Fjörutíu Íslendinga þættir: Brands þáttr örva

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif Dansk.gif
Dansk.gif


Fjörutíu Íslendinga þættir

Brands þáttr örva

Þórleifur Jónsson gaf út
Reykjavík, 1904




Nú er frá því sagt, at á einu sumri kom til Noregs útan af Íslandi Brandr sonr Vermundar í Vatnsfirði. Hann var kallaðr Brandr hinn örvi; var honum þat sannnefni. Hann var maðr vinsælastr og örvastr. Brandr lagði skipi sínu inn til Niðaróss. Þjóðólfr skáld var vinr Brands, ok hafði margt sagt Haraldi konungi frá Brandi, hve mikilmætis hann var ok vel at sér; ok svá mælti hann Þjóðólfr, at honum þœtti eigi sýnt, at annarr maðr væri þar betr til konungs fallinn í Íslandi fyrir sakir örleika hans ok stórmensku. Hann hefir sagt konungi margt frá, örleikum hans. Enn er Brandr var kominn til bœjarins, sagði Þjóðólfr þat konungi ok rœddi þá enn margt um vinsældir hans á Íslandi ok örleik. Þá mælti konungr: „Þat skal nú skjótt reyna, hvárt hann er svá örr, sem þú segir: gakk til hans ok bið hann at gefa mér skikkju sína“. Þjóðólfr fór ok kom inn í skemmu eina, þar er Brandr var fyrir. Hann stóð á gólfinu ok stikaði léreft. Hann var í skarlatskyrtli ok hafði skarlatsskikkju yfir sér, ok hafði skikkjuböndin uppi á höfði sér, meðan hann stikaði léreftit; hann hafði öxi gullrekna í handarkrikanum. Þjóðólfr mælti: „Konungr vill þiggja skikkjuna“. Brandr helt fram athöfn sinni ok svaraði engu, enn lét falla skikkjuna aftr af herðum sér, ok tekr Þjóðólfr hana upp ok fœrir konungi; ok spurði konungr, hvernig fœri með þeim. Hann sagði, at Brandr hefði engi orð um; sagði síðan, hvat hann hafðist at ok svá frá búningi hans. Konungr mælti: „Víst er sjá maðr skapstórr ok mun vera mikilsháttar, er honum þótti eigi þurfa orð um at hafa. Gakk enn ok seg, at ek vil þiggja at honum öxi þá hina gullreknu“. Þjóðólfr mælti: „Ekki er mér um, herra, at fara oftarr; veit ek eigi, hversu hann vill því taka, ef ek kref vápns úr hendi honum“. Konungr mælti: „Þú vaktir þetta mál, ok sagðir mikit af örleik hans bæði nú ok fyrr; skaltú af því fara; þykkir mér hann ekki örr, ef hann gefr mér eigi öxina“. Ferr nú Þjóðólfr til fundar við Brand ok segir, at konungr vill þiggja öxina. Hann rétti þegar frá sér öxina ok mælti ekki. Þjóðólfr fœrði konungi öxina ok sagði hversu farit hafði. Konungr mælti: „Meiri ván, at þessi maðr sé örvari en flestir menn aðrir, ok heldr fénar nú of hríð. Far þú enn ok seg, at ek vil hafa kyrtilinn, er hann stendr í“. Þjóðólfr mælti: „Ekki samir þat, herra, at ek fara oftarr; kann vera, at hann virði sem ek vili spotta hann“. Konungr mælti: „Þú skalt fara at vísu“. Ferr hann enn ok kemr í loftit ok segir Brandi, at konungr vill þiggja kyrtilinn. Brandr bregðr þá sýslunni og steypir af sér kyrtlinum, ok mælti ekki. Hann sprettir af erminni annarri, ok kastar braut síðan kyrtlinum, enn hefir eftir ermina aðra. Þjóðólfr tekr hann upp ok ferr á fund konungs, ok sýnir honum kyrtilinn. Konungr leit á ok mælti síðan: „Þessi maðr er bæði vitr ok stórlyndr; auðsætt er mér, hví hann hefir erminni af sprett: honum þykkir sem ek eiga eina höndina, ok þá þó, at þiggja ávallt enn gefa aldrigi. Ok fari nú eftir honum“. Ok var svá gert; ok fór Brandr til konungs, ok fagnaði konungr honum vel, ok þá af honum góða virðing ok fégjafar. Ok var þetta gert til raunar við hann.