ok for heim til Saxlandz ok sat þar vm vetrinn. en Hakon jarl var eftir med Danakonungi ok hofdu þeir myklar radagerdir ok letu þa af nyiu ræisa Danavirke er vidfręgt er ordit. þat var geort mille Ægisdyra ok Slessmunna allt vm þuert landit j mille siofua. sidan for Hakon hæim til Noregs.
Vidrtal konungs ok Hakonar jarls
83. Vm vorit eftir dro Otto keisari her saman ovigan. hann hafde her af Saxlande ok Fraklande Frislande ok Vindlande. fylgde honum Burizlafr konungr med mikit lid. hann hafde ok mikit lid af Hollsetulande. flutti keisari allan þann her til Danmerkr. Ok þegar er Haralldr konungi spyrr þesse tidendi þa sendi hann menn a fund Hakonar jarls at hann skyllde koma a hans fund ok hann þikizst alldri mæirr þurft hafua[2] hans lidueitzslu ok fiolmennis en þa. Hakon jarl skipaz skiott vid ordsendingar konungs ok þikir naudsynia mal ok ferr þegar hann er buinn ok hefir hundrat skipa ok kom vid Danmork ok ferr þegar vit .xij. mann a fund konungs. konungr verdr honum feginn ok segir hann uel hafua undir vikizst sina naudsyn. ok skal nu fara j mote lide þinu Illu ok kann ek huerium manni þIk er hingat kemr. Vit skulum rædazst vid nokkut adr sagdi jarl. mig attu til radagerdar ok þessa .xij. menn til fulltings en æigi meira lid nema ek vile. þuiat ek hefir komit adr vm sinn at væita þer lid sua sem vit hIfum mællt med okkr firir Induerdu. Satt er þat segir konungr en þess vænta (ek) at þer at þu mundir mer at lide verda firir sakir vinattu okkarrar. Jarl suarar. þess er ek æigi radande vid menn mina segir hann. þeir þikiaz skylldir at veria land mitt ok riki en æigi þikiazst þeir skylldir at veria annarra konunga riki eda Danmork firir þer ok leggia sidur sinar vid spiotzodda ok taka ekki j mot j gędum edr virdingum. Huat skal ek til vinna segir konungr vid þig ok þina menn at þer komit mer at lide þuiat ek hefu(i) þat sannspurt at ek mun uid ofrefli eiga at skipta firir sakir fiolmennis konungs. Jarl suarar. einn hlutr er sa er skoradr er til þessa at þui sem ver verdum asattir ek ok minir menn. ef þu uill gefa upp skattana alla af Noregi þa er vgolldnir eru. ok sua skal vandliga upp gefna at alldregi sidan skal Noregr skattgilldr vndir Danmork. en ef þu uill æigi þenna kost er ek hefir nu bodit þa mun lid þetta fara heim allt til Noregs er mer hefir hingat fylgt nema ek sialfr skal her vera med þessa .xij. menn ok væita þer sligt lid sem vit verdum asattir. Þat er satt segir konungr at alla menn byrgir þu vti firir uitzmuna sakir ok rada. ok eru mer nu georuir tueir kostir ok er huorrtueggi hinn vesti ok vandreda leitar þu mer nu. Hygg þu nu at segir jarl. en sua synizst mer segir hann sem þer muni at litlu hallde koma skattarnir [or Noregi[3] ef þu lætr lifuit her j Danmork. Skiott skal ok kiosa segir konungr at þui sem nu er komit. at þu ueit mer med allt lid þitt sem þu færr ofl til ok munt þu þa Idlazst þat er þu beidir. |[4] Ok eftir þat sendir konungr j mote ollu lide Hakonar at þangat koma a eina stefnu. ok eiga þeir at þessu handsal ok binda þeir sua fast sina maldaga. ok nu taka þeir þar dyrdliga væizslu at konungs ok fara sidan mote keisara med allann her sinn þann er þeir fengu til. Konungr ferr med skipalid sitt til Ægisdyra. en Hakon jarl til Slessmunna odrum megin landzsins. En þa er keisarinn spurde at Hakon jarl var j Danmork ok ætlar at beriaz vid hann med Haralldi konungi sendir hann fra ser jalla sina tua. het annarr Urguþriotr en annarr Brimilskærr. þeir skulldu(!) fara j Noreg ok kristna þar land medan jall væri j brottu.
Bardagi keisara vid Hakon jarl
84. Nv sendir Haralldr konungr Hakon jarl med Nordmanna her allan þann sem honum hafde fylgt sudr j Danavirke at veria þar landit. en Haralldr konungr sialfr dro saman her sinn a Jotlande. þess er getit at Hakon jall for med her sinn til Danavirkis at veria þat at Otto keisari kom med her sinn sunnan at Danavirke. Danavirke er sua hattat at firdir .ij. ganga jnn j landit sinum megin landzsins huorr. en j mille fiardarbottnanna hofdu Danir gert borgaruegg będe hafan ok sterkan af grioti ok torfui ok uidum en grafit diki breitt ok diuft firir utan. borgarhlid var a hueriu hundrat(!) fadma ok var þar kastale til varnar a dikinu. voru þriar bruar firir hueriu borgarhlide. Otto keisari sotti med her sinn sunnan at Danavirke en Hakon jarl varde borgarueggina med sinu lide. Hakon jarl setti fylkingar yfir Ill borgarhlid. en hitt var þo fleira lid hans er hann let fara med borgarueggiunum ok veria þar sem mest var at sott. fell þa mart af kæisarans monnum en þeir fengu ekki at geort at vinna borgina. sneri þa kæisarinn fra at sinne ok for med her sinn til skipa sinna. Eptir orrostu þessa for Hakon jarl aftr til skipa sinna ok ætlade þa at sigla nordr til Noregs. en honum gaf ekki byr ok la hann læinge vt j Limafirde.
Wnnit Danavirke af raadum Olafs
85. Olafr konungr Trygguason hafde verit æinn vetr a Vindlande sem adr er ritat þa er þessir hlutir foru fram med kæisara Ottoni ok Daunum sem nu hefuir tiad verit vm hrid. Olafr bio skip sin snemma vm uorit ok siglde a haf. hann siglde skipum sinum yfir undir Skaney uæitte hann þar uppgIngu. en landzmenn sIfnuduzst saman ok helldu til orrostu vid hann. þar hafde Olafr sigr ok fek herfang mikit. sidan siglde hann austr til Gotlandz. þar tok hann kaupskip er Jamtar attu. þeir uæittu uornn mykla af skipinu. en sua lauk at Olafr uann skipit ok drap mart manna en tok fe allt. þridiu orrostu atti hann a Gotlandi sialfu. hafdi hann þar sigr ok fek þar herfang mikit. Sua segir Hallfredr Uandrædaskalld.
- Endr til Jamta kindir
- alluandliga falla
- vandiz hann at vinnda
- ueggrimmr a þat snimma.
- hęltr var hessa drottinn
- hiordiarfr Gota fiorui
- gullskeyde fra ek geordu
- gæir þey a Skaneyre.
Eptir þat hellt Olafr konungr skipum sinum sudr til Danmerkr ok allt sudr til Sless. þuiat hann spurde at þar var firir Otto keisari ok med honum Burizlafr Vindakonungr magr Olafs ok þat med at þeir þurftu lids vid. En er Olafr fann kæisara baud hann at uæita honum lid med alla sina suæit. kæisari læit vid honum ok spurde huerr hann væri. hann suarar. ouant er nafnn mitt herra ek hæiti Olafr. Kæisari mællti. þu ert madr mikill ok hamingiusamligr ok allir þinir menn synazst mer fræknnligir ok uil ek sannliga ydra liduæitzslu þiggia. Kæisarinn atti þa husþing vid radgiafa sina ok hofdingia sina. hann sagde sua. litit a vitrir hIfdingiar ok gefit rad til hueriar framferdir uer skulum hafa þuiat oss er mikill vande at hIndum kominn. þuiat allr þessi herr hinn mykli er her er saman kominn er vistalauss. en Danir hafua kuikfe sitt ok annat godz þat er þeir eiga flutt undan oss þangat j landit sem þeir þikiazst Iruggir vm vera firir uorum hernade. sua at þessum megin Danauirkis ma ekki finnaz þeirra godz þat er til mannfædis megi hafa. ver hofum att her nIkkurar orrostur ok uæitir oss erfuitt at vinna land þetta. nu gefit til rad huersu ver skulum med fara sua at ver halldim sęmd uorri. En er kæisarinn hætti at tala þIgdu flestir. en þeir sem suorudu sogdu at .ij. voru kostir til annarr sa at leita fra ok fara heim j riki sitt eda drepe faraskiota sina til matar ser ok uidrlifnadar folkinu. Kæisarinn suarar. a þeim radum liggia stormæinbugir. þuiat þat er næsta kristnispell skirdum monnum at eta hross þeim er odruvisu megu leingia lif sitt. en ef ver gefum upp styrk uornn ok forum heim j riki uort þa kann ek þat sia at alldri fam ver annan tima mæira lid edr fridara at vinna Danauelldi. en mer sialfum þo hin mesta vhæfa ok vsæmd at nidaz a tru minne. þuiat ek skal annathuort þessu |[5] sinne fa kristnat Danmork edr deyia her ella. en heyra vilium ver huat hinn nykomni hofdinge Oli leggr til med oss. Oli suarar kæisaranum. herra þat ferr saman um hagi mina sem æigi er hentazst at ek er litill radagerdamadr. en ek hefui þo sua mikinn mettnnat a minum radum at ek uil her med Ingu moti til leggia nema þer herra ok allir ydr(ir) hofdingiar heiti mer þui at hafa (þat) ok hallda sem ek segi her um. en þat er mer þo æigi heyriligt at tala sua mikiliga af minne personu upp a yduarnn herradom sakir þess at ek er æinn sem allir adrir[6] skylldr at tala ok geora huat er þer uilit. Kæisari þakkade Ola ord sin ok iattade honum firir sig ok sina hIfdingia at hafa þau god rad er hann gæfui honum. ok allir þeir hetu sua at geora sem kæisari mællti. Þa mællti Oli. þat er min hitt fyrsta rad at þer læitit þangat hialpar sem nog er til. at þer hæitit a þann gud er þer truit a. þuiat þat heyri ek sagt vera ok sua hygg ek ok satt vera at hann hafui alla hlute j sinu uallde ok se mestr ok mattugazstr allra konunga ok gefui Imbun huerium manni firir huert gott uerk er geort er honum til uegs ok uirdingar. ok þat at ek hefui heyrt at hann uill bedinn uera miskunnar med marghattadre bindende matar ok drykkiar ok margra annarra likamligra girnn(d)a. ok þui er su ein min tillaga enn med ydr at þer ok allr herrinn vatnnfasti .vj. dęgr til þess at sa hinn sami gud er alla hluti skapade gefui oss at vinna sigr a DInum ok lata ydr fram koma sinu eyrendi ser til dyrdar þui at þer farit med. þui næst vil ek at allr herrinn fari j skog þann er næstr er Danauirke. ok skal huerr madr hIggua ser limbyrde ok bera vndir virkit ok sia sidan huat tiltækiligazst þikir. Nu er godr romr georr at þui sem Oli mællti ok lofade allr herrinn þessa radageord. ok vm morgininn snemma foru þeir j skog ok baru sidan vidinn at virkinu sid vm kelldit. Hinn næste dag eftir georde Oli þau rad at þeir toku uatzkerolld Ill þau er þeir fengu ok fylldu upp af sponum ok baru j teoru ok geordu ualslIngur. en huat er þeir hIfduzst annat at þa let Oli suman herinn sækia at virkinu med skotum ok griote. en þeir mattu æigi ganga at virkinu vm daga þuiat Hakon jarl hafde fiolde manna sett j alla kastale ad veria virkit adr hann for fra ef enn kynne herr at at koma. Vm kuelldit sid slogu kæisara menn elldi j uatzkerolldin ok eptir tilskipan Ola ok slIngdu at virkinu. lek elldrinn skiott teorgada sponu jnnan j kerIlldunum. en er loganum slo upp or kerulldunum festi bratt j liminu er þeir hIfdu breitt undir virkit. vedrit hafdi verit kyrt ok biart vm daginn. en vm kuelldit geordi sunnanvind huassan ok þurran ok tok at styrma sua sem nattade. ok sem limit tok at loga en stormrinn stod at virkinu þa festi elldinn skiott j kastulunum er af tre voru georuir ok sua var ok uida virkissueggrinn af uidum. var þa elldz gangr sua mikill at huat logade af Idru sua at morguninn eptir sa einge likendi Danauirkiss utan griotit. Sua er sagt þa er huortueggia var brunnit lægde storminn en geordi regnn sua mikit at varlla matti vte vera. sloknnade elldrinn a einne stundu ok jordin blottnade. sua (at) þar sem loginn hafdi mest gengit matti(!) menn yfir ganga sem þar er alldri hafde adr komit. þotti monnum vm þetta mikils vert allt saman. Sneri kæisari med allt sitt folk til Slessmunna til skipa sinna ok fluttizst þar med her sinn yfir fiordinn til Jotlandz. uar herinum þa æigi leinge vistaskortr þuiat þar var nIkkut bufe Dana til strandhIggua. En er Haralldr konungr spurde at Danauirke var brent ok Otto kæisari kominn a Jotland med her mikinn þa for hann j mot med her sinn. vard þar er þeir funduzst allmikil orrosta ok lIng. ok lyktadizst med þui at kæisari hafdi sigr en Haralldr konungr flyde undan til Limafiardar fek ser þar skip ok for vt j Marey. foru þa menn j mille þeirra kæisara ok vard komit a stefnulagi. funduzst þeir þa sealfir Haralldr konungr ok Otto keisera ok sættuzst.
Hakon Hladajarl var skirdr naudigr
86. Sva segir saga Jomsvikinga at Poppo het byskup sa er for med Ottoni keisara til Danmerkr. ok sa var þar þa er þessir hlutir georduzst er nu voru tiadir. en Cronica Bremensium[7] uiser sua til at j þann tima hefde Atþalgagus[8] af Brimum uigt þrea byskupa j Danmork. en þo þikir þat ulikara at þat hafi sua verit þa er þesse Otto kæisari kristnade Dane. en þat er sannliga sagt at sa byskup er þar var þa med honum væri hæilagr ok miog |[9] malsniallr. hann tald(i) tru firir Haralldi konungi ok sagdi morg stortaknn almattigs guds. en er byskup hafde talat guds eyrende bæde langt ok sniallt. þa suarar Haralldr konungr sua. traudr er ek at firirlata þann atrunat er ek hefui haft ok halldit alle æfui ok minir frendr ok forelldrar firir mer. ok ekki læt ek hann firir ord ydr ein saman þo at þer talit fagurt ok miukliga vtan þer synit þat med opinberum teknum at æigi megi vid dyliazst at ydr trua se betri ok rettari en vor trua. Poppo byskup let leggia gloande jarnnsla j hInd ser ok bar niu fet sua at allr lydr sa. sidan synde hann Haralldi konungi hInd sina obrunna. En Haralldi konungi þotti mikils vm vert ok ollum Idrum þeim er sa. lofudu gud sem verdugt var firir þetta hit halæita taknn. tok Haralldr konungr þa tru ok var skirdr ok allr hans herr. Haralldr konungr hafdi sent ord Hakoni jarli þa er hann sat j Marey adr en þeir kæisari funduzst at jall skyllde koma til liduæizslu vid konung. var jall þa kominn til eyiarinnar er konungr hafde skirazst latit. Sende konungr þa ord at hann skal koma a hans fund. ok er þeir hittuzst þa naudgade hann jalli til at taka tru ok lata skirazst. var Hakon jall þa skirdr ok allir þeir er med honum uoru. fek konungr þa jalli (j) hendr presta ok adra lærde menn ok sagde at jall skyllde lata skira allt folk j Noregi. skilduzst þeir at þui. for jall vt til Hals j Limafiord ok bæid þar byriar. Kæisara þotti uel hafa gefiz radin Ole ok spurde enn Ola huar hann væri fæddr edr huar. ætt hans væri. Oli suarar. ekki skal nu herra læingr ydr dylia. ek hæiti Olafr. er ek norrænn at ętt Tryggui konungr het fadir minn Olafsson. Kæisari suarar. heyrt hefui ek getit fIdur þins en þin minnr. nu uil ek at þu farir med mer til Saxlandz ok skal ek geora þig mikinn hofdingia j minu riki. Olafr suarar. hafui þer þokk firir bod yduart. en ek hefir rike nokkut j Vindlande ok verd ek þess at geyma en giarnna uil ek vera vin yduarr. Kæisari segir at sua skyllde vera. Eftir þetta for Otto kæisari hæim til Saxlandz j riki sitt ok skilduzst þeir Haralldr konungr vinir. Haralldr konungr hellt uel kristne til daudadags. Burizlafr konungr for til Uindlandz ok med honum Olafr konungr Trygguason magr hans. Þessa strids er þeir attu j Danmork getr Hallfredr vandrædaskalld j Olafsdrapu.
- Baudserkiar let birki
- barklauat til Danmarkar
- hleypimæidr firir Heida
- hlunnuiggia bæ sunnan.
Fotnoter:
