Landnámabók (Melabók)
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes på følgende språk ► |
(Melabók) af Finnur Jónsson København 1900 Sidehenvisninger er til: Finnur Jónsson: Landnámabók I-III - Hauksbók, Sturlubók, Melabók |
Indledning – Melabók
Vi har ovenfor omtalt det håndskriftlige grundlag for denne; det er to slags, nemlig det bevarede membranbrudstykke og uddragene i 106. Tilsammen kan de vistnok give os et nogenlunde pålideligt billede af denne recension. Pålideligheden svækkes ganske vist ved, at den afskrift eller de afskrifter, der foreligger i 445 b-brudstykket og i 106-uddragene, hvis disse hidrører fra et andet håndskrift end hint, kan være blevet underkastet en bearbejdelse og omordning på flere måder. Det er slet ikke sikkert, at det er den oprindelige Melabogs form og indretning, vi har for os.Hvad indholdets form og overensstemmelse med de andre hdskrr. angår, må vi da først og fremmest tage membran-brudstykket i betragtning.
Dette består af to adskilte dele. Den første svarer til kap. 336 (294) til noget ind i kap. 350 (309), dog således, at kapitlet om Ketill gufa helt er udeladt (k. 344 (303)). Den anden del svarer til kap. 76 (64)-86 (74), 99-100, 111-113(86), 115(87)- 119(91), 122 (94)-135(107). Allerede denne oversigt viser, at der er kapitler oversprungne eller udeladte; udeladelsen af kap. 87 (75)-98 har dog sine særlige grunde, som ovf. er påviste, nemlig manglen af et blad i originalen. Hvorledes det er at forklare, at kap. 101-110 mangler, er en gåde. Det synes som om de, tilligemed de øvrige (114, 120-1), rent vilkårlig er udeladte. Den første lakune kan næppe skyldes den oprindelige istandbringer af Melabogen; den må stamme fra en afskriver; udeladelsen kan i enkelte andre tilfælde også skyldes en sådan. Det bliver ved formodningen.
Når nu teksten i brudstykkets kapitler sammenlignes med Stb. og Hb., bliver man straks klar over to omstændigheder.
For det første ses det, at teksten gennemgående er forkortet; navnlig går det stærkt ud over de historiske småfortællinger, der er indflettede. Man sammenligne f. eks. k. 10, 12, 24-6, 28-30, 32, 36, 38, 42 med de tilsvarende kapitler i de øvrige bearbejdelser; enkelte steder er forkortelsen falden uheldig ud, f. eks. i kap. 20 (om Herjolf) og 30 (om Brage). Dette kapitel viser også en meget skødesløs behandling af den gamle tekst. Og dog er skødesløsheden endnu stærkere andre steder. Således opføres Höskuldr, Ingjaldr og Gote selvstændig for sig i k. 17, medens de er sönner af den i det foranstående kapitel nævnte landnamsmand, hvilket sikkert beror på en flygtig læsning af originalen. I kap. 21 tales om Æfars land (238.5), hvilket beror på fejllæsning af Eyrar land. Der er heller ingen tvivl om, at Þorleikssönnen þorleikr (s. 238.7), der ikke kendes i Stb.–Hb. og heller ikke i Eyrbyggja, beror på fejllæsning af den førstnævnte söns, Þórðrs, tilnavn: blígr(!). Hafrsteirn (238.23) er fejl for Hallsteinn, som han da også senere nævnes. I kap. 28 foreligger der en "total forveksling" af de to Kjallaker. I kap. 31 nævnes Steinolfr som en sön af Hrólfr Kjallaksson. Dette er en grov fejl. Men den er simpelt hen opstået ved, at afskriverens öje sprang fra slutningen af kapitlet fra ordet var og lige til begyndelsen af næste kapitel. Da der nu her atter står, at Steinolfr var en sön af hersen Hrólfr fra Agde, er det klart, hvilken ubegribelig afskriver-tankeløshed der her foreligger. Rimeligvis findes der en lignende skødesløshedsfejl i kap. 37, hvor Kollr göres til en sön af Þorbjörn; dennes sön Þorgils er oversprungen. Ligeledes er et led oversprunget i kap. 40 (127, 99). Jokuluikur (235.6) må bero på en eller anden fejltagelse. Tilnavnene slöjfes ofte f. eks. 235.14, 236.19.26 osv. For så vidt står denne recension i fremstilling og fyldighed langt under de andre. Dette forhindrer naturligvis ikke, at den enkelte gange kan frembyde rigtige læsemåder. Således mangler Heriolfs sonar (235.5) i Stb., men her er leddet i 107 sikkert oversprunget. Leddet Æfuars sonar (235.9), der også genfindes i Njála kap. 25, er vistnok oversprunget i 107; da det heller ikke genfindes i Hb., må det sluttes, at Haukr har benyttet en afskrift af Stb., der allerede havde fejlen, þrándar sonar hins gamla (235.10; også i Njála l. c.) er uden tvivl oprindeligere end Hb.–Stb.s Hræreks sonar slöngvandbauga. Fyrs (235.25) må bedömmes på en lignende måde. Hvorledes tilnavnet hrockineista (237.36) skal opfattes, er tvivlsomt; det findes hverken i Stb. eller Hb. Mulig er det da et selvstændigt tillæg af Melabogens forfatter.
En selvstændig tilföjelse synes også Iosurs–nesi (239.21) at være; den er rimeligvis hæntet fra Hálfssaga. Tilføjelsen i kap. 35 (son–Islandz, 240.16-17) beror uden tvivl på, hvad der står i kap. 112(86). Slutningsbemærkningen i kap. 39 synes at være en selvstændig tilføjelse, ligeledes ordene ok–Gizurar son i slutningen af det følgende kapitel, samt slutningen af kap. 35. Foruden dette findes der i mbr.-brudstykket tilføjet slægtregistre angående Melarfamiljen (238.8-12, 25-7, 239.1-3, 8-10, 13-16, 30-2, 240,22-4 — fodvr—ætti —, 241.23-7).
I 106 finder vi tilsvarende tilføjelser (se Uddragene) dels af genealogisk art (angående Melarslægten) dels af historisk art, og her kan vi nogenlunde bestemme de sidstes omfang. Den første hovedtilføjelse er den om kong Harald og Þorgeirr, hvem der her tillægges et vers af Eyvindr(!), s. 243. Denne Þorgeirr stammede netop fra Melahverfi; det er altså egnens tradition, der her gengives. Og vi vil se, at tilføjelserne i alt væsenligt angår de nærliggende egne (Borgarfjords- og Myra-syslerne); således kapitlerne om Gufe og Skorre, tilføjelsen i kap. 32 osv. En af de vigtigste er oplysningen om Örnolfr og Blundketill (s. 245), der uden tvivl er rigtig, samt den om Kornes gravhöj (s. 247). I det hele må det siges, at disse tillæg ofte er historisk vigtige, skönt næppe alle lige pålidelige. Denne bearbejdelse — denne indsættelse af lokale traditioner — svarer nöje til Bardastrands-interpolationerne i 107. Bearbejderen har kendt nogle sagaer og henviser til dem: Heiðarvígas., Eyrb., Hálfssaga; fremfor alt har han kendt, benyttet og excerperet Vatsdœlasaga; mulig har han også kendt Egilssaga og Hávarðars. Interessant er oplysningen om Kornes höj med verset; (i en eller anden forbindelse hermed står tilnavnet komasylgja [Þorgeirr] i Sturlunga I 409, II 53). Ligeledes kender han enkelte digte som de af ham nævnede ófeigsvísur (oplysningen om Hrafnsmál har han derimod sikkert fra Eyrb.) og Glums Gráfeldardrápa. Øfjordske traditioner har han også kendt, men dem har han fået sammen med de grene af Melarslægten, der henhører til Øfjorden og berører dens slægter; han synes da også at kende en Vígaglúmssaga, ligesom han også ganske sikkert kender Reykdœlasaga og ekscerperer den. En helt ny landnamsmand, der ikke findes andre steder, indføres her (Kampagrimr i Kaldakinn).
Det er således klart, at bearbejderen, vistnok Snorre lovsigemand Markússon, har dels kendt og ekscerperet forskellige af de gamle slægtsagaer og et par fornaldarsagaer[1], dels kendt forskellige, endnu i folkemunde levende gamle traditioner, særlig fra hans egen og nærmest liggende egne. For så vidt tilkommer denne recension endel historisk værd. I stærk strid med disse tilføjelser til den oprindelige tekst er den ovenfor påviste gennemgående forkortelse af denne i det hele ellers. Det er et individuelt godtykke, der her, som ofte, har været enebestemmende.
I hvert tilfælde ser vi, at bearbejderen intet nægter sig med hensyn til vilkårlig behandling af den gamle tekst, han har benyttet.
Vi står her overfor det andet spðrgsmál: hvilken tekst ligger til grund for Melabók? Det er Sturlubók, der danner grundlaget, hvilket i og for sig selv er naturligt nok, da Sturla og Snorre Markusson var så nærbeslægtede. Hvor der er en afvigelse mellem Hb. og Stb., der følger Mb. overhovedet den sidste. Særlig betegnende er kap. 15, sammenlignet med kap. 76 (64); det tillæg, der her findes og som mangler i Hb., stammer ikke fra Styrme. I Hb. mangler slutningen af kap. 35 (s. 240.25-9); den findes i Stb. I det hele stemmer Mb. ganske godt med Stb. Herimod taler ikke, at Mb. i enkelte ting stemmer med Hb. og ikke med Stb. i dens nu kendte form. Således findes sætningen: med—huꜳli 236.14 i Hb., ikke i Stb.; her er den udeladt af en afskriver. Det samme gælder slutningen af kap. 12 (fadir–nefs); den har sikkert også stået i Stb.; man lægge også mærke til, at Hámunds sönner ikke opregnes i samme rækkefølge som i Hb.; 237.28 står nockora vetr (= Hb.) for Stb.s vm hrid. I kap. 79 (67) stemmer Mb., for så vidt som den ikke er forkortet, med Hb.; men det er klart, at Stb. er her omarbejdet og interpoleret (se ovf.). 239.20 findes Hjörleifs tilnavn (= Hb.); dette må være udeladt i Stb.; det samme gælder tilnavnet birtingr (241.14) og fodvr– abota (241.20); fóstrfadir f. -brodir (241.28) i Mb. (= Hb.) beror vistnok kun på en skrivefejl. Til alt dette kommer, hvad der er særlig afgörende, at Mb. knytter Melarslægten direkte til Sturlasönnernes slægt, se s. 257.[2]
Når der om dette forhold ikke kan være tvivl, er dermed et andet vigtigt spörgsmål også besvaret. Det er spörgsmålet om Melabóks ordning. Det er klart, at det håndskrift, hvoraf vi har det ofte nævnte brudstykke, og det hdskr., der ligger til grund for Þórður Jónssons uddrag i 106 (hvis dette er forskelligt fra hint), har haft en helt anden ordning af hovedafdelingerne end Stb. og Hb. Afvigelsen består i, at Sydlandslandnamene, der ved Ingolfs-beretningen er delte i to stykker (værkets første og sidste afsnit), i Mb. findes samlede til et hele, idet der begyndes østfra (med Þrasi, Mb. k. 2). Dette ser i begyndelsen nok så bestikkende ud, og uvilkårlig rejser sig den tanke: har vi ikke her værkets ældste og oprindeligste form og indretning? Dette har B. M. Ólsen antaget i sin afhandling om Are frode i Tímarit hins ísl. Bókm. fjelags X, 235–8. Men de grunde, han anfører, er overordenlig svage. Det er hovedsagelig Stb.s sætning: "Nu har Kolskeggr foresagt herfra (dette ord mangler dog i Hb.) om landnamene". Egenlig skulde dette gå på alt det efterfølgende, også den sidste del af Sydlandslandnamene; i virkeligheden kan det kun gå på Østfjærdingens område. Heraf skulde der altså sluttes, at dette havde været bogens sidste. Herimod har imidlertid K. Maurer (i sin afhandling i Germania XXXVI) gjort gældende, at ordene kun udtrykker, hvor Kolskeggs meddelelse eller fremstilling begynder, men de indeholder intet om, hvor langt den går. Dette er fuldstændig rigtigt. Ordene har ingen betydning for det her pågældende spörgsmål. At Melabóks ordning skulde være "naturlig", kan i og for sig være rigtigt nok, men Hb.s–Stb.s kan siges at være lige så naturlig (hvorom mere senere), og nogen "grund" endsige bevis kan denne "naturlighed" aldrig afgive. Og når B. M. Olsen ytrer, at når det hedder: "nu er vi kommen til Ingolfs landnam, men de mænd, som nu er [vil blive] [3] opregnede, har sat sig ned i hans landnam", tyder dette på, at derpå har fulgt "alle" de, som nedsatte sig i hele hans område, så er dette en vilkårlig påstand. Den mest ligefremme forståelse er netop den, at resten af landnamsmændene (de, som endnu stod tilbage at anføre) havde nedsat sig i [en del af] det af Ingolfr oprindelig valgte landområde. Imod B. M. Olsens opfattelse har K. Maurer bestemt udtalt sig, idet han gör den betragtning gældende, at man lige så godt kan tænke sig, at en senere bearbejder har, for ligesom at få et mere systematisk hele, samlet Sydlandsstykkerne og deraf lavet et hele. I virkeligheden lå dette meget nær. At denne forklaring er den eneste rigtige, viser den omstændighed, at Mb. bygger på Stb., der absolut har haft den fra 107 og Hb. kendte ordning. Denne sammendragningsvirksomhed, der således kommer tilsyne i Mb., svarer i virkeligheden ganske godt til den forkortelsesvirksomhed, der, med enkelte undtagelser (se ovf.), synes her at have været gennemført.
Til slutning skal bemærkes, at når kapitlet om Ketill hængr er udeladt i Mb. (mbr.), er det klart, at det i originalen må have stået på det sted, hvor det findes i Stb. Det viser udtrykket fostbrodir Hængs i k. 12, men skriveren har bevidst og konsekvent udeladt at radi Hængs i k. 11. — I kap. 38 henvises til et tidligere sted angående "Gufi hinn gamli" (d. e. Ketill gufa, 125 (97)). Dette sted er åbenbart det, der findes i 106 (se Uddragene s. 243–4). Når det i kap. 43 hedder, at Örnolfr "för er nævnet", foreligger der her en henvisning til kap. 128 (100); her er Örnolfr nævnet; i det tilsvarende kap. i Mb. k. 41 er det hele forkortet, så at Ömolfr helt er udeladt. Ikke desto mindre er henvisningen mekanisk bibeholdt. Mærkeligt nok mangler henvisningen i 107 og Hb., men den har sikkert stået i Stb. — Når endelig Jón Sigurðsson i anm. 2, s. 351, i anledning af tekstens Eysteirn æda Geirsteirn (241.18) antager "bestemt en dobbelt, enten skriftlig eller mundtlig kilde for Ec. (ɔ: Mb., mbr.)", er dette ikke så. Det er skriveren, der selv retter sig på denne måde. Han skriver først galt "Eysteirn", og opdager fejlen. Eða betyder her altså: "eller rettere"; en sådan brug af ordet og en sådan måde at rette sig selv på er også ellers velbekendt.
Membranbrudstykke – Melabók – AM 445b
(c. 1) HEr hefiaz vpp landnam i Svnnlendinga fiordungi er nu ma þikia med mestvm bloma ok vmveizt[4] til virdingar allz vors landz firir[5] guds gæzlu ok hinv æztv hofdingia er nv giæta med hanvm þessarar landz bygdar ok i þeim fiordvngi byggia.[6](c. 2) Madr het Þrasi Þorolfs s(on) Heriolfs s(onar) horna briotz.[7] hann for af Hꝍrda landi til Islandz ok nam land ꜳ milli Kallda kofs ar ok Iokuluikur ꜳr ok bío i Skogvm hinum eystrvm.[8] hans s(on) var Geirmvndr fadir Þorbiarnar. f(odvr) Brandz i Skogum.[9]
(c. 3) Hrafn hinn heímskí Valgardz s(on) Æfuars s(onar) Vemvndar s(onar) vꜳga nefs Þorolfs s(onar) ordlokars Þrandar s(onar) hins gamla Haralldz s(onar) hilldi tannar for or Þrandheímí til Islandz[10] ok nam land ꜳ milli Kall(d)a[11] kófs ꜳr ok Lambafellz ar ok bío at Raufar felli hinv eystra ok var gꝍfvgr madr audigr ok ættstorr.[12] hans born varv Helgi Iorundr godi[13] ok Freyger[d]r[14].[15]
(c. 4) Asgeirr hneíf[16] het madr s(on) Oleifs hins[17] hvíta Skælíngs s(onar) Þorolfs s(onar).[18] modir Þorolfs var Þorhilldr Þorsteíns d(ottir) hauga briotz. hann kom til Islandz ok nam land ꜳ milli Lamba fellz ꜳr ok Selialandzar ok bio þar er nu heitir ath Avdnvm.[19] hans synir varv Iꝍrundr ok Þorkell fadir Augmvndar f(odvr) Ions byskvps hins helga.[20] d(ottir) Asgeirs var Helga modir Þorunnar modvr Thorlꜳks f(odvr)[21] Þorhallz f(odvr) Thorlꜳks byskvps híns helga.[22]
(c. 5) Þorgeirr hínn haurdzki[23] s(on) Bꜳrdar blꝍndu horns fóór or Vijgív[24] or Noregi til Islandz ok keypti lꝍn[d][25] at Asgeiri ꜳ milli Lamba fellz ꜳr ok Íjr ar ok bygd[i][26] fyrstr i Holltí.[27] en fꜳm vetrvm sidar feck hann Asgerdar ok varv synir þeira Þorir i Hollti | ok Þorgeírr hínn myklí.[28]
(c. 6) Ofeigr het madr agiætr i Raumdæla fylki hann a(tti) Asgerdi d(ottvr)[29] Asks hins omalga.[30] hann vard missꜳttr vid Haralld konvng ok bíoz af þuí til Islandz farar. en er hann þottiz buinn til vtlatz þa let konvngr taka hann af lífuí en Asgerdr for vt med born þeeira ok Þorolfr brodir hennar laungetinn.[31] Hun nam land ꜳ milli Selia landz mula ok Markar fliotz ok Langa ness allt vpp til Iꝍlldu steíns ok bio nordan i Kata nesi. bꝍrn Ofeigs ok Asgerdar varv Þorgeirr golldnir ok Þorsteirn flausku skegg. Þorbiorn hínn kyrri. Alof elldlida skiolldr ok Þorgerdr[32] er a(tti) Fínnr Oddkels s(on).
(c. 7) Þorolfr brodir Asgerdar laungetinn nam land at ʀꜳdi hennar fyri vestan Fliot Þorolfs fell ꜳ milli Deilldar ꜳ .íj. ok bio hann þar síjdan[33] hann fostradi Goldní Þorgeir s(on) Asgerdar er þar bio síjdan.[34] hans son var Níall er inní var brendr med .vij. mann at Bergþors huꜳlí.
(c. 8) Asbiorn Reyrketils s(on) ok Steínfínnr b(rodir) hans namu land fyri ofan Krossꜳ ok fyri austan Fliot. Steinfínnr bío ꜳ Steinfínz stodumm ok ær ecki manna fra hanvm komid. Asbiorn helgadi landnam sitt Þor ok kalladi Þors mork.[35] hans s(on) var Ketill er atti Þuridi d(ottvr) Þorgeirs golnís.[36] bꝍrn þeira varv Helgi ok Asgerdr.[37]
(c.9) Sighvatr hinn ʀaudi het madr gofugr i Noregi hann for till Islandz ok nam land fyri vestan Markar fliot Ein hyrníng(s)[38] mork fyri ofan Deilldar ꜳ ok bio i Bolstad.[39] hans s(on) var Sigmvndr er fell vid Sandhola feriu fadir Mardar gigiv.[40] Harekr var annarr s(on) Sighuatz f(adir) Þordar f(odvr) Steína.
(c. 10) Iorundr s(on) Hrafns hins heimska bygdi fyri vestan Fliot þar er nu heitir ꜳ Suertings stodum ok gerdi þar hof mikid. biorr la vnvminn ꜳ millum Kross ꜳr ok Iolldu steíns þat land for Iꝍrundr elldi ok lagdi til hofs.[41] hann a(tti) margt barna ok er fra ollu stormenni komid.[42]
(c. 11) Þorkell bundin foti nam land vmhuerfiss .iij. hyrning ok bio þ ar vndir fiallinu.[43] hann uar hamrammr miok.[44] hans s(on) var Borkr blaskeggr f(adir) Starkadar vndir .iij. hyrningi.[45]
(c. 12) Borkr[46] var fostbrodir Hængs. Hann for til Islandz ok var hinn fyrsta vetr ꜳ Baugs stodum en annan med Hængi.[47] hann nam sidan Fliotz hlid alla ofan vm Breida bolstad til motz vid Hæng ok bio at Hlidar enda.[48] Hans s(on) var Gunnarr i Gunnars hollti f(adir) Hamundar f(odvr) Gunnars ok Helga. Hafrs. Hiartar Orms skogar nefs.[49]
(c. 13) Hilldir ok Hallgeirr brædr ok Liot systir þeira varv vestr menn.[50] þau namu land er þau komo til Islandz ꜳ milli Fliotz ok Rangꜳr. Eyra sueit vpp til Þuerar.[51] Hilldir var fadir[52] Moeidar er bio i Hilides eyiu.[53] Hallgeirr var f(adir) Mꝍblar er atti Helgi brodir Vestars er bio i Hallgeirs eyíu en Líot bio a Liota[54] stodvm.[55]
(c. 14) Dvfþakr het leysingi þeira er nam Duf þaks hollt[56] ok var hamrammr miok ok svo. var ok Storolfr at Huolí en þa skildi ꜳ vm beít. Þat sꜳ ofreskr madr vm aftan nærr dagsetri at biorn mikill geck [f]ra[57] Huoli en gridungr fra Duf þaks hollti ok ío [fvn]duz[58] ꜳ Storolfs vellí ok genguz þar at reidir ||
(c. 15) Þeira d(ottir) var Vigdis ok Aasdis ær ꜳtti fyrr Þorbiorn[59] Þorvalldz s(on) brodir Mana[60]-Liotz.[61] þeira[62] d(ottir)[63] var[64] Þvridr ær ꜳtti Þorgrimr Oddz s(on) þeira s(on) var Geirmvndr[65] i Mꜳfa hlid ok .xíííj. born onnur.[66] Vighdisi Kolla d(ottvr)[67] ꜳtti Þorbiꝍrn hinn digri.[68] þeira d(ottir) var Þuridr ær atti Þrondr at Vatni.[69] Bꝍrn[70] þeira varv Þorir. Biarni. Tiorfi. Valgerdr er ꜳtti Runolfr byskvps s(on).[71] Asdisi Bardar d(ottvr) ꜳtti sidarr Skuli Iorundar s(on).[72] þeira d(ottir) var Valgerdr.[73]
(c. 16) Alfarinn s(on) Vala hins sterka nam fyrst land ꜳ milli Beru vijkr ok Enníss.[74]
(c. 17) Hoskulldr het madr er bio[75] ꜳ Hoskvlldz stodum En Ingialldr at Ingiallz huali En Goti ath Gota læk en Holmkell at Forsi vid Holmkels ꜳ.[76]
(c. 18) Olꜳfr belgr hiet madr ær nam land inn fra Enni allth thil Stodar[77] ok bio i Olꜳfs vijk.[78]
(c. 19) Ormr hinn miofi hiet madr ær kom skipi sinv i Frodꜳ.[79] hann bio nockora vetr ꜳ Brimils vollum.[80] Sijdan rak hann ꜳ braut Olꜳf belg ok bio sidan at Frodꜳ ok nam víjkina gꝍmlu ꜳ milli Ennis ok Hofda.[81] hans s(on) var Þorbiꝍrn ær ꜳtti Þvridi d(ottvr) Bꜳrdar hins digra.[82] þeira s(on) var Þorgeirr f(adir) Hrodnyiar ær ꜳtti Þorsteirn Styrs s(on).[83]
(c. 20) Sigurdr suyni ꜳ Kuín vaga strond gaf Heríolfi syni sínum geit en skogar biorn beít geítina firir Heriolfi æn hann wꜳ bíꝍrnín i einvijgí þꜳ ær hann var .xij. vetra gamall.[84] sijdan hefndi hann fodur síns hardfeingliga.[85] Síjdan for Heriolfr hrockineista til Islandz ok nam land ꜳ milli Hofda ok Kirkiu fiardar.[86] hans s(on) var Kolskeggr f(adir) Þorolfs f(odvr) Þoraríns mahlidings.[87]
(c. 21) Vestarr hiet madr s(on) Þorolfs blaudru skalla.[88] hann ꜳtti Spaunu Hronars d(ottvr).[89] þeira s(on) var Þorleikr geirr ær nam Æfars land ok Kirkiu fiord.[90] hann atti Helgu Kiallaks d(ottvr).[91] þeira s(on) var Þorleikr ær ꜳtti Þoridi d(ottvr) Avdunar stota.[92] þeira bꝍrn varv Þordr. Þorleikr. Þormodr Bergþorr ær fell ꜳ. Vigra firdi.[93] Helga ær ætti Asmvndr Þorgestz s(on) .[94] þeira d(ottir) var Þvridr ær a(tti) Þorbiorn s(on) Þorlleifs fra Hafragili.[95] þeira s(on) var hordr Rvpeyiar skalld[96] ær a(tti) Helgv Þorhalldz[97] d(ottvr) Kalfs s(onar).[98] þeira s(on) var Hrafnkell er Skalld-Hrafn var kalladr.[99]
(c. 22) Kolr hiet madr ær nam land vt fra Trolla halsi ok vt fra Fiardar[100] horni Bordeyri til Hrauns fiardar ok bio at Kolgrofum.[101] Hans s(on) var[102] Þorarinn[103].[104]
(c. 23) Audun stoti hiet madr er nam Hrauns fiꝍrd inn[105] fra Suina vatni fyri[106] ofan hraun[107] til Traulla hrauns[108].[109] hans[110] born varv Þorsteirn f[111].
(c. 24) Biorn hinn austreni nam land fra . . . ok bio i Biarnar hofn[112].[113] s(ynir)[114] hans[115] . . . Kiallakr[116] a(tti)[117] Astri[118] . . . Þorgrimr . . . vd en Þorsteirn[119] . . . ær[120] Þorbiorn ska . . . gi |
(c. 25) Þorolfr most.. skegg[121] nam land[122] fra Stafsa[123] til Þors[124] ꜳr ok[125] bio i Hofs vꜳgi.[126] hans s(ynir) varv[127] [H]afrsteirn[128] godi f(adir) Þorsteins surtz ok annarr Þorsteirn þorska bitr f(adir) Þorgrims f(odvr) Snorra[129] goda f(odvr) Halldors f(odvr) Snorra f(odvr) Gudrvnar modvr Hreins abota f(odvr) Valdisar modvr Snorra[130] f(odvr) Hallber[v æ]r[131] a(tti) Markvs ꜳ Me[lu]m.[132]
(c.26) Vlfarr kappi[133] nam land inn fra Þors ꜳ. Alta fiord ok Eyrar . . . [134] bio at Vlfars felli.[135] hans s(on) var Vebran[dr f(adir)] Þorbran[dz] i Alta firdi ær a(tti) Þorbiorgv Þo . . . þeira born varv[136] Snorri ok Kꜳrr Þorleifr ky . . . Illvgi[137] Þorgerdr hoggin kinna Þor[138] . . . biarnar[139] var Ingibiorg ꜳr oatti Illhvgi . . . f(adir) Hermvnd[ar] f(odvr) Hreins f(odvr) Styrmíss f(odvr) Hreíns abota f(odvr) Valdisar modvr Snorra f(odvr) Hallberv ær Markvs Þordar s(on) ꜳtti.[140]
(c. 27) Vifill hiet hínn .íííj. leysingi Aadar kynsœll ok rikr hann[141]bio i Vifils dal ok þotti sva sem Aadr spꜳdi fyri þar gavf[vg]s mannz afkvæmi sem hann var.[142] hans s(on) var Þorbiorn ær ꜳtti Hallveigu[143] Eínars d(ottvr) Sígmvndar s(onar) fra Laugar breckv.[144] þeira[145] d(ottir) var Gvd . . . ær a(tti) Karlsefni.[146] þeira s(on) var Biorn f(adir) Steinvnnar modvr Ketils f(odvr) Þorlꜳks f(odvr) Ketils prestz f(odvr) He[lgvJ ær Snorri Markvs s(on) ꜳtti.[147]
(c. 28) Kiallakr hínn gamli s(on) Biarnar hins austræna nam land vt fra Dꝍgvrdar ꜳ til Fabeins ꜳr ok b[io] ꜳ Kiallaks stodum.[148] hans s(on) var Þorgrimr [f(adir)] Víjga Styrs f(odvr) Hallz f(odvr) Ynguilldar modvr Gudnyiar m(odvr) Þorleiks f(odvr) Þorleifs beiskallda f(odvr) Aalfeidar modvr Þorlꜳks f(odvr) Ketils[149] prestz f(odvr) Helgu[150] ær Snorri Markvs s(on) ꜳtti.[151]
(c. 29) Liotr hiet madr ær keypti land at sonum Kiallaks hans[152] s(on) var Hrafsi ær afuall(t)[153] atti illt vid Kiallaks s(onv).[154]
(c. 30) Geirmvndr heliar skinn ok Hꜳmvndr heliar skinn varv, s(ynir) Hiors Hꜳlfs s(onar) Hiorleifs s(onar) konvngs híns kuensama Hiors s(onar) Iosurs s(onar) Afuallz s(onar) af Afuallz nesi.[155] þa kuad Bragi skꜳld þetta Tueír roo inni trui æk bꜳdum vel. Hꜳmvndr ok Geirmvndr hiorfui bvnír. en Leífr þridi Lohattar s(on) fæd hann kona i fiꝍrd mun hann værri.[156] Geirmvndr for til Islandz fyri of ʀiki Haralldz konvngs hins hꜳrfagra ok var i Bvdar dal hínn fyrsta vetr en vm varid nam hann land ꜳ milli Budar[157] dals[158] ꜳr ok Fꜳbeíns ꜳr ok bío ꜳ Geírmvndar stodum ok atti[159] Herríjdi d(ottvr) Gautz Gautreks s(onar).[160] sidan atti hann Þorkotlo[161] Ofeigs d(ottvr) Þorolfs s(onar).[162] þeira d(ottir) var Yrr[163] modir Odda[164] f(odvr) Þorbiarnar f(odvr) Þorgerdar modvr Odda f(odvr) Þorgils f(odvr) Hallberv modvr Hallz f(odvr) Þuridar modvr Hallberv[165] ær[166] ætti Mꜳrkwss Þordar son.[167] ||
(c. 31) Hʀo(l)fi[168] Kiallaks s(yni) gaf Geirmundr bustad at Ballar ꜳ.[169] Hann ꜳtti Þuridi Val[þio]fs d(ottvr).[170] þeira s(on) var[171] Steinolfr[172] hinn[173] lꜳgi s(on) Hrolfs hersis af Ꝍgdum ok Ꝍndottar systur Olfviss barna karls nam land ꜳ milli Budar dals ꜳr ok Tiallda ness.[174] hann[175] bio i [Fag]radal.[176] þadan æru Fagrdælar[177] komnir.[178]
(c. 32) Þi[odr]ekr s(on). . . u-Biarnar kom vngr til Islandz ok Þuridr. . . [179] alldz s(onar) híns huita. nam Saur bæ allan ꜳ [mi]lli Tiallda [ness ok] Mvla fellz ok bio vndir Hooli.[180] hans s(on) var Stvrla ok[181]. . . s(on) Sturlu var Þordr f(adir) Þuridar.[182]
(c. 33) . . . hinn miofi rak ꜳ burt or Olꜳfs . . . al fyri innan Mula fiall ok bio þar til elli[183].[184] hans s(on) v[ar] . . . alldr ær sauda toko selldi Ꝍgmvndi Vꝍlosteíns[185] s(yni) ꜳ hꝍnd[186] Þorarni giallanda ær síjdan vꜳ Ꝍgmvnd ꜳ Þoska[187] fiardar þíngi. [188]
(c. 34) Gisl skeidar nef nam Gils fiord inn fra Olꜳfs dal. en firir nord[an] til motz vid Vlf hinn skialga ok bio at Klei[fvm].[189] [hans] s(on) var Hedi[n] f(adir) Halldors Garps dals goda f(odvr) Þoruallz [ær] ꜳtti Gudru[nu] Osuifrs d(ottvr).[190]
(c. 35) Vlfr hinn skialgi s(on) Hogna hins[191] huita for af Roga landi firir ofrid Haralld[z][192] hins[193] hꜳrfagra til Islandz ok nam land ꜳ milli Berv fiard[ar] ok Þorska fiardar. Reykia nes allt. [194] hann atti Biorgv d(ottvr)[195] Magr-Helga.[196] þeira s(ynir) varv Atli hinn raudi ær atti Þorbiorgv d(ottvr) [Ste]inolfs hins lꜳga. þeira s(on) var Marr ær atti Þorkotlo d(ottvr) Hergils hnapp raz.[197] hans s(on) var Ari ær Reyknesingar æro fra komnir f(adir) Þorgils f(odvr) Ara f(odvr) Hallberu modvr Þorgils f(odvr) Hallberu modvr Haralldz[198] f(odvr) Þvridar modvr Hallberu ær Markvs Þordar s(on) ꜳtti. [199] Iorundr var annarr s(on) Vlfs.[200] hann ꜳtti Þorbiꝍrgv knarrarbringu.[201] þeira d(ottir) var Þiodhilldr[202] ær ꜳtti Eirekr hinn raudi ær nam Grænland.[203] Sijdar atti Þorbiꝍrgv Þorbiorn hinn haukdælski brodir lorunnar Biarar d(ottvr) ær atti Hꝍskollr i Laxꜳr dal.[204]
(c. 36) Hallsteírn s(on) Þorolfs Morstrar skeggs nam Þorska fiardar strond hina nyrdri til motz vid Vlf.[205] hann bio ꜳ Hallsteíns nesi.[206] hans s(on) var Þorsteirn surtr vitr madr hann fann fyrst svmar avka.[207]
(c. 37) Þorbiorn hiet madr ær nam Grones ok Diupa fiord til motz vidr Hallstein ok Gufu. Hans s(on) var Kollr ær atti Þuridi Þoriss d(ottvr) Halladar s(onar) Raugn vallz s(onar) iarls.[208] s(on) Kollz var Þorgils ær ꜳtti Oddkotlo Iorundar d(ottvr) Atla s(onar) hins rauda.[209] Iorundr ꜳtti Þordisi Þorgeirs d(ottvr).[210] s(on) Þorgils var Iorundr ær atti Hallveíjgu Odda d(ottvr) Yriar[211] s(onar).[212] þeira s(on) var Snorri ær var kynsæll ok ꜳtti margt barna.[213]
(c. 38) Gvfi hínn gamli nam Gufv fiord ok Skala nes. | allt[214] til[215] Kolla fiardar sem fýrr[216] ær sagt ok bio i Gvfv dal.[217]
(c. 39) Kolli[218] Hroallz[219] s(on) nam Kolla fiord allan ok Kuiganda nes ok Kuiganda fiord ok selldi land nam sitt. ymissvm monnvm.[220] þa færdi hann bygd sina ær hann kuongadiz.[221]
(c. 40) Nesia-Kníukr s(on)Þorolfs sparrar nam allt ꜳ milli Kviganda[222] fiardar. ok Kialka fiardar.[223] hann ꜳtti Eyíu Ingialldz d(ottvr) Magr-Helga s(onar).[224] Þeira s(ynir) varv Einarr ok Eyiulfr f(adir) Þorgeirs Kavtlv s(onar).[225] stivp d(ottir) Eyivlfs var Þorbiorg Glums d(ottir) ær kꝍllvd var kolbrvn ær Þormodr orti vm Kolbrvnar skalld.[226] Einarr var f(adir) Steinolfs birtings f(odvr) Falgerdar modvr Bꜳrdar hins suarta.[227] d(ottir) Nesia-Kníuks var Þora modir Myra-Knivks f(odvr) Þorgautz f(odvr) Steinolfs[228] f(odvr) Havllv modvr Rafns ok Herdisar ær ꜳtti Hallr prestr[229] Gizurar s(on).[230]
(c. 41) Eysteirn æda Geirsteirn kialki nam Kialka fiord ok Hiardar nes.[231] hans s(on) var Þorgils f(adir) Steins hins danska f(odvr) Vigdisar modvr Þorvnnar modvr Þorgeirs f(odvr) Þorfinz abota.[232]
(c. 42) Geirleifr s(on) Eireks Haugna s(onar) hins huita nam Bardhastrond alla ꜳ milli Vatz fiardar ok Berg hlida.[233] hans s(on) var Oddleifr f(adir) Gestz hins froda.[234] Groa hin kristna var d(ottir) Geirlefs[235] modir Helga f(odvr) Osuifrs f(odvr) Gudrunar modvr Bolla f(odvr) Herdisar modvr Kodrans f(odvr) Herdisar modvr Aalfeidar modvr Þorlaks f(odvr) Ketils prestz f(odvr) Helgv ær a(tti) Snorri Markvs s(on).[236]
(c. 43) Armodi hínn raudi Þorbiarnar s(on) fost brodir Geirleifs nam Rauda sand.[237] hans s(ynir) varv Ornolfr ær fyrr var getid ok Þorbi[orn][238] f(adir) Hrolfs hins ravd(s)enska[239].[240]
(c. 44) Þorolfr spꝍrr kom vt med Erlygi ok nam[241] Patreks fiord ailan fyri vestan ok víjkr .íííj. fyri nordan Bard ok hína .v. Kefla vijk[242] fyri sunnan Bard.[243] hans s(ynir) varv Nesia-Kniukr Ingolfr hinn[244] sterki[245] ok Geir þiofr.[246]
(c. 45) Þorbíorn talkni ok Þorbiorn skvma s(ynir) Bodvars blodrvskalla nꜳmv Tꜳlkna fiord ok Patreks fiord halfan þeir hꝍfdv enn fylgt Erlygi til Islandz.[247]
(c. 46) Ketill ilbreidr s(on) Talkna nam Dali alla fyri nordan Kopa nes inn til Dufuans dals.[248] hann nam sidan Berv fiord hia Reykia nesi.[249]
(c. 47) Orn[250] hiet madr[251] agiætr.[252] hann vard missꜳttr vid Hakon iarl Griot gardz s(on) ok for af þ[ui][253] til Islandz ok[254] nam Arnar fiord alla(n)[255] adr Erlygr kíæmí vt.[256]
(c. 48) . . . r. . . d felldr s(on) Grims lodín . . . a . . . sattr vid Haralld konvng hꜳrfagra ok for af . . . vetr hínn fyrsta i Dvfuans dal . . . [h]afdi t . . . ar i Tiallda . . . v. . . varit[257] eftir key . . . ar hunangs ilmr or . . . ꜳ milli Langa ||
Den såkaldte "yngre Melabók"s vigtigste afvigelser – AM 106 fol.
- S. 129.14 þat: af.
- — — 21 ɢamli: LVIII k. tf.
- — — 23 Orkneyium: b. Rogvalds tf.
- — 130.7 er: áðr.
- — — 23 Vilgerdar: Valgarð-.
- — 131.12 Þorolfr: lofaði svá mjök at hann tf.
- — — 20 Hasteini: Hallsteini = l. 37.
- — 132.38 skala: skálasmíði ok þrælarnir skyldu erja.
- — 133.13 er: Ijótir tf.
- — — 27 á: þar sem sumir menn segja hann sé heygðr tf.; jfr. Hb.
- — — 31 Reykiarvik: ok bjó þar alla æfi tf.
- — 134.3-5 frægaztr—dæmum: maðr norrænn, hörðskr at kyni, son Björnólfs af Fjölum, bróðir Heyjangs-Bjarnar.
- — — 6 systur: föðursystur i parentes.
- — 13.2 Blaskegs: Bláskogs.
- — — 4 Refr: hinn gamli er bjó at Múla tf.
- — 137.7 Þorlaug-: Geirlaug- (allevegne).
- — — 12 f(odur) Hrafns: ok Hávarðs.
- — 138.6 fostra: en er hann var búinn til Bjarmalands, þá kom Haraldr með her mikinn; þetta kvað Þorgeirr þá tf., og nu følger et vers af Eyvitidr(!)
- — K. 25 står efter k. 28. Efter Ketils tf.: þat tókst af landnámi því er Ketill hafði numit. Efter stykket tilföjes her følg.: Gufi hét annarr son Ketils[258]; hann vildi byggja i Nesi, en Ingólfr rak hann á brott þaðan; þá fór hann á Rosmhvalanes ok vildi byggja at Gufu, – – – – – en þau Steinuðr keyptu saman, at hann skyldi á brutt fara, en vermannastöð (forskrevet) skyldi vera ávallt frá Hólmi. Skori hét þræll Gufu, er hann seldi i hendr konu sina ok fé, meðan hann færi i landaleitan; en þrællinn sagði konu hans hann vera dauðan, ok vildi hann ganga at eiga hana. Hún varð við stygg ok vildi fara sér. Gufa var vetr hinn fyrsta á Mýrum hjá Gufuá, annan á Snæfellsnesi at Gufuskálum; þriðja í Gufufirði, þá líkaði honum vel ok fór þaðan aptr. Þá hljópst Skorri í bruttu. Skorri var um vetr í Skorraholti á laun, annan í Skorradal, en Gufa fann hann um síðir í Skorraeyju fyrir Mýrum ok drap hann þar. Gufa bjó síðar í Gufudal; hans son var Þorkell skeifr, faðir Arnórs, föður Kolla á Heynesi. (Jfr. c. 31 og 125 (97)).
- — S. 139.5 var: skamt frá tf.
- — — 23-4 f(adir)—Geitlandi: Grímr hinn háleyski, sem nú var getit, nam land fyrir innan Andakílsá ok til Grímsár ok alla dali þar upp, ok bjó at Hvanneyri; hans son var Úlfr, faðir Hrólfs í Geitlandi. Ingimundr hinn gamli var fóstbróðir hans ok var með honum hinn fyrsta vetr er hann kom út hingat, áðr hann næmi Vatsdal.
- — — 32 hans—var: vitr maðr ok auðigr ok kynstórr; hann átti Ljótunni Ljóta (!; for Hrólfs) dóttur, systur Kolgríms hins gamla; þeira synir váru.
- — — 34-6 Biorn—þeira: Annarr son Bjarnar var Svarthöfði.
- — 140.4 þræll—ɢufu: leysingi Ketils gufu, bróðir Skorra. Flokadal: allan á milli Flókadalsár ok Geirsár, ok bjó í Hrísum tf.
- — — 11 Þornyiar: Þorunnar.
- — — 19 hanns: er nam Reykjadal allan fyrir sunnan Reykjadalsá milli ok Geirsár tf.
- — — 23 blunde: Krömu-Oddr hét maðr ágætr, er (mgl.) nam Reykjadal hinn nyrðra ok alla tungu á milli Reykjadalsár ok Hvítár ok upp til Deildargils. Hans son var Önundr, er átti Þorlaugu Þormóðsdóttur, þeira son Tungu-Oddr, er bjó á Breiðabólstað.
- — — 35 Þorvardstaudum: Þorvaldsstöðum.
- — 141.1 er: átti Svarthöfði, ok Jófriðr er tf.
- — — 7 Vlfr ꜳ Vlfstaudum: Úlfarr á Úlfarsstöðum.
- — 141.8 nordann: sunnan tf i parentes.
- — — 24-5 milli—iokla: fyrir ofan Deildargil ok allt til jökla fyrir sunnan Hvítá.
- — 142.11 Hvalfirdi: fyrir dyrum, en hinn þriði í Hvitá tf. (i randen).
- — — 14 Tungu: Áðr hafði hann búit i Katanesi við Hvalfjörð tf.
- — — 16 var: Biarni f. Sturla tf. (i margen).
- — — 22 nedann: norðan.
- — 143.4 sidu: alla tf.
- — — 4 Kiaʀar ok Flióta: Hvítár ok Kjarrár.
- — — 9 Fliótum: Fljótinu.
- — — 18 Hvitbiarga: Hvítabjarga.
- — — 21 Her findes følgende stykke: Arnólfr hét maðr, er nam Norðtungu alla á milli Kjarrár ok Þverár, ok bjó í Örnólfsdal; hans son var Blunketill, faðir Þorkels, er Hænsaþórir brendi inni. Þaðan af gerðist deild þeira Þórðar gellis ok Tungu-Odds.
- — — 34 ritat: Eyrlygsdóttur frá Esjubergi; þeira dóttir Þuríðr, móðir Illuga hins svarla, foður Hermundar, foður Hreins, foöur Styrmis, föður Hreins ábóta, foður Valldísar, móður Snorra á Melum, föður Hallberu, er Markús Þórðarson átti.
- — 144.20 Arnbiarnar Oleifss(onar): Arnbjargar dóttur Óleifs.
- — — 21 Vopnafirdi: föður Geitis tf.
- — — 22 Arnarholti: Stafholti.
- — — 23 Einars: ok Þorvalds, föður Þorkötlu, er átti Hyrningr Kleppjárnsson tf.
- — — 32 vigi: sem ritat er í sögu Vígabarða tf.
- — — 35 Rauda—Dali: Björn hét maðr norrænn, er kom út síð landnámatíðar ok nam Norðrárdal fyrir norðan Norðrá, ok Bjarnadal allan ok þá dali alla.
- — — — af: Hann bjó at Dalsmynni; hann blés fyrstr manna rauða á íslandi, ok var hann af því kallaðr Rauðabjörn tf.
- — — 36 er: herpå følger c. 59.
- — — — c. 57 findes efter c. 66.
- — 21.8 i Bæ: á Bálkastöðum (i parentes).
- — 145.8 Bersi—Þordisar: Bersi goðlauss undi ei i Hrútafirði ok nam Langavazdal (den foranstående bemærkning herom, se Hb., er så udeladt); hann átti þar annat bú langa œfi; þá gekk hann at eiga Þórdísi.
- — 21.14 Þuridi: Þordisi,
- — 145.17 ok (1): Þorgeirr reyðr tf.
- — — 18 Vidimyri: Son Trefils var Þormóðr, er orti Hrafnsmál um Snorra goða tf.
- — 146.3 komner: ok bjó á hinum ytra Hraundal tf.
- — 22.20-2 fodr—Þordar: föður Ketils prests, föður Helgu, er átti Snorri Markússon á Melum.
- — 146.12 ár: með sjó tf.
- — — 15 hans s(on): Sonr Þóris.
- — — 17 -grims: frá Hafnarfjalli ok alt hingat til tf. (jfr. anm. g, s. 22) og fortsætter derpå således: Þórólfr hét maðr, er bjó i Naumudal; hann var Úlfsson, er kallaðr var Kvöldúlfr; Grímr hét annarr son Úlfs. Haraldr konungr hinn hárfagri lét drepa Þórólf ok gerði engu bæta, en þess hefndi Grímr ok fór síðan til Íslands, en Úlfr andaðist í hafinu. Skallagrimr kom skipi sinu í Gufárós ok nam land á milli Norðrár ok Hitarár, alt á milli fjalls ok fjöru, ok bjó at Borg; hann átti Beru Ingvarsdóttur. Synir þeira Skallagríms váru þeir Þórólfr ok Egill; þeir áttu báðir Ásgerði Bjarnardóttur, ok var dóttir Þórólfs Þórdis, er átti Grímr at Mosfelli. Þórólfr fell á Vindlandi (sic!) í orrostu, en Egill fór til Íslands ok bjó at Borg ok hans kynsmenn langa tíma; hans son var Þorsteinn, faðir Hriflu, föður Egils, föður Skúla, föður Þórðar, föður Böðvars, föður Þórðar prests, föður Markús á Melum ok [Böðvars, foður Þórðar, föður mgl.] Járngerðar, er herra Erlendr sterki átti. Þeira dóttir Valgerðr (jfr. Hb. c. 55 fin.).
- — S. 146.30 vorit: um vetrinn móti vári.
- — — 23.20 (jfr. 146.37) ok Laxár bör uden tvivl stå efter Kalld ár og således har der stået i Melabók, jfr. marginalnotitsen: . . . Knappadal á milli Kaldár ok Laxár. . .
- — 147.9 Þorir: Steinn Þorfinnsson var faðir Arnóru, móður Hallbjargar, móður Oddnyjar, móður Geirlaugar, móður Snælaugar, móður Markus á Melum tf.
- — — 17 goda: ok Þorviðar ok Þorgerðar, er átti Illugi Arason tf.
- — — 21 Gudlaugr—ᴀudgi: Gunnlaugr enn fjölauðgi.
- — — 24 Haurgs-: Hroks-.
- [— 21.20 visvr: visu.]
- — 147.31 Gudlaugs (2): Guðleifs.
- — 148.3 at Þorutoftum: þar sem nú heita Þórutoptir.
- — — 25.5 Þora: bjó eptir i Langaholti um langa æfi ok var hvers manns gagn; hún tf.
- [— — 8 f(aðir) Svrtz: ok Surtr.]
- — 148.14-15 Hrolfr—ꜳr: Hrólfr Eyvindarson hins digra nam land milli Furu ok Lysu (marginalnotits, måske ikke ordret).
- — — 15 i Hofgaurdum: er bjó at Hofstöðum (parentetisk).
- — — 19-20 eɴ—gagnsamari: for dette har der omtrent stået: Hann bjó at Hamri þeim, sem nú heitir Sölvahamar, ok var margra manna gagn (randbemærkning).
- — — 25 Laugarbrekku: Hann atti Unni, dóttur Þóris, bróður Ásláks í Langadal, Hallveig hét dóttir þeira, er Þorbjörn Vífilsson átti; hún var móðir Guðríðar, móður Bjarnar, föður Steinunnar, móður Ketils, föður Þorláks, föður Ketils prests, föður Helgu, er Snorri Markússon átti. Önnur dóttir Laugarbrekku-Einars var Arnóra, er átti Þorgrimr Vífilsson. Þeira dóttir var Ingvildr, er átti Þorstein, son Snorra goða; þeira dóttir Ingvöldr, er átti Ásgeirr Amórsson. Finnvarðr hét son Laugarbrekku-Einars. Annarr son Sigmundar Ketilssonar var Breiðr, er átti Gunnhildi Ásláksdóttur ór Langadal, þeira son var Þormóðr, er átti Helgu Önundardóttur, systur Skáldhrafns; þeira dóttir Herþrúðr, er Símon átti; þeira dóttir Gunnhildr, er Þorgils átti; þeira dóttir Valgerðr, móðir Finnboga hins fróða Geirssonar. Þorkell hét hinn þriði son Sigmundar. hann átti Jóreiði, dóttur Tinds Hallkelssonar; þeira dóttir var Ástríðr, er átti Óttar Jófreiðarson Þonnóðssonar, Kleppjárnssonar hins gamla tf. Jfr. kapitlets slutning.
- — S. 148.26 Lón-Einar: Lang-Einarr skrives der, vistnok fejllæsning.
- — — 31 verkhest: eykhest (parentetisk).
- — — 34 lengi: ok hvatliga tf.
- — 27.8 skyndiliga: heiman tf.
- — 149.1-2 vm—daga: i Mb har der vistnok stået: of dags sakir (parentetisk).
- — — 14-17 Fiɴvardr—s(on): Börn Þorkels ok Grimu var Finnvarðr ok Hallveig tf. og herefter foranstående slutning på kap.
- — — 24 Kornahavgi: þat kvað maðr, er brotit hafði hauginn:
- Hljóp ek i hauginn forna,
- hvilt hefik lengr of morna,
- lét ok á braut of borna
- beltis hringju[259] Korna. tf.
- — — 29 Giafvalld: Einarr var son Gils tf.
- — — 30—169.1 Vigdis—Langnnes = Melabók-frgm. sidste blad.
- — 150.4 ꜳ: hans dóttir var Ketilriðr, er Viglundr átti tf., men da dette ikke findes i mbr., er det en senere tilföjelse uden betydning. Se Viglundars. k. 6.]
- — 154.26 Vigraf(irdi): sem segir í Eyrbyggju tf.
- — — 38 Vigbiods: Vigbrands.
- — 155.5 saker: til Islands tf.
- — — 16 at: Eiríksstöðum ok tf.
- — 157.18 xx: xxx.
- — — 31 ʀauds: til giptumáls tf.
- — S. 158 aa Lengi: en eigi er getit manna af honum komit (!) tf.
- — 159.11 Lakunen udfyldes her således: Kollr nam Laxárdal allan ok.
- — — 32 Kar: Kári.
- — 160.7 Flose: Flosason.
- — — 19 Hauɢvand: Höggvandill.
- — — 21 Þorfinz: således.
- — 162.32 Þorornu: Þórunni.
- — 163.6 ok (2): Þórir.
- — 164.36 þeira: sem fyrr segir tf.
- — 165.1 skeidarnefs: hana átti Jörundr tf.
- — 169.24 Þorgeirs: Þorgrims.
- — — 28 at: nær tf.
- — — 29 eɴ ᴅ(ottir): var þriði son Þorbjarnar; dóttir hans var.
- — 170.7 baurn: dóttir.
- — 171.7 frægan: frægra.
- — — 16 reiddi Gest: reið með Gesti.
- — — 19 Austmadriɴ: Sneri aptr ok tf. — eɴ: er.
- — — 28 ridit: verit með Ljóti.
- — — 35 Stiga: Stigagnups.
- — 172.14 treysti: treystist.
- — — 12 Olafr: bjarnylr tf.
- — 173.9 Olaf: bjarnyl tf.
- — — 11 Þorbiarnar: ok þeira bræðra tf.
- — — 14 Holmsteiɴ: Hallsteinn.
- — 174.2 Snæbiorn: brá við ok tf.
- — — 35 eyri: heiði.
- — 175.2 Vebiarnar: er fyrr var getit tf.
- — — 6 i Hrafnsfirdi: ok Hrafnfjörð.
- — — 33 snara: snari.
- — 176.12 Svansholi: er þar bjó síðan ok druknaði á firðinum ok gekk þar inn í fjallit (at sýn) tf.
- — 180.16-17 ok—ꜳ: ok er engi stærri ættbogi en sá, er frá þeim mönnum er kominn, er þar hafa byggt; hafa þar ok flestar sögur görst ok stærstar í þeim heruðum, ok ei eldist þat enn á vorum dögum, þótt vér eldumst ok landit hrörni at sínum kostum. Nú væri af slíkum hlutum í skyldasta kyni at vita hit sanna um landa byggðir, ok at reka fornar ættartölur frá þeim mönnum, er þann fjórðung hafa byggt.
- — — 23 Hrutafirdi: Hrútafjarðardal.
- — — 26 ᴅrapu stufr: er orti Ófeigsvísur tf. (randbemærkning).
- — — 30 madr: rikr ok tf.
- — — 30-1 hans—Holmgarzfari: hann átti son þann er Björn hét; hann var farmaðr mikill (Hólmgarðsfari) ok kaupmaðr, fór opt í Austrveg, ok hafði betri skinnavöru en aðrir kaupmenn flestir, ok var af því kallaðr Skinna-Björn ("öjensynlig en nyere interpolation" J. Sig.).
- — — 33 var (2): vitr maðr tf.
- — — 34 farmadr: ok vel at sér görr ok hinn mesti fullhugi tf.
- — 181.8 Ketill: Son Eiðar einn hét Þórhallr, faðir Eiðs, föður Þorallds, föður Oddnyjar, móður Geirlaugar, móður Snælaugar, móður Markus á Melum tf.
- — — 9 ættstor: i Noregi tf.
- — — 13 Braga os: Bjargaóss.
- — — 16 Arnmódr: Armóðr (det samme).
- — — 22 Vermalandi: Son Sigurðar var Víkinga-Kári, faðir Eireks á Ofrustöðum ok (Böðvars mgl.) ok Vigtus, föður Ástríðar, móður Vígaglúms. Dóttir Eireks á Ofrustöðum var Ástríðr, móðir Óláfs konungs Tryggvasonar. Dóttir Böðvars var Ólöf, móðir Gizurar hins hvíta tf.
- — — 33 Þororms: Þórarins.
- — — 38 f(odur) Skapta: ul.
- — 182.2-3 Raums—s(onar): ul.[260]
- — — 8 Þori—Hromundar: Ingjaldi föður þeira Grims hins hvíta háleyska ok Hrómundar í Þverárhlíð.
- — — 9-10 vestr—Ingimundr: Ingimundi þótti þat reiðimál ok.
- — — 11-12 þa—hlutr: þá mundi hlutr hans (af gulli eða silfri görr eftir Frey) horfinn.
- — — 18 Vigdisi: ul., men tf. Efter þegianda: er hét Vigdis; þeira börn Þorsteinn, Jökull, Þór(ir mgl.) hafrsþjó, Högni, Þórdís, Jórunn, Smiðr var þýborinn (jfr. 183.1).
- — — 19 þau—hans: ul.
- — — 25-6 hve—var: ok heraða vöxt.
- — — 29-30 þeir—land: Hb og Stb er her kombinerede, men der tilföjes parentetisk: hann kom skipi sinu i Leirivog—segir ein Landnáma (ɔ: Melabok).
- — — Efter et kombineret uddrag af Ldn. og Vatsd. (der er uden betydning) fortsættes der: Þorkell krafla var faðir Arnórs, föður Ragneiðar, móður Orms, föður Þorleiks, föður Þorleifs beiskjalda, föður Alfeiðar, móður Þorláks prests, ok (fejl for: föður) Ketils, föður Helgu, er Snorri átti Markússon.
- — S. 183.4 Marstaudumm: faðir Höllu, móður Vigdísar, móður Sveinbjarnar, föður Þorsteins, föður Bótólfs, föður Þórdísar, móður Helgu, móður Þórðar, föður Markús á Melum tf.
- — 184.26 Vndun-: Unden-.
- — 185.1 nam: hit fremra um tf.
- — — 10 Hallfredar: Gautr hét maðr, er nam Gautsdal; þeir bönuðu sér sjálfir Eyvindr sörkvir ok Gautr, þviat hvárgi vildi lifa eptir Ingimund gamla tf. her; det tilsvarende stykke. l. 29-30 ul. så.
- — — 15 adrir: þeir laungetnu.
- — — Vefreydr: var eptir í víkingu tf. (= Hb).
- — — 21 þadann: fyrir austan Blöndu ofan til Ævarsskarðs tf.
- — — 25 glimdu: fast tf.
- — — stokkar: ok steinar tf.
- — — 33 Þiostolfr: ok Þrjótólfr tf.
- — — 35 Haílida: Halldóra hét dóttir Húnrauðar, móðir Vigdísar, móður Úfheðins, föður Hrafns, föður Hallberu, móður Valdísar, móður Snorra, föður Hallberu, er átti Markús Þórðarson á Melum tf.
- — — 36 Hollti: Gallti (urigt., parentetisk) og tf. son Ísrauðar.
- — 186.10 i Al: iarls.
- — — 12 Eilifr— land: hann nam Skagaströnd hina eystri.
- — — 13 ꜳr: ós tf.
- — — 18 riki: faðir Eyjólfs halta, föður Þorsteins, föður Guðmundar gási (!), födur Eyjólfs, föður Guðlaugar, móður Ketils prests, föður Helgu, er átti Snorri Markússon á Melum tf., hvorpå der fortsattes med Bródir Þorlaugar var Þórarinn osv.
- — — 27 Eyiolfs: halta, föður Þorsteins, föður Guðinundar gása, föður Eyjólfs, föður Guðlaugar, móður Ketils prests, födur Helgu, er átti Snorri Markússon á Melum tf. atter, hvorpå der fortsættes med: Eyjólfr halti var faðir osv.
- — — 28 froda: föður Lopts, föður Jóns i Odda tf. (i randen).
- — — 36 Vlbliotr: Álfljótr.
- — — 40 f(odur) (2): Kolfinnu, móður Döllu, móður Gissurar byskups tf., hvorpå der fortsættes med: Þorgeirr var ok faðir osv.
- — — Kolfiɴu: móður Hallberu, móður Halls, föður Þuríðar, móður Hallberu, er átti Markus Þórðarson á Melum tf.
- — 187.5,7 Yrar-: Yra-.
- — — 7 Rodrekr: Hrærekr (jfr.Hb.).
- — — Kap. 195 og 196 er, som i Hb., ombyttede.
- — S. 187.21 Ketell: Vekell.
- — — 29 Reykiavalla: Reykjavallar.
- — 188.26 ᴀurrek: aurekr.
- — — 30 Aureks: således.
- — — 37 ʟandbroti: landa broti.
- — 189.10 Dufuness-: Dufunefs-.
- — — 25 Þorgils: Þorgeirr.
- — — 30 fyst: fyrstr.
- — — 33 Skalfs-: Skálps-.
- — 190.7 Skafls: Skálps.
- — — Islandz: nokkru síðar en Kolbeinn tf.
- — — 8 Hofi: Hólum.
- — — 21 ꜳgætr: í Nóregi tf.
- — — 34 Þorvardz-: Þorvalds-.
- — 191.7 Hvammi: Son Arnórs Björnssonar(!), Þórðarsonar, var Eldjárn, faðir Halls, föður Ragnhildar, móður Hrafns, föður Hallberu, móður Valdísar, móður Snorra, föður Hallberu, er átti Markús Þórðarson á Melum.
- — — 8 bygði: fyst tf.
- — — 9 þá—hann: hann flýði til Ingimundar.
- — — 16 Vilgerdar: Valgerðar.
- — — 27 Þorariɴ: Hafr.
- — — 29 -skygnu: snarskygnu.
- — — 33 Þoʀvɴ . . . ein: Þórarinn . . . einn.
- — — 36 kerlingarnef: þeirra son var Eldjárn osv. fuldstændig som ved. 191.7, undt. At á Melum her ul.
- — 192,13 madr: svenskr son Haraldz vikings tf. og ul. disse ord (son—vikings) i det følg.
- — — 27 Þorgrímr: Arngrímr.
- — — 29 Ami: Ani og tf.: Starkaðr hinn gamli var skald beggja þeirra, jfr. IIb. 71.19.
- — — 31 Solvers: Salgardz.
- [ — 71.29–30 ok tok—Grimi: með alt lausafé sitt, ok var með honum einn vetr ok förunautar hans.
- — 72.2 er—(firði): í Hvini á Ögðum.
- — 72.11 fostrs: ok fóru burt síðan tf.
- — — 14–15 því—þvi: svá var hann sveltr, at þau máttu trautt kenna hann, þá höfðu þau hann burt með sér ok kölluðu.]
- — 193.9 hann—Þóʀunnar: En er hann var roskinn maðr, þá gekk hann at eiga Þórunni.
- — — 30 elld mikinn: elda mikla.
- — — 31 allt herat: allan fjörðinn milli útnesja; jfr. Hb.
- — — 38 þvs: þiors.
- — 194.2 Klaufi: böggnir (!) tf.
- — — 10 madr: Steinraudarson tf.
- — — 17 Þorkels: Þorvalds.
- — — 18 Kalfskiɴi: er átti Helga Þórðardóttir frá Stokkahlöðum Hrafnssonar. Þorvaldr ór Haga myrði Grím bræðrung sinn. Þá sök sótti Einarr Eyjólfsson á Vöðlaþingi, en Vígaglúmr varði ok Már son hans, stjúpfaðir Þorvalds, er átti Halldóru Skap(!)-Böðvarsdóttur, ok bjó þá í Hrísey; í þeiri deild stökk Glúmr af þinginu fyrir mel ofan alt at sjó; um þat orti Einarr (og nu følger verset i Glúma, Isl. forns. I, 84), en Einarr stóð eptir ok lið hans. Þá kvað Glúmr visu (og nu følger verset sst. s. 85). Glúmr skaut í hönd Einari, en Einarr skaut til bana Grim, bróður Halldóru, er Glúmr átti, en Þorvaldr varð sekr á þinginu tf.
- — — 23 Þorvalldsdal: sen fyrr var ritat tf.
- — — 24 hann: fór af Sjónafirði til Íslands ok tf.
- — — 27 -dal: allan tf.
- — — 30 Kroppi: er Vémundr kögurr lét ljósta með sauðarhöfði, ok lézt mundi fá þeim vetrvist, er þat gerði, en sá hét Þorgeirr smjörkengr; en þat endist eigi (mgl), þviat Steingrímr drap hann þegar ok kvaðst þess höggs skyldu hefna, meðan hann lifði tf. (uddrag af Reykdœla k. 12).
- — 195.6 Haurgardal: Öxnadal.
- — — 14 Hlifarson: er þeir fóru til Íslands tf.
- — — 19 gerdizt—madr: ríkr maðr ok ættstórr.
- — — 26 eɴ—verda: fyrr var frá sagt.
- [— 76.28 Steinaʀ: Steinn.
- — 77.9 tryɢva: i Hvini tf.
- — — 10 Gyða: kona Ingjalds tf.]
- — — 21-2 þeir—en (1): því hann ætlaði at sækja veizluna atGiíms, en hann misti þar vinar í stað, þá kómu þar synir Öndótts snemma um morguninn at svefnbúri því, er Auðun hvíldi í, ok báru stokk á, því (cfr. s.195).
- — 196.5 ʜestr: samtýnis tf.
- — 78.13 svmvr: en er því linnti, fekk Ásmundr (fejl for Ásgrímr) Geirhildar dóttur Eireks, ok fór eptir þat til Íslands tf., cfr. 196.15 ff.
- — 196.20 Asgrims (1) – ok: Elliðagríms var Ásgrímr, faðir.
- — — 26 Þorariɴ: faðir Fálka, föður Þórarins, föður Sigríðar, móður Þórðar, föður Böðvars, föður Þórðar, foður Markus á Melum tf.
- — — 38 byskups: Einarr Auðunarson átti Valgerði Runólfsdóttur; þeira son Eyjólfr, er (mgl.) átti Hallberu Þóroddsdóttur hjálms, ok bjuggu þau á Jórunnarstöðum langa æfi, en síðan á Möðruvöllum. Hallfríðr var dóttir Einars Eyjólfssonar, móðir Halldórs, foður Snorra, föður Guðrúnar, móður Hreins ábóta, föður Valdísar, móður Snorra, föður Hallberu, er átti Markús Þórðarson. Vigfús Vígaglúmsson vá Bárð, son Halla hins hvíta, ok er um hann ort Bárðardrápa, er þetta er stef í:
- Bároðr of rístr báru
- braut land varar andra.
- En Brúsi, bróðir Bárðar ok Orms, orti vísu þessa, þá er Glúmr stökk af þinginu tf. og nu følger Bruses vers, der findes i Glúma kap. 27.
- — 197.10 Hvammi: Þuríðr, dóttir Helga, sonar Dálks, sonar Þóris, sonar Helga, sonar Valþjófs, átti Ásgeir Kvistsson; þeira (mgl.) börn váru Ásgeirr ok Arnríðr, móðir Salbjargar, móður Kolfinnu, er átti Þorvaldr í Vatsfirði. Dóttir Ásgeirs var Dís ok Þórey, móðir Ófeigs, Gunnars, Helga, Kolbjarnar, Bóteyjar, Helgu, Járngerðar, móður Ljóts prests, Gizurar, Jóns.
- Hafliði hinn örvi byggði fyrstr Möðruvöllu ok seldi í elli sinni Eyjólfi Valgerðarsyni. Böðvarr vá Svörfuð saklausan.
- Ingjaldr bjó í Gnúpufelli eptir Hrólf, föður sinn tf.
- — — 14 Eyiolfr: hrúga tf.
- — 73.16 ranglats: föður Ketils, föður Þorláks, föður Ketils prests, föður Helgu, er átti Snorri Markússon á Melum tf.
- — 197.29 stafnbuann—veli: skipverja þeira með hjálmveli ok stafnbúann til bana.
- — — 39 Stokkahlaudum: er var á Hrísateigi með Esphælingum, ok töldu Þveræingar hann hafa völl víðan, en Esphælingar kváðu hann flesta særa ór Glúms liði tf.
- — 198.3 Haufda: föður Odda, föður Gríms, föður Halldóru, móður Markús, föður Valgerðar, móður Böövars, föður Þórðar, föður Markús á Melum tf.
- — — 12 var: svá kallaðr, þvi hann var tf.
- — — Aungley: eyju þeiri er Aungull heitir.
- — 81.9 holmr: þar bjó Nikulás Sigurðarson tf.
- — S. 198.17 ʀamma: föður Narfa, föður Ingvildar, móður Jódísar, móður Höllu, móður Ingvildar, móður Þorgils(-ar!), föður Geirnýjar, móður Valgerðar, móður Helgu, er átti Snorri Markússon á Melum tf.
- — — 20 vmm hríd: nokkura vetr.
- — — 36 Helgastaudum: Kampagrímr fór ór Suðreyjuni til Íslands ok velkti þá úti alt sumar, ok braut skip sitt við Skjálfandafljótsós. Hann nam Kaldakinn i annat sinn ok seldi ýmsum mönnum síðan. Hans dóttir var Arnbjörg, er Ásólfr í Höfða átti tf.
- — 199.6 Hauskulldr: hinn væni tf.
- — — 7 Arngeirs: Arngríms.
- — — 30 heygdr: ok sést enn haugr hans þar tf.
- — 82.27 Askell: var vinsæll ok vel at sér; hann tf.
- — — 29 atti: Þorsteinsson, Gnúpabárðarsonar, synir þeira váru Hávarðr, Herjólfr, Vémundr kögurr, Háls, Ketill, Áskell tf.
- — 200.5 Geirolfsstiupr: således.
- — — 10 Styrmisson: móður Valdísar, móður Snorra, föður Hallberu, er átti Markús Þórðarson á Melum tf.
- — — 15 Os: Hafnaróss.
- — — 20 knauʀ: í skógi tf.
- — — 21 eru: váru.
- — 84.2 fyrða: virða.
- — 200.31 Manafelli: Mánáarfelli.
- — — 33 Hialltason: á Hofi í Hjaltadal tf.
- — 201.3 fyst: fyrstr.
- — — 6 þeirra: Þórir (Þor urigt.) var annarr son Þorsteins; hann skar rauf á uxahúð ok stakk höfði sinu i gegnum ok huldi svá brjóst sitt, þá er hann var i orrostu á Fitjum með Hákoni konungi Adalsteinsfóstra, ok var því kallaðr leðrháls tf.
- — — 7 Islands: ór Nóregi tf.
- — — 14 Glumr: skáld, er orti Gráfeldardrápu, er þetta er stef í: Víg[s]so (sic) tekr vísa, valfall Haralds alla tf.
- — — 22 æsku: sinni við ambátt tf.
- — — 30 ser: land fyrir austan Jökulsá, þá höfðu þeir numit tf.
- — — 34 Baudvarsdal: úr liði Bjarna Broddhelgasonar, þá er hann barðist við Þorkel Geitisson tf.
- — 86.16 er—kenðar: fyrir vestan Hundsnes ok bjuggu þeir þar hvárr, sem við er kent, i.
- — 202.15 Saudanes: ok bjó þar tf.
- — — 16 Einars: Sonr Sigmundar var Laugarbrekku-Einarr, faðir Hallveigar, móður Guðríðar, móður Bjarnar, föður Steinunnar, móður Ketils, föður Þorláks, föður Ketils prests, föður Helgu, er átti Snorri Markússon á Melum tf.
- — S. 202.19 ᴎagri: Gnúpa-Bárðr tf.
- — — 20 Þorsteinzs(on) .h.: ok Ketill hörðski.
- — — 30 Halla: hans ii. synir váru í Böðvarsdal með Broddhelgasyni Bjarna (sål.; f. Bj. Br.) ok fellu þar tf.
- — — 33 ʜviti: hún var móðir Þorgils, föður Helga, föður Bjarna, föður Ingvildar, móður Ámunda, föður Guðrúnar, móður Þórdísar, móður Helgu, móður Þórðar prests, föður Markús á Melum tf.
- — — Alrekr: Áslákr.
- — — 35 Svarfadardal: föður Vallaljóts tf.
- — — 37 Islandz: farar fyrir ofríki Haralds konungs hárfagra tf.
- — — 38 þeira: ok vildu hafa samflot en tf.
- — 203.2 fra: austan.
- — — 10 Geitiss(on): Bræðr Hallfríðar váru i liði með Þorkatli í Böðvarsdal í móti Bjarna Broddhelgasyni tf.
- — — 14 Haufda: Gunnhildrvar móðir[Gríms, föður mgl.] Halldóru, móður Markús, föður Valgerðar, móður Böðvars, föður Þórðar prests, föður Markús á Melum tf.
- — — 38 brœdr: tveir Ásbjamarsynir tf.
- — — Islandz: samskipa tf.
- — 204.2 komner: hans son var Geitir, faðir Þorkels, föður Ragneiðar, móður Höllu, móður Bótólfs, föður Þórdísar, móður Helgu, móður Þórðar prests, föður Markús á Melum tf.
- — — 7 ᴛorfi: sem fyrr var nefndr tf.
- — — 17 Bryniolf-: Brunnolf- her og i det følgende.
- — — 25, 31 Ormsꜳr: Ormarsár.
- — — 33 skeriablesa: Haralds konungs hárfagra, er auknefndist skerjablesi.
- — — 35 iarl: í Suðreyjum ok tóku þar Ólöfu konu hans ok Arneiði, dóttur hans tf.
- — 89.20 hennar: þá seldi hún honum silfrit tf.
- — 205.2 Niardvik: Jóreiðr var dóttir Þiðranda, móðir Þorsteins, föður Guðríðar, móður Rannveigar, móður Salgerðar, moður Guðrúnar, móður Hreins ábóta, föður Valdísar, móður Snorra, föður H. etc. tf.
- — — 5 Bryniolfsd(ottur): Brunnolfsdottur og tf.: hins gamla. Þeir váru iii. bræðr, synir Þorgeirs Vestarssonar, Brunnólfr hinn gamli ok Ævarr hinn gamli ok Herjólfr í Breiðdal.
- — S. 205.6-7 hann—þeir: faðir þeira iii. bræðra, sem nú var getit; þeir bræðr.
- — — 20-1 tuo—þriár: ix sonu ok iii. dætr; Ingvildr var ein, hún var móðir Þorsteins, föður Ámunda, föður Guðrúnar, móður Þórdísar, móður Helgu, móður Þórðar prests, föður Markús etc. tf.
- — — 39 Sveinbiarnar: föður Þorsteins, föður Bótólfs, föður Þórdísar, móður Helgu, móður Þórðar prests, föður Markús á Melum.
- — — 36—206.9 Vɴí—Skogahverfi: Uni danski Garðarsson vildi leggja Ísland undir sik eða Harald konung hárfagra. Hann bjó at Ósi ok nam þar ei yndi ok fór at kanna víðara landit ok þá vetrvist at Leiðólfi (i randen).
- — 206.10-19 ok—alla: ok vildi hafa i burt með sér, en Leiðólfr reið eptir honum ok börðust þeir við Kálfagrafir ok fellu menn úr hvárs tveggja liði; þá skildu þeir, en Uni fór skamt undan, áðr Leiðólfr kom eptir honum, ok börðust þá í annat sinn ok fell þar Uni ok förunautar hans (parentetisk).
- — — 20 afarmenni: hann bjó í Ási tf.
- — — 32-3 giaurduzt—hans: gjörðist fjandskapr þeira meiri, ok vágu þeir synir Móðólfs, Ketill ok Hrólfr, ok Brandr frá Gnúpum, föðurbróðir þeira, ok Þórir Ketilsson, er átti Ástríði, Hróar goða ok Tjörva ok Kolbein.
- — 207.4-5 Nu—frꜳ: Heðan frá hefir Kolskeggr Ásbjarnarson fyrir sagt.
- — — 29 dælikeri: dælukeri.
- — — 32 stafnum: ofan tf.
- — — 33-4 þa—apttr: því næst tóku vötnin at hægja rás sinni ok um síðir fell rennslan aptr vestr.
- — 208.3-4 Vestdals ꜳr: Vestradalsár.
- — — 6 ok: nam fyrst Eyvindardal en tf.
- — — 13 vid fiordiɴ (galt): ok Viðfjörð (jfr. Hb.).
- — — 17 -fiardar: -fialls.
- — — 19 gegnt: jafnsýnt.
- — — 30 Stodfirdingar: Stöðverjar.
- — — 33 komit: ok hans eptirkomendr byggðu Hest tf.
- — — 37 Ormsꜳr: Ormarár.
- — 209.9 Skali: Þjóðreksskáli.
- — — 15 Hvalsnes: Hvalness.
- — — 28 m(odur) (3): Þórðar prests, föður Markús á Melum; Helga var ok móðir tf.
- — — 29 sona: frá Síðuhalli er stórr ætthringr kominn tf.
- — S. 209.35 land: fyrst tf.
- — 210.15 eyiaɴa: verða tf.
- — 211.1 Skardzbrekku: Skarðsbrekkum.
- — — 4 Hreɢsgerdes: Heggsgerðis.
- — — 6-8 Haralldr—Enn: ok ekki vitjaði hann Rögnvalds jarls föður síns, þvíat honum var ótítt við stjúpmóður sína, en jafnan var vingott með þeim konungi ok sendi Haraldr konungr honum gersemar á deyjanda degi, ölhorn gott ok sverð þat, er Kolr Hallsson átti síðan, ok gullhring þann, er vá v. aura silfrs.
- — — 13 Sturlusona: ok föður Þórðar prests, föður Markús á Melum tf.
- — — 29 bió: fyrstr tf.
- — 98.24 hann: fór til Íslands ok tf.
- — 212.5 hersis or: lendz manns í.
- — 212.21 Lundum: Laugum.
- — 212.27 gamla: Þórðr hét son Surts úr Kirkjubæ, faðir Guðrúnar, móður Þóru, móður Þorsteins holmunns, föður Gunnhildar, móður Jódísar, móður Vilborgar, móður Magnús, föður Snorra, föður Hallberu, er átti Markus Þórðarson á Melum tf. og tillægger her stykket s. 213.9-11 Hillder — Hilldishaugi.
- — 213.1 Oleifsborg er: Oleifsbiorg eru.
- — — 5 hans—Kelldugnupi: hann var faðir Þorkels, föður Þorsteins frá Keldugnúpi, föður Þóríðar, móður Álofar, móður Guðrúnar, móður Þorvalds, föður Ingiríðar, móður Astríðar, móður Ingibjargar, móður Þuríðar, móður Hallberu, er átti Markús Þórðarson á Melum.
- — — 24 Vebrandr: Vémundr.
- — — 36 Hroars: föður síns ok bróður tf.
- — 214.14 ok (2): ul.
- — — 22 Mollda-Gnupr: Molldagnúpssynir og så staðfestust.
- — 215.7 ʙills: Hróars sonar horns, Brúna sonar, er bragð vann á Brávelli tf.
- — — 17 landzfiordunga: Loðmundr bjó i Loðmundarhvammi ok kallaði þar Sólheima tf.
- — — 30 komit: Þóra Steinsdóttir, systir (rettere: móðir) Surts, var móðir Þorsteins, föður Gunnhildar, móður Jódísar, móður Vilborgar, móður Magnús, föður Snorra, föður Hallberu, er átti Markús Þórðarson á Melum tf.
- — — 31 flordungi: til móts við Sunnlendinga tf.
- — 103.11 orævis: þat er margra manna mál, at þat sé óskyldr fróðleikr, at rita landnám, en vér þykjumst heldr svara kunna útlendum mönnum, þá er þeir bregða oss þvi, at vér séum komnir af þrælum eða illmennum, ef vér vitum víst várar kynferðir sannar; svá ok þeim mönnum, er vita vilja forn fræði eða rekja ættartölur, at taka heldr at upphafi til en höggvast í mitt mál; enda eru svá allar vitrar þjóðir, at vita vilja upphaf sinna landsbyggða, eða hvers hvergi (!) til hefjast eða kynslóðir. Dette er bogens egenlige slutning efter Melabóks ordning af stoffet.
- ______
- — S. 216.1–220.19 er membranbrudstykkets første del.
- — 217.30 flest: flestöll.
- — — 36 het: ok myrina er Dufþakr hafði áðr numit tf.
- — 218.3 Hængs: hann bjó at Hvoli tf.
- — — 3, 9 Stórólfr . . . Herjólfr . . . er ombyttede.
- — — 6 Hængs: er bjó undir Vestars (ars mgl.) felli tf.
- — — 12 ɴid: Vetrliði níddi Þorbrand(!); fyrir því vá Þorbrandr(!) hann at torfgröfum; hann varðist með torfskera Guðleifi Arasyni af Reykjanesi. Þorbrandr(!) lagði hann með spjóti. Um Guðleif orti Ljóðarkeptr lofdrápu tf. i randen.
- — 221.5 Helga m(odir): Helgu móður.
- — — 18 Þórorm: Þórarin (i randen).
- — 222.9-10 Bryniolfs—ʜelga: Runólfs, föður, Bergþórs, föður Þórhalls, föður Þorláks byskups (i randen).
- — — 18 hans son: Brandr son Áskels.
- — 223.1 Hiorleifs-: Hrolleifs.
- — — 5 vtann: austan (i randen).
- — — 20 fróda: Vermundar sonar víkings, Skáneyjarskilmirs tf.
- — — 27 komit: ok iii. byskupar tf.
- — 224.22-25 Stiornusteinum—barnlaus: Stokkseyri ok Atli sun hans eptir hann, áðr hann færði sik í Traðarholt. Ölver hét annarr sun Hásteins, ok bjó at Stjörnusteinum, hann andaðist barnlauss.
- — — 26 lausafe: Stjörnustaðir(!) heitu nú Ölverstaðir tf., og herpå følger tekstens Ölver—Traðarholti.
- — — 32 Frammnesi: er þar bjó lengi síðan tf.
- — 224.35-6 Þuridar—f(odur): Halldórs, föður Þórdísar ok Tirfings, föður.
- — — 36 Goddolum: ok Járngerðar, er átti Guðmundr bast tf.
- — — 37 Oddgeir: þráðr tf.
- — — hans: váru Vestmenn tf.
- — 225 5 geted: son (mgl.) Hróalls horns Brúns sonar Þorsteins(!), er bragð vann á Var(!) . . . (afrevet) tf. Jfr. ovf. til s. 215.7.
- — S. 225.7 sem—ritat: Jón byskup hinn helgi ok Þorlákr byskup hinn fyrri, Jón Loptsson, Ari hinn fróði, Hallr í Hólum tf.
- — — 20 Þorvidarson: móðurbróðir hans tf.
- — — 28 vetra(1): Atli andaðist heima í Traðarholti tf.
- — — 32 Aulvis: Özurr ok Þorgrímr feðgar liggja í einum haugi báðir, skamt frá Traðarholti tf.
- — 226.3 het—Islandz: fór til Íslands af eyju þeiri, er Lófót heitir; hún liggr fyrir Finnmörk.
- — — 4 Þiorsꜳr: ok Hvítár tf.
- — — 13 Þorgrimr: at gatnamóti tf.
- — — 15 hatr: hátt.
- — — gaf: gat.
- — — 29 Helga: Helgu, móður Odds, föður Þóris.
- — 227.4 Aldísar: Alfdísar.
- — — 13 spaka: föður Skeggja, föður Markús lögsögumanns, föður Valgerðar, móður Böðvars, föður Þórðar prests, föður Þorleifs í Görðum ok Markús á Melum ok Böðvars í Bæ. Lögskapti var faðir Þorsteins holmuns, föður Gunnhildar, móður Jódísar (Godunar! hdskr.) móður Vilborgar, móður Magnus, födur Snorra á Melum tf.
- — — 14 Aldís: Álfdís.
- — — 19-20 Þorkell—ok: ul.
- — — 20 m(odur) Þorkotlu: ul.
- — — 26 Þorormr: Þormóðr.
- — — 28 ʙeiskallda: föður Alfgerðar (for Alfeiðar), móður Þorláks, föður Ketils prests, föður (ok hdskr.) Herdísar, móður barna Páls byskups.
- — — 36 Hiallta: er með kristni kom til Íslands fyrst, svá at hún væri í lög tekin tf.
- — 228.2 Staksꜳ: ok námu þeir síðan land fyrir útan Stakksá tf.
- — — 6 Amgerdr: Ásgerðr.
- — — 22 Staks ꜳr: Stakkslœkjar.
- — — 30 Bótarskardi: Bótarskál.
- — — 35 Vlfsson: Álfsson.
- — — 37 Geir—ok: ul.
- — 228.33 Mosfelli: ok Geirr goði, hann var faðir Vigdísar, móður Þorsteins, föður Bótólfs, föður Þórdísar, móður Helgu, móður Þórðar prests, föður Markus at Melum ok Þorbjarnar at Melum tf.
- — — 8 rikr: á Upplöndum tf.
- — — 13 Gestz: hins spaka tf.
- — — 15 sammæddr: samfeðri.
- — S. 229.15 Islandz: fám vetrum síðar tf.
- — — 22 Hallkell—Þorsteins: Hallkels, foður Þorsteins, föður Hallvarðs.
- — — 25 atti: Oddr Hallkelsson (var) faðir Jódísar, móður Vilborgar, móður Magnús, föður Mela-Snorra tf.
- — — 33 Armods: Arnrjóðs.
- — — 34 gamla: ok sínka tf.
- — 230.6 goda: er átti Rannveigu Gnúpsdóttur; þeira börn Skapti ok Þórdís, móðir Ísleifs byskups tf.
- — — 27—231.12 Nu er—vetra: ul.
- Kap. 26 (86, 74) lyder tildels i 106 således (sikkert i alt væsenligt ægte): [Landnama seiger] Ulfar kappi hafi numit land inn frá Þórsá Álptafjörð ok Eyrarfell allt til Óss ok bjó at Ulfarsfelli. Hans son var Vébrandr faðir Þorbrands í Álptafirði, er átti Þorbjörgu Þorfinnsdóttur. Þeira börn váru Snorri ok Kár, Þorleifr kymbi Þorfinnr Skíði Illhugi Þorgerðr högginkinna. Af kap. 33 anføres i 106 læsemåden: hann nam Olafsdal fyri innan osv.
Fodnoter
- ↑ Et citat fra en fornaldarsaga må også den to gange forekommende oplysning om Brúne, "er bragð vann á Brávelli", være (Sögubrot?).
- ↑ Når jeg på enkelte steder i Uddragene knytter Mb.s tillæg til Hb. (og ikke til Stb.), kommer det dels deraf, at Hb.s tekst er mere ægte end den i 107, dels deraf, at dette sker således i 106. Men deraf kan ikke sluttes til andet forhold end det anførte.
- ↑ Eru betyder her verða aldeles på samme måde som er = verðr i kap. 54 (42), hvor der henvises til kap. 59(47).
- ↑ Således.
- ↑ Noget utydeligt.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ z tilf. over linjen.
- ↑ d mgl. i hdskr.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ o beskadiget ved et hul på mbr.
- ↑ d afrevet ved et hul.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Skr. to gange i hdskr.
- ↑ h beskadiget ved et hul.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Rettet fra hdskrs .M.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ r tilf. over linjen.
- ↑ Således.
- ↑ d afrevet.
- ↑ d beskadiget, i helt afrevet.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ d beskadiget ved et hul.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ r skr. over linjen.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ s mgl. i hdskr.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Således, ur. for Baugr.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ fa noget beskadiget.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Således.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Mellem þaks og hollt er to ur. skrevne bogstaver halvt raderede.
- ↑ f afrevet.
- ↑ fvn afrevet.
- ↑ n utydeligt.
- ↑ Eller maana?
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Meget afbleget.
- ↑ Meget afbleget.
- ↑ Meget afbleget.
- ↑ geir meget utydeligt.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Meget svagt.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ B utydeligt.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ het—bio skr. i den blanke linje ovenover med nedvisningstegn.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Fejl f. Frodar.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Rettet fra hdskrs skalldz.
- ↑ h utydeligt.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ r (2) tilf. over linjen.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Halvødelagt ved en rift.
- ↑ Þo beskadiget.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ i udvisket.
- ↑ Noget beskadiget.
- ↑ h beskadiget.
- ↑ Fejl for hals.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Rettet fra hdskrs hann.
- ↑ Svagt og beskadiget; her er et stort hul på perg., hvorved det meste af alle de øvrige linjer på siden er afrevet; for det manglende sættes i det følgende prikker.
- ↑ fn beskadiget.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Noget beskadiget.
- ↑ Noget beskadiget.
- ↑ r svagt.
- ↑ a ligeledes.
- ↑ ri ligeledes.
- ↑ Således sikkert.
- ↑ Svagt.
- ↑ Et par huller, hvorved sk er beskadiget.
- ↑ Svagt.
- ↑ Svagt.
- ↑ Svagt.
- ↑ Meget svagt, mulig snarere hann.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Noget beskadiget.
- ↑ H afrevet.
- ↑ rr utydeligt.
- ↑ rr beskadiget.
- ↑ Hvad her og i det følg. er sat i klammer, er afrevet ved större el. mindre huller.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Svagt.
- ↑ Enkelte træk, halvt bortskårne (fiall?) skimtes.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Noget beskadiget.
- ↑ Illv svagt og usikkert.
- ↑ Svagt.
- ↑ b, r beskadigede.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Enkelte træk, halvt bortskårne skimtes.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ veigu beskadiget.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Ligeledes.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Noget afbleget.
- ↑ Noget afbleget.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Vistnok således.
- ↑ t mgl. i hdskr.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Forkortelsestegnet utydeligt.
- ↑ da utydel. på grund af at mbr. her er sværtet.
- ↑ Noget afbleget.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Noget afbleget.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Det sidste bogstav utydel., ligner u og over det ses en lille klat, er næppe et i.
- ↑ Noget afbleget.
- ↑ Noget utydeligt.
- ↑ Noget utydeligt.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Sål. sikkert; mellem H og ʀ er en större afstand, l mgl.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Her er der vistnok en linje oversprunget.
- ↑ r utydel.
- ↑ Noget utydeligt.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Noget usikkert.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ F beskadiget.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Melab. d. yngre har: Steinolfsd. Ingi-.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Noget usikkert.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ ll beskadiget
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ ín beskadiget.
- ↑ h ligeledes.
- ↑ a ligeledes.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ ín beskadiget.
- ↑ a (1) beskadiget.
- ↑ h ligeledes.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Fejl f. systur.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Ur. for Hallz.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ i (1) tilf. over linjen.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Þorgils—Yriar er meget svagt på grund af en gammel fold i bladet, svagest er Hall og ar (i Yriar); der er dog næppe trivl om noget.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Meget svagt.
- ↑ Meget svagt.
- ↑ Meget svagt.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Meget svagt.
- ↑ ro udvisket.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ nd svagt.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ s tilf. over linjen.
- ↑ Herpå et ord raderet og det følg. skr. derunder.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ s tilf. over linjen.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ om afrevet red et hul.
- ↑ s mgl. i hdskr.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Herefter er skr. Vestfirdig, men lodrette streger foran og efter ordet betyder vel at det er ur. og bör udgå.
- ↑ Noget utydeligt.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Noget utydeligt.
- ↑ Noget utydeligt.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ Eller Avrn?
- ↑ Beskadiget ved en rift.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ ui næsten helt afrevet.
- ↑ Næppe hann.
- ↑ n mgl. i hdskr.
- ↑ Punktum er tilf.
- ↑ va noget beskadiget.
- ↑ Dette er ganske urigtigt.
- ↑ Således K. Gislason i Frumpartar s. 112 for hringinn.
- ↑ Melabók er i dette stykke gennemgående interpoleret efter et gammelt hdskr. af Vatsdælasaga.