Fjörutíu Íslendinga þættir: Ögmundar þáttr dytts ok Gunnars helmings

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif
Original.gif



Fjörutíu Íslendinga þættir

Ögmundar þáttr dytts ok Gunnars helmings


Þórleifur Jónsson gaf út
Reykjavík, 1904



1. Í þenna tima váru margir göfgir menn á Íslandi, þeir at í frændsemis-tölu váru við Ólaf konung [Tryggvason]. Af þeim var Víga-Glúmr, son Eyjólfs hrúgu ok Ástríðar Vigfúsdóttur hersis, sem fyrr er sagt. Helga hét systir Vígá-Glúms; hon var gift Steingrími í Sigluvik. Þórvaldr hét son þeira ok var kallaðr tasaldi. Sá maðr hafði vaxit upp með Viga-Glúmi, er hét Ögmundr; hann var Hrafnsson. Hrafn var auðigr maðr ok bjó vestr í Skagafirði. Hann hafði verit þræll Glúms ok Ástríðar móður hans, ok hafði Glúmr gefit honum frelsi, ok var Hrafn hans leysingi. Móðir Ögmundar var Göðdala-ættar ok er hon eigi nefnd; hon var skyld Víga-Glúmi at frændsemi. Ögmundr var fríðr maðr sýnum, mikill ok gerviligr; hann hafði gott yfirlæti af Glúmi frænda sínum. Glúmr var þá hniginn á hinn efra aldr ok bjó at Þverbrekku í Öxnadal, er Ögmundr frændi hans var roskinn. Vigfúss, sonr Glúms, var þá í Noregi með Hákoni jarli. Þat var á einu sumri, at Ögmundr sagði Glúmi, at hann fýstist útanferðar: "Vilda ek", sagði hann, "kaupa mér skip at Gásum; vil ek þar til kosta fé föður míns, er nógt er til, enn hafa af þér ásjá ok orðafullting at þessu". Glúmr svarar: "Margir fara þeir útan, at ekki eru mannvænligri at sjá enn þú; nú þœtti mér miklu skifta, at þú fengir heldr af förinni sœmd ok mannvirðing enn mikit fé, ef eigi er hvárstveggja kostr". Keypti Glúmr honum skip at norrœnum mönnum, ok bjó Ögmundr ferð sína við mikinn fjárhlut, er faðir hans fekk honum. Skyldi Ögmundr vera forráðandi skips þess ok manna; váru þar á fáir menn aðrir enn íslenzkir, þeir er ekki höfðu fyrr farit útan. Þeir létu í haf heldr síð sumars; gaf þeim vel byri; fengu þeir stór veðr ok hagstœð. Enn er þá bar ór hafi, sá þeir land at álíðnum degi ok var blásandi byrr at landi; mæltu þá norrœnir menn, þeir er leið sögðu, at varligra væri at lægja seglit ok leggja skipit í rétt um nóttina, enn sigla til lands at ljósum degi. Ögmundr svarar: "Ekki skulu vér ónýta byr svá góðan; er eigi víst at slíkr byrr sé á morgin, enn tungls-ljós mikit í nótt". Gerðu þeir sem hann mælti, at þeir sigldu. Enn er þeir áttu skamt til lands, lágu fyrir þeim langskip mörg í tengslum í eyja-sundi nökkuru, ok sá þeir eigi fyrr skipin enn þeir sigldu eitt í kaf, ok svá inn at meginlandi til hafnar. Sögðu þá sumir menn, þeir er á kaupskipinn höfðu verit, at þeir hefði siglt óvitrliga. Enn Ögmundr svarar, at hverir yrði sín at geyma. Enn fyrir langskipum þeim átti at ráða Hákon jarl; enn þat skip, er þeir höfðu í kaf siglt, hafði átt sá maðr, er Hallvarðr hét; hann var ríkr maðr ok hinn mesti vin jarls; hafði þar týnst fé allt, þat er á var skipinu, enn mönnum var borgit. Jarlinum var sagt þegar um morgininn, hver svívirðing ok skaði þeim var ger. Jarl varð reiðr mjök við þessi tíðindi ok mælti svá: "Þessir menn munu vera snápar ok ekki komit fyrr í önnur lönd. Nú gef ek þér, Hallvarðr, órlof til at refsa þeim ok hefna þinnar svívirðingar, því at þeir einir munu þessir menn vera, at þér mun ekki ofrefli í við at eiga; skortir þik hvárki hreysti né harðfengi at gera þeim slika skömm eðr meiri, hverir sem þeir eru". Þá svarar Vigfuss Víga-Glúmsson: "Þér munut, herra, vilja taka sætt af mönnum þessum, ok haldi þeir lífi sínu, ef þeir vilja leggja sitt mál á yðarn dóm. Nú mun ek fara at vita, hvat manna þeir sé ok leita um sættir, ef þess er kostr". Jarl svarar: "Gera máttu þat; enn frekr get ek at þeim þykki lokarr minn til fégjalda um slík stórmál". Vígfúss fór til kaupskipsins ok kendi þar Ögmund frænda sinn ok fagnaði honum vel ok spurði tíðinda af Íslandi ok at föður sínum; enn Ögmundr sagði slíkt er hann spurði. Síðan mælti Vígfúss: "Yðart mál horfir til rnikilla vandræða af tilfellum þessum, er orðit hefir af yðarri hingatkvámu". Sagði Vigfúss þeim þár hvat at var orðit, ok svá þat, at Hákon jarl hafði seinliga tekit á sættargerð við þá; "nú er þat erindi mitt hingat til þín, frændi, at biðja þik at þú leggir á dóm jarls; enn ek skal flytja þitt mál sem ek kann, ok mun þá með nökkuru móti vel fram fara". Ögmundr svarar: "Þat eitt frétti ek af jarli þessum, at ekki legg ek allt mitt ráð á hans dóm, ok einna sizt, ef hann heitr illu, því at þat mun hann efna; enn eigi fyrir tek ek at bœta þetta tilfelli, ef hann mælir lítilliga til". Vígfúss mælti: "Á þat mættir þú lita, hvat þér hœfir, því at þú átt við þann um, at þér er ekki berandi hans reiði ok neita hans dómi". Vígfúss fór út til skips jarls, ok sagði honum, at þessir menn váru hans fóstbrœðr ok sumir frændr; "vilja þeir ok sitt mál leggja á yðart vald". Þá segir einn maðr jarls: "Rangt segir þú, Vígfúss, þínum herra; þeir bjóða engi nýt boð fyrir sik". Hallvarðr mælti: "Þat er sannast, at mér er hœfiligt at hefna mín sjálfr, ok þurfa þar ekki annarra manna við". Jarl bað hann svá gera. Vígfúss mælti: "Þess manns skal ek banamaðr verða, ef ek má ráða, er drepr Ögmund frænda minn". Hallvarðr mælti: "Þó at þér sét ofrhugar miklir, Íslendingar, þá er þess ván hér í landi, at menn vili eigi þola skömm bótlaust heldr af yðr frændum Víga-Glúms, enn öðrum mönnum, þeir er nökkurs þykkjast verðir". Röri Hallvarðr þá til kaupskipsins, enn Hákon jarl lét hafa styrk varðhöld á Vígfúsi. Hallvarðr kom at kaupskipinu ok spurði, hverr þar væri formaðr. Ögmundr sagði til sín. Þá mælti Hallvarðr: "Vér félagar eigum við yðr stórsakir, ok erum nú til þess hér komnir, at vita, ef þér vilit bjóða fyrir yðr nökkurar sœmiligar bœtr". Ögmundr svarar: "Eigi mun yðr bóta synjat, ef eigi er frekliga til mælt". Hallvarðr mælti: "Þeir menn eigu hér í hlut, at eigi vilja smáhluti þiggja fyrir stórar svívirðingar". Ögmundr mælti: "Þá vilju vér varna bóta, ef mjök stórliga er látit". "Ek ætla þat ok líkast", segir Hallvarðr, "at biðja yðr ekki þess, er þér ættit at bjóða". Hljóp hann þá upp á kaupskipit, ok laust Ögmund mikit öxarhamars högg, svá at hann fell þegar í óvit. Fór Hallvarðr við þat á fund jarls ok sagði honum. Enn jarl kvað miklu minna at gert enn makligt væri. Hallvarðr svarar: "Höfðingi þeira var mest sakbitinn, ok sýndist mér því atgera eigi meira at í þessu sinni, enn ljósta hann í svima. Var þat makligt, at láta svívirðing koma svivirðing mót. Enn þat er fyrir hendi at auka enn hefnd siðar, ef sýnist". Enn þegar Vígfúss vissi þetta, þá eirði hann stórilla, ok vildi vinna á Hallvarði eðr drepa hann, ef hann kœmist í fœri; en jarl lét geyma hans, svá at honum urðu engi fœri á því. Ögmundr vitkaðist, ok hafði þó fengit mikla ákomu, ok lá lengi vetrar, enn varð þó heill um síðir, ok varð af þessu efni mjök gabbaðr, svá at hvar sem hann kom, var hann kallaðr Ögmundr dyttr. Enn hann lét sem hann vissi eigi, hvat hvergi talaði. Vígfúss kom oft til hans ok bað hann hefna sín. "Vil ek þar til", segir hann, "veita þér mitt liðsinni, at þú rekir þinnar svívirðingar". Ögmundr svarar: "Þetta mál veit eigi svá við, frændi, sýnist mér, at ek sé eigi meirr vanvirðr í þessu máli enn Hallvarðr; ok er varla ván, at minna mundi við koma, svá harðliga sem vér höfðum vára sök til búit í fyrstu. Er þat óráð at hefna þessa, svá sem Hallvarðr er mikill vin Hákonar jarls, enn þú kominn hér á vald hans; á ek annat at gjalda Glúmi föður þínum, enn hafa þik í þeiri hættu, at þér sé vís ván meiðsla eðr bana af mínu tilstilli". Vígfúss svarar: "Fyrir þat kann ek þér öngva þökk, ok eigi mun faðir minn kunna, at þú látir sem þú skulir sjá fyrir mínum kosti, þar um, er ek vil eigi sjálfr; ætla ek þér heldr ganga til þess hugleysi enn varhygð, ok er illt at fylgja þeim manni, er héra hjarta hefir í brjósti; er þat ek líkast, at þér bregði meirr í þræla-ættina enn Þveræinga." Skildu þeir við þat, at Vígfúss var hinn reiðasti. Leið af vetrinn. Ok um várit bjó Ögmundr skip sitt ok fór út til Íslands um sumarit, ok hafði aflat mikils fjár í ferð þessi. Kom hann skipi sínu í Eyjafjörð.

2. Glúmr frétti skjótt skipkomuna; var honum ok þegar sagt, hverja svívirðing Ögmundr hafði fengit í ferð þessi. Enn er Ögmundr hafði gert ráð fyrir skipi sínu ok fé, þá fór hann til Þverbrekku, ok dvaldist með Glúmi um hríð. Var Glúmr við hann fálátr, ok fanst þat á, at engi þokki var Glúmi í hans þarkomu. Ögmundr var hinn kátasti, ok barst á mikit. Hann fór til allra mannfunda, er þar váru í sveit, ok var heldr hlutsamr um mál manna; ok ef nökkura menn greindi á, þá þótti engi maðr skjótligri til stórræða en Ögmundr. Hann var ok tiltakasamr um allt, þat er Glúmr þurfti við um bús-tilskipan eðr atflutningar, ok lét yfir sér hit vænligasta. Enn þat var lengi at Glúmr vildi ekki við hann mæla. Ok einn dag mælti Glúmr við hann: "Vita skaltú þat, Ögmundr, at ek kann öngva þökk starfa þíns, ok undarligt þykki mér, hví þú ert svá framgjarn eðr íhlutanar-mikill um mál manna, þar sem engi dáð fylgir þér, ok er herfilig þín hin fyrsta ferð, svá at ek vilda gjarna aldri sjá þik, er þú vilt verða sjálfum þér at skömm ok brigsli ok öllum frændum þínum, ok bera æfinligt klækisnafn, at þora eigi at hefna sín". Ögmundr svarar: "Á þat máttú líta, frændi, hvat mér gekk til, er hefndin fórst fyrir, því at mér þótti mikit í hættu, er Vígfúss var, sonr þinn". "Þar máttir þú", segir Glúmr, "ekki fyrir sjá, er hann vildi eigi sjálfr; þœtti mér þat til vinnanda, at þit værit báðir dauðir, ok hefðir þú sýnt af þér hugprýði um hefndina. Nú er þat annat hvárt, at þú ert frá því þróttigr ok þolinn sem flestir menn aðrir, ok muntú þá sýna af þér karlmensku, þó at síðar sé; því at í annan stað værir þú ekki svá bleyðimannligr í bragði; ella ertú með öllu ónýtr, ok verðr þat þá ríkara sem verr gegnir, at oft verðr ódrjúg til drengskaparins hin ófrjálsa ættin, ok ekki vil ek þik lengr hafa með mér". Fór Ögmundr þá til föður síns ok var með honum síðan.

3. Þá er Ögmundr hafði verit tvo vetr á Íslandi, þá bjó hann skip sitt um sumarit, ok fekk menn til, ok sigldu til Noregs. Kom hann af hafi norðr við Þrándheim, ok helt inn á fjörðinn. Hann lagði skipi sínu síð dags undir Niðarhólm. Þá mælti Ögmundr: "Nú skal skjóta báti fram; vil ek róa inn í ána ok vita tíðindi af landinu". Ögmundr tók yfir sik feld hálfskiftan ok hlöðum búinn um handveginn; var þat ágætr gripr. Gekk Ögmundr á lítinn bát við þriðja mann: þat var um morgininn snimma; röru þeir inn at bryggjunum. Þá gekk maðr ofan ór bœnum; sá var í heklu; hon var ger af skarlati, ok saumut öll brögðum. Heklumaðrinn gekk ofan á bryggjurnar, ok spurði, hverr fyrir bátinum réði. Ögmundr sagði til sín. Bœjar-maðrinn mælti: "Ertú Ögmundr dyttr?" "Kalla svá sumir menn", segir hann; "eðr hvat heitir þú?" Hann svarar: "Ek heiti Gunnarr helmingr; enn því er ek svá kallaðr, at mér þykkir gaman at hafa hálflit klæði". Ögmundr mælti: "Hvat er tíðinda hér í landi?" Gunnarr svarar: "Þau þykkja nú stœrst tíðindi, at Hákon jarl er dauðr, enn kominn til ríkis ágætr konungr, Ólafr Tryggvason". Ögmundr mælti: "Hvat veiztú til, hvar sá maðr muni vera, er Hallvarðr heitir, þrœnskr maðr, ættstórr ok auðigr?" Gunnarr svarar: "Þat er eigi undarligt, þó at þú fréttir at honum. Hann er nú kallaðr Hallvarðr háls, því at hann var í Jómsvíkinga-bardaga í fyrra vetr með Hákoni jarli, ok fekk þar sár mikit á hálsinn fyrir aftan eyrat, ok berr hann síðan halt höfuðit; enn nú er hann hér í bœnum með Ólafi konungi, ok hefir hann fengit af honum góðar virðingar; enn feld hefir þú góðan, Ögmundr, ok vel litan, er tvískiftr er, ok vilda ek, at þú seldir mér feldinn". "Eigi vil ek selja feldinn", segir Ögmundr, "enn ef þér lízt vel á, þá vil ek gefa þér". "Ok gef manna heilastr", sagði Gunnarr, "ok vilda ek geta launat þér þessa gjöf; enn heklu þessa skaltú fyrst hafa; má vera, at hon verði þér at gagni". Gekk Gunnarr þá upp í bœinn, ok var í feldinum; enn Ögmundr fór í hekluna. Hann mælti þá til sinna manna: "Nú skulu þit festa bátinn við bryggjuna at skutstafninum, svá at eigi svífi frá, meðan ek geng upp; enn þit skulut sitja í rúmunum, ok hafa búnar árar til róðrar".

4. Síðan gekk Ögmundr upp í garðinn, ok varð lítit við menn varr. Hann sá opnar dyrr á einu herbergi, ok stóðu þar nökkurir menn við handlaugar, ok var einn mestr ok fríðastr sýnum, ok bar halt höfuðit, ok kendi Ögmundr, at frásögn Gunnars, at þar mundi vera Hallvarðr. Gekk Ögmundr at durunum, ok þóttust allir þeir, er inni váru, þar kenna Gunnar helming í heklu sinni. Hann var heldr lágtalaðr. Bað hann Hallvarð ganga út til sín um litla muni; "því at ek á skylt ok skjótt erindi við þik", segir hann. Snöri Ögmundr þá annan veg frá durunum, ok brá sverði, er hann hafði í hendi. Gunnarr helmingr var þar öllum mönnum málkunnigr; ok gekk Hallvarðr út einn saman. Enn Ögmundr hjó hann þegar banahögg, er hann kom at honum. Hljóp Ögmundr þá ofan til bátsins; kastaði hann þá af sér heklunni, ok lét koma stein í höttinn, ok fleygði út á ána, ok sökk hon til grunna. Ögmundr gekk á bátinn, ok bað þá róa út eftir ánni. Enn er þeir komu til kaupskipsins, mælti Ögmundr til sinna manna: "Hér er ófriðr mikill í landi. Enn nú kastar vindi innan eftir firðinum; munn vér vinda segl várt, ok sigla út aftr til Íslands". Þeir kölluðu hann enn sem fyrr heldr hræddan, er hann þorði eigi at koma á land, þó at þarlenzkir menn ættist ilt við. Þeir gerðu svá sem hann mælti fyrir; komu aftr til Íslands ok tóku Eyjafjörð. Fór Ögmnudr á fund Viga-Glúms, ok sagði honum sína ferð; kvað þá hefndina komna fram, þó at frestin væri löng. Glúmr lét þá vel yfir; kallaði þat ok verit hafa sitt hugboð, at hann mundi verða nýtr maðr um síðir. Var Ögmundr þá með Glúmi um vetrinn í góðu yfirlæti.

5. Nú er þar til at taka at þá er mönnum Hallvarðs þótti seinka innkoman hans, gengu þeir út, ok fundu hann liggja dauðan í blóði sínu. Váru þá sögð þessi tíðindi Ólafi konungi, ok þat með, at menn hugðu, at Gunnarr helmingr hefði drepit hann. Konungr sagði: "Hann munda ek sízt til kjósa; enn þó skal nú þegar í stað leita at honum, ok festa upp, ef hann er þessa valdr". Gunnarr átti sér bróður, er hét Sigurðr. Hann var auðigr, ok hirðmaðr Ólafs konungs, ok hans kærr vinr. Var Sigurðr þar í bœnum. Enn þegar hann varð þess varr, at bróður hans var ætlaðr dauði, þá leitar hann at honum ok finnr hann; spurði Sigurðr, ef hann væri sannr vígs þess, er honum var eignat. Gunnarr kvað þat fjarri fara. Sigurðr mælti: "Þat hafa menn þó fyrir satt, ok seg þú mér, hvat þú veizt til um atburð þenna?" Gunnarr svarar: "Þat segi ek at sinni hvárki þér né öðrum". Sigurðr mælti: "Forða þér þá". Gunnarr gerði svá, ok komst hann í skóg, ok varð eigi fundinn. Fór hann siðan austrum fjall ok um Upplönd, allt huldu höfði; létti hann eigi sinni ferð, fyrr enn hann kom fram austr í Svíþjóð. Þar váru blót stór í þann tima, ok hafði Freyr verit þar mest blótaðr lengi, ok svá mjök var magnat líkneski Freys, at fjandinn talaði við menn ór skurðgoðinn, ok Frey var fengin kona til þjónustu, ung ok fríð; var þat átrúnaðr landsmanna, at Freyr væri lifandi, sem sýndist í sumu lagi, ok ætluðu, at hann mundi þurfa at eiga hjúskaparfar við konu sína; skyldi hon ok mest ráða með Frey fyrir hofstaðnum ok öllu því, er þar lá til goðahússins. Gunnarr helmingr kom þar fram um síðir, ok bað konu Freys hjálpa sér, ok beiddi, at hon mundi láta hann þar vera. Hon leit við honum; ok spurði, hverr hann væri. Hann kvaðst vera brautingi einn lítilsháttar ok útlendr. Hon mælti: "Eigi muntú í alla staði vera gæfumaðr, því at Freyr lítr ekki vinar-augum til þín. Nú hvíl þik hér fyrst þrjár nætr ok vitum þá, hversu Frey þokkast til þín." Gunnarr mælti: "Miklu þykkir mér betra, að þiggja þína hjálp ok hollustu enn Freys". Gunnarr var glaðr ok skemtanar-maðr mikill. Ok er hann hafði þár verit þrjár nætr, spurði Gunnarr konu Freys, hversu þá skyldi vera um þarvist hans. "Eigi veit ek þat gerla", segir hon; "þú ert maðr félauss, ok kann þó vera, at þú sér góðra manna, ok væri mér um þat meira, at veita þér nökkura ásjá; enn Frey er lítit um þik, ok uggi ek, at hans reiði liggi á. Nú ver þú hér hálfan mánuð, ok sjámþá, hvat í gerist". Gunnarr mælti: "Svá skiftir hér til, sem ek munda kjósa, at Freyr hatar mik, enn þú hjálpar mér, því at ek vil eigi með Frey vera, ok ætja hann eigi meðalfjanda vera".

6. Gunnarr þokknaðist mönnum því betr, sem hann hafði þar lengr verit, fyrir skemtan sína ok annan vaskleik. Kom hann enn at máli við konu Freys, ok spurði um sinn hag. Hon svaraði: "Vel líkar mönnum til þín, ok þykki mér ráð, at þú sér hér í vetr, ok farir á veizlur með okkr Frey, þá er hann skal gera mönnum árbót; enn þó er honum illa við þik". Gunnarr þakkaði henni vel. Líðr nú at þeiri stundu, er þau búast heiman, ok skyldu þau Freyr ok kona hans sitja í vagni, enn þjónustumenn þeira skyldu ganga fyrir. Þau áttu langt at fara yfir fjallgarð mikinn. Þá gerði at þeim hríð mikla. Gerðist þá fœrðin þung; enn Gunnarr var til ætlaðr at fylgja vagninum ok leiða eykinn, ok kom þá svá um síðir, at allt fólkit dreif frá þeim, svá at Gunnarr einn varð eftir, ok þau Freyr ok kona hans í vagninum. Tók Gunnarr þá at mœðast fast, er hann gekk ok leiddi eikinn. Ok er svá hafði farit um stund, þá gefr hann upp fyrirgönguna, ok sezt í vagninn, ok lætr eykina ráða ferðinni. Litlu siðar mælti hon til Gunnars: "Dugi þú enn, ok leið hestinn, ella mun Freyr upp standa at þér". Hann gerir enn svá um hríð. Enn er hann mœddist enn mjök, mælti hann: "Til mun ek nú hætta, at taka á móti Frey, ef hann ræðr á mik". Freyr reis þá ór vagninum, ok takast þeir fangbrögðum, ok verðr Gunnarr mjök aflvani. Hann sér þá, at honum mun eigi svá búit duga; hugsar hann þá með sér, ef hann getr yfir komit þenna fjanda, ok verði honum auðit, at koma aftr til Noregs, at hann skal hverfa aftr til réttrar trúar, ok sættast við Ólaf konung, ef hann vill við honum taka. Ok þegar eftir þessa hugsan, tekr Freyr at hrata fyrir honum, ok því næst fellr hann. Hleypr þá ór likneskinu sá fjandi, er þar hafði í leynst, ok var þá tréstokkr einn tómr eftir. Síðan braut hann þat allt í sundr; gekk svá at vagninum, ok gerði konunni tvá kosti, at hann mundi hlaupa frá henni ok leita fyrir sér, ella skal hon segja, at hann sé Freyr, þá er þau koma til bygða. Hon kveðst þat gjarna heldr vilja segja. Ferr Gunnarr þá í búning skurðgoðsins. Enn veðr tók at birta. Koma þau um siðir til veizlu þeirar, er þeim var búin. Var þar fyrir margt þeira manna, er þeim skyldu fylgt hafa. Þótti fólkinu nú mikils um vert, hversu Freyr sýndi mátt sinn, er hann skyldi komast til bygða með konu sína í slíku veðri, þar sem allir menn höfðu hlaupit frá þeim, ok þat með, at hann mátti nú ganga með öðrum mönnum, ok át ok drakk sem aðrir menn. Fóru þau at veizlum um vetrinn. Var Freyr jafnan fátalaðr við aðra menn, nema konu sína. Enn svá kom, at eigi vill hann láta svæfa kvikindi fyrir sér sem fyrr, ok engi blót vill hann þiggja, ok engar fórnir eðr offr, útan gull ok silfr, klæði góð eðr aðrar gersemar. Enn er stundir liðu fram, þykkjast menn finna, at kona Freys ferr eigi einsaman ok er með barni. Þat verðr mönnum allágætt, ok þykkir nú mörgum allvænt um Frey guð sinn; var ok veðrátta blíð ok allir hlutir svá árvænir, at engi maðr mundi slikt. Spyrjast þessi tíðindi víða um lönd, hversu blótguð Svía var máttigr; kemr þetta ok fyrir Ólaf konung Tryggvason, ok grunar hann um hverju gegna muni. Ok einn dag um várit kallar Ólafr konungr til tals við sik Sigurð, bróður Gunnars helmings. Konungr spurði, ef hann frétti nökkut til Gunnars bróður síns. Sigurðr kveðst ekki til hans frétta. Konungr mælti: "Þat hefir hugr minn, at þessi blótguð Svía, er nú ganga mestar sögur frá ok þeir kalla Frey, at þat muni vera reyndar Gunnarr bróðir þinn, því at þau blót verða römmust, ef lifandi menn eru blótaðir. Nú vil ek senda þik austr þangat eftir honum, því at þat er hörmuligt at vita, ef kristins manns sála skal svá herfiliga fyrirfarast; vil ek gefa honum upp reiði mína, ef hann vill auðveldliga koma á minn fund, því at ek veit nú, at Ögmundr dyttr hefir drepit Hallvarð, enn eigi Gunnarr". Sigurðr brá við skjótt, ok fór þar til er hann fann Frey þenna, ok kendi þar Gunnar bróður sinn. Bar hann honum orð ok erindi Ólafs konungs. Gunnarr svarar: "Fúss væra ek at fara ok at sættast við Ólaf konung. Enn ef Svíar verða varir við, hvat um er, þá munu þeir vilja taka mik af lífi". Sigurðr mælti: "Vér skulum leyniliga leita héðan á braut, ok hafa á því traust, sem vera mun, at meira megi gœfa ok góðvili Ólafs konungs með Guðs miskunn, enn illvili ok eftirleitan Svía". Gunnarr býr sik nú ok konu sína, ok höfðu með sér lausafé, slíkt er þau máttu með komast; réðu síðan til ferðar leyniliga um nótt. Enn er Svíar verða þessa varir, þá þykkjast þeir sjá allt, hversu farit mun hafa, ok sendu þegar menn eftir þeim. Enn er þeir vára skamt á leið komnir, þá villtust þeir vegar, ok fundu eigi. Fóru Sviar við þat aftr. Enn þau Sigurðr léttu eigi fyrri sinni ferð, enn þau fundu Ólaf konung. Tók hann Gunnar aftr í sætt við sik, enn lét skíra konu hans. Ok heldu þau síðan rétta trú.