Þiðreks saga af Bern - Orðaskíringar

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Islandsk.gif


Þiðreks saga af Bern

GUÐNI JÓNSSON

bjó til prentunar

Orðaskíringar


Alpandýr : fíll 175, 251, sbr. aspandill.
allapr : mjög grimmur 108.
alskotinn : fullvaxinn (um akm) 256.
apr : herður, grimmur.
aspandill : fíll 585, sbr. alpandýr.

beysta : ská, lemja 83.
beysti : flesk, svínslæri 330.
birti : birta, hvíti.
bragða : blika, glitra 147.
breðr : brennur 526.
bula : bola, höggva sundur 88.
burdía : fara í stökkum, fara á hoppdansi (um hesta) 103, 215.
bæja' : fjötur 208.

dáligr : illur, vondur, vesæll 123.
díki : skurður 27.
dul : oftraust á sjálfum sér, sjálfsblekking 40.
dýja : hrista, rugga 88.
döggskór : hnúður í enda sverðslíðra.

fastvingr : vinfastur 33.
fégyrðill : fjársjóður 51.
fetla : gera fetil, snúa band; vinda, flétta 26.
firstr : fjarlægastur 14.
fól : heimskingi 510.

gambr : risafugl, gammur 112.
gammi : kofi, dvergasteinn 31.
gandr : stafur; galdur, tröllskapur 477.
gangari : reiðhestur 25; venjulegur gangur í hesti (gagnst. turnreið) 38.
gerð : gjörð 565.
glaðel, glafel : lagvopn, spjót (lat. gladiolus : lítið sverð).
greybaka : hundtík, hundspott 133.
gullmál : gullrendur, gullskraut (á sverði).

halzi : sem heldur einhverju, eigandi 243.
helsi : hálsband 26.
hermt, verða hermt : verða reiður.
hermiliga : reiðiliga 540.
hjálmhöttr : höttur yfir hjálmi (til hlífðar).
hráf : ræfur 521.
hræsni : sjálfhælni, sjálfstraust.
höfugeygr : þungeygður 10.

illlífr : sem lifir illa, gerir illt af sér 87.
ísarn : járn, brynhosur 99.
ístig : istað.
járnrekendr : járnhlekkir 58.

kapítuli : fundarsalur í klaustri.
kárhöfðaðr : hrokkinhærður.
kaupi : kaupmaður; jafnoki 129.
kumblaðr hjálmr : hjálmur, sem kumblið (hermerkið) hefir verið svipt af 139.
kunna (e-n e-s) : misvirða, gremjast við 567.
kurt : kurteisi, háttprýði.
kviðja : neita, banna.
kynsl : kynjaviðburðir.
kyrie eleison (grisk bæn) : drottinn, miskunna þú oss.

lásbogi : sérstök tegund af bogum, sem fluttust til Norðurlanda á 12. öld (sbr. íþróttir fornmanna, 91).
leó : ljón.
límstokkinn : gisinn, gliðnaður í sundur 24.
lokarspánn : hefilspónn 33.
lögrinnt : hrundið að lögum 93.

manga : vél til að slöngva vopnum, e. k. slanga 425.
meðalkafli : handfang (á sverði).
mundriði : handtang (á skildi) 28.
munligr : hugstæður, kær 115.

nóti : jafningi 52.
nökkvinn : nakinn 88.
nöktr : nakinn 122.
nökviðr : nakinn.

óarmvitigr : miskunnarlaus 255.
óman : sverðshnappur 130.

pell : dýrt klæði (lat. pallium).
prior : yfirmaður i klaustri.
processio (processionem, þolf.) : skrúðganga 587.

sakmaðr : sekur maður; ræningi, stigamaður 103.
sárdrafa : sár 298, 449.
sargentar : fótgönguliðsmenn 447.
similieshleifr, similebrauð : hveitibrauð.
skái : bati, vinsemd 375.
skákmaðr : ræningi, stigamaður 561.
skolbrúnn : skábrýndur? 31.
skor : hópur, flokkur.
skrifa : mála.
skutilsveinn : borðsveinn, þjónn.
skyggja (sverð) : fægja 25.
snúðr : ábati, hagnaður.
steinn : málning, litur.
stjórnvið (kvk.) : stýrisband 495.
stokkr : tré, trjábolur.
storð : ungviði, ungplöntur; drepa svá sem storð : fella sem hráviðí 424; jörð, land. tilkvæmdarmaðr : mikils háttar maður, virðingarmaður 579.

tog : taumur 26.
turniment, turnreið : burtreið.
týja : tjóa, gagna.

vallari : flakkari, húsgangur (miðháþ. wallære : pílagrímur) 469.
valslanga : grjótvarpa, vél, sem byggðist á vogarafli, til þess að slöngva gtjóti í hernaði.
vápnrokkr : yfirklæði brynju.
vílsinni : hætta, erfiði 249.
virðisainr : virðingagjarn, hrokafullur 117.
virktamaðr : náinn vinur 12.
vörr (kk.) : áratog 494.
vörzlumaðr : ábyrgðarmaður 93.

þél : þjöl.
þingat : þangað.

æri, miðstig af lo. ungr : yngri 540.

öleysill : ölausa 108.
örskipti : stórviðburður 6.