Laustiks lioð

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Norsk.gif


Strengleikar


V.

Laustiks lioð[1]


1. Nu vil ec sægia yðr æinn atburð af huæim Brættar gærðu æitt strænglæiks lioð. oc kalla þæir þætta lioð Laustik. Sua er kallat i bræzko male. en i volsku russinol. en i ænsku nictigal. En þat er æinn litill fugl. er þægar sumra tækr. þa syngr hon oc gellr um nætr sua fagrt oc miori roddu at yndelegt oc ynnelegt er til at lyða.


2. I þui fylki a Brætlande er hinn hælgi Mallo huilir er æinn rikr oc frægr bœr. I þessom bœ bioggu tvæir riddarar. oc atte huarr þæirra sinn garð. Annarr þæirra var kuangaðr friðre oc fagre kono. hyggenne oc hœværskre. en annar ollum kunnegr oc auðlatinn dugande monnum oc sinum iafningium[2]. Þessi hinn ungi riddare unni kono granna sins. sua miok oc lengi bað hann hænnar oc sua mikill goðlæikr fanzk hænni með honum. at hon unni honum yvir huetvitna framm. Or þui svæfnlofti er hon i svaf matte hon rœða við unnasta sinn. þa er hon stoð eða sat i lofte sinu. oc sua hann til hænnar or sinu lofte. oc þat þæim æigi mislikaðe. þui at þau varo bæði i myklo hœglifi. nema þat at æins at þau matto æigi saman koma sem þau giarna villdu. Mæð þæim hætti ælskoðost þau længi. Nu æinu sinni sem sumra tok. þa tok laustik at syngia með hinum fægrsta song oc kallaðe maka sinn til astar auka undir viðar laufom oc blomum. Sa er þa var ælskandi matte miok ihuga af fuglanna songum þat er honum likaðe at ælsca. Fyrir þui at riddarenn var astbundinn fæsti (hann) hug sinn i songum fuglanna. sem þar være allt þat er honum likaðe at hava. oc gaðe hann með ollum hug songanna fuglanna. er huatto hann til astanna. En fruen er hann sua miok unni. þa sa athævi unnasta sins. I tunglskineno þa er herra hænnar var sofnaðr. þa stoð hon upp or rækkiu hans oc klæddizt skikkiu sinni oc gecc at standa hia glygginom. þui at hon vissi at unnasti hænnar stoð oðrum mægin i oðrum glugg oc hafðe þuilikt lif. sua at hann vakte driugast alla nottena. Oc bar þa sua at af oftsamlegre uppstoðu hænnar. at herra hænnar oc bonde ræiddezc oc asakaðe hana miok horðum orðum oc spurði hana hui hon uppstoð oc huert hon gecc. Hon suaraðe honum. Herra minn kuað hon. engi maðr er sa lifande þæssa hæims. ef hann hœyrir lœystik hinn litla fugl oc hans rodd huersu fagre roddu hann syngr nottena alla. at hann ma æigi huggazt oc glæðiazt af sua fogrum songum sem hann syngr. fyrir þui kuað hon gecc ec til glygsens. oc stænd ec þar lyða fogrum songum hans oc sœtom. oc vil ec ængom koste kuað hon yðr þuisa lœyna længr.


3. Sem herra hænnar hafðe þætta hœyrt þagðe (hann) af angre oc ræiði. oc hugði hann at hann skylldi at visu svikia laustik með nokkorum velum. oc sagðe hann suæinum sinum. oc gærðu þæir þægar rað oc gilldrur at væiða laustik. oc fæstu þæir þa lim oc gilldru a huern kuist allra viða er i var garðenom. sua at þæir toko þa laustik um siðir oc fengo hann kuikan herra sinom oc husbonda. En hann þægar gladdezc mioc oc fagnaðe at hann hafðe fengit fuglenn. oc gecc hann þægar i svæfnburet oc mællte. Fru sagðe hann kom hingat oc rœð við oss. ec hævi nu svikit laustik þinn saker þæss er þu hævir hueria nott valkat þec oc lengi vakat. Sem fruen hafðe skilt orð hans. ræiddezc hon oc rygðizc oc bað herra sinn at hann fae hænni fuglenn. En þægar hann af ræiði sinni[3] kastaðe honum dauðom a briost hænni. sua at hann bloðgaðe linkyrtil hænnar af fuglenom dræpnom. Þa tok fruen upp lik fuglsens. oc græt hon þa mioc oc bolvaði ollum þæim er svikum laustik volldu. oc ollum þæim er snorur gærðu at svikia oc taka laustik. Siðan tok hon gullvofet pell oc vafðe þar i lik lostik oc likam. oc þar umhuærfis saumaðe hon gyllta bokstafe. at hænne var harmr oc hugsott at dauða hans. Þui nest kallaðe hon æinn svæina sinna er hon bæzt truði oc bauð honum at bera sua buet fuglenn unnasta sinum. oc at hann sægðe honum huersso herra hænnar svæik fuglenn. oc at hann tæle unnasta hænnar sinn harm oc hugsott um þænna atburð. Sem svæinnenn kom til hans. þa fœrðe hann honum fuglenn oc sagðe honum allt þat sem fru hans hafðe boðet honum. En hann hinn kurtæisazti riddari harmaði mioc at laustik var sua af aufund oc illgirnd svikinn. oc let þægar bua hænni ker af gulli oc læsa með gullego loke. oc let i sætia dyra gimstæina umhuervis með fogrum hætti oc myklom haglæik. oc læsti laustik i þesso kære. Þesse atburðr for um allt Brætland oc gærðo Brættar af þæssom atburð strænglæik þann er þæir kalla laustik lioð.




Fotnoter

  1. er her tilf. Cod.
  2. r. f. iafningum
  3. oc tilf. Cd.