Maríu jartegnir - Af einum klerk
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes på følgende språk ► |  |
 |
Af einum klerk
B (varianter fra A)
Af einum klerk
Þat er sagt, at klerkr nökkurr var í borg þeiri, er Karnotensis heitir. Hugr hans var ákafr í áhyggium heims þessa, ok ekki var honum at hætti gefit um líkamligar girndir, en þó hafði hann [miok í munni sér lof[1] guðs móður Maríu, ok hann söng optliga engilligt vers, þat er[2] optliga er [frá sagt, at mikill fagnaðr hefir af getizt, er í minni[3] hefir haft verit. Svá gerðiz nú um hans hag[4], at [óvinir hans[5] villdu eigi lengr sitia honum sinn[6] ósóma, ok gerðu þeir til hans ok drápu hann. En svá var öllum mönnum kunnigt ósiðlæti hans, at þat þótti fallit vera at grafa hann eigi at kirkiu, helldr var hann kasaðr í urð einshvers staðar. En eptir .xxx. daga liðna þá sýndi þat heilög mær María, at hon villdi miskunna þeim hinum fátœka klerk. Hon vitraðiz einum klerk ok spurði, hví þeir hefði svá rangt gert við hirðmann hennar. Hann spurði, hverr sá væri. [En sæla drótning svaraði[7]: „Sá hinn sami klerkr er drepinn[8] var fyrir þrimtigum daga ok þér[9] villdut eigi at kirkiu grafa. En sá þiónaði mér góðfúsliga ok heilsaði mér iafnan blíðliga fyrir altari mínu. Nú skulu þér fœra hann til kirkiu ok iarða hann í vígðri molldu í virðuligum stað.“ Þá hvarf hon á brott at sýn frá honum. En sá klerkr fór þegar, er hann vaknaði, ok sagði kennimönnum þessa vitrun. En síðan fóru þeir þangat, sem hann var kasaðr. Eptir þat tóku þeir upp lík hans, ok var þat ekki úllnað, en blómi enn fegrsti var uppsprottinn or[10] munni hans, en tunga hans var svá fögr ok alheil sem í lífanda manni, ok sem búin væri til at syngia. En þá skilðu allir þeir, er [þessa atburði[11] sá, at opt mundi hann bæði guð lofat hafa með sínum munni ok sæla guðs móður Maríu. En síðan fœra þeir hann til kirkiu með mikilli virðing, ok lofuðu allir guð almátkan ok sæla Maríu guðs móður. Nú skulum vér [hugleiða þat[12], at eigi at eins gerði þessa kostar við hann fyrir miskunn guðs heilög ok sæl María fyrir hans nauðsyn, helldr gerði hon eigi minnr fyrir vára nauðsyn, til þess at allir, þeir er þetta heyra, unni at heitara guði ok Maríu dróttningu, ok syngi [fyrir því þetta[13] lof á hverium tíma, þeim er menn megu til tœmazt.
D (varianter fra E)
Af klerk[14]
Klerkr nockur war i þeiri borg er Carnotum heitir, sa er miok var laus i sinum sidum, stundandi miok ꜳ veralldligar ꜳhyggiur ok þionandi likamsins girndum vmfram hof. Hann mintizt þo iafnliga hinnar helguztu guds modur Marie, heilsandi henne optliga med eingiligre kuediu Aue Maria. Enn sem hann var drepinn af sinum ovinum, skipudu kennimenn suo, at hann skylldi vera grafinn fyrir vtan kirkiugard, sakir þess at þeim syndizt hann hafa werit miog osidugr i sinu lifi. Þeir gerdu suo, ok grofu hann fyrir utan kirkiugardinn, sem eigi heyrdi þuilikum manne [þar at vera[15]. Sem hann hafdi þar legit .xxx. daga, will hin helgazta mær allra meyia myskunna sinum þionustumanne, ok witrazt einum klerk segiandi til hans: „Sakir huers [grofut þer ok gerdut[16] suo hædiliga vid minn cancellarium, at þier iordudut hann [fyrir vtan yduarn kirkiugard[17].“ Sem hann spyrr, huerr hennar cancellarius[18] var[19], segir hon: „Sa klerkr, er þier grofud fyrir xxx.[20] daga fyrir vtan kirkiugard, þionadi[21] mer med ollum goduilia, heilsandi mer optliga fyrir minu alltari. Farit til skiotliga ok takit hans likam brott or þeim osæmiliga stad ok iardit i kirkiugardi.“
Sem hann segir þessa hluti fyrir ollu folki, þickir monnum miok vndarligt. Ok er þeir luku vpp hans grỏf, fundu þeir hit fegrsta blomstr i hans munni, ok hans tunga var heil ok oskaudd[22], sem hon wæri buin at lofa gud. Allir þeir sem wid woru[23], skildu nu, at hann hafdi med sinum munne [weitt sælli guds modur Marie þa þionustu, sem henne var þægilig, ok fluttu hans likam i kirkiugard, grafandi hann þar sæmiliga med guds lofi[24]. Þessi iarteign var eigi at eins synd fyrir hans sakir, helldr truum ver, at hon ward eigi sidr fyrir wora skulld, at, sem ver heyrum hana, tendrizt vor hiỏrtu til elskuga[25] vid gud vorn lausnara ok hans milldu modur Mariam.
St2
Klerkr nauckr var i borg þeiri er Karnotensis heitir. Hann var vsidlꜳtr ok eptirlifr, morgum monnum oskil gerandi. Hann var vvinsæll af aullum, enn þo lofadi hann optliga guds modr Mariam, iduliga engils quediuna[26] henni til lofs ok dyrdar framberandi med godu hiarta syngiandi. Þat gerdiz einnhuernn tima, ath vvinir hans vildu eigi sitia honum vsæmdir edr þola ranglæti hans, at þeir gerdu fꜹr at honum ok vogu hann. En med þui at ollum vard alkunnict hans ranglæti ok ospektir, þa vildu þeir eigi iarda hann at kirkiu ok kꜹsudu hann utan borgar. Enn eptir lidna .xxx. daga, þa vitraþiz blezut Maria klerk einum, þeim er uar (at) grepti hins vsidlꜳta klerks, ok spurdi, hui þeir hefdi sua rangt gert hirdmanni hennar ok truum þenara, at þeir grofu hann suo vvirduliga. Hann spurdi, huerr sꜳ uæri. Drottningin suarar: „Sꜳ hinn sami klerkr, er ueginn uar fyrir .xxx. daga, huern þer kꜹsudut svivirþuliga utan borgar syniandi kirkiugard ok kristinna manna samlag, enn hann þenadi mer med mikilli ꜳst fyrir minu altari, opt knefallandi ok mik sætliga heilsandi. Nu farit til sem skiotaz ok takit hans likam ok grafit at kirkiu sæmiliga.“
Þa uaknar klerkrinn ok segir uitran þessa. Þotti aullum mikils um uert, ok foru menn til ok grofu up likit klerksins, ok sꜳ þeir hinn fegrsta bloma rose upprunninn af munninum, enn tunga hans var einn veg miuk sem i lifanda manni. Þa skildu allir, þeir er uid uoru, at hann mundi opt med sinne tungu hafa sungit þegilict lof gudi ok hans modr. Var nu likit fært til kirkiu ok grafit med vegsemd. Giordi haleit guds modir[27] Maria þessa iartein ei at eins sakir þessa klerks, heldr ok iafnuel til þess at allir heyrandi menn vekiz upp til bænar ok lofs vidr almꜳtigan gud, ser iafnan sætliga syngiandi versit Aue Maria, huar fyrir uer takim eilif laun af henni sialfri i vendiligum fagnadi.
Fotnoter:
- ↑ [í minni helga A.
- ↑ sem A.
- ↑ [saal. A; sungit frú sancte Marie at mikinn fagnað B.
- ↑ villu A.
- ↑ [menn A.
- ↑ tilf. A.
- ↑ [tilf. A.
- ↑ veginn A.
- ↑ ér A.
- ↑ í A.
- ↑ [þenna atburð A.
- ↑ [á þat hug leggia A.
- ↑ [þeim A.
- ↑ Saal. E; Overskr. mgl. D.
- ↑ [mgl. E.
- ↑ [giordut þier E.
- ↑ [utan kirkiugardz E.
- ↑ saal. E; cancellerus D.
- ↑ se E.
- ↑ þrimtugum E.
- ↑ var þionandi E.
- ↑ oskauddut E.
- ↑ lofudu gud ok tilf. E.
- ↑ [lofat guds modur Mariam ok fluttu hans likama i kirkiugard E.
- ↑ elsku E.
- ↑ quediuda Cd.
- ↑ madir Cd.
