Eindriða þáttr ok Erlings

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif


Flateyjarbók


Her er þaattr Eindrida ok Erlinghs


capitulum

Olafr konungr sende bod um uorit uestr um Agdir ok allt nordr vm Rogaland at Hordaland at konungr uillde huorki kornn ne mallt ne miol þadan j brott lata selia. let hann þat ok bode fylgia at hann munde þangat koma med lid sitt ok fara at uæitzslum suo um siduenia er til. for þetta bod þadan austr til landzenda. Æinar þambarskelfir hafde verit med Olafi Suiakonungi sidan Suæinn jarll andadizst magr hans ok gerdizst Suiakonungs madr ok tok af honum len mikit. en er Suiakonungr uar anndadr þa fystiz Æinar at læita grida uit Olaf digra. hafde þar farit adr fyrr ordsendingar mille. En er Olafr konungr la j Elfinne þa kan þar Æinarr vit fa menn ok ræddu þeir konungr vm sattmal ok samdizst þat med þeim at Æinarr skyllde fara nordr til Þrandheims ok hafa æignir sinar allar ok suo þær æignir er Bergliotu hofdu hæiman fylgt. fór Æinar þa nordr j Þrandheim en konungr dualdizst j Uikinne.


Eindridi E(i)narsson flutti med ser Sigridi Erlingsdottur

Þa sat Erlingr Skialgason a Jadri hann atti Jngibiorgu[1] Trygguadottur þau attu mỏrg bỏrnn. Skialgr het son þeirra Lodinn ok ok Þorir. Sigridr het dottur þeirra hon var at fostri j Kormt a Augualldznese. Olafr konungr skipti um armenning vit þann mann er var fostrfadr Sigridar Erlingsdottur ok setti hann þann mann nidr nordr j Folkrin. Sigridr for nordr med honum ok uar þess þo ofus ok unde uit illa er hon þottizst vera flæmd fra frændum sinum. Þa uar Endride heima med Æinare fỏdr sinum aa Gimsum. hann uar þa geruiligazatr ungra manna j Noregi. Endride bio skip sitt til siglingar ok ætlade sudr j land. Þat uar æinn dag er Sigridr Erlingsdottir uar vti stodd |[2] at hon sa at skip æitt giæsiligt uar komit vid eyna bunir ennispænir ok suirarnir ok uida stæint firir ofan sioinn. þar sa hon ok med fritt drengiaval. Hon gek þangat ok spurde huerr firir red skipinu. Endride sagde til sin ok fỏdr sins. Ek uæit gerlla sagde hon huerr þu ert edr uilltu uæita mer far sudr j land til fodur mins. Hann spurde. huerr er fadir þinn. Erlingr Skialgsson segir hon. Endride Æinarsson[3] var j starfui mykla at hlæda skip sitt odruuis en adr uar hlætt ok gade hann litt til huat er hon sagde. Þeir helldu þegar fra eyiunne er þeir voru bunir. en Sigridr hafde gengit vt a skipit ok ỏnuduzst lidsmenn litt vid hana. En er þeir hofdu um siglt ok menn settuzst j rum sin þa mællti Endride. huerrar ættar kuezst þu uera meyia. Hon suarar. ek er dottir Erlings Skialgssonar. Endride mællti. þetta hugsada ek of sid edr hui sagdir þu þetta suo sid. Hon suarar. ef þu ert traudr ad taka vid mer þa munde þer þui firr fara sem ek hefda þer fyrr sagt. Endride mællti. æigi þiki mer uandalaust at fylgia þer en suo verdr nu at vera sem ordit er. Sigla þeir nu ok æigi lengi adr en anduidre georde j mot þeim ok uar æigi annar kostr en hallda til hafs. rak þa at eyiu æinne ok komuzst nauduliga a land þess at þeir helldu skipi ok monnum. þeir geingu a eyna ok fundu þar fiskiskala ok biugguzst þeir þar firir. en er þeir foru til suefns þa spurde Endride Sigridi. huerr uilltu at þer huile næst j nott. Hon suarar. ek uil huila vid uegg en þa uil ek at þu huilir mer hit næsta. Suo skal vera sagde hann. Ok laga þar þa nott. en uedrit hellzst .iij. nætr. Sidan letti upp hridinne ok foru þau til skips. þa mællti Endride. æigi tekzst oss greidliga til um ferdina ok þætti mer Sigridr sem þer væri nu betra heima j eyiunne Folkrin en rekazst her med oss. Hon suarar. ek tel enn litt at segir hon. Sidan gaf þeim æigi austr at sigla ok sigldu þau inn til Þrandheims. Æinarr tok faliga vit þeim ok mællti vit Endrida. ecki hafui þer nu frænde litit vit um fridlurnar þar sem nu er dottir Erlings fridla þin. Endride suarar. æigi uardi mig slikra orda af þer fadir þott ek uillde fylgia henni a fund fỏdur hennar. en þui uelld ek æigi þo at uedr banne ockr greidliga at fara. Æinarr mællti. þig skadar ecki frændi ef ek æinn mæli þetta en hitt munda ek ætla at þa uirding hefde Erlingr fadir hennar a ok adrir frændr hennar. nu er mer ecki um vist hennar her. Endride snarar. ecki skal ek þui hallda þer a hendr. en kent hefir þu mer at hafa ecki mannatokur her a Gimsum. en brott skulu losna suo margir menn med mer at þer skal syn buhlifd j þui vera. Sidan let Endride fram setia karfa einn er hann atti ok steig hann þar a (ok) menn hans. Þa mællti Æinarr. huert skal nu fara Endride. Ek ætla at flytia Sigride a fund fỏdr sins. Æinarr mællti. þat mun þer ok uest gegnna. Endride suarar. æigi mun nu firir ollu verda um set. Sidan foru þeir sudr firir land ok byriade litt ok namu æigi fyrr stadar en þeir komu sudr a Jadar ok gengu upp til beiarins a Sola. ỏngir voru þar menn vti. sidan gengu þeir inn ok satu menn uit dryckiu. bæine var þeim uæittr ok voru menn aller fair uit þa. æinge voru tiolld j stofu Erlings en hringabrynia hek yfir huerium manni ok hialmr ok suerd. ok er menn foru til suefnns þa uar Endrida fylgt j loft æitt uel buit. reckia uar þar buin uegliga ok uar honum þangat til fylgt. Endride gek at huilunne ok sa ath kona huilde þar j ok kende hann þar Sigride. hon bad hann skiott j burt ganga ok mun þer æigi þat duga at sofa her inne. Hann quat suo uera skylldu. þar næst heyrde hann dyn mikinn ok uar þar þa kominn Erlingr bonde ok margir menn med honum. Erlingr mællti. hui legstu nu æigi j sęngina Endride. ecki er þat nu osęmiligra en at sofa hia dottur minne j fiskiskalum. Endride suarar. suo at æins suaf ek þar hia henni at henni uar þat æinge skom ne frændum hennar ok gerda ek þetta mæirr firir hennar bæn en til vsæmdar vit ydr. Erlingr suarar. ecki muntu þar nu ordum æinum uit koma en kostr[4] mun þer at bera jarnn ok færazst undan. Endride suarar. launa ma betr goda fylgd. en þo at þetta se nockur þreynging þa skal þo þat gera at firra suo konuna amæli ok sealfan mig. Hann quat þa visu.


Mer kom mundar fura
meyiar holld j eyiu
fatt segir Freyrr hit retta
fiarre allt nema uarrar.
enn sa er oss uill kenna
atgæirs af þui flæira
balldr mun sea til sealldan
segi hann alluesall þegia.


Erlingr mællti þa. sæma mundu ver vit þat ef ecki hafdi mæira at ordit en slikt suo.


Eindridi gerdi skirslur fyrir Sigridi Erlingsdottur

Nu lidr af nattin ok um morguninn sat Endride til jarns ok fastade sem sidr er til þeirra manna er jarnn skulu bera. ok er |[5] hann skyllde bera jarnnit þa er suo sagt at æigi matti skoruligar at þui vinna. En er .iij. nætr voru lidnar uar leyst til handarinnar ok var fiolde manna hia. aller matu vit Erling atkuæde um skirsluna. þa mællti Erlingr. sligt ma madr bezst skirr vera sem þu ert Endridi ok hefir þu dreingiliga hrundit þessu male ok þigg nu af oss goda sæmd. Endride suarar. at er þat nu gert er mest la vid at ek hefir firt dottur þina amæli ok suo mig en uistir minar munu her ecki langar vera a Sola at sinne. Ok gek j brott. Allir fundu at Endrida bio mikit j skapi ok hann uar ræidr ordinn. þa mællti Skialgr son Erlings til fỏdr sins. huort skulu þit Endridi at þessu skilia. Erlingr suarar. huat ma ek nu at gera. Skialgr mællti. suo hygzst mer at fadir at æigi muni suo buit hlyda uit ofrkapp þeirra frænda ok riki mikit en suo haduliga sem gert hetir uerit til þuiliks mannz sem Endridi er. Erlingr suarar. huat ma ek nu at gera flæira en bioda honum god bod. en þo at þeir fedgar se rikir menn þa erv uær ecki uppgefnir firir þeim. Skialgr mællti. suo er þat en þo uerdr þat margs mannz bani. væri þat nu mitt rad at bioda honum god bod. Erlingr spyrr. huat skal bioda honum. Skialgr mællti. ek uil bioda honum fram Sigridi dottur þina. Erlingr suarar. huar hafua menn sligt heyrt at ek munda nockurum manni bioda fram dottur mina. þat þætti mer mælanda at hann bædi hennar ok þa gæfua ek honum hana. Skialgr mællti. næi fadir æigi er suo. æingar eru þat yfirbætr at hann nai at æiga dottur þina þuiat ecki er hann uerr mannadr en hon. ok a hitt firir at koma hans suiuirding at þu gerir honom þa uirding at bioda honum dottur þina firir sina þraunguin(g) ok mædu er hann hefir skoruliga borit. ok er ecki medalsæmd at æiga slikann mann at mag sem Endridi er þo at þu kuædir meirr at æinu orde en þer þikir matuligt. Erlingr suarar. biod þu honum hana fram ef þu uill. Skialgr mællti. villtu iatta þui ok ganga vit sidan firir honom ok mun ek þa a hætta. Erlingr mællti. rad þu nu frænde ek se at þu uillt uel. Sidan hitti Skialgr Endrida ok mællti. þat uill fadir minn at þu farir heim ok uill hann fagnna þer uel ok gefa þer fe til satta. Endride suarar. ecki þarf ek fe at þiggia af fỏdr þinum ok mun ek þo fa fe suo at mer mun endazst ok minum monnum. Skialgr mællti. fylgia ma þat fenu at þer megi sæmd at vera þuiat þer mun kostr radahags vid Sigride systur mina ef þu uill sættazst. Endride mællti. ecki skal þui leyna ydr at hon er suo meyia her j Noregi at ek uillda hellzst æiga en þo mun ek nu ecki bidia hennar at sinne. Skialgr suarar. þa ertu miog ræidr uordinn ef þu uillt lata ganga undan hinn bezsta kost er til er. en kost muntu æiga radahags uit Sigride þo at þu bidir hennar æigi ef þu uill þui at fadir minn uill bioda þer konuna. Endridi mællti. þetta er mikils vert þuiat æinge madr mun þat kunna at uirda huersu mikils honum mun þat uert þikia at hann bi(o)de fram nockurum manni dottur sina ok skal nu vist fara at finna hann. Sidan gengu þeir heim a bæinn ok uar Erlingr uti ok mart manna ok fagnar hann þa uel Endrida. Þa mællti Endridi. eru þat þin ord Erlingr at bioda mer dottur þina. Þat er rett ok satt segir Erlingr. Endridi mællti. mæl þu manna hæilazstr ok uil ek þetta bod giarna þiggia ok þat allt sem mer hefir mislikat adr uil ek þer nu upp gefa. Sidan foru fram festar en þo uill Endride nu heim fara at sinne.


Vidrtal þeirra fedga Einars ok Eindrida

Nu ferr Endridi læidar sinnar þar til er þeir koma uit ey eina. þar sa þeir skip æigi færi en .xx. ok uar j dreki mikill. Endridi mællti. betr uæri nu at þessir væri fridmenn. ok gek upp a drekann. hann kende aftr j lyptingunne fỏdr sinn. Endridi fagnar uel fỏdr sinum. Æinarr sa til hans ok mællti. hui hefir þa kringluskurd a hari sem klerkar. ek hugde at þu uærir ecki uigdr madr ok ecki ertu minn son. Endridi mællti. uæitzstu þat fadir at þa er menn sitia til jarnns ok skulu skirazst at skera skal hár þeirra. en ecki mattu segia j sundr frændsemi med ockr edr huat skal lid þetta hit mykla. Æinarr suarar. ek skal þat segia þer. þott þu berir æigi traust til at reka þinnar suiuirdingar þa mun ek þo æigi nenna at sitia kyrr firir. þott þu hafir hæitt iarnn borit ok brent holld þitt þa munda ek uilia at sumir bæri kallt jarnn j holldi ser af þeim Jadarbyggiunum ok uorir ouinir eru. ok olikr ertu ordinn Hakoni modurfỏdr þinum edr sumum fodrfrændum þinum Ketli hæng edr Kuelldulfui. Endridi mællti. reidr ertu nu fadir en sattir eru vit Erlingr nu ok hefir hann bætt mer fe. Æinar mællti. huat hefui ek sligt heyrt at taka a ser mutu sem putur ok fe sem ueslingar. en þar sem þu satzst til jarnns ok tokt femutu j |[6] botina þa mun þat ecki hepta mina ferd. Endridi suarar. þa þarf mæira vid. fylgia ma þat fenu er mer þikir mæira undir Sigridr dottir hans skal fylgia fenu ok skal ek æiga hana. Æinarr mællti. fridende eru þat vist en dyrt þiki mer þu hafa keyft hana þar er þu bart jarnn til ok þike mer þetta einge sætt ok ecki heftir þetta mina ferd. Endridi suarar. meira þarf þa vit. ok uæit ek æigi huarth þer þikir nockur virding edr sæmd j þui er Erlingr baud mer fram dottur sina. Æinarr mællti. þat er vist virding mikil ef þat er satt ok ecki þiki mer su sæmd minne en ouirding su er þu fekt j iarnnburdinum þuiat hræddr hefir Erlingr þa verit er hann baud þer fram dottur sina ok mun ek mer þetta lika lata. ok fỏrum nu med ollu þessu lide ok synum þeim afla uornn huat er ver æigum undir oss. Endride suarar. þat uil ek giarnna. Sidan sigla þeir sudr med landi. en er þeir fedgar sia skipin mællti Skialgr. se nu fadir at betra er at æiga þessa menn at vinum en at ouinum er her fara. en nu er þat mitt rad at vit buum ueitzslu uegliga j moti þeim ok stormannliga þuiat þig skortir æigi fe til þess. Erlingr quat suo uera skylldu. uar nu geingit j mot þeim fedgum ok fagnnat sem bezst matti. uar sidan uæitzsla hin uegligsta er Endridi gek at brudhlaupi sinu. ok sidan voru menn med giofum brott leystir ok mælltu þeir Æinarr ok Erlingr til vinattu med ser ok skildu at suo mælltu. Endridi for heim (med) konu sina Sigride ok undi uel sinu rade.




Fotnoter:

  1. r. Astride
  2. 411
  3. Skialgsson Cd.
  4. kosti Cd.
  5. 412
  6. 413