Forskjell mellom versjoner av «Jómsvíkíngadrápa Bjarna biskups»

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
(Jómsvíkíngadrápa)
 
 
(En mellomliggende revisjon av en annen bruker er ikke vist)
Linje 151: Linje 151:
 
::Áslák í för líka.
 
::Áslák í för líka.
  
15.
+
::13.
 
::Vagn kvað hitt enn hrausti
 
::Vagn kvað hitt enn hrausti
 
::Hamðis gunnar tömdum
 
::Hamðis gunnar tömdum
Linje 241: Linje 241:
 
::ýtar fimm á móti.
 
::ýtar fimm á móti.
  
::22. [Ein drepr fyrir<ref>''þetta er hér tilsett, eins og það stendr annarstaðar, þó það sé ásamt þeim tveim línum, er í vísuna vanta, rifið af blaðinu í A.''</ref> mér allri
+
::22.
 +
::[Ein drepr fyrir<ref>''þetta er hér tilsett, eins og það stendr annarstaðar, þó það sé ásamt þeim tveim línum, er í vísuna vanta, rifið af blaðinu í A.''</ref> mér allri
 
::atróðr mikinn grimðu
 
::atróðr mikinn grimðu
 
::. . . . . . .  
 
::. . . . . . .  

Nåværende revisjon fra 1. jan. 2016 kl. 00:07

Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif Dansk.gif
Original.gif Dansk.gif


Fornmanna Sögur

Eptir gömlum handritum

Ellefta bindi.

Útgefnar að tilhlutun hins

Norræna Fornfræða Félags

Kaupmannahöfn 1828


Jómsvíkíngadrápa Bjarna biskups.


1.
Aungan kveð ek at óði
örum málma rýri
þó gat ek hróðr um hugðan
hljóðs at ferðar þerði;[1]
fram mun ek fyrir öldum
Yggjar bjór um færa,
þó at einigir ýtar
ættgóðir mér hlýði.[2]
2.
Hendir enn sem aðra
úteitan mik sútar
mér hefir harm á hendi
harðla[3] fögur kona bundit;
þó em ek óð at auka
ærit gjarn at hváru,
mjök em ek at mér orðinn
úgæfr um för vífa.
3.
Dreng var dátt um svarra
dorgar vángs fyrir löngo,
því hefir oss um únga
eldreið skapi haldit;
þó hefi ek ort um ítra
allfátt mjaðar þellu,
vel samir enn um eina
ölseljo mér þylja.
4.
Varkat ek firri[4] und forsum
fór ek aldrei at göldrum
. . . . . . [5]
annat þarf at yrkja;
allstórum mun fleira
. . [6] greppr um snerlo[7]
þat berum upp fyrir ýta
óhljóð sögu kvæði.
5.
. . [8] gu v sitja
seima guðr at Jómi,
fögur rænir mik flaumi,
fimm höfðíngja snemma;
vel samir víst at telja
vinnar hreysti manna,
þar er um málmþíngs meiða
merkiliga at yrkja.
6.
Hvervitna frá ek heyja
Harald bardaga stóra,
þeir ruðu bitra branda
böðgjarnastir niðjar;
sjá knáttu þar síðan
siðfornir glym járna
þótti þeim at efla
þörf Veseta arfa.
7.
Geta skal hins hverr hvatra
höfðíngi var drengja,
sá gat sigri at hrósa
snjallastr at gjörvöllu;
hverr var hóti minni
hreysti maðr at flestu
heldr í herðiraunum
hauklyndum syni Áka.
8.
Sigvaldi hét seggja
snarfengra höfðíngi,
ok réð þar fyrir þegnum
Þorkell liði snjöllu;
Búi var at hverjum hjaldri
harðráðr með Sigurði,
frágum Vagn at væri
víst ofrhugi enn mesti.
9.
Héldu dreyrgrá darra
Danmarkar til sterkir,[9]
þeim gafst rausn ok ríki,
rjóðendr skipum sínum;[10]
ok auðbrotar erfi
ógnrakkastir[11] drukku,
þeim frá ek ýmsum aukast
annir, feðra sinna.
10.
Enn vildu þá einkum
öldar[12] menn at skyldo,
slíkt eru yrkis efni,
ágæta sér[13] leita;
ok haukligar[14] hefja
heitstrengíngar tóku,[15]
eigi segik[16] at[17] ýta
ölteiti var lítil.
11.
Heitstrengíng frá ek hefja
heiptmildan Sigvalda,
Búi var örr at efla[18]
órækinn þrek[19] slíkan;
hétuzt þeir af hauðri
Hákun reka fíkjom,
grimm[20] var frægra[21] fyrða[22]
fjón,[23] eða lífí ræna.
12.
Búi lézt barr at fylgja
böðmildum Sigvalda
til hjörþrymu harðrar
hugprúðr vera síðan;
hafa kvaðst Hávarð vilja
hrannabrjótr at gunni,
sér kvað hann eigi illa
Áslák í för líka.
13.
Vagn kvað hitt enn hrausti
Hamðis gunnar tömdum
sá lézt frækn at fylgja
faldr úðr Búa skyldu;
þá réð heit til hvítrar
hríngameiðr[24] at strengja,
mér kemr harmr at hendi,
hættr, Þorketils dóttor.
14.
Ein drepr fyrir mér allri,
útrauðr á lög skeiðum
örr þengill bað ýta,
ítr manns konan teiti;
goðætt of kemr grimmu,
gekk herr á skip darra
hinn er kunni gný guma,[25]
gæðíngs at mér stríði.
15.
Sagt var at sunnan héldu
snyrtimenn um hrannir,
kaldr dreif marr á meiða
morð báls, skipa stóli;
lömðu heldir húfar
hríð kannaði lýðr
gnúði svalr á sýjo
sjár ísugar bárur.
16.
[Sagt var at[26] rauðra randa
reynendr flota sínum
jólanótt at Jaðri
Jómsvíkíngar komo;[27]
váru heldr á harðan
hernat fírar gjarnir,
rjóðendr buðu ríki
randorm á[28] Geirmundi.
17.
Þá buðu þeir á[29] móti
þeim er sunnan komu[30]
til geirhríðar greppum[31]
görla Noregs jarlar;
þar var mestr á mæli
morðremmandi skömmu
margr var at laufa leiki
landherr saman[32] fundinn.
18.
Ein drepr fyrir mér allri,
eldr gnauðaði víða
elri skæðr um eyjar,
ítr manns konan teiti;
goðætt of kemr grimmo,
gaus upp lógi ur húsum
griðum rænti sá gumna,
gæðíngs at mér stríði.
19.
Ok höfðíngjar hraustir
heyra menn at væri,[33]
þat hefir þjóð at[34] minnum,
þrír með flokki hvárum;
þar er hreggviðir hittust
hjálmaskóðs á víðum,
fundr þótti sá fyrðum[35]
frægr,[36] Hjörúngavági.
20.
Hauðr frá ek Hákon verja
hart svá at eigi skorti,
Eiríkr hefir eggjar
ótrauðr verit rjóða;
ok sögðu þar ýtar
Ármóð vera síðan,
sá var greppr við gumna
glaðr, höfðíngja hinn þriðja.
21.
Lögðu heiptar hvattir
herði menn þar er börðust,
herr var hauðr at verja
hundíngja, saman randir;
ok víkíngum váro
varð raun at því einum
þat kveða eigi árla
ýtar fimm á móti.
22.
[Ein drepr fyrir[37] mér allri
atróðr mikinn grimðu
. . . . . . .
[ítr manns konan teiti;[38]
goðætt of kemr grimmu;
glygg magnaðist eggja
. . . . . . .
gæðíngs at mér stríði.
23.
Sigvaldi bað sína
sóknstránga vel gánga,
hann varat samr á sáttir,
sveit Hákoni á móti;
Haralds arfi klauf hjálma
hildar örr ok skjöldu,
fram gekk hann fyrir hlífar
hart nákkvara sinnum.
24.
Þar gekk fram í fólki
fránlyndr Búi sínu,
þess kveða verða vissu
vánir, hart með sveina;
ok geirviðir görðu
grimma, höggum rammir
gengu þeir at gunni,
geysta vápna brestu.
25.
Klauf með Yggjar eldi
[ólmr Gullbúi[39] hjálma,
niðr lét hann í herðar
hríngserkja böl gánga;
hart vann[40] högg at stæra
Hávarðr liði fyrða,
við hefir íllt[41] at ega
Áslák[42] verit fíkjum.
26.
Ein drepr fyrir mér allri,
el gnúði mjök stála,
álmr spann af sér odda,
ítr manns konan teiti;
goðætt of kemr grimmu,
gripu þeir í bug snærum
gunnrakkastir gumnar,
gæðíngs at mér stríði.
27.
Þar frá ek vápnum verjast
Vagn feldi lið þegna,
hann klauf breiðra brúna
berg hundroðit mörgum;
grimmr var snarpra sverða
söngr, burgust vel drengir,
vann arf þegi Áka
ös, féll blóð á kesjor.
28.
Vagn hefir orðit ýtum
örfengr at böð strángri,
með fullhuga fræknum
framgengu vel drengir;
þar er[43] í Yggjar éli
Áka sunr hinn ríki
brátt frá ek hann at hlæði
hugprúðum Ármóði.
29.
Hvervitna frá ek hölda,
herr æxti gný darra,
fyrir hreggviðum hjörva
hrökva gunnar rökkum;[44]
áðr í örva drífu
ýtum grimmr at blóta,
fram kom heipt hin harða,
Hákon þegar[45] tæki.
30.
Ein drepr fyrir mér allri,
ylgr gekk á ná bólginn
þar stóð úlfr í átu,
ftr manns konan teiti;
goð ætt of kemr grimmu,
gein vargr um sal mergjar
graðr þvarr gylðis jóða,
gæðíngs at mér stríði.
31.
Þá frá ek el hit illa
æða[46] Hölgabrúði,[47]
glumði hagl á hlífum,[48]
harða grimt or norðri;
þar er[49] í ormfrán augu
ýtum skýagrjóti,
þí knátti ben blasa,
barði hreggi keyrðu.
32.
Þar[50] var þörfum meiri
þrekförluðum jarli,
braut hygg[51] ek hann at héldi,
hugraun, flota sínum;
snara bað segl við húna
Sigvaldi í[52] byr köldum,[53]
[gnúði hörð á hlýrum[54]
hríð, féll [byrr í viðir.[55]
33.
Þar lét Vigfús verða
vegrækinn[56] Ásláki,
þann era þörf at inna[57]
þátt, helfarar veittar;
Þorleifr of vann þjökva[58]
þrekstærðum Hávarði
hart lét[59] hann með kylfu
höggrammr brotit leggi.
34.
Ein drepr fyrir mér allri,
andat fólk at sundi
straumr dró út um eyjar,
ítr manns konan teiti;
goðætt of kemr grimmu,
gífrs hesta brá föstu
gný miklandi geira,
gæðíngs at mér stríði.
35.
Bað fyrir borð at skyldi
böðsvellandi allir,
áðr frá ek vápnum verjast
Vagns lið, Búa þegnar;
ok hreggboði hjörva,
hraustr með þúngar kistur,
sá var illr af aurum,
útrauðr á kaf réði.
36.
Vann eldbroti Yggjar
ýgr fyrir borð at stíga,
út bar hann af húfum
hraustr, Gullbúi, kistur;
ok optliga eptir
úblauðir þar síðan
knegu lýðir líta
lángan orm á hríngum.
37.
Skeið frá ek valt[60] at verði
Vagn með sína þegna,
öll váro þá þeirra
þunn skip hroðin önnur;
upp náðu[61] þar eigi[62]
[Óðlíngs menn[63] at gánga,
ofan réðu þeir öfga[64]
Eiríks vini[65] keyra.
38.
Upp stóðu þar eptir,
úngra snyrti drengja,
sveit fylgði vel Vagni
væn, þrír tígir einir;
alls önga frá ek aðra
jafnmarga svá burgust,
áðr létti dyn darra
dreng menn hugum strángir.
39.
Réð með danska dólga
drengr á land at gánga,
roðinn frá ek dörr í dreyra,
dauðr lá herr á skeiðum;
Vagn kvað eigi ýtum
undan ráð at skunda,
saman görðu þeir sitja
sáttir á einni náttu[66]
  • * *
Þar lét Eiríkr öndu
átján þegar týna
heldr frágurm þá þverra,
þegna, lið fyrir Vagni;
mæltu hraustar hetjur,
haukligt var þat fíkjum,
þau hafa þjóðir uppi,
þróttar orð með fyrðum.
  • * *
Ok með Fjörnis fálu
fór Þorketill leira,
þá er menbroti mælti
mansaung um Gná hrínga;
gerðist hann at höggva
hauklyndan son Áka,
Vagn gat héldr at hánum
heiptörr vegit furri.
  • * *
Viltu, kvað hrínga hreitir
hyggjugegn at Vagni,
élsvellandi yðvart
Yggjar líf of þiggja?
Eigi mun ek, nema efna,
úngr þat er heit nam strengja,
svá kvað Ullr at jarli
egghríðar, fjör þiggja.
  • * *
Grið lét örr ok aura
Eiríkr gefit stórum,
mjök leyfa þat þjóðir,
þegnum tólf með Vagni.
  • * *
Þá gekk Ullr at eiga
örlyndr þrymu randa,
menn fýstu þess, mæta,
margir, Íngibjörgu.




Athugasemdir:

  1. er hálfmáð í A. en B les fnúði.
  2. Hér er vísað inní í A rekkar víðar, en sýnist þó vera hér ofaukið.
  3. er óskýrt í A.
  4. er máð í A; B lét firir.
  5. það sem hér vantar, er rifið af blaðsíðuhorninu í skinnbókinni A.
  6. það sem hér vantar, er rifið af blaðsíðuhorninu í skinnbókinni A.
  7. eða bjerto.
  8. það sem hér vantar, er rifið af blaðsíðuhorninu í skinnbókinni A.
  9. styrkir, O.
  10. síðan, O.
  11. ógnrakkir þar, O.
  12. öldur, O.
  13. ágætis síns, O.
  14. haukligast, O.
  15. gáto, O.
  16. frá ek, O.
  17. orð O.
  18. auka, O.
  19. styr, O.
  20. gram, O.
  21. fræknra, O.
  22. furða, O.
  23. eða fion í A.
  24. hrigameiðr, er pennavilla í A.
  25. gmma, A.
  26. segja, O.
  27. kvæmi, O.
  28. rand orma, O.
  29. at, O.
  30. kvæmi, O.
  31. greipum, O.
  32. er gleymt í A; tekit úr, O.
  33. voro, O.
  34. í, O.
  35. fyrðs, O.
  36. á, b. v. 0.
  37. þetta er hér tilsett, eins og það stendr annarstaðar, þó það sé ásamt þeim tveim línum, er í vísuna vanta, rifið af blaðinu í A.
  38. þetta er hér tilsett, eins og það stendr annarstaðar, þó það sé ásamt þeim tveim línum, er í vísuna vanta, rifið af blaðinu í A.
  39. álmr gall, Búi, O.
  40. réð, O.
  41. illr, O.
  42. Áslákr, O.
  43. þars, O.
  44. rekkum, O.
  45. syni, O.
  46. ædast, O.
  47. Hölga brúðar, O.
  48. hjálmum, O.
  49. þars, O.
  50. þá, O.
  51. frá, O.
  52. v. í O.
  53. köldu, O.
  54. glumdi hrönn á höfum, O.
  55. í hug váða, O.
  56. eða vegrækum í A.
  57. segja, O.
  58. þykkva, O.
  59. vá, O.
  60. víst, O.
  61. náði, O.
  62. þeigi, O.
  63. þengils maðr at gánga, O.
  64. ýgja, O.
  65. menn at, O.
  66. hér er drápan úti í A og B, en vísurnar, sem eptir koma, eru teknar úr O.