Helga þáttr Þórissonar (Flateyjarbók)
Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
---|---|---|---|---|---|---|
Denne teksten finnes på følgende språk ► | ![]() |
![]() |
![]() |
|||
![]() |
||||||
![]() |
Þorir het madr er bio j Noregi a bæ þeim er a Raudabergi hæitir. þessi bærr er skamt fra Uikinne. Þorir atti .ij. syne. het annarr Helgi en Þorstæinn annar. badir uoru þeir þrifligir menn ok uar |[1] þo Helgi framar vm jþrottir. Fadir þeirra uar hesserr at nafnnbot. hann var j vinattu uit Olaf konung. Þat uar a æinu sumri at þeir brædr hỏfdu kaupferd nordr til Finnmerkr ok hofdu smior ok flesk til kaups vid Finna. fengu þeir goda kaupferd ok helldu aftr at alidnu sumri ok kuomu um dag uit nes þat er het Vimund. þar uar allgodr skogr. gengu þeir a land upp ok fengu nokkut mỏsurtre. uerdr Helga læingra gengit j skoginn en ỏdrum monnum. sidan kast(a)r yfir myrkri myklu sua at hann hittir æigi til skipsins a þeim aftnne. tekr nu ok skiott at dimma af nott. Þa ser Helgi huar .xij. konur rida or skoginum. þær uoru allar a raudum hestum ok j raudum ræidklędum. þær stigu af[2] bake. allr ræidingr hestanna þa gloade uid gull. æin bar þar af ollum um uænlæik ok allar adrar þiona henni þessi hinni skoruligu konu. hestar þeirra gengu a gras. eftir þat settu þær nidr eitt fagurt tialld. uar þat stafat med ymsum litum ok vida gullskotit ok oll hofudin uoru uit gull buin er af upp gengu landtialldinu ok suo staungin er upp stod ok mikill gullknappr ofan aa. ok (er) þær hỏfdu um buizst ræistu þer bord ok baru a margskonar krasir. þa toku þær handlaugar. uazkall ok munnlaugar geruar af silfri ok for(!) ok allt laugat j gulli. Helgi stod nærri tialldi þeirra ok horfde a. Su er firir þeim uar mællti. Helgi gak hingat ok þigg her mat ok drykk med oss. Hann gerir (sua). Helgi ser at þar er fridr drykkr ok ỏnnur fædzsla ok uæn ker. Þa uoru bord ofan tekin ok huilur bunar ok uoru þær myklu skrautligri en annarra manna sængr. Su kona spyr Helga er firir þeim uar huart hann uillda helldr liggia æinn saman edr hea henni. Helgi spyrr hana at nafni. Hon suarar. ek hæiti Jngibiorg dottir Gudmundar af Glæsisuollum. Hann mællti. hea þer uil ek liggia. Ok suo gerdu þau .iij. nætr j samt. uar þa biart uedr. standa þau þa upp ok klædazst. Jngibiorg mællti þa. nu munu vid her skilia. erv her kistlar .ij. annar er fullr af silfri en annar af gulli er ek uil gefua þer ok seg ỏngum manni huadan þer kom. Eftir þat rida þær burtt sama ueg sem þangat. en hann for til skip(s) sins. fagnna þeir honum uel ok spyria huar hann (hafi) dualizst. en hann uill þar ekki fra segi(a). hallda þeir þa sudr med landi ok koma hæim til fodur sins ok hafua aflat mikils fiar. Fadir Helga ok brodir spyria huadan honum kom suo mikit fe sem hann hafde j kistlunum. en hann uill þat æigi segia. Nu lidr sua fram til jola. þat uar æina nott at kemr a bystna uedr. Þorstæinn mællti vid brodur sinn. uit skulum standa upp ok vita huat lidr um skip okkart. Þeir gera sua ok uar þat fast uel. Helgi hafde latit gera drekahỏfut a skip þeirra upp a stafnnana ok bua uel firir ofan sio. for þat fe þar til er Jngibiorg gaf honum dottir Gudmundar konungs en sumt læsti hann j drekahalsinum. Þa heyra þeir brest mikinn. þar rida at þeim .ij. menn ok hofdu Helga j burt[3] med ser. uæit Þorstæinn æigi huat af honum uerdr. fellr þa uedrit skiott. Þorstæinn kemr heim ok segir fodur sinum þenna atburd ok þikir þetta mikil tidende. ferr hann þegar a fund Olafs konungs ok segir honum huar komit uar ok bidr hann nu verda uissan um huar er sonr hans er nidrkominn. Konungr segizst þat gera mundu sem hann bæidde en quezst þo vuist hugr um segia huer nyt frændum hans mundi at honum verda. Sidan for Þorir heim. ok lidr sua þetta ár ok allt fram á iol annat ár ok sitr konungr a Alregsstodum vm uetrinn. þa kemr atti dagr jola. ok vm kuelldit ganga .iij. menn j hallina firir Olaf konung þa er hann sat yfir bordum. þeir kuedia hann uel. konungr hæilsar þeim uel j moti. er þar kominn Helgi en menn kenna æigi hina .ij. Konungr spurde þa at nafnni en huortueggi kuetzst Grimr heita. erum vit sendir af Gudmunde af Glasisuollum hingat til yduarr. hann sende ydr quediu sina ok þar med .ij. hornn. Konungr tok uit ok voru gullbuin. þetta voru allgodir gripir. Olafr konungr atti .ij. hornn er Hyrningar uoru kalladir. ok þo at þau uæri hardla god þa uoru þau þo betri er Gudmundr sende honum. þess beidde Gudmundr konungr ydr herra at þer uærit uinir hans ok þotti mestu uarda um ydra þykkiu mæirr en allra annarra konunga. Konungr surar þa ỏngu en lætr uisa þeim til sætis felỏgum. Konungr lætr fylla hornnin Grima af godum dryk ok lætr byskup blezsa ok let færa þeim Grimum at þeir drykki fyst af. Þa quad konungr visu þessa.
- Gestir skulu hornnum
- j gegnn taka
- medan huilaz latum þenna
- þegn Gudmundar.
- ok af samnafnna
- sinum drekki
- suo skal Grimum
- gott ỏl gefazat.
Þa taka Grimar vid hornnunum |[4] ok þykiazst nu vita huat byskup hefir yfir lesit drykkinum. Þeir segia þa. æigi ferr nu fiarre þui sem Gudmundr konungr uor gat til. er þessi konungr prettottr ok kann illa gott at launa þuiat konungr uorr gerde til hans sæmiliga. stondum nu upp allir ok verdum j brottu hedan. Suo gera þeir. uerdr þa hark mikit j stofunni. þeir slogu nidr drykkinum or hornnunum ok slỏgtu login. þa heyrdu þeir bresti stora. Konungr bad gud til gæta ok bad menn upp standa ok stodua þetta hark. sidan uerda þeir Grimar vti ok Helgi med þeim. voru þa lios upp tendrut j konungs herbergi. sia þeir þa drepnna .iij. menn en þar liggia hornnin Grimar a golfinu hia hinum daudum. Þetta er undr mikit sagde konungr ok væri betr at slik yrde sialldan. ok þat hefui ek heyrt sagt af Gudmundi af Glasisuollum at hann se miog fiolkunnigr ok illu megi hellzst vid hann skifta. ok eru þeir menn illa komnir er undir hans ualldi eru ef ver męttim nokkut at gera. Konungr let uarduæita hornin Grima ok af drekka ok dugir þeim uel. Þar er nu kallat Grimaskard ofan at Alrekstodum er þeir hafua austan farit ok er þat aungra manna at fara þar sidan. Nu lidr af uetrinn ok kemr annarr atti dagr iola ok er konungr j kirkiu ok hird hans at hlyda messu. þa koma þar .iij. menn til kirkiu dyra ok er æinn eftir en .ij. fara j brott ok mæla þetta adr. her færum uit þer Gretti konungr ok er æigi uist nærr þu færir af þer. Kenna menn þar Helga. sidan gengr konungr til borda. ok er menn tala vid Helga verda menn þess varir at hann er blindr. fretti konungr þa hueriu gegnde vm hans hag edr huar hann hefdi uerit þessa stund alla. Hann segir þa konungi fyst fra þui er hann fann konurnar j skoginum. þa fra þui er þeir Grimar gerdu uedrit at þeim brædrum er þeir uilldu b(i)arga skipinu. ok sidan hỏfdu þeir Grimar hann med ser til Gudmundar a Glasisuollum ok færdu hann Jngibiorgu dottur Gudmundar. þa mællti konungr. huersu þotti þer þar at vera. Allgott segir hann ok huergi hefuir mer betra þott. Þa spurde konungr at um sidu Gudmundar konungs ok at fiolmenni edr athofnn. en Helgi let yfir ollu uel ok sagde at hans uar myklu fleire en hann fengi talit. Konungr mællti. hui foru þer suo skiotliga j brott j fyrra uetr. Gudmundr konungr sende þa til at suikia ydr segir hann. en firir bænir ydrar let hann mig lausan sua at þer mættit vita huat er af mer væri ordit. en þui foru uer suo skiott j brutt næstunni at þeir Grimar hofdu æigi natturu til at drekka þann dryk er þer letut signa. urdu þeir þessu ræidir at þeir sa sig yfirstignna ok þui drapu þeir menn ydra at sua sagde Gudmundr konungr firir ef þeir fengi ekki mein ydr geort. en hann synde tignn sina j þui at hann sendi ydr hornnin at þer mundit þa sidr eftir mer læita. Konungr spurde. hui fortu nu j brott ỏdru sinne. Helgi suarar. Jngibiorg olli þui. hon þottizst æigi mega liggia hea mer nema med mæinlætum ef hon kæmi vid mig beran ok þui for ek mest j brott. enda uillde Gudmundr konungr ekki þreyta vid ydr þegar hann visse at þer uilldut mig j brott hafua. en um tignn ok ristnu Gudmundar konungs ma ek æigi j fam ordum segia ok um fiolmenni þat er med honum er. Konungr spurde. hui ertu blindr. Helgi suarar. Jngibiorg Gudmundar dottir græip ór mer bæde ỏgun þa er uid skildum ok sagde at konur j Noregi mundu min skamma stund niota. Konungr sagde. makligr væri Gudmundr mæingerda af mer firir þau manndrap er hann gerde ef gud uillde þat vera lata. Sidan uar sent eftir Þori fỏdur Helga ok þakkade hann honum uel er sonr hans uar aftr kominn or trolla hondum. Ferr hann sidan heim en Helgi er eftir med konungi ok lifir til annarar jafnnleingdar. en konungr hafir hornnin Grima med ser þa er hann for sidazsta sinn ór landi. en þat segia menn þa er Olafr konungr huarf af Orminum langa at hyrfui ok hornnin ok hafui æinge madr þau set sidan. ok lykr her fra Grimum at segia.
Fotnoter: