XVII. Tormod Kolbrunarskalds død
Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
---|---|---|---|---|---|---|
Denne teksten finnes på følgende språk ► |
Þormóðr Kolbrúnarskáld var í orrustu undir merkjum konungs. Ok er konungr var fallinn, ok atsókn[1] var sem óðust,[2] þá fell konungslið hverr við annan,[3] en þeir váru flestir sárir er upp stóðu. Þormóðr varð sárr mjǫk; gerði hann þá sem aðrir, at allir hopuðu[4] þar frá er mestr þótti lífsháski;[5] en sumir runnu. Þá hófst[6] sú orrosta er Dags hríð[7] er kǫlluð;[8] sótti þá þangat til alt konungsliðit þat er vápnfœrt var. En Þormóðr kom þá ekki í orrustu, því at hann var úvígr[9] bæði af sárum ok af mœði, ok stóð hann þar hjá félǫgum[10] sínum, þótt hann mætti[11] ekki annat at hafast.[12] Þá var hann lostinn[13] með ǫru[14] í síðuna vinstri; braut hann af sér ǫrvarskaptit ok gekk þá brott frá orrustu ok heim til húsanna ok kom at hlǫðu[15] nǫkkurri;[16] var þat mikit hús. Þormóðr hafði sverð bert[17] í hendi. Ok er hann gekk inn, þá gekk maðr út í móti honum. Sá mælti: Furðu[18] ill læti[19] eru hér inni, veinan[20] ok gaulan;[21] skǫmm mikil at karlmenn hraustir skulu eigi þola sár sín, ok vera kann at konungsmenninir hafi allvel fram gengit, en allúdrengiliga[22] bera þeir sárin sín. Þormóðr svarar: Hvert er nafn þitt? Hann nefndist Kimbi. Þormóðr svarar: Vartu í bardaga? Var ek, segir hann, með bóndum, er betr var. Ertu nǫkkut sárr? segir Þormóðr. Lítt, segir Kimbi; eða vartu í bardaga? Þormóðr segir: Var ek með þeim er betr hǫfðu[23]. Kimbi sá at Þormóðr hafði gullhring á hendi; hann mælti: Þú munt vera konungsmaðr; fá[24] þú mér gullhringinn, en ek mun leyna[25] þér; bœndr munu drepa þik, ef þú verðr á veg þeirra. Þormóðr segir: Haf þú hring, ef þú fær; látit[26] hefi ek nú meira. Kimbi rétti fram hǫndina ok vildi taka hringinn. Þormóðr sveifldi[27] til sverðinu ok hjó[28] af honum hǫndina. Ok er svá sagt, at Kimbi bar sár sitt engum mun[29] betr en hinir er hann hafði fyrr á leitat.[30] Fór Kimbi brott. En Þormóðr settist niðr í hlǫðunni ok sat þar um hríð ok heyrði á rœður[31] manna. Þat var mælt þar mest, at hverr segir þat er sét þóttist hafa í orrustu, ok var rœtt um framgǫngur[32] manna; lofuðu sumir mest hreysti[33] Ólafs konungs, en sumir nefndu aðra menn til ekki síðr.[34]
Þormóðr gekk síðan í brott til skemmu[35] nǫkkurrar, gekk þar inn. Váru þar áðr margir menn inni fyrir sárir mjǫk. Var þar at[36] kona nǫkkur ok batt[37] um sár manna. Eldr var á gólfinu, ok vermdi hon vatn til at fægja[38] sárin. En Þormóðr settist niðr við dyrr útar. Þar gekk annarr maðr út, en annarr[39] inn, þeir er stǫrfuðu[40] at sárum mǫnnum. Þá sneri[41] einnhverr at Þormóði ok sá á hann ok mælti síðan: Hví ertu svá fǫlr?[42] ertu sárr? eða fyrir hví[43] biðr þú þér eigi lækningar?[44] Þormóðr kvað þá vísu. Síðan stóð Þormóðr upp ok gekk inn at eldinum ok stóð þar um hríð. Þá mælti læknirinn[45] til hans: Þú maðr! gakk út, ok tak mér skíðin[46] er hér liggja fyrir durum[47] úti. Hann gekk út, bar inn skíðafangit ok kastaði niðr á gólfit. Þá sá læknirinn í andlit honum ok mælti: Furðu bleikr er þessi maðr; hví ertu slíkr? Þá kvað Þormóðr vísu. Þá mælti læknirinn: Láttu mik sjá sár þín, ok mun ek veita umbǫnd.[48] Síðan settist Þormóðr niðr ok kastaði klæðum af sér. En er læknir sá sár hans, þa leitaði hon um þat sár er hann hafði á síðunni; kendi hon at þar stód járn í, en þat vissi hon eigi til víss[49] hvert[50] járnit hafði snúit. Hon hafði þar gert[51] í steinkatli,[52] stappat lauk ok ǫnnur grǫs,[53] ok velt[54] þat saman, ok gaf at eta hinum sárum mǫnnum ok reyndi svá hvárt þeir hefði holsár,[55] því at kendi[56] af laukinum út ór sári því er á hol var. Hon bar þat at Þormóði, bað hann eta. Hann svarar: Ber brott! ekki hefi ek grautsótt. Síðan tók hon spennitǫng[57] ok vildi draga út járnit, en þat var fast ok gekk hvergi,[58] stóð ok lítit út, því at sárit var sollit.[59] Þá mælti Þormóðr: Sker þú til járnsins, svá at vel megi[60] ná med tǫnginni; fá mér síðan ok lát mik kippa. Hon gerði sem hann mælti. Þá tók Þormóðr gullhring af hendi sér ok fekk lækninum,[61] bað hana gera af[62] slikt er hon vildi: góðr er nautr at,[63] segir hann, Ólafr konungr gaf mér hring þenna í morgin.[64] Síðan tók Þormóðr tǫngina ok kipti á brott ǫrinni; en þar váru á krókar, ok lágu þar á tágar[65] af hjartanu, sumar rauðar, sumar hvítar. Ok er hann sá þat, mælti hann: Vel hefir konungrinn alit[66] oss, feitt er mér enn um hjartarœtr. Síðan hneig[67] hann aptr[68] ok var þá dauðr.
____
Den bestemte artikkel er hinn el. inn (enn), den, der bøies i det vesentlige som et adjektiv i ubestemt form; nemlig:
Hankj. | Hunkj. | Intkj. | Hankj. | Hunkj. | Intkj. | |||
Ent. | nom. | hinn | hin | hit | Fl. | hinir | hinar | hin |
gen. | hins | hinnar | hins | hinna | hinna | hinna | ||
dat. | hinum | hinni | hinu | hinum | hinum | hinum | ||
akk. | hinn | hina | hit | hina | hinar | hin |
Således bøies alle adjektiver på inn (f. eks. heiðinn, hedensk) samt eiendomspronomenene mínn, þínn, sínn (intkj. mitt, þitt, sitt).
Fotnoter
- ↑ angrep.
- ↑ heftigst (óðr).
- ↑ «hver ved annen»; den ene ved siden av den andre.
- ↑ trakk sig tilbake (hopa eg. gå baklengs).
- ↑ livsfare.
- ↑ begynte (eg. hevet sig, hefja).
- ↑ «rid»; angrep, storm.
- ↑ kalt.
- ↑ ukampdyktig.
- ↑ kamerater, feller (félagi).
- ↑ kunde (av mega; imperf. konj.).
- ↑ ta sig til.
- ↑ rammet (ljósta).
- ↑ pil (ǫr).
- ↑ løe (hlaða).
- ↑ en; eg. «nogen».
- ↑ bart.
- ↑ forskrekkelig.
- ↑ «låt»; lyd.
- ↑ klynking.
- ↑ skriking.
- ↑ meget umandig.
- ↑ som hadde best lykke.
- ↑ gi.
- ↑ skjule.
- ↑ mistet.
- ↑ svang.
- ↑ hugget (hǫggva).
- ↑ eg. «med ingen monn»; slett ikke.
- ↑ leita á, angripe, laste.
- ↑ samtaler (rœða).
- ↑ fremgang, djervhet (framganga).
- ↑ tapperhet.
- ↑ mindre.
- ↑ «skemme»; liten bygning.
- ↑ tilstede.
- ↑ bandt (binda).
- ↑ rense.
- ↑ annarr - annarr, en - en annen.
- ↑ starfa, arbeide.
- ↑ vendte sig (snúa).
- ↑ blek.
- ↑ fyrir hví el. hví fyrir, hvorfor.
- ↑ lægedom (gen.).
- ↑ lægen.
- ↑ vedskiene.
- ↑ døren.
- ↑ forbinding.
- ↑ eg. «til visst»; sikkert.
- ↑ hvorhen.
- ↑ tillavet noget.
- ↑ stenkjel (katli dat. av ketill).
- ↑ andre gressarter (gras).
- ↑ kokt (vella).
- ↑ sår som går inn i mavehulheten (hol).
- ↑ upers. «man kjente (lukt) av løken».
- ↑ «spennetang»; nipptang.
- ↑ ingensteds; «ingen vei».
- ↑ «svollet»; hovnet (svella).
- ↑ upers. «man kan».
- ↑ lægen (dat.).
- ↑ derav; dermed.
- ↑ «den har tilhørt en god mann» eg. en god kamerat er derved (at).
- ↑ imorges.
- ↑ trevler (tág).
- ↑ næret (ala).
- ↑ hellet sig (hníga).
- ↑ tilbake.