Helga þáttr ok Úlfs

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes i flere utgaver på følgende språk ► Original.gif


Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.


Flateyjarbók


Helga þáttr ok Úlfs


Fra Helga ok Vlfi

Sigurdr jarl Lauduerssun reed fyrir Orkneyium. hann var hofþingi mikill. Madr het Vlfr illi hann bio i Sandey j Orkneyium. hann var mikill hermadr ok fylgdi nafni. Haralldr het madr er bio i Rinansey. Helgi het son hans. hann var efniligr ok vænn i asionu. Hann mællti til faudur sins. skipa villda ek at þu afladir mer ok villda ek heria ꜳ Skotlandzfiordu ok vita huat fyrir legdiz. Hann suarar. þat mꜳ ek gera ok er þat vngra manna sidr. Siþan heriadi Helgi ok for vel med hernadi sinum þott hann væri heidinn. þa voru þo eigi allir iafnir. Ok er Helgi var i brotu or Orkneyium þa ferr Vlfr inn illi til Rinanseyiar ok hittir Haralld ok mællti. lendur þinar villda ek kaupa. þær falla mer vel i hag enn ek skal fꜳ þer lausafe fyrir. Haralldr kuezst eigi mundu honum eignir sinar selia. quez eigi þess vita vꜳn at hann ætti[1] þar vist ne veru. Vlfr quez ætla audru sinni er hann kæmi at hann mun verda laust at lꜳta þat er kraft verdr. Eftir þat skildu þeir. Fꜳm nottum sidar kom Vlfr ꜳ (v)vart ok tok Haralld hondum ok kuez ætla at þau vmskipti mundi nu verda at hann mun lꜳta bædi laundin ok lifit. ok let Vlfr siþan drepa hann. Þetta verk mælltizst illa fyrir. ok er Sigurdr jarl spurdi lastadi hann verkit. Vlfr kom ꜳ fund jarls ok sagdi honum. Jarl segir at honum likar illa slik tiltekia. ok vil ek at þu bætir frændum sæmiliga. Vlfr kuad hann mundu þui rꜳda enn quad ser margt hafa verit i mot gert af Haralldi. Nu vard eigi miok eptir geingit mꜳlinu er Helgi var eigi i eyiunum. Madr het Bꜳrdr fagri frændi Vlfs illa. hann var vinsæll madr ok vel at ser ok var þo opt med Vlfi. Eitthuert sinn mællti Bꜳrdr til Vlfs. ecki munu vit samhuga verda. þu slæzt ꜳ illuirki ok er þat fiarri minu skaplyndi ok mun ek i brot rꜳdaz. Vlfr suarar. þat er nu medallagi rꜳdligt medan mꜳlum er ecki sett enn Helgi Haralldzson er i vikingu. Hann kuaz þo fara mundu ok byr sik med skipi or Rognualldzey. Ok i þui er hann er buinn þa sigldi Helgi at eyiunum ok hafdi þa spurt drꜳp faudur sins. heitr nu ꜳ menn sina at þeir drepi Bꜳrd quad hann skylldazstan mann Vlfi einnhuern. Bꜳrdr bioz vid ok quez ecki til saka hafa gert vid hann en sagdiz eigi vilia frændsemi i sundr segia vid Vlf. Siþan beriaz þeir ok fellr Bꜳrdr þar þuiat Helgi hefir mikit lid. ok er Vlfr spyrr þetta safnar hann ser lidi. Enn er Sigurdr jarl frettir þetta stefnir hann Helga ꜳ sinn fund. ok er þeir finnazst mællti jarl. þu hefir gert illt verk i moti hormum þinum ok leitadir eigi eftir þinni sæmd med voru rꜳdi. var nu ꜳdr sættum ꜳ komid ok þer sæmd hugud. Helgi suarar þa. skal enn vera allt ꜳ ydru valldi enn vkunnigt var mer vm sætt þꜳ. Jarl mællti. þat mun ek vilia at gera sætt med minum monnum her i eyiunum. Ok siþan helldr Helgi i brott. Vlfr gerir þegar menn til hans med .ij. skipum ok hittuzst eigi. ok var Helgi fyrr heim kominn til bua sinna. ok fretti þetta ok kuez ætla at honum mundi engi ro i eyiunum ok selldi iardir sinar ok bio sik brot ok kuad þa vel þo þeir Vlfr hittizst ef hann villdi eigi hlita domi jarls sem hann gerdi sik berann i. Siþan snyr hann til bua Vlfs ok var hann eigi heima. Helgi rænir þar ok tekr i brott dottur hans er Helga heitir ok quad ser slikt helltz henta i faudurbætr. hon bad hann þat eigi gera þuiat fadir minn mun þrꜳliga eftir sækia. hann quaz hætta mundu til þess. Sidan for hann sudr vm eyiar. Enn er Vlfr spyrr þetta ferr hann eptir honum med morg skip ok quaz opt hafa hefnt minni suiuirdingar. Enn er þeir hittuzst þa borduzst þeir ok var Helgi lidfæri ok rudduz skip hans enn hann vardiz vel ok vard sꜳrr. Enn er nꜳttadi þa gerdi ꜳ storm vedrs. ok er þat hans fangarꜳd at hann hleypr fyrir bord med dottur Vlfs ok lagdiz med hana fra skipunum ok kemz sua til landz i nꜳttmyrkri ok i skog ok sꜳ þar elld ok einn mann vid. Helgi spyrr huerr sꜳ væri. hann quaz vera boandkarl einn. ok veit ek deili ꜳ þer ok fortu vel med hernadi þinum vid oss smabændr. Helgi sagdi honum sua se var vm sina hꜳgi. Bondi þessi het Þorfinnr ok veitti hann Helga vm vetrinn allt slikt er hann þurfti ok gafz þeim bꜳdum vel. Helgi quaz vilia gera brudlaup sitt til Helgu i hans husi. Þorfinnr quad þat dæligt enn ecki virduligt. Enn þat for þo fram ok lidr vetrinn af hendi. Þa quaz Helgi vilia leiga jord af bonda ok quaz ætla at vera mundi annat huart at Vlfr mun deyia skiott edr hann mun finna hann. Nu leigir hann jord ok gerir bu. Siþan spyrr hann at Vlfr var daudr. Helgi ætti son vid konu sinni Helgu ok het hann Bꜳrdr. hann var vel i lydzsku ok sidlꜳtr. vænn madr ok giorr at ser. Ok er .ij. vetr lidu þa fara þau Helgi aftr til Orkneyia ok taka vid eignum sinum. bædi þeim er Vlfr hafdi ꜳtt ok þeim er Helgi ꜳtti eftir fedr sinn Haralld. ok skorti nu eigi fe. Ok er Bꜳrdr son hans var .xij. vetra villdi hann ꜳ brott ok quaz vilia afla ser fiꜳr. Helgi quad hann enn vngann til ferda. Bꜳrdr mællti. vid erum vskaplikir fadir minn sagdi hann ok vil ek til þeirra þioda fara er mer er sagt at trui ꜳ sialfan himnagud. Helgi quad hann vlikan Vlfi modurfedr sinum. Siþan for hann ok kom til eins bonda miok i fiarlægd ok quaz vilia vinna fyrir honum. Bondinn kuad ser þat vel lika. Hann sat at fe ok vann ser einn. enn bondi var hardla rikr. Sueinninn var litt klæddr enn þo for syslan vel fram ok kuaz bondi mundu gefa honum ku i kaup sitt ok kuaz (hann) þat vilia. Ok (ferr) hann nu til skogar vm daginn ok i skoginum mætti hann stafkarli einum. þessi bad Bꜳrd gefa ser kuna til Petrs þacka. Bꜳrdr suarar. þu kant vel at bidia ok skylldi Petr þessi verda vinr minn enda skal ek gefa honum kuna. Bꜳrdr kom enn til bonda ok vann fyrir honum. ok foru þau misseri enn betr fram vm fee bonda ok feck honum þa enn ku adra. For enn sem fyrr at stafkarlinn kom med sama hætti ok beiddizt enn kyr fyrir Petrs skylld enn Bꜳrdr gaf honum. Bondinn spurdi huad af vard kunum. Bꜳrdr sagdi þa hafa er þurftu. Medr þessum bonda var Bꜳrdr hinn þridia vetr ok gætti enn fiꜳr ok voru þa nær tua(u) hofud ꜳ hueriu þui er hann ꜳtti. ok lukti hann Bꜳrdi ku enu þridiu. kom enn ꜳ sama degi stafkarlinn til hans i skoginum ok quaz enn vilia þiggia þessa ku i Petrs nafni. hann veitte þat þegar ok gaf kuna. |[2] Þa mællti þessi madr til Bꜳrdar. nu vil ek fara hondum vm þik. Ok sua var. ok þotti honum sem dofi færi or hueriu hans beini. Siþan mællti hann. hamingiumadr muntu verda. Ok þa setti hann bok ꜳ auxl honum. ok sa Bꜳrdr þa vida vm lond. Þa mællti stafkarlinn. þicki þer nu launadar kyrnar. Sua er vist sagdi Bꜳrdr. Sidan sꜳ hann vm allt Jrland. þa mællti enn hinn komni madr. þicki her þa launadar kyrnar ef þu hefir valld iafnvidan sem nu ser þu. Bꜳrdr quad sua vera. Her er nu kominn Petr postuli sagdi hann. ok gaf hann honum þa plenarium. ok skal ek sua launa þer kyr at vid skulum alldri skildir vera. Siþan fann Bꜳrdr bonda ok sagdi honum þenna atburd. Bondi kendi hann trautt sua var hann biartr ok hamingiusamligr. ok baud honum at þiggia af fe sinu slikt er hann villdi. Hann bad bonda klappa ser einn stein ok sua var gert. var hann þa skirdr. en settiz siþan i þann sama stein ok vard allmikill dyrdarmadr. Eftir nockur ꜳr lidin vard hann byskup ꜳ Jrlandi ok hinn mesti hofþingi. Þar kom til hans fadir hans ok modir brædr ok systr ok gæddi hann þau oll morgum godum hlutum. Launadi allzvalldandi gud honum sem ollum odrum sitt litillæti sem hann sialfr vottar at huerr er sik lægir i augliti skaparans þann skal hann siꜳlfr vpp hefia. Fadir ok modir Bꜳrdar foru aptr til Orkneyia ok nꜳdu ollum eignum sinum ok biuggu þar til elli. Ok lykr þar þessi soghu.




Fotnoter:

  1. ætt ei Cd.
  2. 852