Guruns lioð
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes på følgende språk ► |  |
 |
XI.
1. Þeir er bva i borg þeirre er heitir Svsvezun[2] vitu þenna strengleic er Gurvn heitir. hvar af hann var gor. oc með hverivm hætti. Gurun var ættaðr af Brettlande dyrlegr maðr oc ricra manna. Faðer hans var ricr konungr. mioc hyggenn oc kurteiss. Moðer hans var ricra manna. Scota konungr var broðer hennar. Nu sem Gurun var fullkominn maðr at afle oc skynsemð þa sendo þau hann til Skota konungs moðor broðor sins. Konungr toc vel uið honum oc tignaðe hann yuir alla oc gerðe hann sér hinn kærazta. oc þui nest sem hann kunni riddara vopn bera. þa gerðe hann hann at riddara. oc eftir raðom raðgiafa sinna. þa gerðe hann hann iarl yuir þeim monnvm er Vales heita. Gurvn var hinn friðazti maðr. at allum limum vel skapaðr. oc unni einni mey er var systur dottir drotningarennar sva alla tolf manaðe. at hann gerðe henni ei kunnict oc ei bað hann hennar. þui at hann hugðe oc ottaðezc at hon mynde syniazc honum. oc hugleiddi hann með sér at betra er at hafa biðlunnd en rapa til uvissar vanar með skunnda. oc missa sva þess er til hyggr. Einn dag þui nest bar sva at. at Gurvn for at skemta sér i morc at veiða dyr. oc hafdi við sér harpara einn. er meistare var allra harpara þeirra er i þui lannde varo. Oc firir þui at Gurvn vissi at harparanom varo kunnigar allar meyiar þess rikis. þa rannzacaðe hann af honum gorsamlega oc hveriar hellzt varo friðaztar at atferð oc kurteisi oc hveriar af þeim hellzt være ælskannde. Harparenn nefndi allar. en þa lofaðe hann mest yuir allar þa er Gurun unni. Sem hann hafðe heyrt hann sva mioc lofa þa er honum bazt licaðe. þa lagðe hann hendr um hals honum oc mællti. Vin kvað hann. ec vil gera allt þat er þér vel licar. þui at þu veizt at þu matt mikit tia mer oc mikit at gera at raða mer heillt oc micla hialp veita mér um þa mey er þu hevir sva mioc frægt oc lofat firir mér. Ec heui lengi elskat hana. en ecki heui ec enn rœtt við hana. Þa svaraðe harparenn. kynlect þycki mér kvað hann. hui þu leitar ei rannzacs um slict. En ef þer licar, ec uil við hana rœða oc segia þér annsvor hennar. Đa mællti riddarenn. Þat vil ec giarna kvað hann. oc þess bið ec þic. Nu sem þeir varo komnir or skogenom oc metter[3] i castalanom. þa gleymdi ei harparenn ærenndi sinu. oc gecc þegar i drottningar loft oc settizc þegar hia frænnkonom drotningar oc meyiom. oc gerðe þeim skemtan oc gaman leic oc látr. oc mælti hann við unnasto Guruns. oc bar henni kveðiu hans. oc at hann ann henni mioc. oc villdi nu þegar hafa annsvor af henni. oc sagðe henni at hvargi fær hon friðare ne villdre mann at elska en hann er. Mæren þegar kurteislega þaccaðe honum orðsending hans oc sagðe. at hon hafðe dverg einn með sér. er faðer hennar fostraðe. oc sennde hann þangat með henni. Ef sva være at hon villdi nockorum manne vnna. þa bauð faðer hennar henni at hon skyllde raðom dvergsens[4] fylgia. Oc firir þui sagðe hon. þa er hon hevir heyrt orð dvergsins. þa skal hann vita svor hennar. Þa for harparenn or lofteno oc kom til Guruns. oc sagðe honum svor hennar. at ef dvergenom licaðe. þa vill hon giarna vnna honum. þui at hon verðr at gera eftir hans raðom. Nu ef þu mátt dverginn locca með fegiofum. oc sva fogr orð firir bera. at hann villdi samþyckia oc vera með vilia þinum oc hallda þinu male. þa mantv vel komazc at þinum vilia. Þa callaðe hann svein einn til sin oc sendi hann skyndilega eftir dverginom. oc steig dvergrenn þegar a hest sinn oc reið til herbergis Guruns. Sem iarlinn leit hann. þa liop (hann) up oc gecc imoti honum oc bar hann til sætis oc fagnaðe honum vel. Þa lét hann honum fœra af fe sinv gott borðker af brenndo silfre at þióna honum með oc rict silkipell til klæða.
2. Dvergrenn þegar sem hann sa giauir hans. þa sa hann at þat var allt sacar þeirrar friðu meyiar er hann reð oc varðveitti. oc svaraðe at engar giauir vill hann þiggia af honum. kvazc ecki vera þurftfugr gullz ne silfrs. Siðan for hann aftr til meyiarennar oc sagðe. at herra Gurvn unni henni. oc þær giaver er hann bauð honum. En þa birti mæren honum at hann bað hennar mioc. oc orð sent henni. at hon skylldi iatta honum astarþocca sinn. En ec heui skotið raðagerð minni til þin. Nu seg mér hvat þer synizc af þessu. hveriu mér samir at svara honum. Fru qvað dvergrinn. eftir skynsemd minni vil ec gearna segia þér þat sem mér syniz bazt. Gurvn er goðr maðr. en ofgiarna vill hann heima sitia. œrit er hann milldr at gefa. en hann vill ei at fara atreiðvm. Ef hann villdi i viðrskifti riddare vera. þa mynde hann frægiaz af riddaraskap. Betre er raustr skialldsveinn en ragr riddare. en þo mæli ec ei þetta til hans. Đa lo mæren oc svaraðe. Kynleg ero mer svor þin kvað hon. þat samir ei at þu amælir honum. eða villtu at hann drepr sic sacar min. Þat veit trv min kvað hann dvergrinn. nv finn ec at sannu at þu annt honum. oc þu fylgir raðom oc eggian harparans. Đat er hordomsmanna livi. þar sem þeir venta giafar oc gœzkv. lutaz þeir i slica syslu. Nu fyrr en þau luku rœðu sinni. þa kom harparenn at leita svara meynnar um þat er hann hafðe fyrr rœtt við hana. oc hafðe hann heyrt allt þat er dvergrinn mællti. oc hann mællti þa reiðr til hans. Vesæll kvað hann. allz engi ertv. illr oc vanndr oc af acrkorlum vesæll auki. þat være verðuct at ec skyta fœti minvm firir briost þer sva miklo hoggi. at þu lægir sprunginn af. er amælir dyrlogom hofðingia. oc sva mynda ec gera at visv ef ei være þessi iungfru. Dvergrenn sortnaðe allr oc svaraðe harparanom. at hann laug. Eigi em ec vandr maðr. Ec em kvað hann gvðs skepna. oc heuir nattura geuit mér vit oc skynsemd. kurteisi oc goða kvnnasto. En þu hevir illa syslu oc vand atævi. Đa mællti mæren at þeir skylldo hætta deilld sinni. Harparenn spurðe þa meyna vilia sins. Mæren svaraðe hans orðum. at hon vill fylgia hans raðom. oc þui fram fara er honum synizc. En þess bið ec kvað hon. at þu geuir upp reiði þina dvergi minum. Oc iatte hann henni þegar með goðvm vilia bœn hennar. oc tóc hvart þeirra i hond annars. oc gengv til herbergis Guruns. oc ero þeir nu felagar framleiðiz. Þa leiddv þau Gurun a einmæli[5] oc sogðu honum timann nér hann skylldi finna hana. oc var þa dvergenom allr hugr á at þau skylldo finnazc sem fyrst. Gurun stoð mioc arla vpp oc klæddizc ricri gangveriv. Drottning gecc þa (i) kirkiu. en dvergrinn leiddi þa riddarenn i drotningar loft. þar sem mæren var. En hann hafðe ihugat þat sem hann villdi mæla til hennar. oc bað þa hennar með hœvilegum orðvm oc vel skipaðom. Sem mæren hafðe heyrt orð[6] hans. þa iattaðe hon honum ast sina. at hon skal hava hann sem unnasta sinn. en hann se a þat at hann gere sva mikit firir hennar sakir sem honum samir at gera sacar vnnasto sinnar. Oc iatte hann þui oc þackaðe henni. Nu heuir Gurun þat með fręlsi oc leyui at kyssa oc halsfaðma hana oc atti hann mioc lengi við hana með kurteisum leikum oc sœtum kossum. Dvergrenn hugðe vannlega at viðrskifti þeirra. oc lo mioc at leic þeirra. oc ihugaðe hann þa oc mælltizc einn viðr. Þessi riddare kvað hann kann vel kyssa. macara være at hann kynni iamvel riða með riddara vapnvm.
3. Þesso nest for Gurun til herbergis sins. oc fylgdi dvergrenn honum oc var honum hinn kærazti. I þeim tima er þetta gerðizc. þa safnaðezc mikill herr norðan af Mæræf fiolmennilega i moti konungenom. oc stefndi þa konungr til ollu liði sinu oc uinvm sinum. Þeir ufriðinum vpp helldo nalgaðozc þa miok riki konungs oc gerðo honum oftsamlega skaða. drapo menn hans oc hertoco koner. Sætti þeim oft a morkum. sva at einn dag er hann mœtti þeim. þa œpti Gurvn systurson konungs fyrst a þa. En hinir varo aðr varir við þa. vel herklæddir. Oc er þeir saman komo þa sotto konungs menn þa mioc vasklega. En hinir toco vel uið þeim. oc fello margir af hvaromtvegivm. Gurvn sat á einum hinum bazta rauðvm hesti oc bar hann a spioti sinu eina friða erme af hinv bazta silki. er unnasta hans gaf honum. þa er hon gerðe hann unnasta sinn. Hann leypti fram hesti sinum. oc stefnde at einum valskum riddara. En sa var konungs sunr af Irlannde. Sem hann sa at hann stefndi at honum. þa hellt (hann) spioteno oc stefndi imoti honum. oc mœttuz þeir með horðum hoggum. En Gurun var kroftugr maðr oc hinn aflugazti. skaut honum þegar af hestinum ollum felagum hans asiannde. En einn felage hans af Gotlannde. sa er hét Malkus. sem hann (sa) felaga sinn liggia opinn. þa firirkunni hann mioc oc bar fall hans með miclum harm. Hann lét siga merkit oc leyfti at Gurun með miclu spioti oc lagðe hann horðu spiotlagi. en ei gat hann fellt hann. en hann lagðe hann með spiotino. sva at hann særðe hann. En i þui einn af bogmonnum þeirra skaut at honum. oc laust hann unndir herðarblaðit. sva at broddrenn stoð allr i hollde hans vpp yuir falinn. Sem Gurun kennde at hann var sarr. þa snœre hann aftr hestenum oc hio hofuð af honum með brugðnu[7] sverðe sinu. oc kom þui nest til sinna manna.
4. Nv sem konunge var sagt (at) frænnde hans var mioc sár. þa mislicaðe honum mioc. oc kunni þui illa oc reiddizc hann mioc uvinum sinum. oc snœri liði sinu oc felldi betr en .iii. hunndrat. oc hertecnir varo iammargir eða fleiri. oc toku þeir þa at flyia sem skiotazt. En konungr villdi firir þui ei reca a land flottann. at hann ottaðiz at þeir myndo hafa folgit lið sit i skogenum. oc bauð mannvm sinvm allum aftr at snuazc. Đui nest reið hann at finna frænda sinn. oc fecc honum goðan læcni er skiot grœddi hann. Mæren er sva mioc unni honum. sem hon fra oc vissi til sannz. þa ottaðez hon mynde alldre sia hann siðan. Hon gerðe ser mikinn harm sva at nalega mynde hon springa. Siðan kallaðe hon dverginn oc mællti. Gac skiot til unnasta mins oc spyr hann. ef hann se lifs venn. oc sennde mer orð ef hann ma heilsu fa. En ef þess er engi von. þa skal ec ei liva eftir hann. Frou kvað hann. hætt at mæla slict. ei samir þer at hava sva mikinn harm. Ef þessi deyr þa mattv brat fa nyia ást. þui at engi kona verðr raðlaus nema of gomul se. Vist ertu kvað hon vandr oc illr. oc ill tilbrigði finnaz i þer. eigi heui ec þat lunnderni. oc ei vil ec hafa. er kallat er hverflynde. Sem hon hafðe þetta mællt. þa gec dvergrenn til herbyrgis Guruns. Þegar sem Gurun sa dverginn. þa callaðe hann hann til sin oc spurðe hann um vnnastu sina. Hann talde honum þa at hon bar mikinn harm sacar hans nétr oc daga. Sem hann heyrðe þat. þa firirkunni hann mioc. Þa callaðe hann þangat harparann. oc sennde henni orð ifanarlaust. at hann verðr brat heill. Siðan for hann aftr til meynnar oc sagðe henni þau tiðende. at unnasti hennar verðr bratt heill. Siðan for hann aftr til Guruns oc sagðe honum. hverso mæren unni honum. Af þessum fagnaðe er nu fec hann af ast meyiarennar þa mællti hann til harparans. at hann skyllde safna nyia nota. þa sem hann matte fegrsta finna. vm Gurun hinn bazta vin sinn oc upphaf astar hans oc framfærðer. En hann þegar gerðe sem Gurun bað hann. oc gerðe hinn fegrsta strengleic um allan þann atburð til lyctar. Oc þessi er einkennilegr strengleicr af hinum fegrstum nótvm oc heitir Gurun. En Gurun þegar sem hann var heill oc grœddr af sarem sinum. þa tóc hann á launvngu[8] meyna or drotnengar lofte eftir raðom harparans. oc mestr var hann vin hans. oc hafðe baða með ser dverginn oc harparann. oc foro oll saman i Cornbretalannd. oc tóc konungr vel við allum þeim. Siðan reyndizc Gurvn hinn bazti riddare. harðr i vapnum. oflugr oc stercr oc vaskr. sva at vm hans daga fannz ei hans maki. Margir segia þessa sogu með oðrum hætti. en ei las ec annat en nu heui ec sagt yðr.
Fotnoter
